به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، رویا امین الرعایا با بیان این مطلب عنوان کرد: ارتقای حافظه ملی ایرانیان از جمله وظایف ذاتی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است و یکی از مولفه‌های مهم ارتقای حافظه ملی ایرانیان گردآوری منابع نوشتاری از جمله نشریات است.

وی ادامه داد: بنابراین همانطور که نشریات چاپ داخل کشور در کتابخانه ملی گردآوری و آرشیو می‌شود، نشریات فارسی زبان چاپ خارج از کشور نیز با محوریت موضوعات ایران و اسلام در حال جمع آوری است.

امین الرعایا ادامه داد: با توجه به ارتباط با مسئولین این مجلات، فایل‌های مربوط به این نشریات به صورت الکترونیکی دریافت می‌شود.

رئیس گروه پیایندهای اداره کل اطلاع‌رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: تاکنون حدود دو هزار نشریه فارسی زبان چاپ خارج از کشور شناسایی شده است.

وی تاکید کرد: چنین روش جمع آوری نشریات از سوی تمام کتابخانه‌های ملی در دنیا به فراخور زبان و فرهنگ کشورها صورت می‌پذیرد تا منابع آنها برای جامعه هدف شان تکمیل‌ شود.

رئیس گروه پیایندهای اداره کل اطلاع‌رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی خاطرنشان کرد: اطلاعات و آرشیو نشریات فارسی زبان چاپ خارج از کشور در اختیار ‍پژوهشگران نیز قرار می‌گیرد.

پایان خبر//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فخرالدین طبیبیان هنرمند و نویسنده استان سیستان و بلوچستان پ‍یش از این اهدایی، در سال‌های گذشته به منظور غنا بخشیدن به اسناد آرشیوی، تعدادی عکس تاریخی به مرکز اسناد و کتابخانه ملی این استان اهدا کرده بود.

لازم به توضیح است این نویسنده تاکنون کتاب‌هایی چون «حاصل عمر»، «توصیه‌های زندگی» را نوشته است. همچنین نخستین موسیقی محلی استان سیستان و بلوچستان به همت فخرالدین طبیبیان منتشر شده است.

پایان خبر//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فریبرز خسروی معاون کتابخانه ملی با بیان این مطلب گفت: کار تدوین اصطلاحنامه فرهنگ فارسی از سازمان مدارک انقلاب اسلامی شروع شد. در آن زمان مجری طرح بودم و به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتقل شد و تا امروز هم این اصطلاحنامه زنده است.
وی در توضیح تعریف اصطلاحنامه و کارکرد آن گفت: اصطلاحنامه در تعریف کتابدارانه آن «مجموعه ای از واژگان و اصطلاحات است که بین آنها روابط سلسله مراتبی، همبسته ، مترادف و دیگر روابط بیان شده  و هدف آن ایجاد واژگانی استاندارد برای ذخیره و بازیابی اطلاعات است»  .برای توضیح ملموس اصطلاحنامه باید بگویم که اگر یک شجرنامه را در نظر بگیریم در آن نسبت ها قید شده است و مشخص می کند افراد چه نسبت هایی با یکدیگر دارند و پدران و مادران آنها چه کسانی هستند. اصطلاحنامه هم همچون شجره نامه ها ارتباط بین اصطلاحات حوزه های مختلف معارف را برقرار می کند. 
معاون کتابخانه ملی ادامه داد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در مستند موضوعی در سه حوزه فعال بوده است. یکی از آنها «سرعنوان موضوعی» است که از گذشته توسط خانم پوری سلطانی و آقای کامران فانی و همکاران آنها به انجام رسیده است و تا امروز هم ادامه دارد. دیگری اصطلاحنامه فرهنگ فارسی است که در تدوین آن از تخصص بیش از 60 متخصص بهره برده شده خوشبختانه این اصطلاحنامه تا امروز به زبان های انگلیسی، عربی، روسی و گویش تاجیک تدوین شده و استفاده می شود. اصطلاحنامه پزشکی یکی دیگر از اصطلاحنامه هایی است که توسط خانم رها دوست در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تدوین شد و جزء کارهای ماندگار برای سازمان است که ویرایش جدید آن سال گذشته به پایان رسید. 
خسروی در توضیح انتشار اصطلاحنامه عمومی ادارات گفت: در اتوماسیون های اداری به  هر برنامه ای موضوع داده شود . چون این موضوعات بدون استفاده از مستند انجام می شود لذا در آینده استفاده ازاین موضوعات خود ساخته در سطح کلان برای آرشیو این نامه ها در این سازمان قابل استفاده نخواهد بود. 
معاون کتابخانه ملی اظهار داشت: در بررسی این موضوع به این نتیجه رسیده شد که ضرورت دارد که پدیدآورانِ برنامه های اتوماسیون اداری برنامه هایشان را به گونه ای تدوین کنند که یک اصطلاحنامه عمومی برای موضوع دهی در آن بارگذاری شده باشد. تا کارمند بتواند موضوع نامه خود را از «اصطلاحنامه» انتخاب کند. انجام این کار به نوعی پیش هم آرایی موضوعی را ایجاد کرده و باعث می شود تفکیک نامه ها در سازمان های متفاوت با شکل واحدی صورت گیرد و برای رسیدن به این هم آرایی نیاز به تدوین و انتشار اصطلاحنامه عمومی ادارات بود. البته ضرورت دارد ادارات در حوزه تخصصی خود هم تزاروس هایی را تدوین کنند. 
وی ادامه داد: تدوین و انتشار اصطلاحنامه عمومی ادارات با همکاری خانم مالمیر انجام شد. به این ترتیب که اصطلاح هایی که در چندین موسسه استفده شده بود، مبنای بررسی قرار گرفت و اصطلاحات عمومی از دل آنها بیرون آمد و به شکل اصطلاحنامه در قالب زبانِ «نت» روی شبکه قرار گرفت. 
 فریبرز خسروی معاون کتابخانه ملی در پاسخ به این سئوال که وجود چنین اصطلاحنامه هایی چه کمکی به جامعه مطالعاتی کشور می کند؟ گفت: برای پاسخ به این سئوال مثالی می زنم. فرض کنید یک پژوهشگر می خواهد کتابی دره حوزه ایده آلیسم پیدا کند. این کلمه را به 2 دیکته متفاوت «ایدآلیسم» و «ایدآلیزم» نوشته می شود و یا به «پندارگرایی» ترجمه شده باشد. فرد پژوهشگر هم در سرچ خود یکی از این 2 دیکته را به کار می برد اما حتما در منابع از هر 2 دیکته وجود داشته باشد. بنابراین باید امکانی وجود داشته باشد که وقتی یکی از این دیکته ها سرچ می شود همه دیکته ها و ترجمه های مربوطه را برای پژوهشگر نمایان کند. کار اصطلاحنامه ها و سرعنوان های موضوعی همین است و بهترین پاسخ و نزدیکترین ها را برای پژوهشگر فراهم می کند.
معاون کتابخانه ملی درباره کارکرد اصطلاحنامه ها حوزه های تخصصی گفت: اصطلاحنامه ها برای موضوعات تخصصی نیز کاربرد دارد. یک پله بالاتر آن آنتولوژی و بحث های هسته نگاری است. البته یک اشتباهی که رخ داده این است که تصور می شود تولید اصطلاحنامه یا تولید هستی نگاری مستحب است. شیوه درست این است که قبل از شکل گیری هر اصطلاحنامه و یا هستی نگاری ابتدا باید دقیقا کاربرد آن تعریف شود. یعنی برای هر اصطلاحنامه و یا آنتولوژی که تولید می شود باید مشخص باشد که برای چه کاری تولید می شود. باید معلوم شود که آیا برای نمایه سازی و یا فهرست نویسی کتاب ها، مقالات و منابع غیر کتابی شکل گرفته است و یا کاربردهای دیگری در نظر است . 
وی خاطرنشان کرد: امیدوارم سازمان بتواند همه مستند های خود را مانند اصطلاحنامه اداری برای استفاده برخط در فضای وب منتشر کند. نکته مهم اینکه استفاده از اصطلاحنامه ها تنها مختص به پژوهشگران نیست. جالب است بدانید شرکت بزرگی مثل «آمازون» و یا «دیجی کالا» نیاز به دسته بندی و رده بندی کالاهای خود دارند و اصطلاحنامه ها در این مورد ابزار کاربردی بسیار مناسبی هستند .

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ایرج عنایتی زاده رئیس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره نگارش جزئیات مربوط به برگزاری مراسم عید قربان در سفرنامه ها گفت:  در سفرنامه سیاحانی چون شاردن، دلاواله، کمپفر، کاتف، ماساهارو ، تاورنیه و اورسل درباره عید قربان نوشته شده است. 

وی افزود: بر اساس نقطه نظر این سیاحان، مراسم عید قربان در شهرهای بزرگ و در برخی نقاط که شاه در آن حضور دارد، برگزار می‌شود. این مراسم شامل قربانی کردن شتری با تشریفات بسیار است. 

رئیس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزود:  ارنست اورسل، جهانگرد بلژیکی در زمان ناصرالدین شاه در ایران حضور داشته است و در بخشی از سفرنامه خود آیین مربوط به عید قربان را از خود گذشتگی حضرت ابراهیم (ع) عنوان می کند و به فلسفه قربانی کردن در روز عید قربان در سفرنامه خود می پردازد و به عنوان «جشن از خود گذشتگی ابراهیم» یاد می کند. همچنین در این سفرنامه به حضور میهمانان خارجی اعم از سفرا و بازرگانان نیز اشاره شده است. 

عنایتی زاده یادآور شد: در بخشی از سفرنامه کمپفر آلمانی، که در زمان شاه سلیمان به ایران سفر کرده بود، به قربانی کردن شتر طی مراسم خاصی اشاره ‌شده است. 

رئیس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی اظهار داشت : بر اساس آنچه در سفرنامه ها آمده است قربانی کردن شتر، آیینی حکومتی بوده که در دوران صفویه و قاجاریه با حضور شاهان رواج داشته که ریشه این آیین مذهبی از دوران صفویه آغاز شده است.

وی ادامه داد: کمپفر از دیگر سیاحان بوده است که در دوران آیین عید قربان را با جزئیات نقاشی کرده است. براساس مستندات موجود این تصویر تنها تصویر به جای مانده از  نمایش جزئیات آیین عید قربان در تاریخ گذشته ایران در دوران صفویه است. 

وی تاکید کرد: تصاویر مربوط به این نقاشی مراسم و جشن عید قربان با حضور شاه سلیمان صفوی در کنار درباریان و مردم را توصیف می کند که با نگاه دقیق کمپفر به ثبت رسیده است.

عنایتی زاده ادامه داد: کمپفر در سفرنامه خود به جزئیات بیشتری از آیین های مذهبی ایرانیان پرداخته است و به سفرهای مذهبی ایرانیان به مکه مکرمه، مشهد مقدس و کربلا نیز اشاره کرده است. در سفرنامه این شرق شناس آورده شده است که رایج ترین سفرزیارتی مردم مسلمان ایران به شهرهای مشهد و کربلا بوده اما سفر به مکه بر اساس واجبات دینی ایرانیان مسلمان صورت میگرفت که پس از بازگشت از مکه، گوسفند قربانی می کردند.

وی خاطر نشان کرد: ماساهارو ژاپنی که در دوران قاجار در ایران بوده است در سفرنامه خود به عید قربان نیز اشاره کرده است. 

پایان مطلب/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ بنابر پیشنهاد قرارگاه عملیاتی، کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مبارزه با کرونا و همچنین موافقت رئیس‌جمهور مبنی بر تعطیلی همه ادارات و سازمان‌ها در استان تهران و البرز، تالارهای مطالعه کتابخانه ملی ایران نیز از روز سه شنبه 29 تیر تا روز یکشنبه سوم مردادماه تعطیل اعلام شد.

همچنین شیفت شب کتابخانه ملی نیز از امروز دوشنبه ۲۸ تیرماه تا روز یکشنبه سوم مردادماه تعطیل خواهد بود.

لازم به توضیح است خدمات الکترونیکی کتابخانه ملی از جمله کتابخانه دیجیتال، مرجع مجازی و ارائه محتوای دیجیتال مورد درخواست کاربران به روال گذشته‌ برقرار خواهد بود.

پایان خبر//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در جلسه 359 شورای اسناد ملی ايران، موضوع یادمان رؤسای جمهوری اسلامی ایران مطرح و مورد بحث و تبادل نظر اعضای شورا قرارگرفت و مقرر شد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مستندات موضوع را در اختیار اعضای شورای اسناد ملی ایران قرار دهد.

همچنین هر یک از اعضای این شورا ضمن بررسی این موضوع در حوزه وظایف و مسئولیت‌های خود، نظرات خویش را در جلسه آتی شورا مطرح خواهند کرد، تا پس از بحث و بررسی تصمیم لازم اتخاذ و به مراجع ذی ربط اعلام شود.

در این جلسه دو ردیف درخواست مجوز امحای اوراق راکد مربوط به سازمان پزشکی قانونی کشور مطرح و مورد بررسی و تصویب قرار گرفت كه مصوبه آن برای اجرا به دستگاه فوق ابلاغ خواهد شد.

جلسه 359 شورای اسناد ملی ايران با حضور اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مهدی حجت عضو متبحر در تاریخ و فرهنگ ایران و رئیس شورا، سيامک سعيد فوائدی داديار دادسرای ديوان عالی‌كشور، علاءالدین رفیع زاده معاون نوسازی اداری سازمان اداری و استخدامی، محمدتقی نظرپور معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم تحقیقات و فناوری، رسول جعفریان عضو متبحر در تاریخ و فرهنگ ایران، سید محمد کاظم سجادپور رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه و خسرو طالب‌زاده معاون اسناد ملی ایران به صورت مجازی برگزار شد.

پایان خبر//

مظفر پاسدار شیرازی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در توضیح این طرح جامع اسناد الکترونیکی ملی «جام» گفت:  دغدغه حفاظت از اسناد قدیمی در مقایسه با اسنادی که امروز تولید می شود بیشتر است. حدود 20 سال است که سیستم اتوماسیون های اداری وارد بدنه دولت شده و بخشی از مکاتبات اداری توسط این سامانه ها مدیریت می شود این در حالی است که در طول سال های گذشته هیچگونه برنامه مشخصی برای حفاظت و ساماندهی از اسناد الکترونیک تهیه و تدوین نشده است.

وی در ادامه به فرآیند ایجاد پرونده ها و مجوزها در سیستم های اداری به صورت مکتوب انجام می شد؛ اشاره کرد و افزود: در گذشته روند اداری پرونده های فیزیکی در مراحل مختلفی به انجام می رسید اما این فرایند امروزه در سامانه های الکترونیکی طی می شود. نکته قابل توجه این است که سامانه های اسناد الکترونیک تنها منحصر به سامانه های اداری نیست و سامانه های مالی، اختصاصی و غیره را نیز در برمی گیرد و این سامانه ها جایگزین مکاتبات کاغذی شده  و حفظ و نگهداری اسناد در آرشیو ملی ضرورت دارد.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: هدف از طرح جامع اسناد الکترونیکی ملی «جام»، تعریف استاندارد چرخه حیات اسناد الکترونیکی و مدیریت آن در سطح دستگاه های اجرایی کشور است و برای پیشبرد این مهم در مرحله نخست لازم بود برنامه جامعی تعریف و تعدادی پروژه زیر مجموعه آن ایجاد شود و در عالی ترین جایگاه های قانونی کشور به تصویب برسد.

وی یادآور شد: نخستین گام برای ایجاد مدیریت نظام‌مند اسناد الکترونیکی کشور در سال 96 برداشته شد، در این زمینه از دستاوردها و تجربیات کشورهای توسعه یافته استفاده شد و در کنار تدوین استانداردها، شیوه نامه اجرایی و فنی نیز تدوین شد. همچنین ایجاد بانک رده بندی فعالیت های دستگاه های اجرایی از دیگر برنامه های این طرح بود.

پاسدار بیان کرد: پیاده سازی امضای الکترونیک زیر مجموعه ای طرح قرار دارد که به عهده وزارت صمت است. ضمن اینکه پیاده سازی سامانه مدیریت اسناد الکترونیک نیز جزیی از زیر پروژه های این طرح جامع به شمار می رود که تلاش شد در قالب مصوبه در شورای عالی اجرایی فناوری اطلاعات به تصویب برسد. اولین طرح این مصوبه مربوط به اردیبهشت سال 98 است که با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به ویژه سازمان فناوری اطلاعات و سازمان اداری و استخدامی کشور محقق شد.

وی یادآور شد: در تاریخ 22 مهرماه 99 و در هفدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، دستورالعمل اجرایی مدیریت نظام‌مند اسناد الکترونیک به تصویب رسید که با دستور رییس جمهور ابلاغ شد و بر اساس آن همه دستگاه ها ملزم به اجرای آن شدند.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: این امر تکالیفی را برای دستگاه های مختلف تعریف کرد و نخستین تکلیف بر عهده سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گذاشته شد. بر اساس آن ملزم شد زیر پروژه جامع را تعریف کند اما در این بین 2 وظیفه بر عهده سازمان فناوری اطلاعات، 2 وظیفه برعهده سازمان اداری و استخدامی کشور، یک وظیفه بر عهده سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و یک وظیفه بر عهده وزارت صنعت، معدن تجارت و چهار وظیفه دیگر بر عهده سایر دستگاه ها  گذاشته شد و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران عهده دار 6 وظیفه شد.

پاسدار شیرازی افزود: اسنادآرشیوی، فهرست نویسی می شود و در سامانه در اختیار عمومی قرار می گیرد اما در حوزه اسناد الکترونیک به محض نگارش مکتوبه بخش عمده ای از اطلاعات تفیکیک می شود. در این سامانه تلاش شده از همان ابتدای تولید سند، مراحل آرشیو به صورت استاندارد دیده شود. با بهره مندی از این امکان، استانداردسازی تولید مکتوب در فرآیندهای آینده سهولت پیدا کرده است و اگر در این مسیر استاندارد تولید نشود ساماندهی آنها با چالش های ویژه تری روبرو خواه شد. معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: در تلاش هستیم در ادامه مسیر مدیریت نظام‌مند اسناد الکترونیکی ملی از ظرفیت های موجود در حوزه تکنولوژی های روز دنیا از جمله هوش مصنوعی و بلاکچین بهره مند شویم. بی تردید فعال شدن زنجیره بلاچین بر روی اسناد الکترونیک یاری رسان این فرآیند است.

پاسدار شیرازی در پایان صحبت های خود خاطرنشان کرد: هریک از دستگاه های اجرایی پس از برنامه زمان بندی که در دستور العمل آمده است ملزم است با سامانه مکاتبات اداری قرارداد منعقد کند تا گواهینامه لازم را اخذ کند، این گواهینامه ضمانت اجرایی پیاده سازی همه فرآیندهای مورد نیاز است؛ می توان ادعا کرد که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تقریباً فرآیندهای محوله خود را بر اساس برنامه زمان بندی شده، پیش برده است.

علیرضا انتهایی: در فرآیند تبدیل اسناد کاغذی به دیجیتال سندی حذف نمی شد

در ادامه این نشست خبری علیرضا انتهایی مدیرکل فرآهم آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گفت: اسناد الکترونیک معطوف به فایل هایی است که به واسطه بهره مندی از ابزار نشر الکترونیک تولید می شود، فرآیند تبدیل اسناد کاغذی به دیجیتال فرایند ویژه ای دارد که تضمین می کند که برگه در حین دیجیتال سازی این اسناد حذف نشده است.
انتهایی افزود: دنیای دیجیتال ماهیتی ناپایدار دارد و بر همین اساس باید همه موارد را در آن دید و تعریف کرد، زمانی که در دنیای الکترونیک به سر می بریم لزوما باید این اسناد را در محلی ثبت کنیم بر همین اساس به سراغ استانداردهای فراداده های ضروری اسناد الکترونیک رفتیم. این استاندارد ، اطلاعاتی را ارائه می‌کند که دستگاه‌های اجرایی باید برای توصیف «هویت»، «اصالت»، «محتوا»، «ساختار»، و مدیریت اسناد از این استاندارد بهره ببرند و در یک شیوه ساختارمند ثبت کنند. این شیوه ثبت اطلاعات، توصیفی از نگهداری شایسته اسناد اطمینان‌پذیر، معنی‌دار، دسترس‌پذیر برای اهداف کاری و نیازمندی‌های مستند‌سازی و انتظارات جامعه اطمینان را به دست می دهد.

مدیرکل فرآهم آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با طرح پرسشی مبنی بر اینکه آیا اسناد دیجیتالی مکاتبات اداری را در 20 سال آتی همچنان در دسترس خواهد بود؟ گفت: فراداده ها، داده های ساختار یافته است که در تلاش هستیم بر اساس آن اطلاعات را توصیف و آنها را دسترس پذیر و مدیریت کنیم. استانداردهایی که در این زمینه تعریف شده ضمانت دسترس پذیر بودن اسناد در طول زمان است.

انتهایی به ساختار پنج موجودیتی استاندارد اشاره کرد و گفت: سند،‌ کارگزار، کار، قواعد و رابطه جزیی از این استاندارد هستند. خصوصیت‌های این استاندارد  انعطاف پذیری، تکرارپذیری، گسترش پذیری و نیز قابلیت کار و استفاده مشترک است. استانداردهای فراداده های ضروری اسناد الکترونیک ، به همراه شیوه نامه اجرایی پیاده سازی تبیین می کند که کارکرد و پیکربندی ها چیست و فراداده‎‌های اصلی و فرعی چگونه باید در کنار هم قرار گیرند.

وی خاطرنشان کرد: شناسه ملی سند (شمس) شناسه ای یکتا برای اختصاص به هر سند است که در اجرای مصوبه مدیریت نظام‌مند اسناد الکترونیکی شورای اجرایی فناوری اطلاعات، دستگاه های اجرایی مکلفند به منظور ارسال مکاتبات، اسناد و مدارک به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران جهت آرشیو، امکانات لازم برای درج چهار قلم اطلاعاتی از از این شناسه،شامل شماره نامه، شناسه حوزه صدور، تاریخ و ساعت ثبت و صدور و شناسه حقوقی دستگاه را فراهم کنند.

عایرضا بدرلو: سامانه ملی اسناد دیجیتال محل جمع‌آوری و پردازش اسناد الکترونیک است

علیرضا بدرلو رییس گروه اسناد الکترونیک سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در تشریح «سامانه ملی اسناد دیجیتال» گفت:  برای اینکه بتوانیم در بحث شیوه نامه فنی و اجرایی استاندارد وارد لایه های اجرایی بشویم به مدل سه موجودیت شامل سند، کارگزار و رابطه رسیدیم. هرگونه سوابقی که در دستگاه های اجرایی تولید می شود پس از ارزش یابی در آرشیو ملی سند محسوب می شود.

بدرلو همچنین به ایجاد بانک مجوزهای تعیین تکلیف و رده بندی فعالیت ها اشاره کرد و افزود: در این زمینه با تعیین و تکلیف خودکار روبرو هستیم که در این فرایند اسناد و سوابق بدون نیاز به دخالت عامل انسانی تعیین و تکلیف می‌شوند. در بحث اسناد الکترونیک ما این امکان را داریم تا  فراداده‌های  سوابق را در زمان ایجاد سند، ایجاد نماییم.

رییس گروه اسناد الکترونیک سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به هدف تدوین شیوه‌نامه فنی دریافت گواهینامه سازگاری (سما) اشاره کرد و افزود: فاصله گرفتن از مباحث نظری، حرکت به سمت مباحث فنی و اجرایی و ایجاد دستنامه‌ اجرایی برای مدیران فن‌آوری و توسعه‌دهندگان سامانه‌های مدیریت اسناد از جمله اهداف این پروژه است.

وی خاطرنشان کرد: در این استاندارد به فعالیت‌های عمومی و فعالیت‌هایی که در همه یا اکثر دستگاه‌ها انجام می‌شود از جمله حضور و غیاب، رفاهیات و غیره و نیز فعالیت‌های اختصاصی پرداخته شده است.  این فرایند شامل شناسایی فعالیت‌های دستگاه‌ها، استفاده از سامانه مدیریت خدمات دولت که توسط سازمان اداری و استخدامی کشور ایجاد شده، و همکاری با کارشناسان دستگاه‌های اجرایی می‌شود. در نهایت به هریک از فعالیت‌های دستگاه‌های اجرایی مجوزی برای تعیین تکلیف اختصاص می‌یابد. اطلاعات مربوط به تعیین تکلیف به صورت استاندارد در فراداده سوابق الکترونیک ثبت می‌شود.
سامانه ملی اسناد دیجیتال (سماد)، که طبق مصوبه شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور پیاده‌سازی آن بر عهده سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار گرفته است، محل جمع‌آوری و پردازش اسناد الکترونیک است. طراحی این سامانه به گونه‌ای است که در ارتباط با سامانه‌های مدیریت اسناد الکترونیک دستگاه‌های اجرایی کشور اسناد را به واسپارگاه‌های سازمان متنقل می‌نماید و در ادامه امکان سازماندهی و انجام فرایندهای پیش‌آرشیوی را فراهم می‌کند. در این طرح به منظور تسهیل ارتباط میان سامانه‌های مختلف و همچنین «سماد» طرح‌واره‌ای توسعه یافته که با استفاده از زبان نشانه‌گذاری XML امکان انتقال فراداده‌های مرتبط با اسناد الکترونیک را میان سامانه‌ها فراهم می‌سازد.

فرزاد دادرس: طرح جامع اسناد الکترونیکی ملی از شاخص‌های کلیدی اجرای دولت الکترونیکی است

فرزاد دادرس مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گفت: طرح جامع اسناد الکترونیکی ملی «جام»، یکی از برنامه های سند تحول سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از سال 98 تا پایان 1400 است و هدف آن تعریف استاندارد چرخه حیات اسناد الکترونیکی و مدیریت آن در سطح دستگاه های اجرایی کشور است که در پازل پیاده سازی دولت الکترونیکی یکی از شاخص‌های کلیدی برای اجرای دولت الکترونیکی محسوب می شود.

دادرس افزود: منظور از چرخه حیات اسناد الکترونیکی فرایندهای تولید، تنظیم و توصیف زمان تولید، استفاده، ذخیره سازی و نگهداری، تعیین تکلیف (انتقال و امحا)، تنظیم و توصیف آرشیوی، حفاظت بلند مدت و بازیابی برای مراجعه مجدد به آن است.
وی ادامه داد: علاوه بر تدوین یک استراتژی و همسویی ملی و ایجاد یک شبکه ارزش برای بازیگران این حوزه، اقدامات مشخصی برای تدوین استانداردهای مرتبط و پیاده سازی آنها، طراحی سامانه ها، ایجاد زیرساخت های ارتباطی، ظرفیت سازی برای مدیریت اسناد الکترونیکی و جاری سازی این پروژه در سطح ملی مورد توجه این طرح است.

مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه به ضرورت پیاده سازی این استاندارد پرداخت و گفت: حجم زیادی از مکاتبات اداری، ایمیل ها، گزارش ها، دفاتر، پرونده ها، عکس ها، نقشه ها، کلیشه ها، نمودارها، و سایر اسناد الکترونیکی روزانه در دستگاه های دولتی تهیه شده و یا به دولت ارسال می شوند. در حال حاضر در کشور هیچ رویه برنامه ریزی شده ای برای مدیریت این اسناد از زمان تولید تا نگهداری در مرکز اسناد و پس از آن تعیین تکلیف نهایی به منظور امحاء یا نگهداری بلند مدت آرشیوی وجود نداشته است. وجود فرمت های مختلف فایل ها، عدم انسجام و وحدت رویه در نحوه تولید و ذخیره سازی، عدم تضمین بازخوانی فایل ها درآینده به دلیل نو شدن سریع فناوری ها از جمله مواردی هستند که برنامه ریزی برای مدیریت اسناد الکترونیکی را توجیه می کنند.

مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: عدم توجه به این موضوع می تواند برای حافظه اداری کشور مشکل ساز شود. لذا تدوین استراتژی های کلان در خصوص مدیریت اسناد الکترونیکی که از وظایف اساسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور است و تعمیم آن به دستگاه های دولتی امری حیاتی است و نمی توان آن را نادیده گرفت.
دادرس با تاکید بر این مطلب که «جام» می تواند یکی از ارکان کلیدی دولت الکترونیک باشد؛ ادامه داد: «جام» با هدف یکچارچه سازی سامانه های تولید کننده اسناد الکترونیکی موجود در دولت فعال شده است.حوزه مدیریت اسناد الکترونیک نیازمند دانش پیچیده و عمیق است که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در کشور در کسب و  انتقال این دانش پیشرو بوده است.
مدیرکل توسعه خدمات دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اضافه کرد: امروز در نقطه عطف تاریخی در حوزه مدیریت اسناد الکترونیکی به سر می بریم و برای نخستین بار چرخه حیات اسناد الکترونیک کشور و شیوه مدیریت آن در دستگاه های اجرایی تعریف شده است.

وی یادآور شد: کشورهایی نظیر استرالیا، نیوزلند، انگلستان، امریکا، مالزی و عمان در این زمینه پیشرو هستند و هریک از شیوه ای برای پیشبرد آن استفاده کرده اند اما تمایز «جام» با سامانه های به کار رفته در این کشورها در مدیریت آرشیو پیش از ورود سوابق به مرحله بایگانی راکد است.

پایان خبر/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در سی و دومین جلد از کتاب «فهرست نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران»، فهرست 300 نسخه خطی فارسی و عربی از گنجینه نسخه‌های خطی کتابخانه ملی ایران معرفی شده است. در تهیه این فهرست، از قواعد استاندارد فهرست‌نویسی برای یک‌دست‌سازی اطلاعات نسخه‌های خطی استفاده شده و این اطلاعات در دو بخش کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی ارائه شده است.

بیشترین تعداد این مجموعه، متعلق به کتابخانه اهدایی خاندان شیخ جعفر شوشتری است. آثار و یادداشت‌هایی از شیخ علی شوشتری، محمدبن علی شوشتری، حسین بن حسن نجار شوشتری، جعفر بن حسین بن علی شوشتری و محمدکاظم بن محمدعلی در این فهرست گزارش شده است.

جلد 32 «فهرست نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ایران» با معرفی 230 نسخه، با 362 عنوان کتاب به انجام رسیده است و شماره‌های شامل مرقعات است که در جلد ویژه خود به چاپ خواهد رسید. بیشترین تعداد این مجموعه، متعلق به کتابخانه اهدایی خاندان شوشتری است.

در توضیح افراد شاخص خاندان شوشتری در این فهرست می‌توان گفت که شاخه ای از اهل علم خاندان شوشتری، به آل نجار معروف‌ند، شیخ علی شوشتری و فرزندانش: ملامحمد، ملا معصوم و ملاعلی که آل نجار از فرزندان همین ملاعلی هستند.

قدیمی ترین تاریخ کتابت در این مجموعه متعلق به سال 820 قمری به شماره نسخه 8807 است، همچنین نسخه شماره 8924 با تاریخ کتابت 862 قمری، نسخه شماره 9011 با تاریخ کتابت 874 قمری و نیز نسخه شماره 8816 با تاریخ کتابت 900 قمری از قدیمی ترین نسخه‌های این فهرست به شمار می‌روند.

ناهید باقری خرمدشتی مولف این کتاب در مقدمه جلد 32 «فهرست نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران» چنین آورده است: با توجه به اینکه بیشتر نسخه‌های این جلد متعلق به کتابخانه شوشتری است و سیره مطالعاتی علمای خاندان شوشتری صبغه فقاهتی دارد، موضوعات مرتبط با فقه بخش عمده این مجموعه است. کتاب‌های ادبیات عرب، اصول فقه، تا روایات و تفاسیر مربوط به احکام و رساله‌های احکام فقهی شیعه در رده اول قرار دارد. هر چند اندکی کتاب‌های کلامی، اخلاقی، پزشکی، ادعیه و ... نیز در این مجموعه موجود است که در رده بعدی از نظر تعداد و کمیت قرار دارند.

جلد 32 «فهرست نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران» در 470صفحه چاپ و روانه بازار نشر شد. با انتشار این فهرست تعداد منشورات سازمان به 1587جلد و تعداد فهرست‌های نسخه‌های خطی منتشر شده کتابخانه ملی ایران به 53 جلد رسید.

علا‌قه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به فروشگاه انتشارات سازمان واقع در ساختمان کتابخانه ملی ایران و به صورت غیرحضوری به فروشگاه آنلاین انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به www.bookshop.nlai.ir  مراجعه کنند.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، همایش مجازی نقش مراکز علمی و فرهنگی در تقریب مذاهب اسلامی با حضور حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی آزار شیرازی رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی، عبدالسلام محمد استاد دانشگاه الازهر مصر، شیخ علاالدین زعتری معاون مفتی سوریه، اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمدعلی آذرشب استاد دانشگاه تهران، دحام طاها  سفیر صلح سازمان ملل متحد،غلامرضا امیرخانی، مشاور رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مصطفی ذوالفقار طلب استاد دانشگاه تهران برگزار شد.

عبدالسلام محمد استاد دانشگاه الازهر مصر در همایش مجازی نقش مراکز علمی و فرهنگی در تقریب مذاهب اسلامی گفت: وحدت میان مسلمانان یکی از شعائر دینی و فرایض اسلامی است که خداوند متعال به آن امر کرده است. امت اسلامی دارای اهداف مشترک و سرنوشت مشترک هستند. همچنین در میان ما مسلمانان مشترکات بسیاری وجود دارد که مذاهب مختلف اسلامی را به یکدیگر نزدیک می کند. 
استاد دانشگاه الازهر مصر تاکید کرد: رسول خدا (ص) بر امتی مبعوث شدند که متفرق از یکدیگر و به دور از تمدن انسانی بودند. اما کمتر از ربع قرن پس از بعثت، پیامبر اسلام (ص) امتی مسلمان تاسیس کردند که قانون اساسی آنها قرآن کریم است. قرآن کتابی است که از ما می خواهد متحد شویم و علمای مسلمان و مراکز اسلامی باید روحیه محبت و اتحاد را میان مسلمانان ایجاد کنند.
اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: تقریب مذاهب به معنای فهم مشترک بین رفتارهای دینی و ارزش های انسانی برای از بین بردن تعصبات بدون تفکراست و مذهب نباید عامل تفرقه شود بلکه باید کلامی واحد از دل آن خارج شود و تعصبی در کار نباشد. در تقریب مذاهب، تاکید بر کرامت انسانی و حفظ آن است.
وی ادامه داد: تعصب به معنای سرسختی جاهلانه است، آنچه که این تعصب جاهلانه را حمایت می کند جهل است و جهل عامل تفرقه می شود. این مجموعه در تلاش است نزدیکی و قرابت بین ادیان و مذاهب ایجاد کند. در آیات قرآن نیز به این مهم اشاره شده است و خداوند در قرآن کریم به پیامبر(ص) می فرماید که به یهود و مسیحیان بگو که نقطه مشترک را بین خود بیابید و آن نقطه مشترک این است که جز خداوند کسی دیگری را عبادت نکنند و به خدا شرک نورزند.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: پیامبر (ص) بر این نکته مشترک تکیه می کنند و از آن به عنوان فصل مشترک بهره می گیرند . لذا قرآن همواره تاکید دارد که باید همه انسان ها به واسطه جایگاه، منزلت و خلیفه خدا بودن بر زمین حول محور کلمه توحید بگردند که این مهم  با وحدت کلمه میسر می شود.
حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی آزار شیرازی رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی اظهار داشت: در سالها پیش طی جلساتی که با علامه قمی داشتم ایشان به من اطلاع دادند که قرار است شیخ الازهر دکتر فحام با هیات همراهشان به ایران بیایند؛ شیخ فحام شخصیتی بسیار علمی بودند، او ابتدا در الازهر درس خوانده بود و در همان جا تدریس می‌کرد همچنین شیخ فحام به مدت ۱۰ سال در پاریس  مقطع دکترای خود را گذراند و زمانی که به قاهره مهاجرت کرد،‌ بعد از شیخ مأمون به شیخ الازهر منصوب شد.
شیخ علا الدین زعتری معاون مفتی سوریه، با تأکید بر ضرورت وحدت و دوری از تفرقه گفت: مؤمنان دوست دار وحدت هستند و وحدت موجب برکت در اجتماع می شود.
وی ادامه داد: دو قطب تقریبی جهان اسلام دارای قدرت تمدنی و ایمانی سرشار از سرزندگی و فعالیت (ایران و مصر) در کنار هم قرار گرفتند تا به فرزندان امت بگویند با هم وحدت داشته باشید؛ این دو قطب پلی قوی در تألیف قلوب و پیروی از رسول خدا (ص) تشکیل دادند و فرصت بزرگی برای وحدت قلوب و شناخت اهداف بزرگ به وجود آمد.
محمد علی آذرشب استاد دانشگاه تهران در ادامه گفت: امروز پنجاهمین سالگرد بازدید هیات مصری به ریاست شیخ وقت الازهر از ایران است. این بازدید مفهوم بزرگی دارد چرا که از راه های شناخت و آشنایی با یکدیگر است. از آنجا که هدف از خلقت انسان ها، شناخت یکدیگر است، «وجعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا» لذا این بازدید نمونه ای زیبا از این شناخت است و به منظور یادبود این بازدید، این همایش مجازی با حضور جمعی از اساتید و علما برپا شده است.
وی درباره ارتباط میان احیاء و تقریب خاطرنشان کرد: در تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده ام دریافتم که مبلغان احیاء، خودشان تقریبی بوده اند چه در ایران و چه در مصر. علمای حوزه های علمیه ایران و علمای الازهر از مبلغان احیاء بوده اند و لذا مسائل امت اسلامی برای آنها بسیار اهمیت داشت و آنها را به جلوگیری از سلطه بیگانگان دعوت می کردند. از این رو بازدید هیئت علمای الازهر در 50 سال قبل از ایران و همچنین سفر هیات بلندپایه مصری به ایران در 20 سال پیش برای شرکت در کنفرانس «شلتوت – بروجردی» در همین رابطه بوده است.
دحام طاها سفیر صلح سازمان ملل متحد به دیدگاه توسعه وحدت اشاره کرد و گفت: تقریب مذاهب اسلامی بر دو اساس استوار است: اول رسیدن به««کلمه سواء» (تعالوا الی کلمة سواء/ سوره آل عمران) و دوم چنگ زدن به ریسمان خداوند «اعتصموا بحبل الله جمیعا»و اشتباهی که در این رابطه وجود دارد این است که تقریب مذاهب اسلامی منحصر به تقریب بین شیعه و سنی است در صورتی که اسلام دارای مذاهب متعدد است لذا انحصار تقریب در دو مذهب شیعه و سنی اجحاف به دین اسلام و موجب افزایش اختلاف میان این دو مذهب است.
 غلامرضا امیرخانی مشار رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره نقش کتابخانه ها در تقریب مذاهب اسلامی اظهار داشت: با نگاه به فراز و نشیب های جامعه اسلامی در می یابیم که هرگاه گفتگو میان مذاهب مختلف رواج داشته شاهد شکوفایی کتابخانه ها و مراکز فرهنگی بوده ایم. اما در مقابل زمانی که جزم اندیشی های مذهبی حاکم بوده و تحملی برای شنیدن صدای مخالف وجود نداشته نه تنها از رونق کتابخانه خبری نیست بلکه بسیاری از کتاب ها به بهانه ضاله بودن در آتش جهل و نادانی سوزانده شده است.
وی ادامه داد: عامل اصلی تفرقه و عدم تفاهم میان امت اسلامی، عدم شناخت درست و وجود اطلاعات غلط میان پیروان مذاهب مختلف است. وجود این اطلاعات نادرست که متاسفانه توسط دشمنان و افراد ناآگاه دامن زده می شود نقش مراکز علمی و فرهنگی از جمله کتابخانه ها را سنگین تر می کند که می توانند در تقریب مذاهب اسلامی نقشی مهم ایفا کنند.
امیرخانی افزود: کتابخانه های ملی به عنوان کتابخانه های مادر در هر کشور نقشی مهمی بر عهده دارد و وجود ارتباطات مرسوم بین کتابخانه های ملی در سراسر جهان فرصتی برای درک بهتر پیروان مذاهب مختلف اسلامی است. برگزاری نمایشگاه های حضوری و مجازی برای رسیدن به تقریب مذاهب اسلامی مؤثر است و معرفی و عرضه آثار مربوط به تقریب مذاهب اسلامی از دیگر اقدامات در این زمینه است.
مصطفی ذوالفقار طلب استاد دانشگاه تهران در پایان این همایش مجازی گفت: یکی از روش های فرهنگی در زمینه هم افزایی و همبستگی در زمان پیامبر (ص) دیپلماسی فرهنگی بود که دارای مشروعیت میان عقلا و متشرعین بود.
 
وی افزود: در زمان پیامبر اسلام (ص) توافقنامه هایی میان پیامبر و ملل و اقوام مختلف به وقوع پیوست؛ هدفی پشت سر همه این توافقنامه ها بود که با عنوان دیپلماسی فرهنگی نامیده می شود. تاریخ نیز گفتگوهایی در سیره پیامبر اسلام (ص) ثبت کرده است که بر اهمیت دیپلماسی فرهنگی دلالت دارد. به عنوان مثال گفتگوهای پیامبر (ص) با یهودیان مدینه، گفتگو میان مسلمانان و نجاشی و گفتگوهای مسلمانان با اسقف های مسیحی و ... که حاکی از دیپلماسی فرهنگی است.
 
استاد دانشگاه تهران در ادامه به روابط علمای مصر و ایران اشاره کرد و گفت: در تاریخ ایران و مصر، علمای ایران از جمله آیت الله واعظ زاده خراسانی، مرحوم خسروشاهی، دکتر مبلغی و ... به مصر سفر کردند. از زمان قدیم نیز دانشجویانی از ایران در دانشگاه الازهر مصر تحصیل کرده اند و انشاءالله این روش ادامه یابد.
وی در پیایان خاطرنشان کرد: تاسیس دارالتقریب قاهره، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و دانشگاه مذاهب اسلامی در ایران و همچنین تاسیس رشته فقه شافعی در دانشگاه تهران، از ثمرات تقریب مذاهب است. همچنین درگیری ها و اختلافاتی که در آن زمان در میان امت اسلامی وجود داشت، موجب شد که شیخ محمود شلتوت درباره تاسیس دارالتقریب بیاندیشد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در همایش مجازی نقش مراکز علمی و فرهنگی در تقریب مذاهب اسلامی درباره نهضت تقریب مذاهب اسلامی سخن گفت و با اشاره به تاریخچه تقریب مذاهب گفت: این نشست به مناسبت پنجاهمین سال مناسبات بین شیعه و اهل سنت برگزار شده است.

بروجردی ادامه داد: واضع تقریب مذاهب آیت الله العظمی طباطبایی بروجردی و استاد الشیخ محمود شلتوت رییس دانشگاه الازهر بوده اند، در واقع شیخ محمود شلتوت و آیت الله بروجردی موضوع تعامل بین مذاهب مختلف را به بحث گذاشت و پایه گذاری کردند.

وی در ادامه با بیان این مطلب که مبنای کلمه توحید، وحدت کلام است، گفت: تقریب مذاهب بر اشتراکات مذاهب تاکید می‌کند و مذهب را از ایجاد عامل تفرقه نفی می‌کند و معتقد است باید از دل مذهب، کلام واحد خارج شود و تعصبی بر آن نباشد.

بروجردی ادامه داد: شاید این سوال مطرح شود که منظوراز تقریب مذاهب چیست؟ امروزه مشاهده می‌شود هر یک از مذاهب فهم خاص خود را از دین دارند که متنوع و متعدد است و حال اینکه تقریب مذاهب می‌خواهد اشتراکات مذاهب را بیان کند و تاکید می‌کند که مذهب نباید عامل تفرقه شود و باید از دل آن کلام واحد خارج شود و تعصبی وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: تعصب به معنای سرسختی جاهلانه است، آنچه که این تعصب جاهلانه را حمایت می‌کند جهل است و جهل عامل تفرقه می‌شود. تقریب مذاهب در تلاش است نزدیکی و قرابت بین ادیان و مذاهب ایجاد کند. در آیات قرآن نیز به این مهم اشاره شده است و خداوند در قرآن کریم به پیامبر(ص) می‌فرماید که به یهود و مسیحیان بگو که نقطه مشترک را بین خود بیابید و آن نقطه مشترک این است که جز خداوند کسی دیگری را عبادت نکنند و به خدا شرک نورزند.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: پیامبر (ص) بر این نقطه مشترک تکیه می‌کنند و از آن به عنوان فصل مشترک در ادیان مطرح می‌کند. از همین رو قرآن همواره تاکید دارد که باید همه انسان‌ها به واسطه جایگاه، منزلت و خلیفه خدا بودن بر زمین حول محور کلمه توحید بگردند که این مهم با وحدت کلمه میسر می‌شود.

بروجردی تاکید کرد: مبنای کلمه توحید، وحدت کلام بین ما است و قرآن می‌فرماید همه احزاب، گروه‌ها و مذاهب مختلف باید به سوی کلام واحد حرکت کنند.

وی تصریح کرد: نمی‌توان انسان را مجبور کرد که از یک مذهب خاص پیروی کند و این تقوا است که انسان‌ها را از یکدیگر تمایز می‌کند، نه مذاهب. علمای مسلمان نیز همواره با صدای بلند فریاد زده اند که مسلمانان باید به امور دیگر مسلمانان اهتمام ورزند، بدون اینکه میان مذاهب تفاوتی قائل شوند و این روش، همان روش پیامبر اسلام (ص) است.

بروجردی اظهار داشت: تقریب مذاهب به معنای فهم مشترک بین رفتارهای دینی و ارزش‌های انسانی برای از بین بردن تعصبات بدون تفکراست و مذهب نباید عامل تفرقه شود بلکه باید کلامی واحد از دل آن خارج شود و تعصبی در کار نباشد و در تقریب مذاهب، تاکید بر کرامت انسانی و حفظ آن است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: آیت الله العظمی طباطبایی بروجردی و استاد الشیخ محمود شلتوت توانستند این فصل مشترک را پیدا کنند و به همه توصیه کردند تا دانش و آگاهی خود را نسبت به این موضوع بالا ببرند تا درک مشترک از مفاهیم دینی ایجاد شود.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، پیمانه صالحی نویسنده کتاب «راه روشن» با اشاره به جایگاه و اهمیت مصاحبه‌های تاریخ شفاهی گفت: تاریخ شفاهی یک روش تحقیق کیفی مبتنی بر مصاحبه با اشخاص است. این روش پژوهشی در جست‌وجوی اطلاعات مستند شفاهی و ثبت هر نوع تجربه انسانی است. 
وی ادامه داد: مورخان، منابع تاریخ شفاهی را در کنار منابع مکتوب و اسناد، در زمره منابع دستِ اول طبقه‌بندی می‌کنند. لازم است مصاحبه‌گر پیش از انجام مصاحبه، تحقیقات گسترده‌ای در ارتباط با موضوع طرح انجام دهد و سوالاتی هدفمند طراحی کند و در حین مصاحبه نیز متناسب با گفته‌های راوی، پرسش‌هایی طرح کند.
این نویسنده افزود: تدوینگر باید محتوای مصاحبه را متناسب با اصول علمی، ویرایش و سامان کند. مستندسازی متون تاریخ شفاهی اهمیت بسزایی دارد زیرا گویاسازی و راستی‌آزمایی، مصاحبه را به اثری پژوهشی و قابلِ استناد تبدیل می‌کند. در ضمن رعایت نکات اخلاقی و حقوقی، از اولین تماس با مصاحبه‌شونده تا چاپ و انتشار مصاحبه ضروری است.
صالحی با اشاره به فعالیت و تمرکز خود در حوزه تاریخ شفاهی گفت: ۲۸ سال است که به‌طور متمرکز در حوزه‌های نظری، عملی و پژوهش تاریخ شفاهی فعالیت می‌کنم و تاکنون بیش از ۲۰۰ جلسه مصاحبه انجام داده‌ام، 60 مقاله تألیف و ترجمه کرده‌ام و علاوه ‌بر تألیف کتاب‌های «مسائل حقوقی مصاحبه‌های تاریخ شفاهی» و «دستنامه ویرایش و تدوین آثار تاریخ شفاهی»، ۱۱ مصاحبه شخص‌محور و یک طرح موضوع‌محور را تدوین و ویرایش کرده‌ام که به‌صورت کتاب منتشر شده‌اند. در این میان، 6 کتاب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و کتابداری و اطلاع‌رسانی بوده است که می توان به آثاری از جمله «ستاره فروزان: مصاحبه با نوش‌آفرین انصاری» و «دل‌سپرده به کودکان: مصاحبه با ثریا قزل‌ایاغ»، «راه روشن: مصاحبه با منصوره راعی» ارتباط موضوعی دقیق دارند اشاره کرد که این آثار، به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته است. 
صالحی به اهداف مصاحبه، تدوین و پژوهش کتاب «راه روشن» اشاره کرد و گفت: پژوهش در زمینه‌ فعالیت‌های استاد منصوره راعی در راستای ثبت تاریخ شفاهی شورای کتاب کودک و مستندسازی تجربه‌های بزرگان تعلیم و تربیت انجام شده است. راعی نظریه‌پرداز، نویسنده، مترجم، عضو هیات‌مدیره شورای کتاب کودک، از بنیان‌گذاران فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و دوستدار کودک و نوجوان بود. بنابراین لازم بود بیش از چهار دهه تلاش مستمر او در راه اعتلای ادبیات کودک و نوجوان، گسترش فرهنگ کتابخوانی در میان کودکان و همگامی با نظام‌های نوین آموزشی ضبط شود و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.
این نویسنده افزود: در این کتاب پس از تألیف مقدمه‌ای پژوهشی درباره آموزش و پرورش نوین در ایران، سازمان پژوهش و نوسازی آموزشی و طرح آموزشی ایران، به تبیین نقش خانم راعی در تاریخ تعلیم و تربیت در دوران معاصر و جایگاه او در این حوزه اشاره کرده ام و معتقدم کتاب «راه روشن» اثری پژوهش‌محور و قابل استناد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است.
به گفته صالحی، استاد راعی از جمله دبیرانی بود که با هدف ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش، به طرح آموزشی ایران پیوسته و مدیریت مجتمع تجربی زیباشهر را عهده‌دار شده بود. پس ‌از آن هم به تدریس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مشغول شد و فعالیت‌های داوطلبانه در شورای کتاب کودک و انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا را آغاز کرد و منشاء خدمات ماندگاری در این مراکز شد. پیوست‌های کارنامه، گزیده اسناد و تصاویر که در انتهای کتاب جانمایی شده است، نمایانگر کوشش‌های بی‌وقفه مصاحبه‌شونده در این حوزه است.
وی تصریح کرد: از جمله نکات مهم و مزایای کتاب می‌توان به انتشار خاطرات راوی برای نخستین‌بار، تحلیل روش‌های آموزشی در مدارس در دهه‌های پیشین، بررسی اجرای طرح آموزشی ایران و فعالیت‌های مدارس تجربی، شکل‌گیری انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا، شیوه‌های تدریس ادبیات کودک و نوجوان در دانشگاه‌ها و دیدگاه‌ها در مورد لزوم توجه جدی به ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد. 
پیمانه صالحی نویسنده کتاب «راه روشن» در پایان مطلب، مطالعه کتاب راه روشن را به پژوهشگران و مدرسان ادبیات کودک و نوجوان، متخصصان تعلیم و تربیت و علاقه‌مندان مباحث تاریخ شفاهی توصیه می‌کرد.
پایان خبر/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتاب «راه روشن» مصاحبه تاریخ شفاهی با منصوره راعی است. او از استادان، نویسندگان و مترجمان فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان است که توسط انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران- معاونت پژوهش و منابع دیجیتال- چاپ و روانه بازار نشر شده است.
کتاب «راه روشن» در چهارفصل و سه پیوست تنظیم شده است. در فصل اول خانواده و تحصیلات راعی مورد بحث قرار گرفته و اطلاعات ارزشمندی از مزایا، مشکلات و شیوه مدیریت خانواده‌ در دوره قاجار و پهلوی، خاطرات کودکی، تحصیلات ابتدایی، زندگی در بغداد و حضور مصاحبه‌شونده در مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی ارائه شده است. 
فصل دوم به زندگی حرفه ای این نویسنده و فعالیت او در آموزش و پرورش و مدارس تجربی می پردازد و خاطرات و دیدگاه‌های راعی درباره وضعیت مدیریت آموزش و پرورش در آن دوران مورد بررسی قرار گرفته است.این فصل از کتاب برشی از تاریخ تحولات و تصمیم کلان مدیریت آموزشی کشور با تاکید بر طرح‌های کلان اجرایی «طرح آموزشی ایران» و «مدارس تجربی» را بیان می کند.
فصل سوم به فعالیت‌های آموزشی راعی پس از انقلاب می پردازد و به خاطرات تلخ و شیرین راوی در مدارس و تعامل با مدیران آموزش و پرورش اختصاص دارد و نکات مهم و کلیدی و کارشناسانه در حوزه تعلیم و تربیت را بازگو می کند.
فصل چهارم «انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا و شورای کتاب کودک» نام گرفته است. در این بخش مطالبی درباره نقش «انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا» در تحول بنیادین پژوهشی در آموزش و پرورش، شورای کتاب کودک، آثار و تألیفات و زندگی خصوصی مصاحبه‌شونده وجود دارد که برای مخاطبان عام و خاص دارای جذابیت است.
پیوست اول این اثر مربوط به اطلاعات کامل کتابشناختی آثار منصوره راعی شامل: کتاب‌ها، مقالات، طرح‌ها و برنامه‌ها، گفت‌وگوها، سخنرانی‌ها، بزرگداشت‌نامه‌ها و شعارها و پیام‌های روزجهانی کتاب کودک می شود و در پیوست دوم و سوم نیز گزیده‌ای از اسناد و مدارک ارائه شده است. 
لازم به توضیح است کتاب «راه روشن: مصاحبه تاریخ شفاهی با منصوره راعی» در  270 صفحه منتشر شده است و علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به فروشگاه مجازی سازمان به آدرس: (http://bookshop.nlai.ir) مراجعه کنند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران،  ورونیک پتی سفیر بلژیک در ایران با حضور در کتابخانه ملی ایران با اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دیدار کرد و ضمن تاکید بر تداوم تعاملات فرهنگی میان دو کشور، درباره ساز و کار ترجمه و انتشار اثری مشترک گفت‌وگو کرد.

بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: پیشبرد تعاملات فرهنگی باید با اثرات و نتایج مطلوبی همراه باشد تا  در آثار فرهنگی برای آیندگان به یادگار باقی بماند.

وی یادآور شد: تلاش سفیر بلژیک در پیشبرد اقدامات مربوط به انتشار و ترجمه یک کتاب مشترک قابل تقدیر است و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، همکاری و تعامل لازم برای به سرانجام رساندن این اقدام بزرگ را خواهد داشت.

بروجردی ادامه داد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، خانه امن برای افرادی است که دل‌شان برای ماندگاری فرهنگ در این سرزمین می‌تپد و معتقدم تعاملات فرهنگی با کشورهای مختلف اثرات قابل توجهی در ماندگاری فرهنگ میان ملت‌ها دارد. به همین دلیل تعاملات فرهنگی با سایر کشورها باید به یک رویه تبدیل شود تا بتواند گفتمان میان کشورها و ملت‌ها را تسهیل کند.

بروجردی با اعلام آمادگی برای همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با کشور بلژیک گفت: در گذشته نمایشگاه اسناد و تصاویر با عنوان «ایران در آغاز قرن بیستم» میان کشورهای ایران و بلژیک برگزار شد و آمادگی داریم کُرنر بلژیک را در تالار بین‌الملل ایجاد کنیم و در عین حال خواستار ایجاد کُرنر اختصاصی برای ایران در کتابخانه ملی بلژیک هستیم.

ورونیک پتی سفیر بلژیک در ایران ضمن ابرازخوشحالی از دیدار با ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: ترجمه و انتشار کتاب در جهت توسعه همکاری‌های بین دو کشور ایران و بلژیک موثر است و امید است تعاملات گسترده تری را در آینده شاهد باشیم.

سفیر بلژیک خاطرنشان کرد: از پیشنهاد ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای ایجاد کُرنر اختصاصی کشور بلژیک در تالار بین الملل کتابخانه ملی ایران و نیز ایجاد کُرنر اختصاصی از ایران در کتابخانه ملی بلژیک استقبال می‌کنم و این پیشنهاد را به ریاست کتابخانه ملی بلژیک منتقل می‌کنم.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ابوالفضل خطیبی شاهنامه پژوه به تشریح نسخه‌ نویافته یکی از کهن‌ترین شاهنامه‌ها که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود، پرداخت و گفت: کهن ترین نسخه تاریخ‌دار، ولی ناقص شاهنامه مورخ ۶۱۴ ق در کتابخانه شهر فلورانس و کهن ترین نسخه کامل آن، مورخ ۶۷۵ق در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می‌شوند و می‌توان گفت هیچ یک از نسخه‌های محفوظ در کتابخانه‌های ایران چندان قدیمی و معتبر نیستند و به تصحیح شاهنامه چندان کمکی نکردند.
این عضو هيات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: بنا بر فهرستی از نسخه‌های شاهنامه که ایرج افشار فراهم آورده است؛ کهن‌ترین نسخه تاریخ دار موجود در کتابخانه‌های ایران نسخه مورخ ۸۰۹ق است که در کتابخانه مجلس سنا (شماره ۱۱۱۵) نگهداری می شود. پس از آن نسخه معروف به شاهنامه بایسنغری مورخ ۸۳۳ ق است که در کتابخانه کاخ گلستان نگهداری می‌شود.
خطیبی افزود: از میان نسخه‌های بی تاریخ موجود در ایران، نسخه معروف به سعدلو که گمان می‌رود در اواخر قرن هفتم یا نیمه اول قرن هشتم هجری کتابت شده، از بقیه مهم تر و معتبرتر است. این نسخه در کتابخانه مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی نگهداری می‌شود و به صورت عکسی نیز به چاپ رسیده است. 
وی ادامه داد: به تازگی بخش نسخه‌های خطی کتابخانه ملی، نسخه ای از شاهنامه را با کمک مالی محمد حسین واقف زاده، از دوستداران فرهنگ ایران، از یک مجموعه خصوصی خریداری کرده است. این نسخه انجامه و تاریخ ندارد، ولی به نظر کارشناسان نسخه‌های خطی در این کتابخانه، به قرن هشتم هجری قمری تعلق دارد و به اعتقاد من نیز این تاریخ گذاری می‌تواند درست باشد و از این رو در کنار نسخه سعدلو از کهن ترین نسخه‌های موجود در ایران محسوب می‌شود.
خطیبی درباره وضعیت ظاهری این شاهنامه عنوان کرد: : این شاهنامه کامل نیست و حدود یک چهارم شاهنامه را در برمی گیرد و تقریبا همه بخش‌های موسوم به اساطیری و پهلوانی شاهنامه افتاده و به بخش‌های تاریخی محدود می‌شود. این نسخه مشتمل است بر ۱۲۵ برگ (۲۵۰ صفحه) که از آن میان، ۹ برگ با شماره گذاری به خطی جدیدتر و3 برگ دیر نیز بدون شماره گذاری و به خطی جدیدتر از این یکی در لابلای بخش‌های کهن در سه جا صحافی شده اند.
وی ادامه داد: بنابراین، بخش کهن این نسخه مشتمل است بر۱۱۳ برگ (۲۲۶ صفحه) که در ۴ ستون نوشته شده است. هر سطر دو بیت و هر صفحه ۳۳ سطر را در بردارد. در هر صفحه ۶۶ بیت درج شده که با کسر ۶ بیت در هر صفحه برای سرنویس‌ها و افتادگی‌ها، حدود ۱۳۵۶۰ بیت به دست می‌آید و با احتساب حدود ۵۰ هزار بیت برای کل شاهنامه، بخش کهن این نسخه کمی بیش از یک چهارم بیت‌ها را در بردارد.
این شاهنامه پژوه تصریح کرد: این نسخه به اندازه همان نسخه‌های قرن هشتم شاهنامه، سرنویس دارد و برخی از آنها با قلم سیاه و برخی دیگر به شنگرف نوشته شده اند. این نسخه به خط نسخ نوشته شده و بسیار خواناست، غلط کتابتی کم دارد و به طور کلی می‌توان گفت نسخه مضبوطی است. این نسخه هيچ تذهیب و تصویری ندارد. رکابه دارد، ولی در بیشتر صفحات بریده شده است. 
وی خاطرنشان کرد: در نتیجه به اعتقاد بنده نسخه کتابخانه ملی با اینکه یک چهارم شاهنامه را در بردارد و تاریخ هم ندارد، در کنار نسخه سعدلو از نسخه‌های کهن در قرن هشتم هجری،‌ در زمره کهن ترین نسخه‌های موجود در ایران محسوب می‌شود. بنابراین تشریح و مقایسه این نسخه نویافته با نسخه‌ها و چاپ‌های دیگر شاهنامه و تورق اجمالی بخش‌های دیگر استوار است.
پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران،  جلال طاهری مدیرکل فراهم آوری و ارزشیابی اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان این مطلب گفت:  بیش از 94 هزارفقره پرونده‌غیرضروری غیرسمپی و غیرضروری سمپی دادگستری کل استان سمنان در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار گرفته است.

وی با اشاره به برگزاری جلسه هیات تشخیص استانی دادگستری کل استان سمنان گفت: در اجرای ماده 18 آئین نامه اجرای بند الف ماده 131 قانون برنامه توسعه؛ تصمیم گیری در مورد پرونده‌های مختومه غیرضروری با حضور مقامات مربوطه دادگستری کلاستان سمنان، انجام شد. به اعتقاد من شناسایی، تفکیک و ارزشیابی این اسناد منجر به کشف پرونده‌های مهم و ملی می‌شود که موجب غنای بیشتر منابع اسنادی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می‌شود.

وی ادامه داد: براین اساس پس از بحث و تبادل نظر؛ 94هزار و 660 فقره پرونده مختومه غیرضروری غیرسمپی با موضوعات مختلف شناخته شد و برای ارزشیابی و تعیین تکلیف نهایی در اختیار سازمان قرار گرفت.

مدیرکل فراهم آوری و ارزشیابی اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی تصریح کرد: موضوعات این پرونده‌ها شامل كلاهبرداری، خيانت در امانت، تصرف غير مجاز، جعل اسناد، مطالبه جهيزيه، توهين به مأمور دولت حين انجام وظيفه، ورود ثالث، ايراد ضرب وجرح، پرونده مطالبه وجه، شهادت كذب، سوء استفاده از عنوان دولتی می شود.

وی ادامه داد: همچنین از دیگر موضوعات این پرونده‌ها می‌توان به موضوعات رانندگی بدون پروانه، انحصار وراثت، اثبات مالکیت، نگهداری،حمل، درخواست مهريه، نفقه، سرقت، خريد و فروش اموال مسروقه، دخالت در امور پزشكی، ترک انفاق، تهمت و افترا، قرار تأمين دليل، قرار تأمين خواسته، ابطال دادخواست، تعديل اجاره بها، فسخ معامله، صدور چك بلامحل، خلافی، سوابق مربوط به گواهی عدم سوء پيشينه و غیره اشاره کرد.

طاهری افزود: این اسناد مربوط به دادگستری کل استان سمنان و شوراهای حل اختلاف استان(سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار، مهدی شهر، میامی، آرادان، بسطام، ایوانکی، امیرآباد و بیارجمند)‌ است که برای ارزشیابی و تعیین تکلیف نهایی در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار گرفت و برنامه ریزی لازم برای تعیین تکلیف آنها انجام شده است.

وی درباره ارزش و اهمیت این مسئولیت که بر عهده سازمان قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: در اجرای قانون و تکالیف مقرر؛ این امر ضمن کمک به کاهش هزینه‌های اداری و استخدامی در مجموعه دادگستری کل استان ها و امکان استفاده مجدد از فضاهای نگهداری این پرونده‌ها؛ تفکیک و ارزشیابی سوابق مذکور در سازمان منجر به کشف پرونده‌های مهم و ملی می‌شود که موجب غنای بیشتر منابع اسنادی و ارتقاء جایگاه سازمان خواهد شد.

پایان مطلب//