از مکتب‌خانه تا مدرسه؛ روایت شکل‌گیری آموزش نوین در ایران
چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «روزهای ایران‌شناسی» با عنوان «از مکتب‌خانه تا مدرسه؛ شکل‌گیری نظام آموزشی نوین در ایران» همراه با نمایشگاهی از کتاب‌های درسی قدیمی، در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در این نشست که با هدف بررسی سیر تاریخی آموزش در ایران برگزار شد، الهام ملک‌زاده و زهرا حاتمی به ایراد سخنرانی پرداختند.
الهام ملک‌زاده با اشاره به روند تحول مکتب‌خانه‌ها و شکل‌گیری مدارس نوین در ایران، به تلاش‌های پیشگامان فرهنگی کشور در ایجاد نهادهای آموزشی جدید پرداخت و گفت: بررسی مصوبات مجلس‌های اول تا چهارم درباره آموزش و بنیان‌گذاری مدارس، تاریخ تأسیس نخستین مدارس ایرانی، منابع درسی کودکان و تلاش برای فراهم‌کردن امکان تحصیل برای دختران، همه نشانگر نقش جنبش مشروطه در گسترش آموزش و فرهنگ در ایران است.
او همچنین تبادل هیئت‌های سیاسی، اعزام محصلان به خارج از کشور، تأسیس مدارس خارجی، ایجاد دارالفنون، انتشار روزنامه‌ها، نهضت ترجمه و تشکیل انجمن‌های آموزشی را از زمینه‌های پیدایش آموزش نوین در ایران دانست و افزود: ایجاد دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ نقطه عطفی در نهادینه‌شدن آموزش عالی در کشور بود.
در ادامه، زهرا حاتمی، دیگر سخنران نشست، تحول مفهوم کودکی در ایران را در پیوند با گسترش آموزش نوین بررسی کرد و گفت: مدرسه در ایران مدرن، فرصتی برای تجربه دوران کودکی فراهم آورد؛ در حالی‌که در گذشته، کودکان، به‌ویژه دختران، زودتر به دنیای بزرگسالی وارد می‌شدند.
او با اشاره به طبقاتی‌بودن آموزش در دوره‌های گذشته و محدودبودن آموزش دختران به طبقات اشراف افزود: دستیابی امروزین به فرصت‌های برابر آموزشی، حاصل تلاش نخبگان و اندیشمندانی است که آموزش را راه پیشرفت و آبادانی کشور می‌دانستند.
گفتنی است هم‌زمان با برگزاری این نشست، نمایشگاهی از کتاب‌های درسی قدیمی در تالار محدّث سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برپا شد که با استقبال علاقه‌مندان همراه بود.