واسپاری: تمـامی مؤسسات انتشاراتی، نشريات ادواری و توليد كنندگان منابع ديداری و شنيداری، بر طبق قـانـون مـوظـف بـ‌ه ارسـال دو نسخـه از محصـولات خـود بـه كتابخانه ملّی هستند.

برخی از اقلامی كه شامل اين قانون می شوند، عبارتند از :

كتاب، نشريه، بروشور، كاتالوگ، لوح فشرده (CD)، پوستر، نقشه، نوار كاست، نوار ويديويی، اسلايد و نظاير آن.

• كتابخانه ملّـی از طريق ثبت سفارش نسبت به خريداری آثار منتشره در خارج كشور اقدام می كند.

• دو كميته به نام های كميته خريد نسخه های خطی و كميته خريد منابع (غير خطی) نسبت به ارزش گذاری و خريد مجموعه های ارائه شده به كتابخانه اقدام می كنند.

• دریافت مجموعه های اهـدايـی از جانب بزرگان، اهل علم، نويسندگان و ساير اقشار جامعه بوده است.

• بـرخـی نيازهای كتابخانه نيز از طريق مبادله با ساير كتابخانه ها و مراكز فرهنگی داخل و خارج كشور تهيه می شود.

• فهرست نويسی منابع كتابی (چاپی) موجود در كتابخانه ملی

• فهرست نويسی پيش از انتشار (فيپا): شامل فهرست نويسی منابع كتابی كشور بر اساس نسخه پيش از انتشار آن كه از سال 1377 با تصويب قانون فيپا در كتابخانه ملی انجام می گيرد.

• فهرست نويسی و نمايه سازی منابع غير كتابی موجود در كتابخانه ملی شامل پايان نامه، استاندارد، گزارش و طرح پژوهشی، منابع ديداری و شنيداری و مانند آن ها

• فهرست نويسی و سازماندهی پيايندها (نشريات ادواری) موجود در كتابخانه ملی 

• تكميل و تصحيح بانك كتابشناسی ملی كه آيينه نشر كشور است. به دو صورت: لوح فشرده و پیوسته در وبگاه سازمان

• تكميل و تصحيح بانك مستندات شامل سرعنوان های موضوعی، مستند مشاهير و اسامی مؤلفان فارسی و لاتين، مستند تنالگان ها و سازمان ها به دو صورت: لوح فشرده و پیوسته در وبگاه سازمان

• تدوين منابع مرجع فهرست نويسی شامل دستنامه های فهرست نويسی، گسترش های رده بندی و مانند آن ها 

كتابخانه ملّی علاوه بر خدماتی كـه بـه صورت حضوری به اعضاء و مراجعان (عضويت، تالارهای مطالعه، خدمات مرجع) ارائه می كند، به روش های زير هم خدمات اطلاع رسانی را عرضه می كند:

• ارائه اطلاعات به صورت پيوسته:

سايت سازمان اسنـاد و كتابخانه ملّی در برگيرنده بانك های اطلاعاتی نظير: كتابشناسی ملّی، نمايه ملّی و متن كامل مقالات فصلنامه كتاب است.

• ارائه اطلاعات به صورت ناپيوسته:

بانك های اطلاعاتی كتابشناسی و نمـايـه ملّـی روی لـوح فشـرده نيز عرضه شده و در اختيار محققان، كتابخانه ها و مراكز اطلاع رسانی قرار دارد.

• ارائه اطلاعات به صورت تلفنی:

كتابداران مشاور و مرجع كتابخانه آمـاده پاسخگويی بـه سؤالات و نيازهای اطلاعات محققـانی هستند كـه از طريق تلفن ، گفتگوی هم زمان، پست الكترونيك، فكس و پيام كوتاه سؤالات خود را مطرح می كنند.

تدوين استانداردها

كتابخانه ملّـی در جـايگـاه كتابخانه مـادر و مطابق بـا قانون اساسنامه خود، وظيفه گردآوری و تدوين استانداردها و دستور العمل های رايج در حوزه كتابداری و اطلاع رسانی را بر عهده دارد كه برخی از آنها به شرح زير است:

• سرعنوان های موضوعی فارسی

ايـن اثـر دربرگيرنده شكـل مستنـد موضوعات مطروحه در كتاب های منتشر شده در داخل ايران است. تاكنون سه ويرايش از آن به چاپ رسيده است.

• فهرست مستند اسامی مشاهير و مؤلفان

نـام صحيـح و تـاريـخ تولد يـا فوت افراد سرشناس، نويسندگان و مترجمانی كه كتابی از ايشان يا راجع به ايشان در ايـران منتشـر شـده بـاشـد را می توان در ايـن اثر يافت. به عبارت ديگر اين اثر مانند سرعنوان های موضوعی فارسی و دارای پشتوانه انتشاراتی است.

• سرعنوان های موضوعی پزشكی

بـه علـت تنـوع و گستردگی موضوعات در علـم پزشكی، سرعنوان های اين حوزه به صورت مبنی جداگانه در دو جلد از جانب كتابخانه ملّی ايران تدوين و منتشر شده است.

• گسترش های رده بندی

از آنجـا كـه رده بندی های مـوجـود در سطح جهان در موضوعات مختص ايران و اسلام، جوابگو نيست، كتابخانه ملّی سال هاست كه به تدوين گسترش های مختلفی از رده بندی های ديويی و كنگره می پردازد.

• گسترش های ديويی

تا كنون گسترش رده بندی ديويی برای تاريخ ايران، ادبيات ايران، زبان های ايران، جغرافيای ايران و اسلام تدوين و منتشر شده است.

• گسترش های كنگره

عـلاوه بـر تاريخ، ادبيات و جغرافيای ايران و اسلام با رده های فلسفه اسلامی ( BBR ) ،      سازمان های آموزشی در ايـران (LGR ) ، ادبيـات فرانسه ( PQ ) ، ادبيـات عربی ( PJA ) و ادبيات روسی ( PG ) نيز مطابق با استانداردهای كتابخانه كنگره، گسترش يافته است.

• نشانه مؤلف فارسی برای رده بندی های ديويی و كنگره .

• تدوين و انتشار مارك ايران .

• استانداردهای كتابخانه های آموزشگاهی، دانشگاهی، تخصصـی، نابينـايـان و زنـدان ؛ از جمله استانداردهايی است كه تاكنون به چاپ رسيده است.

• طرح های پژوهشی در دست اجرای اداره كل پردازش و سازماندهی شامل طرح پژوهشی RDA و FRBR ، طرح گسترش رده حقوق ايران، طرح گسترش رده جغرافيای ايران، طرح گسترش رده Z می باشد.

• تدوين كتابشناسی ها و فهرست ها

كتابشناسی آذربـايجـان، كتابشناسي تاريخ ايـران، كتابشناسی اطلاعات و ارتباطات، كتابشناسی آداب و رسوم اصفهان، فهرست نسخه های خطی پزشكی، فهرست كتب درسی چاپ سنگی، فهرست توصيفی سفرنامه های آلمانی ،انگليسی، روسی و فرانسوی و فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملّی كه تا به حال 23 جلد از آن منتشر شده است.

• راهنمای روزنامه ها و مجله های ايران

ايـن راهنمـا كـه هـر سـال منتشـر مي شود، فهـرسـت الفبـايـی همـراه بـا مشخصـات كـامل از روزنامه ها و نشريات ادواری است كه در ايران منتشر شده و به كتابخانه ملّی رسيده است.

• دايره المعارف كتابداری و اطلاع رسانی

اين اثر كه در زبان فارسی اولين و تنها نمونه به شمار می رود، در دو جلد و در طی بيش از ده سال، به دست ده ها نويسنده و پژوهشگر در حوزه های مختلف علم كتابداری، اطلاع رسانی و نسخه شناسی نوشته شده است. جلد اول آن از حرف آ تا ژ در سال 1381 و جلد دوم آن از حرف س تا ی در سال 1385 منتشر شده است.

• احيای نشريات قديمی

از ابتـدای دهـه 1370، كتابخانه ملّی اقدام به تجديد چاپ پاره ای از نشريات قديمی و ناياب مربوط به دوره قاجار نمود كه تاكنون عناوين زير از اين مجموعه روانه بازار شده است:

ثريا-چهره نما- حبل المتين- پرورش- حكمت- شمس الحديد- مفتاح الظفر- ادب (مشهد/ تهران/ تبريز)-  اطلاع- ناصری-  معارف-  فلاحت مظفری-  فرهنگ اصفهان-  مظفری- حفظ الصحه- وطن- ندای وطن- عدالت- كمال (ايران/ مصر)- خلاصه الحوادث- صبح صادق- شاهنشاهی- مجموعه اخلاق- ايران نو- نخستينه های مطبوعات دوره قاجار- روزنامه وقايع اتفاقيه- روزنامه دولت عليه ايران- روزنامه دولتی- روزنامه ايران-  روزنامه ايران سلطانی- روزنامه انجمن تبريز- 2257 شماره روزنامه ايران در قالب لوح فشرده

سوابق و اوراق فراوانی در استان ها وجود دارد كه دائماً می بايد ارزشيابی و ساماندهی شود تا در اختيار دانش پژوهان هر استان قرار گيرد و زمينه اجرای عدالت اجتماعی و ايجاد فرصت های برابر برای همه مردم كشور در دستيابی به اطلاعات‌ اسنادی فراهم آيد.

به منظور جلوگيری از تمركز اسناد منطقه ای در مركز و ايجاد تسهيلات برای پژوهشگران و محققين، جمع‌‌آوری و سامان بخشی به اسناد بومی، در مناطق‌ مختلف كشور واحدهای آرشيوی استانی با وظايف كلی سازمان ايجاد شده است.

اين‌ واحدها تا كنون در مناطق مشروحه ذيل تأسيس و شروع بكار نموده اند و در نظر است دراستان های مستعد ديگر كشور نيز بنا به ضرورت توسعه يابند.

نمایندگی های استانی