آیین نامه پذیرش و عضویت کتابخانه ملی 

فهرست مطالب 


۱. فصل اول : کلیات
       ماده ۱: تعاریف 
۲. فصل دوم : 
       ماده ۲: انواع عضویت 
       ماده ۳: شرایط لازم جهت عضویت
       ماده ۴: مدارک لازم جهت عضویت 
       ماده ۵: امور مالی و اجرایی بخش عضویت 
       ماده ۶: تمدید، تعویض و صدور المثنی 
۳.فصل ۳: سایر مقررات 

 

فصل اول :کلیات 
ماده ۱ - تعاریف 

۱-۱ - سازمان: منظور از سازمان در این آیین نامه "سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران" است. 
۱-۲ - کتابخانه : منظور از کتابخانه در این آیین نامه "کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران" است.
۱-۳- آرشیو ملی: منظور از آرشیو ملی در این آیین نامه "اسناد ملی ایران" است . 
۱-۴- مدیریت اطلاع رسانی: منظور از مدیریت اطلاع رسانی ، مدیرکل اطلاع رسانی در کتابخانه ملی ایران و مدیرکل اطلاع رسانی در سازمان اسناد است. 
۱-۵- کمیته انضباطی: کمیته ای است متشکل از معاون کتابخانه ملی، مدیرکل حراست، ریس اداره بازرسی، مدیرکل اطلاع رسانی و رئیس اداره عضویت که وظیفه رسیدگی و اتخاذ تصمیم در خصوص تخلفات اعضا کتابخانه ملی را بر عهده دارد، تصمیمات این کمیته قطعی و لازم الاجرا است . 
۱-۶ - عضویت ویژه: عضویتی است که به افرادی تعلق می گیرد که به صورت ویژه و بدون محدودیت زمانی و به صورت رایگان به عضویت سازمان اسناد و کتابخانه ملی درمی آیند و از خدمات آن بهره مند می شوند. 
۱-۷- عضویت عادی: عضویتی است که شامل حال کسانی می گردد که از شرایط لازم برای عضویت برخوردارند و بر اساس قرار گرفتن آنها در دو سطح عمومی و تخصصی برای مدت زمانی معین از خدمات کتابخانه استفاده می‌‌نمایند. 
۱-۸- عضویت موقت: عضویتی است که برای مدتی محدود در موارد خاص بنا به سلاحدید مسئولین ذیربط و تأیید رئیس گروه عضویت جهت برطرف کردن نیازهای ضروری اطلاعاتی و مقطعی برای افرادی که غالبا از طرف سازمان ها ، ادارات و ... به کتابخانه مراجعه می کنند صادر می‌گردد. 
۱-۹- شاغلان سازمان : منظور کارکنان رسمی ، پیمانی و قراردادی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. 

۱-۱۰- خدمات سازمان: عبارت است از خدمات اطلاع رسانی، خدمات مرجع، استفاده از فضاهای مطالعاتی و پژوهشی، دسترسی به منابع کتابخانه، دریافت منابع، امانت منابع، خدمات تکثیر و  چاپ، خدمات رایانه ای، خدمات دیداری و شنیداری و خدمات رفاهی. 
۱-۱۱- کارت عضویت: عبارت است از کارتی که پس از احراز شرایط عضویت با تکمیل فرم الکترونیکی و اختصاص کد عضویت و اعتبار تعریف شده برای فرد متقاضی جهت استفاده از خدمات سازمان صادر می‌شود. 
۱-۱۲- شماره عضویت: عبارت است از شماره منحصر به فردی که به اعضاء اختصاص داده شده و روی کارت عضویت آنان نیز درج می‌گردد. 
۱-۱۳- منظور از اعضای خانواده درجه یک صرفا پدر، مادر خواهر، برادر، همسر و فرزند است. 

 

فصل دوم : عضویت
 ماده ۲-انواع عضویت
۲-۱ - عضویت ویژه 
۲-۱-۱- شرایط عضویت ویژه 

۲-۱-۱-۱- این نوع عضویت شامل افراد مندرج در بند ( 2-1-۲) می گردد. 
۲-۱-۱-۲ - مدت عضویت برای این افراد به صورت دائمی است و محدودیت زمانی برای پایان اعتبار کارت آنان وجود ندارد. 
۲-۱-۱-۳ - ارائه خدمات و امکانات به این اعضاء در بخشهای مختلف در بالاترین حدی است که در مقررات آن بخش پیش بینی شده است. 
۲-۱-۱-۴ تایید احراز این سطح صرفا توسط ریاست سازمان انجام می گیرد. 
۲-۱-۱-۵ - عضویت و استفاده از کلیه خدمات سازمان برای این افراد رایگان است. 
۲-۱-۲ افرادی که در عضویت ویژه قرار می‌گیرند 
۲-۱-۲-۱- روسای سه قوه (مقننه ، مجریه ، قضائیه) و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام 

۲-۱-۲-۲- معاونین رئیس جمهور و پست های همتراز ، نواب رئیس مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای نگهبان 
۲-۱-۲-۳- وزرا و پست های همتراز و روسای کمیسون های مجلس شورای اسلامی
۲-۱-۲-۴ - مراجع تقلید 
۲-۱-۲-۵ - رؤسای فرهنگستانهای جمهوری اسلامی ایران
 2-۱-۲-۶- اعضاء پیوسته فرهنگستان‌های جمهوری اسلامی ایران
 ۲-۲-۱-۷- رؤسای سازمان اسناد و کتابخانه ملی
 ۲-۱-۲-۸ - معاونان سازمان اسناد و کتابخانه ملی
 ۲-۱-۲-۹- اعضاء هیات علمی با رتبه استادکامل
۲- ۲-عضویت تخصصی 
۲-۲-۱- شرایط عضویت تخصصی 
۲-۲-۱-۱- این نوع عضویت شامل افراد مشروحه در بند ( ۲-۲-۲) می باشد که جهت دسترسی به منابع اطلاعاتی با نیازهای متفاوت به سازمان اسناد و کتابخانه ملی مراجعه می کنند.
۲-۲-۱-۲- مدت عضویت برای این افراد حداکثر سه سال است. 
۲-۲-۱-۳- ارایه خدمات، امکانات، محل‌های دسترسی و هزینه های مترتبه برای اعضا در هر سال بر اساس دستورالعملی می‌باشد که به تصویب هیات اجرایی سازمان می رسد. 
۲-۲ -۲-افرادی که در عضویت تخصصی قرار می گیرند 
۲-۲-۲-۱- نخبگان و مخترعان 
۲-۲-۲-۲- فارغ التحصیلان دکترای تخصصی، دکترای حرفه ای، کارشناسی ارشد و حداقل سطح سه حوزه
۲-۲-۲-۳- شاغلان به تحصیل در مقطع دکترای تخصصی و طلاب شاغل به تحصیل در سطح چهار حوزه
۲-۲-۲-۴- شاغلان به تحصیل در مقطع دکترای حرفه ای ترم نه به بالا
۲-۲-۳-۵- پدیدآورندگان کتاب علمی- تخصصی 
۲-۲-۳-۶- نویسندگان مقالات علمی با درجه ISI، علمی- پژوهشی و علمی- ترویجی و نیز ارائه شده در کنفرانس‌های بین المللی 
۲-۲-۲-۷- دارندگان مدارک درجه یک، دو و سه هنری (با تأییدیه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) 

۲-۲-۲-۸ معلولین جسمی - حرکتی، نابینایان و کم بینایان
۲-۲-۲-۹ کارمندان سازمان با حداقل مدرک کارشناسی
۲-۳ - عضویت عمومی 
۲-۳-۱- شرایط عضویت عمومی 
۲-۳-۱-۱- این نوع عضویت شامل افراد مشروحه در بند (2-3-۲) می باشد.
۲-۳-۱-۲- مدت عضویت برای این افراد حداکثر دو سال است. 
۲-۳-۱-۳- سطح ارائه خدمات و امکانات و محلهای دسترسی برای این اعضاء بر اساس دستور العمل ابلاغی ریاست سازمان می‌باشد. 
۲-۳-۲-افرادی که درعضویت عمومی قرار می گیرند
 ۲-۳-۲-۱- دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد 
۲-۳-۲-۱- طلاب شاغل به تحصیل در سطح سه حوزه 
۲-۳-۲-۱- کسانی که به شرح زیر، یکی از بندهای تبصره عضویت در کتابخانه ملی شامل آنان شده است: 
الف. حافظان کل قرآن کریم 
ب. اهدا کنندگان مجموعه های نفیس به سازمان اسنادوکتابخانه ملی و اعضاء درجه یک خانواده آنها 
ج. جانبازان ، ایثارگران و اعضای درجه یک خانواده شهدا ، جانبازان و ایثارگران
د. قهرمانان ورزشی ملی و جهانی 
ه. بازنشستگان دولت با داشتن حداقل مدرک کارشناسی و یا معادل 

ماده۳- شرایط لازم جهت عضویت در کتابخانه ملی 
حداقل شرایط لازم از نظر تحصیلی برای عضویت در کتابخانه ملی ، دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و طلاب شاغل به تحصیل در سطح سه حوزه است. 
همچنین افراد ذیل می توانند با ارائه مدارک مربوطه از خدمات سازمان استفاده نمایند.
۳-۱- کسانی که با حداقل مدرک دیپلم از شرایط زیر برخوردار می باشند: 
۳-۱-۱- پدید آورندگان کتب و مقالات علمی و تخصصی 

تبصره - تنها پدیدآورندگانی می‌توانند بدون برخورداری ازحداقل مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد به عضویت پذیرفته شوند که کتاب علمی و تخصصی تألیف کرده باشند و یا مقاله آنها در یکی از مجلات علمی با درجه ،ISI علمی-پژوهشی یا علمی-ترویجی به چاپ رسیده باشد.
۳-۱-۲- نخبگان
۳-۱-۳- مخترعان 
۳-۱-۴- حافظان کل قرآن کریم 
۳-۱-۵- اهدا کنندگان مجموعه های نفیس به سازمان اسناد و کتابخانه ملی و اعضاء درجه یک خانواده آنها
۳-۱-۶- دارندگان مدرک درجه یک، دو و سه هنری با تایید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۳-۱-۷- جانبازان و ایثارگران 
تبصره - اعضای درجه یک خانواده شهدا، جانبازان و ایثارگران می توانند با حداقل مدرک لیسانس از خدمات سازمان بهره شوند. 
۳-۱-۸- معاولین جسمی و حرکتی، نابینایان «کم بینایان و ناشنوایان»
۳-۱-۹- قهرمانان ورزشی ملی و جهانی
۳-۱-۱۰- بازنشستگان دولت 
۳-۱-۱۱- کارکنان ( اعم از رسمی ، پیمانی و قراردادی) و بازنشستگان سازمان و خانواده درجه یک آنها
تبصره - مدت یک دوره عضویت برای کارکنان قراردادی، پیمانی و رسمی سازمان بر اساس نوع همکاری آنها، بین دو تا چهار سال تعیین شده است، مدت زمان عضویت خانواده درجه یک آنان نیز همانند کارکنان لحاظ می گردد. 
۳-۲- بخش عضویت سازمان مسئول بررسی و تایید شرایط عضویت برای مراجعان و تعیین سطوح عضویت آنان است. 
3-3- صدور کارت عضویت صرفا پس از ثبت نام اینترنتی و مراجعه حضوری متقاضی در زمان مقرر به بخش عضویت انجام خواهد شد، جهت دریافت کارت عضویت حضور شخص متقاضی الزامی است. 
۳-۴- کارت عضویت اتباع خارجی پس از دریافت تمامی مدارک و استعلام از مراجع ذیربط صادر خواهد شد. 

۳-۵-کارت عضویت سازمان با توجه به مدرک تحصیلی و شرایط ذکر شده در آئین نامه عضویت با سطوح ۱ تا ۳ مشخص و صادر می شود. 


ماده ۴ - مدارک لازم جهت عضویت 
۴-۱- تکمیل فرم الکترونیکی عضویت
۴-۲- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه 
تبصره: اسکن یا کپی کارت ملی و شناسنامه، به تنهایی قابل قبول نیست. 
۴-۳- اصل و کپی آخرین مدرک تحصیلی یا گواهینامه موقت پایان تحصیلی برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد، دکترا و فارغ التحصیلان حوزه های علمیه سطح  ۳و بالاتر 
تبصره ۱ - آقایانی که به دلیل اعزام به خدمت سربازی مدرک فارغ التحصیلی خود را دریافت نکرده اند می توانند با اصل نامه ای که دانشگاه برای مراجع نظام وظیفه صادر کرده است (اتمام معافیت تحصیلی) ثبت نام کنند. 
تبصره ۲ - فارغ التحصیلان دکترای حرفه ای، اعضاء هیئت علمی و نظام مهندسی می توانند با ارائه کارت معتبر خود ثبت نام کنند. 
تبصره ۳- فارغ التحصیلانی که مدارک آنها از یکی از دانشگاههای خارج از کشور صادر شده مدرک آنها باید ممهور به مهر تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت امورخارجه و یا سفارتخانه ها و کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در کشور مزبور باشد؛ در غیر این صورت مدرک ارائه شده جهت احراز شرایط عضویت مورد قبول نمی‌باشد. 
۴-۴- اصل و کپی کارت دانشجوئی معتبر و گواهی اشتغال به تحصیل از دانشگاه برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، دکتری و طلاب حوزوی سطح ۳ و بالاتر 
تبصره ۱- گواهی اشتغال به تحصیل در صورتی مورد قبول است که علاوه بردارا بودن مهر و امضاء دانشگاه ، مقطع تحصیلی و شماره دانشجویی در آن ذکر شده باشد. 
تبصره ۲ - کارت دانشجویی ارائه شده باید حتما معتبر و غیر موقت باشد و هولوگرام و تاریخ اعتبار بر روی آن قابل مشاهده باشد. 

۴-۵- مدرک لازم جهت احراز شرایط عضویت برای مشمولان بند ( ۳-۱ ) آیین نامه:
۴-۵-۱- اصل کتاب و مجله محتوی مقاله تخصصی چاپ شده برای پدیدآورندگان 
تبصره - در مورد کتاب و مقالاتی که در سازمان به ثبت رسیده و اطلاعات آن در نرم افزار رسا موجود است نیاز به ارائه نسخه اصلی کتاب و مقاله نیست.
۴-۵-۲- اصل گواهی ثبت اختراع برای مخترعان. 
۴-۵-۳- ارائه گواهی از مراجع ذیصلاح در خصوص احراز شرایط نخبگی توسط نخبگان. 
۴-۵-۴- کارت و گواهی جهت احراز شرایط مربوطه برای ایثارگران و جانبازان و اعضاء درجه یک خانواده شهداء، جانبازان و ایثارگران. 
۴-۵-۵-کارت وحکم بازنشستگی برای بازنشستگان دولت 
۴-۵-۶- کارت و گواهی معلولیت، نابینایی، کم بینایی و ناشنوایی از سازمان بهزیستی کشور برای دارندگان این شرایط. 
۴-۵-۷- گواهینامه درجه یک، دو و سه هنری با تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هنرمندان. 
۴-۵-۸- مدرک تخصصی حافظان کل قرآن کریم برای حافظان قرآن.

۴-۵-۹- تاییدیه سازمان برای اهداء کنندگان مجموعه نفیس به این سازمان 
۴-۵-۱۰- حکم قهرمانی برای قهرمانان ملی و جهانی ماده ۵- امور اجرایی و مالی بخش عضویت

۵-۱- ساعت کار بخش عضویت: 
اداره عضویت کتابخانه ملی هر هفته از شنبه تا چهارشنبه به غیر از روزهای تعطیل رسمی از ساعت ۸:۰۰ الی ۱۴:۱۵ آماده خدمات رسانی به متقاضیان می باشد. 

۵-۲- هزینه ها:
۵-۲-۱- تعیین هزینه عضویت و صدور کارت المنتنی هر ساله بر اساس مدت زمان عضویت برای دوره های یکساله دوساله و سه ساله توسط هیات اجرایی سازمان مذکور در تبصره ۲ ماده ۳۶ آیین نامه مالی و معاملاتی تعیین و ابلاغ می گردد.
۵-۲-۲- صدور کارت برای اعضای ویژه و اهدا کنندگان مجموعههای نفیس کلیه بازنشستگان دستگاههای دولتی و حافظان کل قرآن کریم رایگان انجام می گردد.
۵-۲-۳- کارت عضویت برای شاغلان و بازنشستگان سازمان و نیز خانواده درجه یک آنان و برای جانبازان و ایثارگران و خانواده درجه یک شهدا، جانبازان و ایثارگران رایگان صادر میگردد.
۵-۲-۴- هزینه صدور کارت برای کتابداران و دانشجویان رشته کتابداری معلولین جسمی - حرکتی ، نابینایان کم بینایان ، ناشنوایان و کارمندان شرکتی شاغل در سازمان به صورت نیم بها دریافت می گردد.
۵-۲-۵- متقاضیان عضویت هزینههای مربوطه را به شماره حساب ۲۱۷۰۴۰۹۰۰۱۰۰۲ بانک ملی ایران شعبه کتابخانه ملی (کد ۱۲۰۵ به نام رابط تمرکز وجوه خدمات فرهنگی و اطلاع رسانی واریز و لازم است فیش واریزی را هنگام ثبت نام به بخش صدور کارت ارائه دهند همچنین افرادی که داری یکی از کارتهای بانکی عضو شبکه شتاب هستند هنگام مراجعه میتوانند مبلغ مورد نظر را از طریق دستگاه کارت خوان مستقر در محل صدور کارت بپردازند.

ماده - تعویض و تمدید و صدور المثنی
۶-۱- تعویض کارت عضویت در صورت خدشه دار شدن پس از دریافت درخواست و دریافت هزینه مربوط انجام
خواهد گرفت.
۶-۲- تعویض کارت عضویت در صورت تغییر شرایط عضویت مانند ارتقاء سطح تحصیلات یا احراز شرایط دریافت سطوح بالاتر) پس از واریز هزینه مربوط انجام خواهد گرفت.
۶-۳- در هنگام تعویض کارت مدت اعتبار باقیمانده برای اتمام دوره عضویت عیناً در کارت جدید تکرار خواهد شد.

۶-۴- تمدید کارت عضویت در پایان مدت زمان عضویت و پس از پرداخت هزینه های مربوط توسط متفاه انجام خواهد گرفت. 

۶-۵ در هنگام تمدید کارت و در صورت تغییر شرایط عضویت ارائه مدارک لازم جهت احراز شرایط جدید الزامی است و در غیر این صورت همان سطح قبلی هنگام تمدید لحاظ می گردد. لازم به ذکر است دانشجویان و طلاب دارای شرایط عضویت، در هر نوبت تمدید لازم است کارت دانشجویی معتبر و گواهی اشتغال به تحصیل ارائه نمایند. 
۶-۶- صدور کارت المثنی در نوبت اول و دوم پس از دریافت درخواست و پرداخت هزینه های مربوطه انجام خواهد گرفت. 
تبصره - صدورکارت المثنی برای بار سوم امکان پذیر نیست 
۶-۷- اعضا موظفند پس از مفقود شدن کارت عضویت، مراتب را فورا به اطلاع اداره عضویت برسانند. 
۶-۸- درصورت پیدا شدن کارت اولیه پس از صدور کارت المثنی متقاضی موظف است آن را به واحد عضویت سازمان تحویل دهد. 


فصل سوم: سایر مقررات 
ماده ۸ - تکمیل فرم تقاضای عضویت و صدور کارت عضویت به منزله آگاهی کامل اعضا از مقررات سازمان می‌باشد و ادعای جهل نسبت به مقررات مذکور پذیرفته نیست. 
ماده ۹ - عدم رعایت مقررات کتابخانه عمومی و تالارهای تخصصی یا هر کدام از بخشهای سازمان با توجه به نوع آن موجب تذکر، تعلیق یا ابطال کارت عضویت با نظر کمیته انضباطی می باشد. 
ماده ۱۰- منابع، تجهیزات و ساختمان های سازمان جزء میراث ملی و فرهنگی کشور است و از جمله اموال دولتی محسوب می‌گردد و نگهداری و حفظ آن وظیفه همگان می باشد. لذا با اعمالی چون خدشه دار کردن میز و صندلی، آسیب رساندن به کتابها و منابع کتابخانه، هر نوع خط کشی و علامت گذاری در منابع، گذاشتن هر نوع وسیله از جمله قلم و ... بین صفحات کتابها، اختلال در سیستم های رایانه ای و موارد مشابه و هر گونه وارد آوردن ضرر و زیان به تجهیزات و ساختمان های سازمان علاوه بر لغو عضویت، موجب پیگرد قانونی خواهد شد. 

ماده ۱۱- مجموعه منابع کتابخانه ملی (به جزء منابع موجود در مخزن کتابخانه عمومی) صرفا برای استفاده در تالارهای مطالعه است و به خارج از کتابخانه امانت داده نمی شود. 
ماده ۱۲- کتابهای هر تالار مخصوص مطالعه همان تالار است و جابجایی کتاب و نشریه در بین طبقات و تالارها ممنوع می باشد. 
ماده ۱۳- استفاده ازکارت عضویت فقط برای صاحب کارت مجاز بوده و هرگونه جابجایی یا استفاده ازکارت دیگران ممنوع است. 
ماده ۱۴- ورود به تالارهای عمومی و تخصصی و بهره مندی از میزان خدمات اطلاع رسانی با توجه به سطوح عضویت تعریف می‌شود. 
ماده ۱۵- اسکن، کپی یا زیراکس و... از کارت ممنوع است. 
ماده ۱۶- ارائه هرگونه خدمات در سازمان صرفا با ارائه کارت عضویت امکان پذیر است. 
ماده ۱۷- رعایت کامل پوشش اسلامی و حفظ شئونات فرهنگی ، دینی و اجتماعی در بخش های داخلی و بیرونی سازمان الزامی است. در صورت مشاهده موارد تخلف، مراتب در کمیته انضباملی مطرح و تصمیم مقتضی تذکر، تعلیق و ابطال کارت عضویت) اتخاذ خواهد شد. 
ماده ۱۸- ابطال کارت عضویت با توجه به مقررات ذکر شده در این آیین نامه پس از تایید کمیته انضباطی انجام می گیرد. 
ماده ۱۹- استعمال دخانیات در تمامی بخش های داخلی و بیرونی سازمان اکیدا ممنوع است. 
ماده ۲۰- رعایت سکوت و ایجاد آرامش لازمه مطالعه و تحقیق است بنابراین حفظ سکوت در سالن ورودی و تالارهای مطالعه الزامی می باشد. 
این آیین نامه در سه فصل، ۲۰ ماده ، ۱۰۰بند و ۱۱ تبصره به تصویب هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران رسید.