هم‌زمان با میلاد امام رضا(ع)؛ رونمایی از سندی نایاب در سنت زیارت ایرانی
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، هم‌زمان با میلاد باسعادت حضرت امام رضا (ع) و روز اسناد ملی و میراث مکتوب، آیین رونمایی از یکی از کهن‌ترین طومارهای زیارتی ایران و جهان در جریان بازدید غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان، از غرفه آستان قدس رضوی در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، روز جمعه ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ برگزار شد. در این مراسم، جعفر مروارید، معاون طرح و برنامه سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس نیز حضور داشت.
قدمت اسناد زیارتی موجود در آستان قدس رضوی به دوران صفویه و سال ۱۰۸۴ بازمی‌گردد و نشان‌دهنده حضور زائرانی است که برای زیارت به مشهد می‌آمدند و سندی رسمی به عنوان گواهی زیارت دریافت می‌کردند. طومار تاریخی-زیارتی رونمایی‌شده در این مراسم نیز از همین دسته اسناد است که با تصاویری از زیارت شیعیان در اماکن مقدس، بازتابی گویا از فرهنگ زیارت و حال‌وهوای آن دوران ارائه می‌دهد.
در آغاز این نشست، جعفر مروارید به تشریح چشم‌انداز و برنامه‌های پاویون کتاب رضوی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ۱۴۰۴ پرداخت و بیان کرد: طومار تاریخی و زیارتی به نمایش درآمده، که به دوره قاجار بازمی‌گردد، نمونه‌ای برجسته از آمیزه هنر نگارگری و سروده‌های مذهبی است که نه‌تنها جلوه‌ای از قدمت سنت زیارت را به تصویر می‌کشد، بلکه مفاهیمی چون همبستگی امت اسلامی و انتقال معارف اهل بیت (ع) را نیز در خود جای داده است.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با توجه به گنجینه غنی اسناد و نسخه‌های تاریخی ارزشمند، در مرکز اسناد و موزه آستان قدس، این برنامه سرآغازی برای گسترش همکاری‌های سازنده با سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای معرفی و انتشار مشترک این آثار فاخر در سطح ملی و بین‌المللی باشد.
در ادامه این نشست، غلامرضا امیرخانی، رییس سازمان بیان داشت: بررسی تاریخی آستان به اعتبار نسخه های خطی موجود نشان می دهد که آرامگاه امام رضا دارای بارگاه، تشکیلات و اداراتی از جمله کتابخانه بوده که اسنادی در آن بجای مانده است.
وی با تأکید بر نقش الهام‌بخش آستان حضرت رضا (ع) در تاریخ هنر ایرانی افزود: در گذر قرون، هنرمندان، شاعران و نویسندگان در برابر عظمت این بارگاه ملکوتی، آثاری ماندگار و درخشان خلق کرده‌اند. از اشعار شاعران کهن تا سروده‌های معاصرانی همچون فریدون توللی، همگی گواهی بر تأثیر عمیق آستان رضوی بر وجدان فرهنگی و هنری ایران هستند. نمونه‌های برجسته‌ای از این سنت را می‌توان در معماری، خوشنویسی و نگارگری مسجد گوهرشاد و صحن امیر علیشیر نوایی مشاهده کرد؛ آثاری که حتی پادشاهان، شاهزادگان و معماران غیرشیعه، با ارادتی قلبی به حضرت رضا (ع)، به این آستان اهدا کرده‌اند. طومار نفیسی که امروز قرار است در این نشست رونمایی شود نیز در ادامه‌ی همین سنت هنری و دینی جای می‌گیرد.
در پایان این نشست، از این طومار زیارتی، که اثری ارزشمند در تاریخ هنر و فرهنگ ایرانی به شمار می‌رود، رسماً رونمایی شد.