با تمرکز بر ظرفیتهای فقه اسلامی در حوزه صلح
دیدار رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با حجتالاسلام والمسلمین محمدجعفر امیرمحلاتی
در دیدار غلامرضا امیرخانی و حجتالاسلام بیآزار شیرازی با حجتالاسلام محمدجعفر امیرمحلاتی در مرکز پژوهشی مجد شیراز، ضرورت توجه به اخلاق اسلامی و ظرفیتهای فقهی برای پاسخگویی به چالشهای صلح در جهان امروز مورد تأکید قرار گرفت.
به گزارش روابطعمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در دیدار غلامرضا امیرخانی و حجتالاسلام بیآزار شیرازی با حجتالاسلام محمدجعفر امیرمحلاتی که در مرکز پژوهشی مجد شیراز برگزار شد، این دو پژوهشگر دیدگاهها و تجربیات علمی خود را در حوزه اخلاق اسلامی، تقریب مذاهب و ظرفیتهای فقه اسلامی در حوزه صلح مطرح کردند.
در این دیدار، هیئت همراه رئیس سازمان متشکل از رضا شهرابی، معاون کتابخانه ملی، علیرضا دباغی، معاون اسناد ملی، سید محمود سادات، معاون پژوهش و منابع دیجیتال، مهشید برجیان، مشاور رئیس سازمان و رئیس حوزه ریاست، روابطعمومی و امور بینالملل، و عسکر نوروزی، مشاور رئیس سازمان، نیز حضور داشتند.
در ابتدا، امیرمحلاتی با اشاره به پیشینه علمی مجموعهای که در کنار حوزه علمیه در شیراز شکل گرفته است، گفت: «ما امروز حدود چهل هزار جلد کتاب چاپی و نزدیک به دو هزار نسخه خطی در اختیار داریم؛ نسخههایی که برخی از آنها، از جمله آثاری به خط ملاصدرا، ظرفیت بالایی برای پژوهشهای تمدنی و اخلاقی دارند.»
وی افزود: «در پژوهشکده اخلاق تطبیقی تلاش کردهایم فضیلتهایی مانند سپاسگزاری، بخشایش و دوستی را نهفقط در الهیات، بلکه در روانشناسی، جامعهشناسی و روابط بینالملل بازخوانی کنیم.»
امیرمحلاتی با تفکیک مراحل صلح توضیح داد: «اخلاق مهار جنگ، ما را نهایتاً به آتشبس میرساند، نه به صلح پایدار؛ نفرتزدایی نیز اگرچه ضروری است، اما اگر به دوستی نینجامد، به تنهایی اجتماعی ختم میشود؛ پدیدهای که امروز در جوامعی مانند ژاپن و انگلستان به بحران ملی تبدیل شده است.»
وی با انتقاد از فقدان نظریهپردازی در حوزه دوستیپژوهی تصریح کرد: «دوستیپژوهی تا همین اواخر نه در ایران تعریف شده بود و نه در جهان عرب؛ در حالی که سیاست بدون دوستی به دموکراسی نمیرسد.»
این پژوهشگر با اشاره به انتشار مجموعهای از آثار دوستیپژوهی در زبانهای انگلیسی، فارسی و عربی گفت: «امروزه این کتابها در آمریکا و اروپا مخاطب بیشتری دارند؛ در حالی که ریشههای نظری آنها عمیقاً در متون اسلامی و فلسفی ما نهفته است.»
وی در پایان تأکید کرد: «متون دینی و میراث فکری ما سرشار از امکانهای نظری برای اخلاق صلح، بخشایش و آشتی است؛ آنچه کم داریم، جرأت و توان نظریهپردازی معاصر است.»
در ادامه، بیآزار شیرازی، پژوهشگر حوزه تقریب مذاهب، با بیان اینکه «اسلام برای پاسخگویی به نیازهای هر قرن، نیازمند بازاندیشی در برخی دیدگاههاست»، افزود: «در آثار جدیدی که منتشر شده، بهروشنی میتوان دید که تلاش شده برخی ادراکات کهن اصلاح، احیا و متناسب با اقتضائات زمانه بازسازی شود.»
این پژوهشگر در ادامه بحث تقریب مذاهب، افزود: «برخلاف تصور رایج، برای من روشن شده است که فقه حنفی، در بسیاری از مبانی، نزدیکترین فقه به فقه شیعه است؛ چراکه ریشه آن در کوفه و در سنت فقهی امیرالمؤمنین علی(ع) و شاگردان ایشان شکل گرفته است.»
بیآزار شیرازی در پایان تأکید کرد: «مطالعات بهروشنی نشان میدهد که برخلاف القائات تاریخی، مذاهب اربعه نهتنها در برابر فقه اهلبیت(ع) قرار ندارند، بلکه در بسیاری موارد از آن بهره بردهاند؛ ظرفیتی که باید امروز بیش از گذشته بازشناسی و تبیین شود.»
در پایان این دیدار، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و هیئت همراه از بخشهای مختلف مرکز پژوهشی مجد شیراز بازدید کردند و در جریان فعالیتها و ظرفیتهای علمی و پژوهشی این مجموعه قرار گرفتند.
