به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمد سعید ذکایی جامعه شناس و استاد علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با پیوستن به پویش «کتابخوانی ملی» گفت: از فرصت مناسبی که کتابخانه ملی با برپایی ‍پویش «کتابخوانی ملی» در اختیارم گذاشته، استفاده می‌کنم تا دو کتابی را که طی یک سال گذشته تکمیل شده است را برای مطالعه معرفی کنم تا به واسطه این امر دین خودم را در معرفی آثاری خواندنی ادا کنم.

ذکایی افزود: کتاب «زیست مجازی در ایران» از جمله آثاری است که مطالعه آن را توصیه می‌کنم، این کتاب عنوان فرعی نیز دارد که ناظر بر خرده فرهنگ‌ها در شبکه‌های اجتماعی است. مضمون این کتاب با توجه به عنوان آن گویا است؛ در این کتاب درباره چگونگی گذران و رقم خوردن زندگی ما در شبکه‌های اجتمای بحث و مطالبی آورده شده است.

این جامعه شناس ادامه داد: بی تردید شرایطی که جامعه امروز ما در آن قرار گرفته با شرایط موجود در 10 یا 20 سال گذشته تفاوت‌های چشمگیری دارد، رسانه‌ها و به خصوص شبکه‌های اجتماعی، مسائلی چون اقتصاد و به ویژه عواطف شهروندان را تحت الشعاع قرار داده اند، ترس، خوشحالی، شادی، امید، ملال‌ها، اضطراب، اندوه و نگرانی‌ها؛ همه و همه در شبکه‌های اجتماعی انعکاس می‌یابند و در عین حال نیز از این شبکه‌ها متاثر می‌شوند.

استاد علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: این کتاب حاصل دو و نیم سال کار و فعالیت مستمرمشارکتی من و همکارم سیمین ویسی است و تاملی بر این امر بوده که ما چگونه امور روزمره خود را در این شبکه‌ها انعکاس و به اشتراک می‌گذاریم و در ادامه از آن تاثیر می‌پذیریم.

وی یادآور شد: زبان به کار رفته در این اثر، زبان بین رشته ای است و این کتاب مملو از مثال و مصداق است؛ همچنین میدان مطالعه آن ناظر بر همه اتفاقاتی است که در شبکه‌های اجتماعی رخ می‌دهد.

ذکایی افزود: اما اثر دومی که در ادامه پویش «کتابخوانی ملی» برای مطالعه پیشنهاد می‌کنم به جهت موضوعی بسیار نزدیک به اثر نخست بوده؛ به گونه ای که در همگرایی با آن قرار گرفته است، کتابی که ویراستاری آن را بر عهده داشته ام با عنوان «عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی» در بازار نشر موجود است.

این جامعه شناس و استاد علوم اجتماعی ادامه داد: این کتاب مجموعه مقالاتی است که به طور عمومی  ناظر بر تحولاتی است که در حوزه عواطف در جامعه معاصر ایران رخ داده است، فصل‌های مختلف این اثر ناظر بر تجربه عاطفه ورزی ما در خانواده، رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و غیره است. ضمن اینکه در این اثر، نگاه تاریخی به عاطفه و تغییراتی که به لحاظ خلق و خوی عاطفی ما رقم خورده، صورت گرفته است.

این جامعه شناس اظهار داشت: نویسندگان مقالات موجود در این اثر، دانش تجربی خود را به اشتراک گذاشته اند. از همین رو حوزه عواطف، حوزه‌ای پویا و جذاب است و عواطف نیروی محرکه جامعه است و نظم اجتماعی ما را شکل می‌دهد اما به رغم اهمیت در نگاه‌های اجتماعی و نگاه‌های فرهنگی، این مقوله بسیار مهم همچنان مهجور مانده است.

ذکایی خاطرنشان کرد: امید است تالیف و ویراستاری این دو اثر توانسته باشد تحول، علاقه و اشتیاق بین مخاطبان ایجاد کند تا این فضا را به لحاظ تجربی و نظری جستجو کنند، در این آثار بیش از هرچیزی به رویکردهای ادبی و روانکاوانه توجه شده است، این منظر اجتماعی می‌تواند نوید بخش شناخت بهتر جامعه و نظم اجتماعی از دریچه عواطف باشد.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در ابتدای این نشست تخصصی اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به تدوین تاریخ شفاهی رزمندگان گفت: تدوین تاریخ شفاهی رزمندگان، از سوی سازمان اسناد و دفاع مقدس گامی ارزشمندی برای ارائه مستندات به آیندگان است و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مسیر همراه مرکز اسناد و دفاع مقدس خواهد بود. البته در همین راستا سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سامانه‌های «نقش دولت در دفاع مقدس» و «سند به مثابه سند توسعه» در ایام دهه فجر را با حضور محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری راه اندازی کرد تا خدمات موثر به پژوهشگران ارائه دهد.

وی ادامه داد: در بحث آزدسازی خرمشهر، اگرچه نیروهای سازمان یافته و نیروهای منظم ما چون ارتش و بسیج توانستند در قالب عملیات سازماندهی شده حضور داشتند اما مشارکت و نقش مردم نقش در دفاع از این سرزمین، غیر قابل انکار است.

بروجردی با اشاره به نقش زنان در دفاع مقدس گفت: زمانی که از مردم یاد می کنم، فقط منظورم مردان جامعه نیستند که در خط مقدم جنگیدند. بلکه حمایت و پشتیبانی‌هایی که زنان جامعه ما در عرصه‌های مختلف از جمله در این مقطع از تاریخ انجام داده اند مثال زدنی است و توانست خاطره دفاع مقدس را در تاریخ ماندگار کنند. مردم ایران عزت‌مندانه، سرافرازانه و با صلابت مقابل دشمن ایستادند و براساس باورهای دینی و هدایت‌های رهبرشان و همچنین با توجه به اعتقادات قلبی که داشتند، برای بقای اسلام و ایران مبارزه و مقاومت کردند. 

نقش مادران در حفظ کانون و تربیت خانواده پس از جنگ

بروجردی همچنین درباره نقش مادران و خانواده‌ها در زمینه حمایت‌های روحی و معنوی در پشت جبهه‌ها گفت: خانواده‌ها به واقع نقش آفرین بودند، همانند جنگ احد که زن‌ها در شهر ماندند و اداره آن را برعهده گرفتند، با این وجود نمی‌توان از عاطفه مادری به راحتی گذشت، ولی همان مادر فرزند خود را به رفتن به عملیات‌های جبهه تشویق می‌کرد، و امروز شاهد حضور مادران چند شهید در کشور هستیم.

وی ادامه داد: زنان بی‌شماری بودند که همسران خود را در جبهه‌ها از دست دادند و شهید شدند و در ادامه به تربیت فرزندان و انتقال این مفاهیم به نسل آینده کوشیدند. به گفته دکتر شریعتی همانطور که حسین بن علی (ع) در میدان نبرد جانش را نثار کرد ولی عاشورا ماندگار ‌ماند با اقدام و پیام زینب (س)، بنابراین این مادران بودند که کانون و تربیت خانواده‌ها را پس از جنگ حفظ کردند.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: سرداران و امیرانی که امروز در نشست تخصصی «واکاوی و بازنمایی اسناد حماسه خرمشهر» در خدمت شان هستیم؛ نمادی از مقاومت، مبارزه و ایستادگی برای وطن هستند و توانستند با حضور خالصانه خود برای ماندگاری اسلام و ایران مقاومت و ایستادگی کنند. غیرت و بزرگ منشی جوانان آن روزگار برای دفاع از میهمن با هدایت ها و رهبری های امام عزیزمان انجام دادند در دنیا مثال زدنی شده است و حتی دشمنان از این غیرت و ایثار یاد می کنند. این ایستادگی دشمن را وادار به خشوع و خضوع کرد و درنهایت تسلیم عظمت مقاومت مردم ایران شدند.

امیر سرتیپ بختیاری: عملیات «بیت المقدس» نقطه عطف میدان جنگ ایران و عراق بود

در ادامه این نشست امیر سرتیپ مسعود بختیاری از فرماندهان ارشد ارتش جمهوری اسلامی ایران درباره عملیات بیت المقدس و نقش ارتش در این عملیات صحبت کرد و گفت: در 8 سال دفاع مقدس عملیات‌های متعددی رخ داد اما چرا عملیات «فتح خرمشهر» که به عملیات «بیت المقدس» و «کربلای 3 » مشهور است بیش از باقی عملیات‌ها مشهور شده است.

وی ادامه داد: این عملیات، حاصل عملیات قبلی خود به نام «فتح المبین یا کربلای 2 » است و خود این عملیات هم فرزند عملیات «طریق القدس» است و «طریق القدس» هم فرزند عملیات قبلی خود «ثامن الائمه» و این عملیات هم فرزند سال اول جنگ و مقاوت جانانه مردم ایران در مقابل متجاوز است. یعنی تصور نشود که عملیات «بیت المقدس» عقبه ای نداشته است.

بختیاری اظهار داشت: مداومت و طول مدت عملیاتی از نکات مهم و تاکتیکی این عملیات بود. زیرا 26 روز به صورت مداوم در حالت حمله و فشار به دشمن بودیم که طول عملیات و مقاوت در جنگ‌ها بی سابقه است. مسئله دوم وسعت منطقه عملیاتی «بیت المقدس» است. زیرا این منطقه با مساحتی نزدیک به 5 هزار تا 6 هزار کیلومتر مربع، بزرگترین میدان جنگ ایران و عراق در طول 8 سال جنگ به شمار می‌رفت. 

بختیاری گفت: حجم نیروهای شرکت کننده در این عملیات قابل توجه بود. زیرا بزرگترین حجم نیرو در این عملیات شرکت کرده بود و علاوه بر نیروهای ارتش، سپاه و بسیج، نیروهای مردمی و جهاد سازندگی به انحای مختلف در این عملیات شرکت کرده بودند. مسئله دیگر این بود که عملیات «بیت المقدس» نخستین عملیات تهاجمی و عبور از رودخانه بزرگِ «کارون» بود که این از دیدگاه نظامی نیازمند مقدمات و روش خاصی مثل پل زدن است و عبور در این عملیات مسئله مهمی است.

وی تاکید کرد: جمع اسرا از نیروهای عراق مسئله دیگری بود، در این عملیات 20 هزار اسیر گرفته بودیم و فکر نمی کنم در هیچ عملیات دیگری مانند این عملیات، آماری این‌چنین از اسرای جنگی وجود داشته باشد. علاوه بر نتایج تاکتیکی این عملیات، دستاوردهایی نیز به همراه داشت. آزادسازی خرمشهر به صورت آرزو و هدف ملی درآمده بود و این آزادسازی نشان دهنده برتری نظامی و توانمندی ما بر دشمن بود و توانستیم حق خود را باز پس بگیریم.

بختیاری خاطرنشان کرد: یکی دیگر از دستاوردهای راهبردی آزادسازی خرمشهر در عملیات بیت المقدس، به شکست کشاندن راهبرد تهاجمی و نظامی عراق بود. یعنی وقتی خرمشهر آزاد شد دیگر عراق نتوانست هدفی در ایران داشته باشد. زیرا آزادسازی خرمشهر از جهت دستاورد موضع برتر جمهوری اسلامی از دیدگاه نظامی و سیاسی برای عراق بود.

 وی در پایان صحبت‌های خود گفت: در شرایطی که دنیا فکر می‌کرد در شرایط بی ثبات از جهت حکومتی هستیم آزادسازی خرمشهر نشان داد که کشورمان نه تنها در بی ثباتی حکومتی نیست، بلکه در موضع قدرت و ثبات نظامی نیز قرار گرفته است. عملیات «بیت المقدس» نقطه عطفی است در میدان جنگ ایران و عراق؛ که از موضع دفاعی درآمدیم و توانستیم نیروهای عراقی را مغلوب کنیم و حق تضیع شده خود را مطالبه کنیم.

سردار فتح الله جعفری: غفلت عراق در عملیات آزادی خرمشهر از استعداد نیروهای مردمی ایران

سردار فتح الله جعفری از فرماندهان ارشد سپاه در دوران دفاع مقدس در ادامه این نشست از نقش سپاه در عملیات «بیت المقدس» سخن گفت.

وی عنوان کرد: عملیات آزادسازی خرمشهر هنوز به عنوان بهترین نقشه طراحی شده در قرارگاه کربلا به حساب می‌آید و این عملیات حاصل عملیات‌های سه گانه قبل از عملیات فتح خرمشهر است. حضور نیروها در این عملیات شامل 48 گردان ارتش و 120 گردان مردمی بود که این حضور مردمی در عملیات آزادسازی خرمشهر نقش به‌سزایی داشت و عراق حضور نیروهای مردمی را درنظر نگرفته بود، به همین دلیل است که حضور نیروهای مردمی در این عملیات مهم بود.

سردار جعفری تصریح کرد: صدام برای از دست دادن خرمشهر بسیار عصبانی شد و فرماندهان شکست خورده این عملیات را اعدام کرد. اما با این وجود، ایران در عملیات آزادسازی خرمشهر از کشتار عراقی‌ها به عنوان یک هدف و اولویت پرهیز کرد.

سید محمد لاله زار: جهاد سازندگی، جنگ را به دانشگاه‌ها وصل کرد

سید محمد لاله زار از نیروهای پیشکسوت جهادسازندگی در دوران جنگ نیز عنوان کرد: جهاد یکی از نهادهایی بود که به فرمان امام تشکیل شد، و زمانی که جنگی با این وسعت رخ داد، فعالان جهاد نمی‌توانستند ساکت بنشینند. به خصوص اینکه رژیم بعث دو هدف، یعنی ساقط کردن انقلاب و تجزیه ایران را دنبال می‌کرد.

وی ادامه داد: جهاد سازندگی در شروع کار خود در جبهه‌ها وظیفه رساندن کمک‌های مردمی را به عهده داشت و در آن زمان سپاه نوپا بود و در کردستان درگیر شده بود، اما جهاد سازندگی در عملیات «طریق القدس» و برای مهندسی این عملیات نقش مهمی ایفا کرد.

این پیشکسوت جهادسازندگی تصریح کرد: در واقع نقش مهندسی در جنگ همان نقش مردم بود و جهاد سازندگی جنگ را به دانشگاه‌ها مرتبط و وصل کرد.

غافلگیری عراق رمز موفقیت‌ عملیات آزادسازی خرمشهر

امیرسرتیپ مسعود بختیاری عنوان کرد: یکی از مقولاتی که باید به آن بیشتر پرداخته شود، معرفی فرماندهان طراحی عملیات‌ها است، براین اساس یکی از موفقیت‌های عملیات آزادسازی خرمشهر غافلگیری عراق است. در عملیات «بیت المقدس»، شاهد بیشترین همدلی بین نیروهای در صحنه جنگ بودیم.

سردار جعفری درباره شخصیت فرماندهان عراقی گفت: برخی از فرماندهان عراقی حافظ قرآن بودند، یعنی ما با آدم‌های بی‌اعتقاد و بی‌اراده روبرو نبودیم و حتی پس از جنگ در دیداری که با برخی از خانواده‌های آنها داشتیم، عنوان می‌کردند که ایرانی‌ها متفاوت بودند و وقتی یک رزمنده ایرانی را در خاکریز زخمی می‌کردند او تا شهادت می‌جنگید و راه برگشت برای خود تصور نبود و همین نوع جنگیدن ایرانی‌ها بود که کمر ارتش را شکست.

امیرسرتیپ بختیاری نیز با تایید صحبت‌های سردار جعفری عنوان کرد: ارتش عراق قوی بود ولی این رزمندگان ایرانی بود که قوی تر از عراقی‌ها عمل کردند. مطمئن باشید جوانان امروز کشور، با تضارب آرا و اختلاف نظرهای بسیاری که دارند، اگر بیگانه ای بخواهد  به ایران تجاوز کند حتما مقابله می‌کنند و حتی بهتر از گذشتگان خود عمل خواهند کرد.

سردار علاماتی: تدبیر و عقلانیت فرماندهان در طراحی‌های عملیات

سردار غلامرضا علاماتی رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس گفت: تدبیر و عقلانیت فرماندهان در طراحی‌های عملیات‌ها باعث شد رژیم بعث تا لحظه آخر بجنگد.

وی خاطرنشان کرد: اسارت 19 هزار و 750 عراقی در آزادسازی خرمشهر کار ساده‌ای نبود در واقع با این تعداد از اسرا عملیات جنگی عراقی‌ها شکست خورد و به زانو درآمدند.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست تخصصی «واکاوی و بازنمایی اسناد حماسه خرمشهر» در آستانه سالروز فتح خرمشهر با حضور اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سردار فتح الله جعفری،‌ امیر سرتیپ مسعود بختیاری، سید محمد لاله زار و سردار غلامرضا علاماتی رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس برگزار شد.    

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ابتدای این نشست تخصصی با اشاره به فتح خرمشهر گفت: در بحث آزدسازی خرمشهر، اگرچه نیروهای سازمان یافته و نیروهای منظم ما چون ارتش و بسیج توانستند در قالب عملیات سازماندهی شده حضور داشتند اما مشارکت و نقش مردم نقش در دفاع از این سرزمین، غیر قابل انکار است. 

وی تاکید کرد: زمانی که از مردم یاد می‌کنم، فقط منظورم مردان جامعه نیستند که در خط مقدم جنگیدند. بلکه حمایت‌ و پشتیبانی‌هایی که زنان جامعه ما در عرصه‌های مختلف از جمله در این مقطع از تاریخ انجام داده اند مثال زدنی است و توانست خاطره دفاع مقدس را در تاریخ ماندگار کنند. مردم ایران عزت‌مندانه، سرافرازانه و با صلابت مقابل دشمن ایستادند و براساس باورهای دینی و هدایت‌های رهبرشان و همچنین با توجه به اعتقادات قلبی که داشتند، برای بقای اسلام و ایران مبارزه و مقاومت کردند.  

بروجردی اظهار داشت: همه مبارزه‌های رزمندگان از پشتوانه ایدوئولوژيک و دینی برخوردار بود که براساس این پشتوانه و باور دینی حرکت کردند. خداوند در کلام خود دستور داده است که اگر به حریم تعرض و تجاوز شد، انسان موظف است که پاسخ این تعرض و دست درازی را بدهد و این مهم زن، مرد، پیر و جوان نمی‌شناسد و همه باید وارد این عرصه شوند. این فرمان خداست. چراکه خداوند بر نمی‌تابد ظلمی را که انسان بر انسان دیگر اعمال کند و اگر ما امروز از مقاومت سرو قام‌تان جاودانه تاریخ یاد می‌کنیم، باید بدانیم همه آیندگان از این رشادت‌ و ایثارگری‌ها بهره خواهند برد و این را به عنوان افتخار و نشان بر سینه خود خواهند داشت. 

وی ادامه داد: مردم ایران با دست خالی در مقابل دشمنان مقاومت کردند. زیرا همه دنیا با حمایت و پشتیبانی‌هایی که از دشمن کردند؛ نابودی ملت ایران را هدف قرار داده بود و این نکته ای است که نمی‌توان منکر شد. مردان و زنان ایران در دوران جنگ به گونه ای مقاومت کردند که حتی یک وجب از خاک این سرزمین در اشغال دشمن قرار نگرفت. 

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: سرداران و امیرانی که امروز در نشست تخصصی «واکاوی و بازنمایی اسناد حماسه خرمشهر» در خدمت شان هستیم؛ نمادی از مقاومت، مبارزه و ایستادگی برای وطن هستند و توانستند با حضور خالصانه خود برای ماندگاری اسلام و ایران مقاومت و ایستادگی کنند. غیرت و بزرگ منشی جوانان آن روزگار برای دفاع از میهمن با هدایت و رهبری‌های امام عزیزمان انجام دادند در دنیا مثال زدنی شده است و حتی دشمنان از این غیرت و ایثار یاد می‌کنند.

وی افزود: این ایستادگی دشمن را وادار به خشوع و خضوع کرد و درنهایت تسلیم عظمت مقاومت مردم ایران شدند. این رشادت‌ها ممکن است به زبان آسان آید اما واقعا یک تاریخ هشت ساله از دفاع مقدس برای مردم ایران ایجاد کرد. رشادت و مقاومت‌ها به خصوص در بازپس گیری شهر خرمشهر اسوه و الگویی شد برای همه کسانی که می‌خواهند در آینده به فرهنگ و ماندگاری این سرزمین فکر کنند. 

بروجری گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مفتخر است که این حماسه را با عزیزانی که در آن روزها در جبهه‌ها حضور داشتند به اشتراک بگذارد و به آنها یادآوری کند همه آنچه شما می‌نگارید و یا بازگو می‌کنید و مستند می‌شود در گنیجنه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای آیندگان حفاظت می‌شود، تا بدانند راهی جز مقاومت و ایستادگی در برابر دشمنان ندارند.

وی ادامه داد: امیدوار هستیم اقدامی که سازمان اسناد و دفاع مقدس برای تدوین تاریخ شفاهی رزمندگان انجام داده است گامی ارزشمند در جهت ارائه مستندات به آیندگان باشد و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز در این مسیر همراه این سازمان خواهد بود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: ناگفته نماند که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز در همین راستا، سامانه‌های «نقش دولت در دفاع مقدس» و «سند به مثابه سند توسعه» را در ایام دهه فجر با حضور محمود واعظی رئیس دفتر ریاست جمهوری راه اندازی کرد تا بتواند ارائه خدمات موثری به پژوهشگران ارائه دهد.
پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمد حدادی مدیرکل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به تدوین و ترجمه استاندارد و شیوه نامه های حفاظت و نگهداری اسناد،‌منابع دیداری و شنیداری گفت: طی چهار سال گذشته، ترجمه استاندارد ISO/TR 19814 «اطلاعات و مستندات – مدیریت مجموعه برای آرشیو و کتابخانه» و تدوین شیوه نامه حفظ و نگهداری اسناد در بایگانی ها ( اصول کلی حفاظت پیشگیرانه) از جمله اقداماتی است که در این اداره کل در سال های گذشته صورت گرفته است.
حدادی ادامه داد: در سال گذشته کتابچه راهنمای عمومی حفاظت و نگهداری اسناد و دست‌نوشته‌ها تدوین شد، این کتابچه برای ارتقای آگاهی و دانش مراجعین متقاضی مرمت اسناد به این اداره کل، جهت نگهداری اسناد خود در فضا و شرایط محیطی مناسب تهیه و تدوین شده است تا با استفاده از این راهنما بتوانند اسناد خود را از آسیب های احتمالی مصون نگاه دارند.
مدیرکل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: انجام طرح تحقیقاتی بررسی روش های سنتی و نوین صحافی و نیز طرح تحقیقاتی بررسی سيستم های اطفاء حريق مناسب برای آرشيوها و كتابخانه ها از  دیگر اقدامات انجام شده در این اداره کل است و هم اکنون تدوین شیوه نامه حفاظت و نگهداری از منابع دیداری و شنیداری از گذشته در دست اقدام بوده و ادامه دارد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، هادی مرزبان کارگردان تئاتر و بازیگر با پیوستن به پویش «کتابخوانی ملی» که به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در حال انجام است؛ گفت: کتابخانه ملی در شرایط کرونا که تقریبا در خانه‌ها حبس هستیم، طرح «کتابخوانی ملی» را راه اندازی کرده است.
وی ادامه داد: بنده برای مطالعه شخصی خودم کتاب‌های تخصصی را می خوانم و افرادی که علاقه به حوزه تئاتر هستند و می خواهند در این رشته هنری فعالیت کنند؛ پیشنهاد می کنم کتاب سه جلدی، «آماده‌سازی، شخصیت‌سازی، نقش‌آفرینی» به نویسندگی «کنستانتین سرگیویچ استانیسلاوسکی» را با ترجمه مهین اسکویی بخوانند. زیرا مطالعه این کتاب‌های تخصصی به صورت دائمی خوب است.
مرزبان تصریح کرد: اما کتاب‌هایی که همیشه در کتابخانه ام دارم و مطالعه می‌کنم چند اثر از بزرگان ایران است و هرگز مطالعه آنها را از خودم دور نکردم و مهمترین آن شاهنامه فردوسی است. من فردوسی را به خواست پدرم چندین بار خواندم، بعد از دانشکده نیز مطالعه کردم و نکته عجیب این است که در دانشگاه «ایلیاد و اودیسه» را می‌خواندیم تا نمره بگیریم ولی کسی توجه ای به شاهنامه نداشت.
مرزبان ادامه داد: همچنین حافظ و سعدی را همیشه با خود دارم. اما باید بگویم که در مجموعه رمان خوان نبودم ولی کتاب‌هایی بوده که نتوانستم آنها را مطالعه نکنم. از جمله آثار محمود دولت آبادی. رمان 10 جلدی «کلیدر» و یا کتاب‌های دیگر او از جمله آثاری است که خوانده ام و مطالعه آن را توصیه می کنم. به نظر بنده دولت آبادی یکی از مفاخر ایران است و کتاب‌های او باید بیشتر مطالعه شود.
وی افزود: همچنین اهالی تئاتر باید تمام کتاب‌ها و آثار نمایشی ایرانی را مطالعه کنند، نمی‌گویم کتاب نویسندگان خارجی مطالعه نشود، بلکه بنده شیفته و ارادت خاصی به درام ایرانی دارم، زیرا نویسندگان بزرگی در کشور داریم که نخست باید آثار آنها را مطالعه کرد. بنابراین تمام آثار ایرانی از جمله اکبررادی، بهرام بیضایی، ساعدی و نویسندگان دیگر ایرانی را باید مطالعه کرد، بنده به دلیل مطالعه زیادی که بر آثار اکبر رادی انجام داه ام، حدود 12 نمایش از او را روی صحنه آورده ام.
مرزبان خاطرنشان کرد: یک توصیه به شما می‌کنم، چند روز قبل به یک خبرنگار گفتم که خیلی دلم برای کتاب‌هایم تنگ شده، چون این روزها مشکلی برای من پیش آمده که یک صفحه کتاب هم مطالعه می‌کنم، چشم‌هایم ناراحت می‌شود. بنابراین نگذاریم کتاب‌هایمان را برای زمانی دیگر مطالعه کنیم، بنده یک کتابخانه بسیار منظمی دارم و حدود 2 یا 3 هزار کتاب دارم که از این تعداد حدود دو هزار کتاب نخوانده مانده و می‌خواستم روزی مطالعه شان کنم، بنابراین نگذارید مطالعه کتابی برای فردا بماند، همین امروز آن کتاب را مطالعه کنید.
پایان مطلب//

 به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مرجان هادی زاده رئيس اداره امور بين الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از اختصاص فضای مناسب برای توسعه و تجهیز اتاق ایرانشناسی در دانشگاه بلخ کشور افغانستان خبر داد و گفت: با هماهنگی های انجام شده با بخش بین الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منابع کتابی به مزار شریف ارسال می شود.

وی ادامه داد: تامين منابع از طریق كتب و مجلات علمی تخصصی با موضوع روابط بين الملل و سياست خارجی به زبان فارسی است.

رئيس اداره امور بين الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: در همین راستا دانشگاه بلخ در تلاش برای توسعه و تجهيز اتاق ايران شناسی در اين دانشگاه است و فضای مناسبی را به اين امر اختصاص داده است كه بخش مهمی از آن، كتاب های مربوط به حوزه ايرانشناسی و ادبيات فارسی خواهد بود.

هادی زاده یادآور شد: به همین دلیل بخش بین الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اقدامات لازم را برای رسیدگی به درخواست تهیه کتاب برای هدیه به کتابخانه های موجود در ولایت بلخ از جمله کتابخانه فردوسی کشور افغانستان را در دستور کار خود قرار داده است.

پایان خبر/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ا‌شرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: طرح  «گنجمان» ، راهی برای ماندگار شدن میراث مکتوب و مستند فارسی است.

وی ادامه داد: ما نسلی از این سرزمین هستیم که میراث دار آنچه در طول سالیان به وجود آمده هستیم و باید آن را حفظ کنیم و به دیگران ببخشیم، آن طور که دیگران بودند، ما هم باید حافظ و رساننده آن به نسل های بعدی باشیم.

بروجردی گفت: با همکاری بنیاد میراث مکتوب ایران زمین، قصد داریم گام مهمی در جهت ماندگار شدن میراث مکتوب و مستند فارسی برداریم. ما در ایران افرادی را داریم که می خواهند میراث مکتوب را نگه دارند و از آن استفاده کنند و آن را به مرکز اسناد نمی سپارند و دلیل اهمیت یافتن این طرح تشویق مردم به مشارکت در حفظ اسناد است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: در سفری که به تبریز داشتم خانواده ای را دیدم که همه اسناد و تصاویر و کتاب ها را نگه داشته بودند، به ما گفتند که میراث اجداد ماست و آن را با دیگران به اشتراک نمی گذاریم. آن اسناد، متعلق به همه این مردم است و باید به آن توجه کنیم که سهم هر یک از ما در یک رویداد های چقدر است، خود این کار می تواند ما را راهنمایی کند که گامی ماندگار در تاریخ ایران را داشته باشیم، نه فقط یک اثربخشی مقطعی در بخشی از تاریخ.

 وی افزود: اگر دیجیتال سازی اسناد به عنوان سرفصل اقدامات ما تلقی شود. ما با طرح مسأله دیگران را تشویق می کنیم که اسناد و آثار را با دیگران شریک شوند. در اقدامی که در حال روی دادن است بخشی از میراث این سرزمین که به عنوان گنجینه از آن نگهداری می شود، به سرمایه های این کشور تبدیل می شوند.

رییس کتابخانه ملی ادامه داد: ما به فرهنگ و تاریخ خود که از آن بهره مند شده ایم، می بالیم، دولت ها نمی توانند همه کارها را خود بر عهده بگیرند و باید همکاری و خرد جمعی وجود داشته باشد. شرکت کردن در هر یک از تلاش های اجتماعی حسنی دارد که اندیشه ها را بارور می کند و کار را پیش می برد.

بروجردی اظهار داشت‌: ثبت های خاندانی با ایده پرویز تناولی انجام خواهد شد که فصل جدیدی در فعالیت های کتابخانه ملی است.

بروجردی در پایان ابراز امیدواری کرد، نسل های بعدی از این برنامه ها بهره ببرند.

در ادامه این نشست مظفر پاسدار شیرازی معاون توسعه  منابع انسانی گفت: این طرح برای تامین بودجه خرید میراث مستندی که ارزیابی و قیمت‌گذاری شده‌است، از مردم کمک می‌گیرد.

وی ادامه داد: میراث مستند، شامل نسخ خطی و اسناد تاریخی است، وظیفه گردآوری آن‌ها اعم از کتاب‌های چاپی و خطی و اسنادی متعلق به ایرانیان خارج از کشور، برعهده سازمان اسناد و کتابخانه ملی است.

وی افزود: میراث مستند با اشیا تاریخی تفاوت دارند، این که هرگونه خرید و فروش، خروج از کشور و مالکیت آن، ممنوع است. یکی از راه‌های حفاظت از میراث مستند این است که مالک خصوصی این میراث با کتابخانه ملی در تعامل باشد. می‌توان او را به فروش دعوت، با بودجه دولتی یا غیردولتی این اسناد را تهیه و از آن‌ها حفاظت کرد. اما بودجه دولتی محدود است و تلاش می‌کنیم روش‌های دیگری را طراحی کنیم و به اجرا بگذاریم.

شیرازی اظهار داشت: یکی از راه‌ها این است که خیرین و شرکت‌های بزرگ و کوچک را براساس مسئولیت اجتماعی دعوت به همکاری کنیم، تا خرید بخشی از میراث مستند را برعهده بگیرند. راه دیگر این است که تامین مالی را میسر کنیم. طرح  «گنج‌مان» همین رویکرد را دارد، یعنی برای تامین بودجه خرید میراث مستندی که ارزیابی و قیمت‌گذاری شده‌است، از مردم کمک می‌گیرد. مردم خُرد خُرد کمک می‌کنند تا بتوانیم این میراث مستند را حفظ کنیم.

وی ادامه داد: در گام دوم تلاش داریم اگر بتوانیم مالک میراث مستند را به اهدا دعوت کنیم، اگر مالک دغدغه‌های ملی و رسالت فرهنگی داشته‌باشد، می‌توان او را ترغیب کرد تا وظیفه‌ای را که برعهده دارد، با اهدای میراث به کتابخانه انجام بدهد. اگر مالک راضی نمی‌شود نسخه میراث مستند را به کتابخانه ملی بدهد، رضایت او را برای در اختیار قراردادن نسخه دیجیتالی به‌دست می‌آوریم.

معاون توسعه منابع انسانی گفت:  با یکی از بانک‌ها رایزنی می‌کنیم که میراث مستند را به عنوان وثیقه وام قبول کند و در ازای آن، نسخه دیجیتال میراث مستند را اهدایی بگیریم. گام دیگر این است که اگر کسی شرایط مناسبی برای نگهداری میراث مستند نداشته‌باشد، به رسم امانت آن را در مخازن کتابخانه ملی نگهداری و حفاظت کنیم و در اختیار مردم قرار بدهیم. همچنین اگر فردی می‌خواهد اثرش دارای شناسنامه بشود، بتوانیم شناسنامه‌ای برای او صادر کنیم و در ازای آن، نسخه دیجیتالی را از مالک بگیریم.

نصرالله جهانگرد، نماینده ویژه دولت در امور دولت الکترونیکی، با اشاره به وضعیت کرونایی جهان گفت: کرونا زحمت زیادی برای مردم دنیا به وجود آورده اما در حوزه تامین امکانات دیجیتال در لایه های مختلف اثر گذار بوده است.

وی ادامه داد: مردم از امکانات فنی برای آموزش و کسب و کار و خرید و... بهره گرفته و به طور عمیق با آن مواجه شده اند و نهادهای دولتی و غیردولتی مجبور و موظف شده اند که بخش کار دیجیتال خود را به روی صحنه بیاورند و در اختیار مردم بگذارند.

جهانگرد تصریح کرد : کتابخانه ملی و مرکز اسناد بزرگترین گنجینه خط و زبان فارسی در جهان است،

وی اضافه کرد: خط و زبان فارسی مرز هویت ما در طول تاریخ بوده و گسترش و حفظ آن، حفظ تاریخ است و هر کاری که منجر به حفظ این ذخایر به نسل بعدی شود، کاری پسندیده است.

نماینده ویژه دولت در امور دولت الکترونیکی اظهار داشت: امروز دیجیتال شدن این منابع و گسترش آن در کشور و در هر جای دنیا اهمیت دارد.

وی تصریح کرد : هر برگی که دیجیتال شود به خانه هر ایرانی راه پیدا می کند. آنچه می خواهد انجام شود ماموریت یک گروه محدود نیست، همه آحاد مردم درگیر این حرکت تاریخی باشند.

وی اظهار داشت: امروز در قالب روش های مختلفی انجام کارهای بزرگ ممکن شده است، امکانات فنی راه را برای انجام این کار ممکن کرده اند. 

جهانگرد افزود: به این ترتیب یک سند می تواند اعتبارسنجی و ارزش گذاری مالی شود، ضمن این که بهره برداری عمومی به وجود می آید.

وی با اشاره به طرح  «گنجمان» گفت: این روش به ما کمک می کند که هم بتوانیم نسخه ها را تهیه کنیم و از سوی دیگر بخش دیجیتال شدن اسناد مطرح است. این کار یک زیست بوم دیجیتالی به وجود می آورد که هم حقوق و هم مالکیت و دسترسی خصوصی حفظ شده و هم مردم به آن دسترسی دارند.

لازم به توضیح است مهم‌ترین برنامه طرح گنجمان سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران عبارتند از: صدور الکترونیکی قبض انبار مربوط به انبار عمومی میراث مستند سازمان

تامین مالی جمعی پاداش محور به‌وسیله گواهی امن دیجیتال (توکن) میراث مستند، همکاری در انتشار گواهی امن دیجیتال (توکن) میراث مستند، کاربردپذیر کردن توکن‌های کتاب به‌منظور توسعه فرهنگ کتابخوانی، امکان وثیقه‌گذاری توکن‌های منتشر شده در بانک‌ها و نهاد مالی-اعتباری، همکاری در توسعه فرهنگ کتابخوانی از طریق بازاریابی دیجیتال است.

پایان خبر/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار» که براساس گزیده ای از فرمان های موجود در آرشیو ملی ایران از سوی حوریه سعیدی تالیف شده است؛ دربرگیرنده مطالعاتی مبتنی بر اسناد و مدارک تاریخی است که در حوزۀ مطالعات تاریخی جایگاه ویژه‌ای دارد.

این کتاب پژوهشی دربارۀ سیر تحول صدور فرمان‌ها در دورۀ قاجار و استخراج اطلاعات تغییرات دیوان‌سالاری است که در صدور این نوع از مدارک مهم تاریخی دیده می‌شود. این پژوهش با تکیه بر مطالب درآورده شده از متن، شکل و محتوای گزیده‌ای از فرمان‌هایی بوده که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران موجود است.

حوریه سعیدی مولف و پژوهشگر در مقدمه کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار» چنین آورده است: «فرمان ها بخش مهمی از اسناد دیوانی است و از نظر استخراج اطلاعات تاریخی در جایگاه والا و ویژه ای قرار دارند و باید راستی آزمایی شده و درستی یا نادرستی و موضوع و مطالب مندرج در آن سنجیده شده و آنگاه به عنوان منبع دست اول، در نگارش یک پژوهش تاریخی به کار برده شود. اثر حاضر پژوهشی است با تکیه بر مطالب استخراج شده از متن، شکل و محتوای تعدادی از فرمان هایی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی موجود است. اطلاعات مورد نیاز به عنوان پشتوانه موضوع اثر، مورد استفاده قرار گرفته است.» 

در این اثر دورۀ 134 سالۀ پر فراز و نشیب از تاریخ ایران که تحولات مهم و تأثیرگذاری را برای آینده ایران رقم زده با تکیه بر 193 فرمان، شامل: تعداد هفت فرمان متعلق به دورۀ صفویه، سه فرمان متعلق به دورۀ افشاریه و زندیه، و 183 فرمان متعلق به دوره قاجار تبیین شده است.
 
لازم به توضیح است گزیده‌ای از تصاویر فرمان‌ها به صورت سیاه وسفید و نمایه ضمیمه کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار»  است و این اثر در  204 صفحه منتشر شده است. علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند از طریق فروشگاه مجازی سازمان به آدرس: (http://bookshop.nlai.ir) اقدام به خرید کنند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار» که براساس گزیده ای از فرمان های موجود در آرشیو ملی ایران از سوی حوریه سعیدی تالیف شده است؛ دربرگیرنده مطالعاتی مبتنی بر اسناد و مدارک تاریخی است که در حوزۀ مطالعات تاریخی جایگاه ویژه‌ای دارد.

این کتاب پژوهشی دربارۀ سیر تحول صدور فرمان‌ها در دورۀ قاجار و استخراج اطلاعات تغییرات دیوان‌سالاری است که در صدور این نوع از مدارک مهم تاریخی دیده می‌شود. این پژوهش با تکیه بر مطالب درآورده شده از متن، شکل و محتوای گزیده‌ای از فرمان‌هایی بوده که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران موجود است.

حوریه سعیدی مولف و پژوهشگر در مقدمه کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار» چنین آورده است: «فرمان ها بخش مهمی از اسناد دیوانی است و از نظر استخراج اطلاعات تاریخی در جایگاه والا و ویژه ای قرار دارند و باید راستی آزمایی شده و درستی یا نادرستی و موضوع و مطالب مندرج در آن سنجیده شده و آنگاه به عنوان منبع دست اول، در نگارش یک پژوهش تاریخی به کار برده شود. اثر حاضر پژوهشی است با تکیه بر مطالب استخراج شده از متن، شکل و محتوای تعدادی از فرمان هایی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی موجود است. اطلاعات مورد نیاز به عنوان پشتوانه موضوع اثر، مورد استفاده قرار گرفته است.» 

در این اثر دورۀ 134 سالۀ پر فراز و نشیب از تاریخ ایران که تحولات مهم و تأثیرگذاری را برای آینده ایران رقم زده با تکیه بر 193 فرمان، شامل: تعداد هفت فرمان متعلق به دورۀ صفویه، سه فرمان متعلق به دورۀ افشاریه و زندیه، و 183 فرمان متعلق به دوره قاجار تبیین شده است.
 
لازم به توضیح است گزیده‌ای از تصاویر فرمان‌ها به صورت سیاه وسفید و نمایه ضمیمه کتاب «بازشناسی روند تطور و تحول فرمان ها در دیوانسالاری ایران دوره قاجار»  است و این اثر در  204 صفحه منتشر شده است. علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند از طریق فروشگاه مجازی سازمان به آدرس: (http://bookshop.nlai.ir) اقدام به خرید کنند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سمیرا خسروی رئیس گروه فراهم آوری خطی در توضیح جزئیات این  خبر گفت: در سال 1399 آماری برابر با 90 نسخه خطی به کتابخانه ملی اهدا شده است.

وی ادامه داد: در راستای ترویج فرهنگ وقف اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز یک نسخه خطی که در تملک پدر وی بود، به کتابخانه ملی اهدا کرد و این اقدام ارزشمند تاثیر مثبتی برای الگوسازی در مقوله فرهنگ اهدا به حساب می‌آید.

خسروی در تشریح مهمترین نسخ خطی اهدای گفت: از مهمترین اهدایی‌ها می‌توان به  مجموعه‌ای از نسخ خطی و کتاب‌های سنگی اشاره کرد که فاطمه تمسکنی زاهدی این مجموعه را به کتابخانه ملی اهدا کرده است.

رئیس گروه فراهم آوری خطی اداره کل کتاب‌های خطی و نادر ادامه داد: از دیگر موارد مهم اهدایی که در سال گذشته صورت پذیرفت، مجموعه نسخ خطی زنده یاد دکتر محمود شهابی است که این مجموعه به همراه شماری از کتاب‌های سنگی و چاپی ارزشمند و برخی از پایان نامه‌هایی که با راهنمایی او به انجام رسیده است از سوی فرزندان وی به کتابخانه ملی ایران اهدا شده است.

خسروی خاطرنشان کرد: بی شک ترویج فرهنگ اهدای نسخ خطی و چاپ سنگی می‌تواند غنای فرهنگی جامعه را افزایش دهد و زمینه بیشتری را برای پژوهشگران این عرصه فراهم آورد.

پایان خبر//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، براساس دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا و کاهش فراگیری این ویروس در تهران، تالارهای تخصصی کتابخانه ملی از هفته گذشته 19 اردیبهشت ماه بازگشایی شد و از  یکشنبه، 26 اردیبهشت ماه نیز ارائه خدمات در تالارهای عمومی کتابخانه ملی ایران میسر شده است.

همچنین ساعت کار تالارهای تخصصی، نشریات و رقمی و تالارهای عمومی کتابخانه ملی ایران به دلیل رعایت محدودیت‌های تردد که ساعت ۲۲ درنظر گرفته شده است، یک ساعت افزایش یافت و ارائه خدمات از ساعت 8 تا 19 خواهد بود.

لازم به توضیح است ارائه خدمات در شیفت شب انجام نمی‌شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ایرج عنایتی زاده رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در توضیح این خبر گفت: بالغ بر 150 نسخه ترجمه شده به زبان های روسی، انگلیسی، آلمانی و ایتالیایی و تعدادی تفاسیر و نقدهایی از شاهنامه فردوسی در کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود. یکی از قدیمی ترین نسخ چاپ شده شاهنامه، «شاهنامه هوتن» نام دارد. اصل این کتاب در دوران صفویه در زمان شاه اسماعیل صفویه نوشته شده است و به شاهنامه شاه طهماسب نیز معروف است.

وی ادامه داد: عده ای از کاتبان دوره صفویه نگارش این شاهنامه را به انجام رساندند. اما پس از چندی این کتاب ناپدید شد تا اینکه این شاهنامه در سال 1903 در نمایشگاهی در پاریس به نمایش گذاشته شود، هوتن یک فرانسوی علاقمند به فرهنگ ایران در سال  1959 میلادی این نسخه را از فردی به نام بارون روچلید خریداری می کند و از آن پس شاهنامه به «شاهنامه هوتن» معروف می شود.

رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اضافه کرد: نسخه موجود در تالار ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سال 1981 میلادی توسط شخصی به نام «برنارد دیکسون» استاد مطالعات خاورشناسی عصر صفویه ترجمه شده است که با کمک دانشگاه هاروارد نسخه ای را از روی اصل کتاب به زبان انگلیسی در دو جلد به چاپ رسانده است.

وی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نسخه اصلی شاهنامه شاه طهماسب با تعداد صفحات کمتر به ایران بازگشته است و تاکنون مراجعین بسیاری شامل پژوهشگران، ایرانشناسان و سایر اهالی علم و دانش متقاضای استفاده از این اثر هستند. چندین نسخه خطی معروف از شاهنامه فردوسی در کنار نسخ چاپی و ترجمه شده وجود دارد؛ اولین ترجمه ها از شاهنامه به زبان های عربی و ترکی صورت گرفته و سپس به زبان های دیگر از جمله اروپایی ترجمه شده است.

عنایتی زاده ادامه داد: نسخه شاهنامه مسکو، لندن و فلورانس از دیگر نسخه های دست نویس از این اثر نفیس است. تاریخ کتابت نسخه فلورانس به گذشته های دور باز می گردد و به روایتی کتابت این اثر نفیس و قدیمی به سال های 1217 میلادی باز می گردد. شاهنامه به عنوان اثری حماسی، تاثیرگذاری ویژه ای بر ادبیات حماسی غرب گذاشته است و مطالعات تطبیقی زیادی را در غرب برای افرادی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی مطالعه می کردند ایجاد کرد.

رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نسخه های متعددی از شاهنامه فردوسی وجود دارد که عمدتا شامل زبان های انگلیسی، آلمانی، روسی و ایتالیایی می شود، اما در این بین آلمانی ها در حوزه زبان و ادبیات فارسی در زمینه ترجمه آثار در مقایسه با سایر کشورها پیشگام بوده اند. 

عنایتی زاده اضافه کرد: در تالار ایرانشناسی و اسلام شناسی کتابخانه ملی ایران چندین نسخه نفیس وخاص وجود دارد که می توان به ترجمه دوجلدی از شاهنامه مربوط به سال های 1820 میلادی می شود، این اثر را شخصی به نام «یوزف فون گورس» در دو نسخه در برلین به چاپ رسانده است؛ همچنین دیگر اثر ترجمه شده از شاهنامه فردوسی مربوط به سال 1855 را فردی به نام « آدولف فريدريش فون شاک» ترجمه کرده است.

رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: همچنین در سال 1890 ترجمه ای از شاهنامه فردوسی توسط «فردریش روکرت» صورت گرفت که این منبع نیز در تالار ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود دارد.

وی یادآور شد: در سال های متاخر از کتاب های آلمانی در این زمینه، فرهنگ واژگان «فریتز ولف» آلمانی نیز به چاپ رسیده است که در سال 1935 میلادی به چاپ رسیده است و جزو منابع خاص در حوزه فرهنگ لغات شاهنامه است.

عنایی زاده گفت: اما در حوزه ترجمه شاهنامه فردوسی به زبان انگلیسی می توان به اثر «جیمز اتکینسون» پزشک و خاورشناس متعلق به سال 1832 میلادی اشاره کرد. او در ابتدا بخشی از داستان رستم وسهراب را به طور مجزا ترجمه و به چاپ می رساند اما در ادامه گزیده ای از ابیات شاهنامه را ترجمه و به چاپ می رساند. این کتاب مورد اعتنای بسیاری از محققان و ادبا است چراکه در این اثر یک سری مطالعات زبان شناسی تطبیقی نیز صورت گرفته است.همچین اثر دیگری در این باره متعلق به «ویلیام جونز» در سال 1834 به چاپ رسیده است.

وی گفت: یکی از ترجمه های بسیار جامع و اثر بخش که از شاهنامه فردوسی وجود دارد مربوط به زبان فرانسه می شود؛ فرانسوی ها از دوران صفویه با زبان وادبیات فارسی آشنا شدند که سفرنامه « شاردن » نقش حائز اهمیتی در آشنایی فرانسویان با شاهنامه داشت، بر همین اساس یکی از ترجمه های جامع از این شاهکار ادبی ایران توسط «ژول مول» صورت گرفته است؛ این خاورشناس همه ابیات شاهنامه را در هفت جلد ترجمه کرده است که این اثر در تالار ایرانشناسی و اسلام شناسی کتابخانه ملی ایران وجود دارد. ترجمه این کتاب حدود 40 سال به طول انجامید و جلد هفتم این اثر پس از مرگ ژول مول توسط شاگردان او به چاپ رسید.این خاورشناس ترجمه آثار خود را از سال 1838 آغاز شده است.

رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: در حوزه زبان روسی نیز آثار دیگری از ترجمه شاهنامه فردوسی وجود دارد، دو مجموعه شاخص در این زمینه وجود دارد، یک مجموعه 6جلدی توسط شاعرو مترجم اکراینی معروف به «سیسیلیا باکالیشیک» مشهور به بانو لاهوتی در بازه زمانی 1957 تا 1989 میلادی ترجمه شده است، این اثری شاخص به جهت بیان مفاهیم و مطالعات تطبیقی برای سبک شاهنامه مطرح است؛ همچنین مجموعه ای 9 جلدی توسط شاعری تاجیکی به نام «میرزا ترسون زاده» وجود دارد که شاهنامه را از روی نسخه روسی ترجمه کرده است.

عنایتی زاده گفت: از دیگر آثار متاخر ترجمه از شاهنامه فردوسی مربوط به سال 2018 میلادی می شود، شخصی به نام دکتر «گابریل واندن برگ» در کنار ترجمه، ابیات شاهنامه را نقد و تفسیر نیز کرده است.همچنین پرفسور یاکوهامین آنتیلا در سال 2016 اثری ترجمه شده از شاهنامه فردوسی را ارائه داده است.

رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: مراجعه برای مطالعه آثار شاهنامه فردوسی به دو دسته تقسیم می شود بخشی ازمراجعین برای انجام مطالعات تطبیقی به تالار ایرنشناسی و اسلام شناسی کتابخانه ملی ایران مراجعه می کنند و بخشی نیز برای بهره مندی از تصاویر به منظور انجام مطالعات مربوط به اسطوره شناسی به این بخش مراجعه می کنند.

پایان خبر/

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه نگاری سیاسی در بروجرد» از سال 1285 تا  1332 ، با بررسی تاریخ تحولات اجتماعی انقلاب مشروطیت و کودتای 28 مرداد 1332 از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شده است.

کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه نگاری سیاسی در بروجرد» در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول «آغاز روزنامه‌نگاری در بروجرد تا پایان سلطنت رضاشاه» مطرح شده و در ادامه موضوعاتی چون «نگاهی به تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران و بروجرد پس از شهریور 1320» ، «مطبوعات بروجرد: بررسی روند انتشار روزنامه راز»، «روزنامه راز، روزنامه‌ای سیاسی، نگاهی رازگونه به بروجرد» و فصل آخر هم «روزنامه نگاری پس از روزنامه راز»  ذکر شده است.

محمد گودرزی مولف این کتاب در مقدمه این کتاب چنین آورده است: «زمانی که روزنامه و روزنامه‌نگاری در ایران پدید آمد، از پیدایش آن در اروپا افزون بر دو قرن گذشته بود. پیدایش روزنامه در شهرستان‌های ایران با تأخیری بیشتر همراه شد. علاوه بر تأخیر بلند مدت، قصۀ روزنامه‌نگاری ایرانیان، به داستانی پر غصه و دردناک بدل شد که با همۀ تلخی‌ها، برای فعالان عرصۀ مطبوعات، و جوانان امروز و فردای این سرزمین، تجربه‌ای کم‌نظیر و پند و اندرز فراوان دارد.

همزمانی رشد روزنامه‌نگاری با سیر سریع تحولات اجتماعی، مطالعۀ تاریخ جراید و مطبوعات ایران را جذاب‌تر کرده است. پدیدآور در این اثر تلاش کرده با تکیه بر اسناد و منابع معتبر تاریخی، شکل‌گیری روزنامه‌نگاری سیاسی در بروجرد، که منطقه‌ای تأثیرگذار در غرب ایران بزرگ است، در بستر تحولات اجتماعی دورۀ سرنوشت‌ساز میان انقلاب مشروطیت و کودتای 28 مرداد 1332 را تبیین کند و گوشه‌ای از تلاش‌های مشتاقانه و شکست‌های روزنامه‌نگاران ایرانی را بازگو کند.»

در نتیجه‌گیری این پژوهش با عنوان «سخن آخر» و سپس در چهار پیوست، گزیده مقالات، مکاتبات و تصاویر اسناد شرکت روشنایی بروجرد و عکس‌های ازروزنامه‌ها، روزنامه‌نگاران و دست‌اندرکاران مطبوعات منطقۀ بروجرد ارائه شده است.

علا‌قه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به فروشگاه انتشارات سازمان واقع در ساختمان کتابخانه ملی ایران و به صورت غیرحضوری به فروشگاه آنلاین انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به www.bookshop.nlai.ir  مراجعه کنند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ایرج عنایتی زاده رئیس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: سفرنامه‌ها حاوی اطلاعات جامع و کاملی از فرهنگ ایرانیان هستند که در بخش‌هایی از این سفرنامه‌ها درباره مناسبت‌های مذهبی، مناسک، آیین و ‌آداب و رسوم‌ها در مناطق مختلف کشور نوشته شده است.

وی در ادامه گفت: با توجه به قرار گرفتن در آستانه «عید سعید فطر» جزئیات بیشتری از برخی از سفرنامه‌ها که آیین و مناسک مربوط به عید فطر در آنها آورده شده است؛ مطرح می‌کنم. سیاحانی چون «شاردن»، «کمپفر»، «کاتوف»، «پترو دلاواله»، «فوروکاوا»، «ماساهارو» و «رنه دالمانی» در سفرنامه‌های خود به جنبه‌های مختلفی از ماه رمضان و روزه‌داری ایرانیان مانند بیدار شدن در وقت سحری، نخوردن و نیاشامیدن در طول روز، شلیک توپ در میادین شهر به وقت سحر و افطار و شور و شوق میان مردم و کسبه به منظور تدارک و آماده شدن افطاری و نیز فرارسیدن عید سعید فطر اشاره کرده اند.

عنایتی زاده تاکید کرد: اما «انگلبرت کمپفر» پزشک و طبیعی‌دان اهل آلمان که در زمان شاه سلیمان صفوی به ایران آمده بود در سفرنامه خود علاوه بر اشاره به روزه داری شاه صفوی، به پایبندی شدید مردم در روزه داری در طول ماه رمضان و مراسم‌های افطار و نیایش‌ شب‌های احیا و رفتن مردم به مساجد اشاره کرده است. او همچنین به مراسم‌های عید فطر، رویت ماه جدید، نقاره زنی در میادین و پرداخت فطریه به صورت مرسوم میان مردم اشاره کرده است.

به گفته رئیس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، «انگلبرت کمپفر» در سفرنامه خود به رویت ماه نو و جشن رمضان و دادن فطریه اشاراتی داشته و گفته است در پایان ماه رمضان و شروع ماه جدید هر یک از خانواده‌های ایرانی موظف می‌شوند که مقداری فطریه پرداخت کنند که این فطریه می‌تواند گندم یا پول باشد.

وی یادآور شد: اما «کاتوف» سیاح روسی در سفرنامه خود در حکومت صفوی، از ماه رمضان به عنوان یکی از اعیاد ایرانیان نام برده، او نیز به منع خوردن و آشامیدن در این ماه در میان مردم اشاره کرده و تلاش مردم برای فراهم کردن تدارکات افطار و دورهمی‌های پس از افطار را از نکات قابل توجه ماه رمضان عنوان کرده است.

عنایتی زاده گفت: «کاتوف» عید فطر را یکی از آداب ماه رمضان عنوان کرده و در سفرنامه خود چنین آورده است: « در پایان ماه رمضان با رویت ماه نو، جشن‌های سه روزه مربوط به عید رمضان یا عید فطر برگزار می‌شود.» کاتوف می‌گوید که از آن زمان شادی مضاعف بین مردم ایجاد می‌شود به طوری که طی سه روز عید فطر صدای نقاره، سورنا و شیپورها از مکان‌های مختلف شهر به گوش می‌رسد و مردم در میادین شهرها جشن برپا می کنند. همچنین «شاردن» در سفرنامه خود به شادی و جشن مردم در پایان ماه رمضان همزمان با پایان روزه داری اشاره کرده است.

پایان مطلب//

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مجید عبدامین پژوهشگر اسناد تاریخی با حضور در پویش «کتابخوانی ملی» گفت: کتاب نخست که مطالعه آن را به علاقه مندان حوزه ایران‌شناسی پیشنهاد می کنم، کتابی تحت عنوان «دفتری برای ایران - نامه های فارسی به ولادیمیر مینورسکی» است، این کتاب شامل مکاتبات اساتید، ایران شناسان و پژوهشگران ایران به «ولادیمیر مینورسکی» ایران شناس صاحب آوازه قرن بیستم میلادی است. 
عبدامین افزود: «دفتری برای ایران» مجموعه ای شامل ۵۰۰ نامه فارسی از نامه نگاری های گسترده میان اندیشمندان ایران با «ولادیمیر مینورسکی» است، محتوای نامه ها طیف متنوعی را شامل می‌شود از جمله احوالپرسی های دوستانه، گفت و گو و پرسش و پاسخ های علمی، مکاتبات رسمی و کارت پستال های تبریک است. 
وی تصریح کرد: با یک نگاه کلی به محتوای نامه ها به ویژه نامه هایی که از سوی سید حسن تقی‌زاده، علامه قزوینی، اقبال آشتیانی، مجید مینوی و ایرج افشار رد و بدل شده، می‌توان بیشترین این نامه‌ها را به مثابه دیالوگ های عمیق علمی مکتوب به شمار آورد که از تک‌تک واژگان هر سطر می توان اطلاعات ارزشمندی را استخراج کرد که برخی از این اطلاعات، خود به تنهایی می تواند یک پژوهش مستقل شود.
عبدامین گفت: این کتاب به کوشش دکتر گودرز رشتیانی از سوی انتشارات بنیاد موقوفات دکتر افشار و با همکاری نشر سخن به چاپ رسیده است.
وی ادامه داد: کتاب دوم، «اخلاق مصور» نام دارد این کتاب جلد ششم از مجموعه گنجینه تاریخ ادبیات کودک و نوجوان است که در سال ۱۳۹۸ منتشر شده است. «اخلاق مصور» کتابی معروف در حوزه تاریخ ادبیات دوره قاجار است که از وجوه مختلف دارای اهمیت است. به ویژه از این جهت که نویسنده، ناشر، چاپچی و تصویرگر کتاب شخص میرزا ابراهیم عکاس باشی است که از جنبه های مختلف در تاریخ ایران دارای جایگاه ویژه‌ای است.
عبدامین افزود: میرزا ابراهیم عکاس باشی صنیع السلطنه بیشتر به عنوان نخستین سینماگر و اولین فیلمبردار تاریخ ایران شناخته و از او یاد می‌شود، اما دراین کتاب با وجه دیگراین شخصیت فرهنگی آشنا می شویم، یعنی نقش او در صنعت چاپ و نشر کتاب در ایران، که همواره این نقش تحت شعاع شهرت وی در زمینه عکاسی و فیلمبرداری قرار داشته و کمتر به آن توجه شده است.
وی تصریح کرد: کتاب اخلاق مصور شامل ۱۴۰ حکایت است که تمامی حکایات دارای عناوین شعری یا عربی است و پایان هر حکایت یک نتیجه گیری صورت پذیرفته شده و میرزا ابراهیم صنیع السلطنه برای هر حکایتی یک تصویرگری کرده است ولی تصویرگری ها شباهتی به تصویرگری های چاپ سنگی ایران ندارد و دقیقاً به تصویرگری های غربی شباهت دارد. این کتاب در ۳۵۲ صفحه به کوشش محمد جواد احمدی نیا و سوی انتشارات مدرسه به چاپ رسیده است.
عبدامین ادامه داد: «هنرایران» نوشته رابرت مرداک اسمیت است. این کتاب یکی از نخستین کتاب ها در زمینه هنر ایران است که در دوران ناصری و در سال ۱۸۷۶ میلادی در لندن منتشر شده است. اسمیت رئیس اداره تلگراف ایران و با عناوین سرلشکری و دانش باستان شناس و به عنوان دیپلمات اسکاتلندی، یکی از مهم‌ترین گردآورندگان آثار هنری ایران در موزه های انگلستان عصر ویکتوریا بوده است.
عبدامین افزود: انگیزه اسمیت در نگارش این اثر، معرفی مجموعه موزه بریتانیا و ارائه اطلاعات درباره تاریخچه صناعی ایران و شیوه های ساخت و مراکز تولید انواع هنرها در قالب کتابی راهنما برای مخاطبان اروپایی در آن روزگار بوده است. این کتاب سند مهمی از تاریخ هنر ایران به شمار می رود که نتیجه تحقیقات میدانی اسمیت در طول نزدیک به ۲۳ سال اقامت او در ایران است.

وی تصریح کرد: نکته حائز اهمیت این است که کتاب مرداک اسمیت و تلاش او بخشی از یک جریان است و ما با مطالعه این کتاب متوجه می‌شویم که در قرن نوزدهم جریانی در شرق به وجود می‌آید که برای شناخت هنر و باستان شناسی ایران بسیار سرنوشت‌ساز بود، بطوریکه افراد زیادی از جمله دیپلمات‌ها، سفرا، بازرگانان و مستشاران غربی که به خاورمیانه می‌آمدند، در کنار کار تخصصی خود به فرهنگ و هنر سرزمین‌های اسلامی نیز علاقه مند و آثار و ابنیه مناطق را مستندنگاری می کردند.
این پژوهشگر اسناد تاریخی خاطرنشان کرد: کتاب «هنر ایران» ترجمه کیانوش معتقدی از سوی انتشارات خط و طرح منتشر شده است.

پایان خبر/