زمینه مطالعات ایرانشناسی در عرصه بین الملل توسعه یافته است
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فاطمه جان احمدی معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که به عنوان دبیرعلمی در همایش «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»، حضور دارد، با بیان این مطلب گفت: یکی از مهمترین فصلهای مطالعات تاریخی در حوزه خاورمیانه و دنیا، حوزه مطالعات ایران شناسی است. زیرا ایران جزو تمدنهای قدیمی، باسابقه و پیشرو در دفتر تاریخ بشریت به شمار میرود.
معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: پیش از اینکه ایرانِِ تمدنی شکل بگیرد، ایرانِ فرهنگی شکل گرفته بود و برهمین اساس معتقدم که حوزه مطالعاتی ایرانشناسی در دنیا جایگاه ویژه ای دارد.
جان احمدی ادامه داد: با توجه به توسعه کرسیهای ایرانشناسی در دهههای پیشین در دنیا و استقبال دانشگاههای مختلف جهان از مطالعات ایرانشناسی، میتوان مدعی شد این مهم امروز در دنیا به عنوان یک علم مطرح است و یک رشته تحصیلی را به خود اختصاص داده است. مطالعات ایرانشناسی در برخی از دانشگاهها شامل دوره آموزشی است و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را هم پوشش میدهد.
وی اضافه کرد: دانشگاههای ایران نیز در راه اندازی و پاسداشت کرسیهای ایرانشناسی در دنیا یا مطالعات ایرانشناسی در ایران از دانشگاههای پیشرو بوده اند. دانشگاه شهید بهشتی، بنیاد ایرانشناسی و دانشگاههای کرمان، یزد و گیلان از مهمترین مراکر آموزش علی در حوزه ایرانشناسی هستند. ضمن اینکه هم اکنون دانشگاههای تربیت مدرس و همدان و نیز برخی دیگر از دانشگاهها درصدد ایجاد چنین رشته ای هستند.
جان احمدی با اشاره به برگزاری همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» گفت: همانطور که اشاره شد مطالعات ایرانشناسی به عنوان یک رشته درسی در دوره تحصیلات تکمیلی تدریس میشود و در دنیا توسعه یافته است. بر اساس این نگاه توسعه یافته است که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اقدام به برگزاری همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» کرده است.
دبیرعلمی همایش «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» یادآور شد: به واسطه برگزاری چنین همایشی در سطح ملی و بین المللی، مجموعه ای از ایرانشناسان، شناسایی میشوند و در ادامه مسیر، وضعیت گذشته مطالعات ایرانشناسی بررسی و آنچه در وضعیت حال است؛ پایش میشود و در ادامه امر اطلاعات دقیقی نسبت به آینده ایرانشناسی در دنیا در اختیار متقاضیان و علاقهمندان این حوزه قرار میگیرد.
وی گفت: در کنار دانشجویان زیادی که در عرصه مطالعات ایرانشناسی مشغول به تحصیل هستند، استادانی نیز در ایران و دنیا با تخصص ایرانشناسی مشغول فعالیت هستند. بر همین اساس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و گروه ایرانشناسی این سازمان با پیش بینی همایش و برنامههای مختلف میتواند افق روشنی را برای مخاطبان این رشته ترسیم کند.
جان احمدی افزود: در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برای نخستین بار است که همایشی در حوزه مطالعات ایرانشناسی در سطح بین المللی، برگزار میشود، اما حوزه ایرانشناسی در کشور متولیان مختلفی دارد و ممکن است در این حوزه همایشهای بینالمللی برگزار شده باشد با این تفاوت که هیچ یک از این همایشها به مقایسه میان گذشته، حال و آینده مطالعات ایرانشناسی نپرداختند.
وی در ادامه درباره بازخوردهایی کنونی برگزاری همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» افزود: در مدت اندکی که از اطلاع رسانی برای ارسال فراخوان میگذرد، شاهد بازخوردهای مثبت از کشورهای مختلف بودیم و اعضای هیئت علمی برخی از دانشگاههای مطرح در این زمینه مکاتباتی را انجام دادند و در شمار اعضای هیئت علمی این همایش قرار گرفتند.
وی درباره فعالیتهای معاونت پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در حوزه ایرانشناسی طی یک سال گذشته افزود: نشست و ویبنارهای متعدد با کشورهای مختلف ترتیب داده شد، از جمله میتوان به انجام مطالعات درباره میراث مشترک ایران با کشورهای همسایه اشاره کرد. این مهم از مهرماه سال گذشته همزمان با برگزاری جشنواره پژوهش آغاز شد.
معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: در بحث حوزه ایرانشناسی داخل کشور نیز برای معرفی داشتههای ایران به خصوص در حوزه کتاب و کتابداری و میراث مکتوب، کتابی و غیرکتابی برنامههای مختلف شامل نشستهای چندجانبه، گفتوگو و وبینارها برگزار شده است.
لازم به توضیح است همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»،با هدف بررسی فراز و فرود مطالعات ایرانشناسی در جهان طی سدههای گذشته و وضعیت کنونی در تاریخ 1 و 2 شهریور به صورت مجازی برگزار میشود. مهلت ارسال چکیده مقالات برای حضور در این همایش تاریخ 31 تیرماه اعلام شده و مهلت ارسال اصل مقالات 20 مرداد تعیین شده است.
چکیده ها، مقالات و سئوالات مربوط از طریق ایمیل همایش به آدرس: iranologyconference@gmail.com دریافت و پاسخ داده خواهد شد.
پایان مطلب//
بیش از 121 هزار برگ سند تاریخی و کتاب های نفیس مرمت شد/ ارائه مشاوره فنی و پایش مخازن به دستگاه ها
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمد حدادی مدیرکل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با بیان این مطلب در توضیح جزئیات گفت: اداره کل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای رسالت ذاتی خود، وظیفه ارائه مشاوره فنی و پایش مخازن به دستگاه ها، کتابخانه ها و موزه های مختلف را دارد.
وی ادامه داد: برهمین اساس می توان به 26 درخواست دریافتی برای مشاوره های فنی و پایش مخازن، مجموعه هایی چون کتابخانه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه هنر تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز موزه مرحوم انجبی شیرازی، موسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی، کتابخانه مکتب ولیعصر، مرکزاسناد حراست وزارت کشور، خانه موزه دکتر علی شریعتی، سازمان انتشارات علمی و فرهنگی، کتابخانه دانشگاه الزهرا (س)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، کتابخانه استاد مینوی سازمان ثبت احوال کشور، کتابخانه علوم و فنون دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، موزه هنرهای معاصر، اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر، اداره کل اقتصاد و دارایی استان مازندران، کتابخانه مرحوم استاد سید احمد فردید اشاره کرد.
مدیرکل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: طی این سال ها مرمت 121 هزار و 454 برگ، معادل 116 هزار و 889 برگ A4 از اسناد تاریخی، کتب خطی و چاپی نفیس که از شاخص ترین آنها می توان به مرمت صفحات یک جلد نسخه خطی به نام «جواهرالتفسیر لتحفه الامیر» از کشور قزاقستان، به تعداد 461 برگ و ساخت جعبه حفاظتی برای این نسخه نفیس و مرمت و بازسازی، تعداد 2 برگ از قدیمی ترین «یرلیغ» (فرمان) و اسناد موجود در مخازن آرشیو ملی دوره ی ایلخانی ۷۲۶ ه.ق ، «رقم» (فرمان) شاه عباس متعلق به سال ۹۹۹ (۱۰۰۰) ه.ق ، ساخت 2 قاب حفاظتی جهت اجرای راهبردهای حفاظت پیشگیرانه و نگهداری طولانی مدت، مرمت و بازسازی تعداد 110 فقره از وقفنامه های سازمان اوقاف و امور خیریه مربوط به سال های 1200 تا 1300 ه.ق اشاره کرد.
حدادی ادامه داد: 276 عدد جلد مربوط به کتب خطی و نفیس چاپی مرمت شده است که شاخص ترین آنها مرمت و بازسازی یک جلد آلبوم بیوتات متعلق به آثار و نقاشی های ناصرالدین شاه، چهار جلدآلبوم بیوتات حاوی مکاتبات و نامه های مهم مربوط به دوران قاجارو آلبوم عکس ملکه ها و شاهزاده های اروپایی مربوط به دهه 1880 میلادی است.
وی همچنین اضافه کرد: ساخت 192جلد برای کتابهای فاقد جلد و ساخت 107 مورد جعبه و قاب حفاظتی برای نگهداری کتب و اسناد نفیس از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط این اداره کل در طی چهارسال اخیر است که از شاخص ترین آنها می توان به ساخت 3 عدد جعبه حفاظتی برای نمایشگاه آثار مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، ساخت قاب حفاظتی جهت حفاظت و نگهداری بهینه سند آرم صدا وسیما، ساخت چهار آلبوم آرشیوی برای نگهداری پرچمهای شهرهای ایران مربوط به وزارت کشور و ساخت جعبه های حفاظتی برای 40 عدد طومار بسيار نفيس و خطی اداره کل کتاب های خطی و نادر اشاره کرد.
مدیرکل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به ضدعفونی و آفت زدایی اسناد و منابع اشاره کرد و افزود: 102 میلیون و 257 هزار برگ از منابع ضدعفونی شده است و اقدامات دیگری نظیر سمپاشی و طعمه گذاری علیه جانوران موذی نیز صورت گرفته است. همچنین عملیات اسیدزدایی، لکه زدایی و غبارزدایی به ترتیب برای یک میلیون و 3 هزار و 243 برگ، 15 هزار و 769 برگ و یک میلیون و 315 هزار و 109 برگ انجام شده است.
وی درباره تدوین و ترجمه استاندارد و شیوه نامه های حفاظت و نگهداری اسناد طی چهار سال گذشته اظهارداشت: ترجمه استاندارد ISO/TR 19814 «اطلاعات و مستندات –مدیریت مجموعه برای آرشیو و کتابخانه»، تدوین شیوه نامه حفظ و نگهداری اسناد در بایگانی ها ( اصول کلی حفاظت پیشگیرانه)، تدوین کتابچه راهنمای عمومی حفاظت و نگهداری اسناد و دست نوشته ها، انجام طرح تحقیقاتی بررسی روشهای سنتی و نوین صحافی و انجام طرح تحقیقاتی بررسی سيستم های اطفاء حريق مناسب برای آرشيوها و كتابخانه ها از جمله اقدامات انجام شده در این حوزه است ضمن اینکه هم اکنون تدوین شیوه نامه حفاظت و نگهداری از منابع دیداری و شنیدار ی در دست اقدام بوده و در حال انجام است.
حدادی برگزاری نشست و کارگاه آموزشی را از دیگر اقدامات انجام شده در این اداره کل عنوان کرد و افزود: در همین رابطه دورههای آموزشی خارجی ویژه کارشناسان متقاضی از آرشیوها و کتابخانه های کشورهای متقاضی برگزار شد که می توان به برگزاری دوره آموزشی کوتاه مدت حفاظت و مرمت آثار کاغذی برای کارشناسان اعزامی از کشور تانزانیا، دوره آموزشی کوتاه مدت «حفاظت و مرمت آثار کاغذی» برای کارشناسان اعزامی از کشور ازبکستان، دوره آموزشی کوتاه مدت حفاظت و مرمت آثار کاغذی برای کارشناسان اعزامی از کشور قزاقستان، دوره آموزشی تئوری و عملی «حفاظت و مرمت آثار کاغذی» به هفت نفر از مدیران و مسئولان کشور پاکستان اشاره کرد؛ همچنین در همین راستا دورههای آموزشی داخلی ویژه متقاضیان داخلی نیز برگزار شد که می توان به برگزاری پنج دوره کوتاه مدت آسیب شناسی و مرمت آثار کاغذی ویژه 11 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مطالعات آرشیوی و برگزاری چهار دوره آموزشی کوتاه مدت حفاظت و مرمت آثار کاغذی برای سایرعلاقمندان به مرمت اشاره کرد.
وی یادآور شد: همچنین طی این سالها 10 کارگاهها و نشست در حوزه مرمت و حفاظت اسناد برگزار شد که برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با صحافی کتاب برای کودکان و نوجوانان به مناسبت روز جهانی کودک در ساختمان کتابخانه ملی، برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با صحافی از مجموعه کارگاه های نگهداری یار مهربان به مناسبت روز جهانی کودک، برگزاری نشست روشهای حفاظت و نگهداری اسناد و کتابها در سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب برگزاری نشست تخصصی «آشنایی با فرایندهای حفاظت و نگهداری در آرشیو ملی مکزیک»، برگزاری نشست تخصصی اسناد ملی و جلوه های هنری به مناسبت چهل و هفتمین سال تاسیس اسناد ملی و برگزاری نشست تخصصی با عنوان حفاظت آرام از جمله آنهاست.
پایان خبر/
نشست تخصصی «کپی رایت در آرشیو» برگزار میشود
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست تخصصی «کپی رایت در آرشیو» با محوریت اهمیت پرداخت به قانون کپی رایت در جهان و ایران، در حوزه آرشیو روز چهارشنبه 19 خرداد ماه ساعت 10 برگزار خواهد شد.
در این نشست غلامرضا عزیزی رئیس پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی، صدیقه احمدی فصیح عضو هیات علمی این سازمان و ربابه معتقدی رئیس گروه تحقیقات آرشیوی و تدوین استانداردهای پژوهشکده حضور دارند.
از مهمترین مباحث این نشست چگونگی اجرای قانون کپی رایت در دنیا و فقدان قوانین و نظارت دقیق کپی رایت در ایران در حوزه آرشیو است.
علاقهمندان میتوانند برای شرکت در این وبینار می توانند روز چهارشنبه 19 خرداد، ساعت 10 با ورود به آدرس: « https://vc.nlai.ir/archive1» در این نشست شرکت کنند.
مراسم رونمایی از تندیس یادمان اهداگران کتاب برگزار شد/ ضرورت توجه به اهدای منابع فرهنگی
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مراسم بر ضرورت زنده نگه داشتن فرهنگ کار مشارکتی تاکید کرد و گفت: فرهنگ به انجام رساندن کار مشارکتی از گذشتگان به ما رسیده است و امروزه این فرهنگ را باید در ابعاد فرهنگی بسط و گسترش داد.
بروجردی با بیان این مطلب در مراسم رونمایی از تندیس یادمان اهداگران کتاب گفت: فرهنگ کار مشارکتی و انجام امور خیریه از گذشته تا امروز در قالب سازمان، تشکل، انجمن، جمعیت و یا هر اسم دیگری وجود داشته است. این فرهنگ اشاعه دهنده کار خیر بوده که در نتیجه انجام امور خیریه در حوزه فرهنگ هم یکی از ضروریات است.
وی ادامه داد: تشکیل بنیادها برای انجام امور خیریه در حوزه فرهنگ از دو دهه پیش پایه گذاری شد و بنیاد حامیان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم در همین راستا تشکیل شده است. این بنیادها، سازمانهای تعریف شده ای هستند که منشا انجام امور خیر میشوند و میتوانند جامعه را به انجام امور خیر دعوت کنند.
بروجردی اظهار داشت: رونمایی از طرح یادمان اهداگران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به همت بنیاد حامیان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شده است که میتواند آغازی برای تعلق خاطرما به فرهنگ ایران باشد و در ادامه مسیر برای نسلهای آینده نیز اثرگذار باشد تا بتواند نسل آینده را زنده و متکی به تلاشهای خودش نگه دارد.
وی تاکید کرد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی، بنیاد حامیان را حامی خود میداند و هیچ دخالتی در این بنیاد ندارد. در واقع بنیاد حامیان یک خیریه ای است که به عنوان حمایت کننده سازمان شکل گرفته است. ضمن اینکه تجربه حضور بنیادهایی از این دست نشان داده که رفت و آمد دولتها تاثیری در انجام فعالیت بنیادهای خیریه نداشته و ندارند و ماندگاری آنها به انجام امور خیریه است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: کتاب، سند و منابع نوشتاری یک سرمایه برای این سرزمین به شمار میرود که این سرمایه باید حفظ شود تا به دیگران انتقال داده شود. ضمن اینکه روحیه و توجه مردم ما به مسائل فرهنگی بسیار عمیق است و باید قدردان این روحیه بود.
وی خاطرنشان کرد: وقتی سخن از بنیاد حامیان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به میان میآید، نگاه دولتی به این مجموعه وجود ندارد و با مشارکت و داشتههای مردم اعم از داشتههای نوشتاری، فکری و فرهنگی اداره میشود. به اعتقاد من این گام مقدمه ای برای برخورداری از داشتههای این سرزمین است که با مشارکت مردم عیان میشود و امیدوارم این بنیاد کمک کند تا این گنجینههای ارزشمند به عنوان میراث معنوی از اختفا درآید و در معرض دید عموم و بهره گیری دیگران قرار گیرد.
پایان خبر//
برپایی کرسیهای ایرانشناسی یک ضرورت فرهنگی در جوامع بین المللی است
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، علی محمد طرفداری دبیر اجرایی همایش المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» با بیان این مطلب گفت: افزودن بر حجم اسلامهراسی و ایرانهراسی در سطح بین المللی و تبلیغات مغرضانه مربوط به این مسائل از سوی قدرتها و رسانههای جهانی، تضیعف بیش از پیش مطالعات ایرانشناسی در سطح جهان و جایگزین کردن آن با مطالعات عربشناسی یا ترکشناسی بنا بر انگیزههای سیاسی؛ ضرورت برگزاری همایشهایی نظیر «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» را ایجاد کرد.
این عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: این همایش از سوی معاونت پژوهشی و گروه پژوهشهای ایرانشناسی و اسلامشناسی سازمان برگزار خواهد شد، و با توجه به پاندومی بیماری کرونا در جهان تصمیم بر این است تا این همایش بین المللی به صورت مجازی برگزار شود. برای برگزاری این همایش کمیتهای علمی مرکب از استادان و صاحبنظران این حوزه در سطح سازمان، ملی و بین المللی و با توجه به کشورهای حوزه جهان اسلام تشکیل شده که این افراد در مراحل علمی همایش و به خصوص در دریافت و داوری مقالات تخصصی مرتبط با محورهای همایش با دبیرخانه همایش همکاری میکنند.
مدیر گروه پژوهشهای ایرانشناسی، اسلام شناسی و نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: با توجه به وجود دپارتمانی پژوهشی در این سازمان در حوزه ایرانشناسی طی دو دهه اخیر، برگزاری همایش بین المللی در حوزه ایرانشناسی و پرداختن به موضوعات و محورهای پژوهشی این حوزه از منظر رویکردهای پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش ایرانشناسی، همواره مورد توجه برخی از پژوهشگران این عرصه در داخل سازمان قرار داشته است.
وی افزود: همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» از جمله این پیشنهادهایی بود که توسط بنده مطرح شد و پس از بررسیهای اولیه در گروه پژوهشهای ایرانشناسی و اسلامشناسی، در اختیار معاونتهای پژوهشی وقت قرار گرفت. اما به دلیل مشکلات و هزینههای بالای مربوط به برگزاری همایشهای بین المللی هیچ گاه به بوته عمل درنیامد، تا این که سال گذشته مجدداً این پیشنهاد روزآمد شد و با بهرهگیری از امکانات فضای مجازی برگزاری آن مورد بررسی گرفت و در نهایت با پشتیبانی و موافقت مسئولان محترم سازمان، اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و فاطمه جاناحمدی معاون پژوهشی سازمان ، برگزاری آن از ابتدای سال جاری عملیاتی شد.
طرفداری درباره جزئیات این همایش گفت: برای برگزاری این همایش کمیته ای علمی، جدول زمانی و یک آدرس پست الکترونیک برای دریافت چکیده و اصل مقالات و نیز ارتباط مستمر با علاقه مندان و پاسخ به سئوالات احتمالی در نظر گرفته و اعلام شده است که مسئولیت امور اجرایی این همایش بر عهده دبیرخانه همایش است. همچنین پژوهشکده اسناد سازمان مسئولیت دریافت مجوزهای علمی لازم از طریق وزارت علوم را بر عهده دارد.
وی یادآور شد: این همایش در دو سطح ملی و بین المللی برگزار می شود و به طبع محققان و صاحب نظران کشورهایی که در عرصه ایرانشناسی دارای نام و سابقه بوده و هستند، مخاطبان اصلی این همایش خواهند بود.
طرفداری درباره امتیازاتی که برای مقالات برگزیده این همایش درنظر گرفته شده است خاطرنشان کرد: با توجه به تلاشها و برنامهریزیهای پژوهشکده اسناد سازمان برای دریافت مجوزهای علمی لازم برای این همایش از طریق وزارت علوم، مقرر شده تا این همایش از درجه و امتیاز علمی لازم برای اعضای هیئت علمی دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور برخودار باشد. به علاوه برنامهریزیهای لازم برای چاپ گزیده مقالات برتر این همایش در قالب ویژهنامه یکی از مجلات تخصصی علمی- پژوهشی کشور، و نیز چاپ تمام مقالات ارائه شده به صورت کتاب از سوی انتشارات سازمان انجام شده است.
پایان خبر//
تفاهم نامه همکاری میان کتابخانه ملی ایران و اندونزی امضا شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست امضای تفاهم نامه همکاری میان روسای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و کتابخانه اندونزی امروز 10 خردادماه به صورت مجازی برگزار شد. اشرف بروجردی در این نشست به تشریح پتانسیلها و نوع همکاری بین این دو کتابخانه ملی پرداخت.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به ارتباط های فرهنگی بین این 2 کشور گفت: بسیار خرسند و مفختریم که با امضای تفاهم نامه همکاری در حوزه کتابداری و علم اطلاعات برگ زرین دیگری به روابط فرهنگی دو کشور ایران و اندونزی افزوده میشود.
وی ادامه داد: کشور اندونزی به عنوان بزرگترین کشور اسلامی و با فرهنگهای متنوع از دیرباز روابط گرم و دوستانه ای را با ایران داشته است و با توجه به مبالات فرهنگی، فضای بسیار مساعدی برای توسعه و تقویت روابط میان دو کشور وجود دارد و این سابقه تاریخی درخشان سبب میشود تا به صورت ویژه ای به گسترش همکاریهای ها بپردازیم.
بروجردی تصریح کرد: در این نشست که به همت کتابخانههای ملی دو کشور برگزار شده ، در تلاش هستیم تفاهم نامه ای را امضا کنیم که بستر اقدام مشترک فرهنگی و خصوصا کتابخانه ای بین دو کشور باشد.
وی افزود: جزئیات فنی این تفاهم نامه به موضوعات متنوعی اشاره میکند که میتواند زمینه توسعه و تبادل میان دو کشور را افزایش دهد. در حوزه تبادل کارشناس میتوانیم اقدامات دوجانبه ای را در زمینه نسخ خطی و آموزشهای مرمت و نگهداری و همین طور توسعه دانش کتابداران انجام دهیم.
بروجردی گفت: در این زمینه ایران و اندونزی از کشورهای پیشتاز در حوزه علم اطلاعات هستند و ارتباطات خوبی با مجامع جهانی و منطقه ای نظیر «ایفلا و مجمع آسیا- اقیانوسیه» دارند. خوشبختانه کارشناسان هر دو کشور سالانه همدیگر را در مجامع جهانی ملاقات می کنند که این تفاهم نامه میتواند این گفتوگوها را توسعه دهد.
وی ادامه داد: کتابخانه ملی ایران همچنین در زمینه همکاریهای پژوهشی، به جهت تمرکز بر موضوعات اسلام شناسی و ایران شناسی و گردآوری آثار و پژوهشهای ارزشمند بسیارعلاقه مند است تا با اندیشمندان و پژوهشگران اندونزیایی وارد تبادل نظر و انجام پروژههای مشترک شود. این اقدام به توسعه دانش کمک میکند و نیز سبب تعمیق روابط دینی و فرهنگی میان دو کشور خواهد بود.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: در این زمینه لازم است با برگزاری کارگاه، سمینار و دورههای آموزشی از ظرفیتهای اندیشمندان نیز بهره مند شویم.
بروجردی ادامه داد: در حوزه دسترس پذیری کاربران به خدمات کتابخانه ای و توسعه اقدامات دیجیتال که این روزها در شرایط شیوع کرونا بیشتر از قبل مورد توجه کاربران قرار گرفته؛ میتوانیم به تبادل تجربه بپردازیم. زیرا کتابخانه ملی ایران در سالهای گذشته با تحول در نظام خدمت رسانی مبتنی بر هوشمند سازی توانسته تجربیات خوبی به دست آورد. همین طور کتابخانه ملی اندونزی به عنوان یکی از کتابخانههای مهم در حوزه دیجیتال مطرح است که این زمینهها میتواند برای دو کشور سبب رشد و پیشرفت شود.
محمد شریف باندو رئیس کتابخانه ملی جمهوری اندونزی گفت: زمینه همکاری این دو کشور ابعاد مختلفی دارد که با امضای این تفاهم نامه می توان به ابعاد مختلف این تفاهم نامه پرداخت. نکته قابل توجه و با اهمیت در این همکاری وجود 400 کلمه فارسی در زبان اندونزیایی است که این مهم نزدیکی فرهنگی دو کشور را بیشتر می کند.
رئیس کتابخانه ملی جمهوری اندونزی همچنین با دعوت از اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برای بازدید از کتابخانه ملی جمهوری اندونزی به تشریح زمینههای همکاری کتابهای خطی در قالب این تفاهم نامه از جمله در حوزه مرمت و تبادلات دیجیتال پرداخت.
همچنین در این نشست محمد آزاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در اندونزی، رونی پراستیو یولیانتورو سفیر جمهوری اندونزی در تهران نیز در صحبتهای کوتاهی به اهمیت روابط بین ایران و اندونزی و انعقاد این تفاهم نامه پرداختند.
در نشست امضای تفاهم نامه همکاری میان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و کتابخانه ملی اندونزی معاونان دو کتابخانه نیز حضور داشتند.
پایان مطلب//
اهدای 1200 جلد کتاب از سوی کتابخانه ملی ایران برای راه اندازی کتابخانه آموزش و پرورش همدان
به گزارش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، میثاق گودرزی مدیر کل اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور با اعلام این خبر افزود: اداره کل و نواحی آموزش و پرورش استان همدان همکاری بسیار خوبی با این مدیریت در راستای شناسایی، جمع آوری و حفظ و نگهداری اسناد تعلیم و تربیت همدان دارند و همکاری فرهنگی، علمی و سند پژوهی مطلوبی بین این دو مجموعه برقرار است.
وی افزود: گنجینه آموزش و پرورش همدان با تلاش سید امیر قشمی مدیر این گنجینه و حمایت مسئولان امر، به یکی از موزه های پر محتوا و جذاب استان و کشور تبدیل شده و اسناد و مدارک بسیار با ارزشی برگرفته از منابع سندی مرکز اسناد همدان، اسناد اهدایی از سوی پیشکسوتان فرهنگی و معلمان و منابع موزه، در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است.
گودرزی افزود: با توجه به اینکه این موزه در دبیرستان ابن سینا یکی از دبیرستان های قدیمی استان راه اندازی شده که همچنان محل تحصیل دانش آموزان است، تصمیم بر آن شد تا کتابخانه ای متشکل از کتابهای غیر درسی مفید برای دانش آموزان در آن تاسیس شود که با مساعدت کتابخانه ملی ایران، یک هزار و 200 جلد کتاب به این موزه اهدا و کتابخانه راه اندازی شد و در دسترس علاقمندان و دانش آموزان قرار گرفت.
لازم به ذکر است طی 6 ماه گذشته از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، بیش از 9هزار جلد کتاب از تازههای نشر با همکاری واحد مبادله و اهدا به کتابخانههای شهری و روستایی منطقه غرب کشور اهدا شده است.
پایان مطلب//
نشست پژوهشی «بازنگری ایران در عصر مغول» برگزار شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست پژوهشی «بازنگری ایران در عصر مغول» با بررسی دو موضوع جایگاه و موقعیت زنان در امپراتوری مغولان ایران و روابط ایران در عرصه مغول به همت اداره کل اطلاعرسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد و اعضای کتابخانه ملی یافتههای پژوهشی خود را بیان کردند.
سمیرا بهزادی پژوهشگر با اشاره به جایگاه و موقعیت زنان در امپراتوری مغولان گفت: زنان قبل از ورود مغولان به ایران، جایگاه ویژه ای نداشتند و زمانی که چنگیزخان ایران را فتح میکند به دلیل قدرت و جایگاه تمدنی که در ایران وجود داشت، زنان توانستند در زمینههای مختلف به ویژه در حوزههای سیاسی و اجتماعی رشد کنند.
وی ادامه داد: رشد سیاسی و اجتماعی زنان به اندازه ای است که در موارد بسیاری تعیین کننده امور بودند و به گواه تاریخ و منابع موجود در حوزه تمدنی، آنها از جایگاه و احترام ویژه ای در دوران مغول برخوردار بودند ولی احترام زنان در آن دوران کم رنگ تر بوده است.
بهزادی اظهار داشت:در پژوهشهای متعددی که مطالعه کردم متوجه حضور پر رنگ زنان و قدرت تعیین کننده آنها در عرصه سیاست و اجتماع در عصر مغول و به خصوص دوران ایلخانان شدم.
این پژوهشگر ادامه داد: تعدد زنان در اداره امور در دوران مغول قابل توجه است و بحث تصوف در دوران مغول مطرح است و حال اینکه رشد زنان در دوران تهاجم، کشتار و وحشی گری آن دوران قابل توجه بود.
شروین وکیلی دیگر پژوهشگر حاضر در این جلسه درباره روابط ایران و چین در عصر مغول سخن گفت.
وی با بیان این مطلب که ایران یکی از مهمترین نقاط تمدنی در جهان بوده است، گفت: تمدن، شبکه راههای گسترده ای است که شهرهای بزرگ را به هم متصل میکند. این شبکه شهرهایی که زیست جهانی مشترکی دارند را با جمعیت بزرگ و متفاوت و در مساحتی بزرگ و زمانی طولانی به یکدیگر متصل و فراهم میکند و در جهان 6 نقطه تمدنی وجود داشته است و ایران یکی از آنها است. حال اینکه ایران و چین یکی از قدیمیترینها است که دو حوزه جعفرافیایی و تمدنی متفاوت دارد.
وی ادامه داد: ایران و چین روابط گسترده تجاری داشتند و بروکراسی چین در دوران مغول دو جناح متفاوت داشتند که یک جناح آن ایرانی گرا بودند و به زبان فارسی صحبت میکردند. حتی بازرگانانی که به جنوب ایران میآمدند فارسی حرف میزدند. مجموعهای از ایرانیان که از همه آنها مشهورتر بلوچها، شیرازیها، عربها و گجراتیها هستند شبکه بزرگی از راههای تجاری دریایی جنوب را در اختیار داشتند.
وکیلی افزود: زمانی که از دوران مغول سخن به میان میآید، ما به آن به شکل صورت مسئله نظریه تمدنی نگاه میکنیم. من به شخصه وقتی که میخواهم قوم و یا دوران حکومتی را بررسی کنم و یا درباره آن صحبتی داشته باشم. چهار متغیر؛ قدرت، لذت، بقا و معنا را در نظر میگیرم که این چهار متغیر غایتهای طبیعی سیستمهای انسانی هستند و اگر حکومتی حضور قلب بیشتری به این غایتهای طبیعی داشته باشد در طول تاریخ محبوب و اثرگذارتر خواهد بود.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: اما دوران مغول یکی از دورانهایی است که این چهار متغیر به طور مشخص کاهش پیدا کرد و به تبع این رویکرد در زمامداری امور و روابط ایران و چین در عصر مغول تاثیر داشت.
پایان مطلب//
مجموعه «سیدالعراقین» بزرگترین اهدای نسخ خطی به کتابخانه ملی است
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مهمترین بخش این مجموعه، وجود 917 جلد نسخه خطی است که 170 نسخه آن را نسخههای خطی نفيس قرآن تشكيل میدهد. موضوعات این مجموعه بیشتر در علم حدیث، فقه، اصول و کلام است.
همچنین از ویژگیهای این مجموعه میتوان به وجود وقفنامههای از شاه سلطان حسین صفوی اشاره کرد، که بیشتر نسخهها صحافی شده است. شاه سلطان حسین صفوی این وقفنامهها را به همراه برخی کتابهای دیگر در مدرسه چهارباغ اصفهان وقف کرده است که روی تمام نسخههای وقفی مدرسه چهارباغ اصفهان نوشته شده است.
همچنین مجموعه سیدالعراقین بزرگترين مجموعه اهدا شده به کتابخانه ملی در سال 1391 است که از خانواده اهداگر نیز در مراسم روز اسناد ملی و ميراث مكتوب در سازمان اسناد و كتابخانه ملی تقدير به عمل آمد.
پایان خبر//
تاریخ شفاهی تجربه زیسته 60 فرهیخته ایرانی در دوران کرونا ثبت شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، قربانعلی کناررودی در توضیح این خبر گفت: مصاحبه تاریخ شفاهی و ثبت تجربه زیسته برخی از فرهیختگان و اهالی علم و فرهنگ در ایام کرونا از جمله فعالیت های گروه تحقیقات تاریخ معاصر و تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بوده است.
وی ادامه داد: مهمترین بخش این طرح ثبت و ضبط چگونگی مواجه فرهیختگان درعرصه علم و فرهنگ با این ویروس و تاثیر آن در سبک زندگی فردی، اجتماعی و پیشبرد و یا توقف فعالیتهای علمی و پژوهشی آنان در این دوران بوده است.
کناررودی ادامه داد: مصاحبههای انجام شده بین 20 تا 60 دقیقه انجام شده است و براساس شیوه نامه گفتوگوهای تاریخ شفاهی، مصاحبههای 60 فرهیخته کشور ثبت و ضبط شده است.این گفتوگوها با همت پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شده که امید است این پژوهش ارزشمند در قالب کتاب منتشر شود.
رئیس گروه تحقیقات تاریخ معاصر و تاریخ شفاهی سازمان خاطرنشان کرد: تدوین تجربیات افراد از دوران کرونا برای آیندگان بسیار اهمیت دارد. زیرا امکان جمعآوری دریافت تجربیات همه مردم وجود ندارد. بنابراین تدوین تجربیات فرهیختگان که بسیار راهبردی و مفید است؛ میتواند برای پژوهشهای اسنادی در حوزه تاریخ شفاهی اهمیت ویژه ای داشته باشد.
پایان خبر//
شناساندن گنجینه ارزنده موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی به مردم یک ضرورت است
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، بروجردی با بیان این مطلب در سلسله نشست های طریق جاوید که با محوریت اندیشه های امام خمینی (ره) برگزار می شود؛ گفت: شناساندن و آگاهی دادن به مردم از اسناد و منابع دیداری و شنیداری موجود در کتابخانه ملی ایران، به عنوان میراث معنوی ملی یک ضرورت است و باید تلاش کرد مردم را از وجود این گنجینه ارزشمند آگاه کرد.
وی ادامه داد: در همین راستا سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در طول چهار سال گذشته تا اکنون با عملیاتی کردن طرح ها و برنامه های متعدد و نوآورانه در این راستا، گام های ارزشمندی برداشته است.
وی اظهار داشت: راه اندازی سامانه های متعدد برای ارائه خدمات ویژه به پژوهشگران و محققان جوان از جمله برنامه های سازمان در راستای اطلاع رسانی و بهینه سازی اطلاعات نزد مردم بوده است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: در این سازمان، بخش ویژه ای مربوط به آثار و اسناد اندیشه های حضرت امام (ره) و انقلاب اسلامی ایران موجود است.
وی یادآور شد: آنچه مستند و منتسب به امام خمینی(ره) بوده در این مجموعه نگهداری می شود.
بروجردی گفت: فعالیت های این سازمان همواره با موضوعات نوآوری در حال انجام است و این مهم در شرایط پاندمی کرونا در فضای مجازی و دیجیتال سازی متمرکز شد و اولین شبکه کتابخانه های کشور راه اندازی شد و امروز حدود 500 هزار کتابخانه در سطح کشور به این شبکه متصل هستند.
وی ادامه داد: اقدام دیگر این سازمان که دانشگاهیان، اصحاب علم و دانش به خوبی از آن بهره مند شده اند، راه اندازی سامانه «سنا» است. اولین نشریات چاپ شده کشور تا کنون به صورت دیجیتال در این سامانه برای بهره مندی عمومی بارگذاری شده است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران یادآور شد: موضوع فهرست نویسی دیگر اقدام ارزنده این سازمان بوده است و در همین ارتباط منابع خطی ایران و جهان فهرست نویسی شد و 700 هزار از منابع خطی ایران و جهان تا کنون فهرست نویسی شده است.
وی گفت: همچنین بنیاد حامیان اسناد و نسخ خطی با هدف آگاهی مردم از گنجینه عظیم موجود در این سازمان با حضور برخی از اصحاب فرهنگ و اساتید دانشگاه راه اندازی شد. زیرا لازم است مردم بدانند در این سازمان سرمایه عظیمی وجود دارد که ناشناخته مانده است.
بروجردی تصریح کرد: شعار «کتابخانه ملی در خانه هر ایرانی» همواره سرلوحه فعالیت های ما بوده است و تلاش داریم امکان بهره مندی از منابع موجود در این سازمان را برای عموم مردم در سراسر کشور فراهم کنیم.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطر نشان کرد: مجوز خروج اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود ندارد مگر اینکه اسناد و منابع امانت داده شوند که در غیر این صورت فقط نسخه دیجیتال منابع قابل عرضه است که این مهم درباره اسناد امام خمینی(ره) نیز صدق می کند.
محورهای همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» اعلام شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، همایش بین المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»، طی دو روز به همت معاونت پژوهش و گروه پژوهشهای ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برگزار میشود.
محورهای اصلی این همایش با توجه به رویکرد پژوهشهای سازمان در حوزه ایرانشناسی، به بررسی فراز و فرود مطالعات ایرانشناسی در جهان طی سدههای گذشته و وضعیت کنونی اختصاص دارند.
ایران شناسی در اروپا، آمریکای شمالی و آینده آن، ایران شناسی در اروپای شرقی، روسیه و کشورهای همجوار آن، ایران شناسی در شرق دور و سایر نقاط جهان، جریانها و مکاتب ایران شناسی در جهان غیر ایرانی، فراز و نشیبهای ایران شناسی در جهان از ابتدا تا اکنون، بررسی کارنامه مراکز ایرانشناسی در جهان، بررسی زندگی و آثار ایرانشناسان بین المللی، نقد و بررسی آثار و دیدگاههای ایران شناسان غیرایرانی، نقد و بررسی رشته ایران شناسی و گرایشهای آن، بررسی روند ایران شناسی در ایران و شناسایی خرده فرهنگهای ایرانی، چگونگی بومی سازی ایران شناسی در ایران و نقش محققان ایرانی در این زمینه، جایگاه و نقش محققان ایرانی در ایران شناسی بین المللی، مقایسه تطبیقی جریانهای ایران شناسی در جهان با جریانهای ایران شناسی داخلی از جمله محورهای این همایش بین المللی هستند.
همچنین از دیگر محورهای این همایش میتوان به جایگاه ایران شناسی در مطالعات دایرهالمعارفی و دانشنامهای، مطالعات نسخ خطی فارسی در جهان غیر ایرانی، جایگاه هیئت و مبلغان مذهبی مسیحی اروپایی در ایران شناسی، جایگاه رجال سیاسی و نظامی اروپایی در ایران شناسی، تاثیرات ایران شناسی بر شکل گیری ملی گرایی و هویت ملی ایرانیان و تحقق وحدت ملی و بررسی شاخههای گوناگون و گسترده ایران شناسی اشاره کرد.
این همایش بین المللی دو روزه مجازی طی نشستهایی مجزا ولی مرتبط در بخشهای گوناگون مطالعات ایرانی بستری برای پرداختن به تجربههای حوزه ایران شناسی در گذشته و حال، با نگاهی به آینده ایران شناسی در ایران و جهان است.
این همایش با هدف بررسی فراز و فرود مطالعات ایرانشناسی در جهان طی سدههای گذشته و وضعیت کنونی در تاریخ 1 و 2 شهریور به صورت مجازی برگزار میشود و مهلت ارسال چکیده مقالات برای حضور در این همایش تاریخ 31 تیرماه اعلام شده و مهلت ارسال اصل مقالات 20 مرداد تعیین شده است.
چکیده ها، مقالات و سئوالات مربوط از طریق ایمیل همایش به آدرس: iranologyconference@gmail.com دریافت و پاسخ داده خواهد شد. همچنین مقرر شده تا گزیده مقالات برتر این همایش در قالب ویژه نامه مجلات علمی و یا به صورت کتاب منتشر شود. همچنین زبان کنفرانس فارسی و انگلیسی خواهد بود.
لازم به توضیح است که فاطمه جان احمدی، معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس و علی محمد طرفداری عضو هیئت علمی و مدیرکل گروه پژوهشهای ایرانشناسی، اسلام شناسی و نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به ترتیب دبیران علمی و اجرایی این همایش هستند.
پایان مطلب//
کتابچه راهنمای عمومی حفاظت و نگهداری از اسناد و دست نوشته های خانوادگی تدوین شد
وی ادامه داد: اداره آسيب زدايی و مرمت سازمان تاکنون علاوه بر اسناد خانوادگی که شامل عقدنامه های تک برگ و دفترچهای، شجره نامه می شود؛ دفترچه پایان خدمت سربازی، نقشه های مربوط به روستاها و زمین های زراعی، فهرست جهیزیه بانوان در قدیم همچنین نسخه های خطی و چاپی قرآن مجید و کتابهای ادعیه را مرمت و آسیب زدایی کرده است.
رئيس اداره آسيب زدايی و مرمت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: به کارگیری روش های صحیح حفاظت و نگهداری از مجموعه های شخصی، میراث خانوادگی، آثار و یادگاریهای به جا مانده از نیاکان و گذشتگان شامل دستخط ها و یادداشت ها وغیره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و نقش مهمی در انتقال این میراث و همچنین آگاهی از فرهنگ و آداب و رسوم گذشتگان به نسل های آینده ایفا می کند.
انگورج تقوی افزود: اداره کل مرمت و حفاظت سازمان اسناد و کتابخانه ملی به عنوان متولی، خدمات حفاظتی و مرمتی به اشخاص علاقمند به حفظ و نگهداری از میراث خانوادگی خود ارائه می دهد. این امر از سنوات گذشته در حال اجرا بوده و در همین راستا از سال 1396 تاکنون اسناد خانوادگی بسیاری شامل حدود 100 برگ انواع سند و چندین جلد کتاب (حدود 70 جلد) توسط اشخاص مذکور به منظور ارائه خدمات مرمتی به این اداره کل ارسال شده است.
وی ادامه داد: برخی از این اسناد به دلیل وجود دستخط اجداد و نیاکان افراد متقاضی مرمت در صفحات آغازین و یا حاشیه برخی صفحات آن، از ارزش معنوی بالایی برخوردار بوده و از این منظر برای آنها حائز اهمیت است. اسناد مورد اشاره در این اداره کل بر اساس نوع منبع و تخریب های وارد شده بررسی شده و پس از انجام مرمت به آنها تحویل داده خواهد شد که تمامی این موارد و دریافت و تحویل اسناد و کتب مذکور بر اساس مقررات و ضوابط موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و نیز تعرفههای مصوب انجام می شود.
تقوی خاطرنشان کرد: این اداره کل در زمینه حفاظت و نگهداری از اسناد و کتاب ها، مشاورههای لازم را در اختیار متقاضیان به منظور حفاظت و نگهداری از اسناد و کتاب های خود در منزل و یا مجموعههای شخصی قرار میدهد که در این زمینه کتابچه ای نیز تحت عنوان «راهنمای عمومی حفاظت و نگهداری از اسناد و دست نوشته ها» تدوین کرده است.
پایان خبر/
نگهداری قدیمیترین نسخه خطی تذکرةالاولیاء در کتابخانه ملی ایران
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، حمزه مرادیبهرام فهرستنویس نسخ خطی این سازمان با بیان این مطلب گفت: محمد صادق کیا زبانشناس و استاد دانشگاه تهران بوده که در سال ۱۳۹۱، حدود ۳۸۰ نسخه خطی متعلق به او به کتابخانه ملی ایران منتقل شد.
وی ادامه داد: اغلب این نسخ، دربرگیرنده موضوعات ادبی، بهویژه فرهنگهای لغت، نیز مباحث گویششناسی و همچنین منابع اختصاص دارد. از ویژگیهای بارز این مجموعه میتوان به وجود فرهنگنامهها و لغتنامهها از زبانهای مختلف از جمله فارسی به عربی، عربی به فارسی، ترکی به فارسی و فرانسوی به فارسی اشاره کرد.
فهرستنویس نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: حدود ۸۰ درصد این مجموعه را لغتنامهها تشکیل داده که از هر فرهنگ لغت نیز چندین نسخه به تکرار، با تاریخ کتابتهای مختلف وجود دارد. برخی از این فرهنگ ها در زمان حیات مؤلف کتابت شدهاست.
مرادی بهرام افزود: از جمله این فرهنگنامهها میتوان به «کنزاللغات محمد بن عبدالخالق» معروف گیلانی، «فرهنگ رشیدی» و «منتخباللغة شاهجهانی» هر دو از عبدالرشید حسینی مدنی، «برهان قاطع» از محمدحسین تبریزی، «مجمع الفرس سروری»، «المصادر زوزنی»، «صحاح اللغة جوهری»، «فرهنگ میرزا ابراهیم»، «فرهنگ سنگلاخ» (ترکی به فارسی) میرزا مهدیخان استرآبادی، «دستوراللغة ادیب نطنزی»، «لغت عالمگیریه» و «چراغ هدایت» (سراجاللغة) از سراجالدین علیخان ِآرزو، اشاره کرد.
وی ادامه داد: وجود کتابهای بسیاری در علم نصاب از نویسندگان مختلف و همچنین یکی از قدیمیترین نسخ خطی تذکرةالاولیاء عطار نیشابوری با تاریخ تقریبی قرن هفتم هجری قمری و نزدیک به زمان حیات در این مجموعه نگهداری میشود.
مرادی بهرام خاطرنشان کرد: همچنین به تازگی مجموعه صادق کیا از سوی فهرستنویسان کتابخانه ملی فهرستنویسی شده و اطلاعات کتابشناسی و نسخهشناسی آن در سامانه رسا کتابخانه ملی برای پژوهشگران و محققین حوزههای مختلف علمی از جمله کسانی که تحقیقات لغتشناختی، زبانشناسی و ریشهشناسی واژگان انجام میدهند؛ قرارگرفته است.
پایان مطلب//
کتاب «مقدمه ای بر طرح تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو» اثری راهگشا برای تدوین دانشنامه تخصصی حوزه اسناد و آرشیو
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، عطا احمدی مولف کتاب «مقدمه ای بر طرح تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو» که به تازگی از سوی انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتشر شده است، با بیان این مطلب گفت: در طول نیم قرن گذشته در کشور، با محوریت سازمان اسناد ملی، اقدامات قابل توجهی در حوزه تخصصی اسناد و آرشیو انجام گرفته است. اما جای دو منبع مرجع آرشیوی در بین سندپژوهان و علاقهمندان این حوزه، همچنان خالی است که یکی «ترمینولوژی اسناد و آرشیو» و دیگری « تزاروس آرشیو ملی ایران» است.
وی افزود: خبر برگزاری جلسات شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو که در دی ماه سال 1393 در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اعلام شد، برای بنده خوشحال کننده بود که البته بعدا با محدود شدن گستره موضوعات، عنوان آن به «دانشنامه اسناد» و سپس به «دانشنامه سندشناسی» تغییر پیدا کرد.
احمدی ادامه داد: این خبر مرا بر آن داشت که حَسب وظیفه ای که در خود احساس میکردم و نیز با تاکیدی که تنی چند از دوستان اسنادی داشتند؛ شرحی در این خصوص بنویسم و آن را برای چاپ آماده کنم. ابتدا تصمیم گرفتم که پیشنهادات و نظرات خود را در قالب مقاله ای تنظیم کنم. بر این اساس از همان روزهای نخست اعلام خبر، دست به قلم شدم و در نهایت در روزهای پایانی سال 93، مقاله را در 30 صفحه تنظیم و برای چاپ آماده کردم که قرار شد به دلیل طولانی بودن حجم مقاله، در دو یا 3 شماره از فصلنامه «گنجینه اسناد» به چاپ برسد.
مولف کتاب «مقدمه ای بر طرح تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو» اظهار داشت: در ادامه متوجه شدم که مجموع نظرات و پیشنهادهایی را که در ذهن دارم در قالب یک مقاله – حتی مقاله طولانی- نمی گنجد و به عبارت دیگر، محتوای آن مقاله، مرا راضی و قانع نمیکند. بنابراین تصمیم گرفتم که محتوای مقاله را گسترش دهم و آن را در قالب کتابی، عرضه و ارائه دهم.
وی تصریح کرد: همه پیشنهادات و نظرات خود را درباره مسائل ریز و درشت این دانشنامه تجمیع کردم و از یادداشتهای شخصی سالهای گذشته را نیز مورد استفاده قرار دادم و در نهایت آن را در قالب کتابی با عنوان «مقدمه ای بر طرح تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو» تنظیم کردم وسرانجام نسخه فیزیکی اثر و نیز فایل کتاب را همراه با یادداشتی، در مرداد ماه سال 94 به منظور طرح در شورای انتشارات سازمان، برای اداره کل پژوهش و آموزش ِ سازمان فرستاده شد اما چاپ آن 6 سال به طول انجامید تا اینکه سرانجام با همت مدیریت جدید انتشارات سازمان در اردیبهشت ماه سالجاری چاپ و روانه بازار نشر شد.
مولف کتاب «مقدمه ای بر طرح تدوین دانشنامه اسناد و آرشیو» اضافه کرد: گذشته از آن، توجه و عنایت جدی به مجموعه مداخل اصلی و ارجاعی پیشنهادی در این کتاب برای هر دو حوزه اسناد و آرشیو که بر پایه ساختار ِارائه شده کتاب، گردهم آمده اند، بی شک، وسعت دید بیشتری به افراد دست اندر کار تدوین دانشنامه یا دانشنامههای تخصصیِ این حوزه خواهد بخشید.
به گفته احمدی، شمار قابل توجهی از پانویسهایی که در عمده صفحات کتاب به چشم میخورد، حاوی ظرایف و نکات تخصصی است که شایسته است نویسندگان مقالات دانشنامه، حسب مورد آنها را مد نظر قرار دهند.
پایان خبر//