به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به دلیل دارا بودن حجم زیادی از داده‌ها در قالب‌های مختلف و پراکندگی آن‌ها در سامانه‌های متفاوت برای خدمات بهینه نیاز به یک سامانه جست‌وجوی واحد برای دسترسی همزمان به تمامی اطلاعات دارد. در حال حاضر به دلیل توسعه سامانه‌های مختلف کاربران و پژوهشگران ناچارند تا در پنجره‌های مختلف جست‌وجو کنند و در برخی موارد نیز موتورهای جست‌وجو به دلیل استفاده از فناوری‌های قدیمی پاسخ درستی ارائه نمی‌دهند، بنابراین یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این سازمان توسعه موتور جست‌وجوی مناسب برای جستجو در فراداده‌ها، فایل‌های OCR شده و ارائه نتایج مرتبط، جامع و مانع است.

گفتنی است شرکت‌کنندگان لازم است اطلاعات خواسته شده را به صورت یک فایل فشرده، حداکثر تا تاریخ ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۲ به ایمیل [ictc@isti.ir](ictc@isti.ir) ارسال کنند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، در ششمین نشست از سلسله نشست های «صد کتاب ماندگارقرن» که به بررسی و معرفی صد کتاب موثر و مهم تالیفی یک صدسال اخیر اختصاص دارد؛ مجتبی منشی زاده رئیس گروه زبان شناسی دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی و احسان چنگیزی دانشیار دانشکده زبان و ادبیات زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی درباره کتابِ «واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی» سخنرانی خواهند کرد. 

دبیر این نشست تخصصی فرح زاهدی عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی است. 
این نشست روز یکشنبه یکم بهمن ماه، ساعت 10 در سالن فرهنگ سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار می شود.
لازم به توضیح است تا کنون کتاب های «تاریخ پیامبر اسلام»، اثر محمدابراهیم آیتی، «نثر طوبی؛ دایره‌المعارف لغات قرآن کریم» اثرعلامه ابوالحسن شعرانی، «بیست مقاله قزوینی» از مجموعه پژوهش های علامه محمد قزوینی، «زندگانی فاطمه زهرا سلام الله علیها» نوشته سید جعفر شهیدی، «مسئله حجاب» استاد شهیدمرتضی مطهری در سلسله نشست های «صد کتاب ماندگار قرن» معرفی و بررسی شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این تفاهم‌نامه در راستای دستیابی به اهداف مشترک جهت هوشمندسازی محتوایی و فرایندی منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی به امضای روح‌الله دهقانی فیروزآبادی و علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه‌ ملی رسید.

بر اساس این گزارش، طراحی و توسعه سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات و خدمات، پردازش هوشمند اسناد و اطلاعات، بهبود امنیت اطلاعات و محافظت از حقوق مؤلف و مالکیت فکری، توسعه شبکه‌های ارتباطی و همکاری با سایر کتابخانه‌ها و مراکز اسناد، خودکارسازی فهرست‌نویسی، رده‌بندی و نمایه‌سازی منابع با استفاده از پردازش زبان طبیعی از جمله مفاد این تفاهم نامه است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران 26 دی ماه با معرفی برگزیدگان و با  حضور روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیاد رییس جمهور، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، معاونان، پژوهشگران، مدیران و اصحاب رسانه برگزار شد.

هوش مصنوعی شناخت انسان از محیط پیرامون را تحت تاثیر قرار می دهد

روح الله دهقانی فیروزآبادی با تاکید بر هوش مصنوعی به عنوان یکی از پدیده های نوظهور علم و فناوری گفت: هوش مصنوعی شناخت انسان از محیط پیرامون را تحت تاثیر قرار می دهد به همین دلیل با بهره جستن از توان جوانان و نخبگان علم، فناوری و تسهیل گری این امر توسط دولت می توان به دستاوردهای بهینه و کاربردی در این عرصه دست یافت. (مشروح صحبت ها را اینجا بخوانید)

سوء استفاده سارقان علم و فناوری برای نابودی میراث تمدنی فلسطین

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران ضمن خوش آمدگویی به حاضران، درباره سوء استفاده سارقان علم و فناوری از این دانش و توانایی برای حمله به مظلومان غزه و نابودی میراث فرهنگی و تمدنی فلسطین صحبت کرد.(متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید)

در این مراسم فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در سخنرانی خود از پژوهشگران و دست اندرکاران برگزاری این جشنواره تشکر کرد و قدردان حضور معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیاد رییس جمهور شد. متن سخنرانی معاون  پژوهش و منابع دیجیتال سازمان به شرح زیر است.
 

 اینجا ایستاده‌ایم به تکریم از مقام علم و دانش
متن صحبت های فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به شرح زیر است:

اگر نویسنده‌ای نباشد که مطالعات و تحقیقات را به کتابت درآورد
اگر فهرستنویسی نباشد که شناسنامه کتابی را آماده کند
اگر کتابداری نباشد که منابع اطلاعاتی را به ما معرفی کند و بشناساند
اگر کارشناسی نباشد که منابع را فراهم آوری و ثبت کند
اگر سندپژوهی نباشد که اسناد را به سخن درآورد
اگر همکاری نباشد که از بطن مخازن منبعی را به دست ما برساند
اگر ارزیابی نباشد که اسناد را از میان انبوه مستندات ارزشیابی کند
اگرمستندسازی نباشد که از میان خیل واژگان و اصطلاحات، مستندی را تدوین کند
اگر هیئت علمی نباشد که با شوق علم‌اندوزی و دانش‌پژوهی از لا‌به‌لای منابع علمی مرزهای دانش را بگشاید
اگر آرشیویستی نباشد تا اسناد و دستخط‌ها را تنظیم و توصیف کند
اگر زیست‌شناسی و شیمی‌دانی نباشد که منابع را از آفت و آسیب دور نگهدارد
اگر دستان هنرمند صحافی نباشد که منابع را مجلد و منضبط کند
اگر دقت نظر و زیباشناسی مرمت کار نباشد که مستندات را به زیور هنر آراسته کند
اگر نسخه‌شناسی نباشد که مخطوطات را به ما معرفی کند
هرگز هیچ پژوهشگر و جامعه و کشوری  نمیتواند به مقصود خود در تولید علم برسد و مسیر پیشرفت را بگشاید.
ما که اینجا ایستاده‌ایم و به تکریم از مقام علم و دانش پاسداشت اهل علم و قلم استوار گشته‌ایم مدیون زحمت‌ها، انگیزه‌ها، و تلاش‌های همه کسانی هستیم که مسیر دانش‌پویی را برای ما هموار کرده‌اند.

معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خود را مدیون و مرهون همه این جد و جهدهایی که غالبا از چشم‌ها پنهان هستند می‌داند و اذعان دارد اگر این کوشش‌ها و دلسوزی‌ها توسط شما بسترسازان امر پژوهش و فناوری نبود، این معاونت و این جشنواره ملی محقق نمی‌شد.

سعیده اکبری داریان دبیرعلمی چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران نیز با بیان این که محوریت این دوره از جشنواره هوش مصنوعی و آینده پژوهش بوده است؛ گفت: این رویداد فرصتی ایجاد کرده تا پژوهشگران و متخصصان دور هم جمع شوند تا آغازی دیگر از فصل پژوهش و نوآوری و نتایج تحقیقات خود را اطلاع‌رسانی کنند. این جشنواره پلی است میان کتابداران، آرشیویست‌ها، پژوهشگران سازمان و پژوهشگران ایرانی.

وی افزود: مشارکت پژوهشگران موجب تحقق رویاهای علمی کشور و یاری‌کننده تحقق اهداف سازمانی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در هر دوره از جشنواره پژوهش کتابخانه ملی ایران است.
 

بیشترین آثار ارسالی در بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی بود

داریان اظهار کرد: در این دوره دبیرخانه چهاردهمین جشنواره پژوهش کتابخانه ملی ۱۴۱ اثر دریافت کرد که بیشترین میزان مشارکت در بخش کتاب با دریافت ۶۴ اثر بود و کمترین اثر در بخش پیشنهاده، مصوبه پایان‌نامه ،و دکترا با ۱۳ اثر دریافتی بود.

داریان افزود: بیشترین آثار ارسالی در بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی و کمترین آثار در بحش حفاظت و نگهداری بود. مقایسه اثار ارسالی در دو دوره اخیر نشان می‌دهد در دریافت طرح پژوهشی و کتاب رشد ۲۰۰ و ۱۶۰ درصدی داشتیم اما با توجه به اینکه ۵۵ و ۴۸ درصد از طرح‌های پژوهشی و کتاب‌های دریافت شده در این دوره از جشنواره با محورهای فراخوان تطبیق نداشته‌اند، به نظر می‌رسد، سال‌های آتی باید برای شناسایی مخاطبان هدف از شیوه‌نامه‌های اطلاعاتی بیشتری استفاده کرد.

دبیرعلمی چهاردهمین جشنواره پژوهش و فناوری کتابخانه ملی ایران گفت: کمیته علمی با ۱۶ عضو اصلی و ۴ عضو مدعو با برگزاری ۹ جلسه در ۳۲۷ ساعت به بررسی محورهای فراخوان، کاربرگ‌های ارزیابی، بررسی‌ها اولیه و امتیازدهی آثار راه‌یافته به مرحله دوم پرداخته است. اعضای کمیته علمی از ۱۴۱ اثر رسیده ۹۷ اثر را برای داوران ارسال کردند که آین میزان ۶۵ درصد آثار دریافتی را شامل می‌شد. بیشترین اثار راه یافته به مرحله داوری شامل پاین نامه‌های دکتری و ارشد با فراوانی ۹۰ و ۹۱ درصد بودند.

وی افزود: توزیع جغرافیایی داوری در چهاردهمین جشنواره پژوهش کتابخانه ملی نشان می‌دهد علاوه بر تهران ۱۸ استان درگیر داوری آثار جشنواره چهاردهم بودند.

داریان با یبان اینکه ۶۱ دانشگاه وسازمان عضو حقوقی سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بخش داوری چهاردهمین جشنواره پژوهش بودند، گفت: این میزان، رشد دو برابری را نسبت به سال گذشته نشان می‌داد؛ همچنین مشارکت در تهران و سایر استان‌ها در بخش داوری ۲۷ درصد بود.

وی افزود: مشارکت سازمانی همکاران کتابخانه در این دوره از جشنواره پژوهش و فناوری کتابخانه ملی ۴. ۱۸ درصد بود که سال گذشته این رقم ۲۰ درصد بود. ۳۰. ۷۶ درصد از داوران از دانشگاه‌ها و سازمان‌های مختلف بودند و ۷۰ .۲۳ درصد از داوران از کتابخانه ملی بودند.

داریان اظهار کرد: در این دوره از جشنواره برای هر اثر به جز بخش پیشنهادی، دو داور برای داوری هر اثر انتخاب شد و در صورت اختلاف معنا دار در امتیاز دهی و داوری میان دو داور؛ آثار برای داور سوم ارسال شد. امسال و در این دوره از جشنواره ۱۸ اثر برای داور سوم ارسال شد که این رقم نسبت به سال قبل رشد ۱۸۰۰ درصدی داشته است.

وی افزود: یکی از برنامه‌های آتی جشنواره تحلیل‌های امتیاز دهی و آماری جشنواره است. همچنین درباره هر پیشنهاده مصوب در فراخوان، ۹ متخصص علم اطلاعات و دانش‌شناسی در گروه داوری وجود داشت و در مجموع ۲۷۲ مورد داوری در این دوره از جشنواره حاصل شد.

فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در پایان این نشست با ارائه سخنرانی از پژوهشگران و دست اندرکاران برگزاری این جشنواره تشکر کرد و قدردان حضور معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیاد رییس جمهور شد.

گفتنی است در این مراسم پژوهشگران برتر 10بخش علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم آرشیوی، مطالعات تاریخ معاصر، ایرانشناسی، اسلام‌شناسی، نسخه‌شناسی و نسخه‌پژوهی، آینده‌پژوهی مسائل سازمان، قالب ویژه، پژوهشگر برگزیده عضو هیئت علمی سازمان، پژوهشگر برگزیده غیر هیئت علمی سازمان، معرفی شدند. (اسامی برگزیدگان جشنواره را اینجا ببینید)

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، اسامی برگزیدگان چهاردهمین جشنواره پژوهش و فناوری به شرح زیر است:

بخش اول: برگزیدگان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی

طرح پژوهشی:

•  شناسایی و ارزش‌گذاری سنجه‌های سنجش تاثیر پژوهش در ایران، بهروز رسولی (شایسته تقدیر)

رساله دکتری:

• ارائه الگوی بهینه سازی فرآیند تشکیل علم -گروه در حوزه سرطان‌ها در ایران، آرزو غمگسار (برگزیده دوم)
• ارائه الگوی مفهومی شبکه دانش در حوزه بیماری های عفونی در ایران، مینا محامی اسکویی (شایسته تقدیر)

پایان نامه کارشناسی ارشد

• تبارشناسی مفهوم تحول دیجیتال با استفاده از فنون مصورسازی مدارک علمی، فاطمه صباغی (شایسته تقدیر)
• چارچوب انتشار سرعنوان‌های موضوعی فارسی به عنوان داده‌های پیوندی؛ زینب صباغی (شایسته تقدیر)

بخش دوم: علوم آرشیوی

کتاب

• سندشناخت (پژوهشنامه سندشناسی اسناد فرش ایران)؛ سجاد نوروزی (برگزیده اول)

بخش سوم: مطالعات تاریخ معاصر با تأکید بر سندپژوهی و تاریخ شفاهی

کتاب

• تغییر و تحول نظام آموزش در کردستان اردلان از مشروطه تا انقراض قاجاریه(1304_1285)  پرستو مظفری (برگزیده دوم)

طرح پژوهشی

• نگهداری اسرای عراقی در اردوگاه‌های ایران با رویکرد اسنادی مربوط به کمیتۀ تشخیص و تفکیک و کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی، امین محمدی (برگزیده دوم)

بخش چهارم: ایرانشناسی

کتاب

• Representing Post-Revolutionary Iran: Captivity, Neo-Orientalism, and Resistance in Iranian–American Life WritingT ، حسین نظری (برگزیده اول)
• کارنامه بهبهان (ناموران ارّجان، کهگیلویه و بهبهان)، سید محمد منصور طباطبایی (شایسته تقدیر)

پایان نامه کارشناسی ارشد

• بررسی تطبیقی نقوش و تکنیک‌های دوخت در هنر بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان، فاطمه ساعدی (شایسته تقدیر)

بخش پنجم: اسلام‌شناسی با تأکید بر تحولات دو سده اخیر

در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش ششم : نسخه‌شناسی و نسخه‌پژوهی

• در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش هفتم: آینده‌پژوهی مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت هوش مصنوعی

• در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش هشتم: قالب ویژه

• پیشنهاده مقطع دکتری «گسترش مدل مرجع کتابخانه‌ای ایفلا(ال آر ام) در منابع جغرافیایی»، محبوبه ربیعی(شایسته تقدیر)

بخش نهم : پژوهشگر برگزیده عضو هیئت علمی سازمان

•  دکتر زینب پاپی

بخش دهم : پژوهشگر برگزیده غیر هیئت علمی سازمان

•  دکتر علی صادق زاده وایقان

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، متن سخنرانی علیرضا مختارپور رئیس سازمان در اختتامیه چهاردهمین جشنواره پژوهش و فناوری به شرح زیر است:

به نام آنکه جان را حکمت آموخت

اگر هدف از خلقت انسان و جهان را همانا تحقق کمال فردی و اجتماعی انسان بدانیم، هدف داری آفرینش نیز امری مسلم فرض شده است. آنگاه استفاده از تمامی امکاناتی که پروردگار عالم برای نیل انسان و جامعه بشری در اختیار او قرار داده یعنی تمامی مخلوقات جهان و نیز علم و توانایی‌های جسمی، فکری و روحی که در وجود انسان تعبیه شده است، امری ضروری است.

برخی از مفسران دقیق‌النظر برداشت قابل توجهی از آیه شریفه لا يُكَلِّف‌ُ اللّه‌ُ نَفساً إِلاّ وُسعَها ارائه دادند. در این تفسیر بر خلاف کسانی که از این آیه برای کم‌تلاشی و کم‌عملی استفاده کرده‌اند مفسران اشاره کرده‌اند که اگر در آیات متعدد قرآن کریم به فضیلت علم و دانشجویی و تعقل و برتری و اخلاق اشاره شده، می‌توان نتیجه گرفت که تمام این کمالاتی که در قرآن برای انسان فرض شده بنا بر آیه لا يُكَلِّف‌ُ اللّه‌ُ نَفساً إِلاّ وُسعَها در وسع انسان بوده است، وگرنه خداوند تکلیف به امر ناممکن و محال نمی کند.

ناگفته پیداست که علم و دانش نیز مانند هر امکان و توانایی دیگری در جهان همان‌طور که می‌تواند در جهت سعادت و رستگاری جامعه بشری قرار گیرد ممکن است در جهت ضد فطرت انسان و ضد سعادت و همچنین در مسیر گمراهی و شقاوت به کار گرفته شود. نگاهی به وضع امروز جهان و استفاده دزدان علم و فناوری از این موقعیت خداداد برای حمله به مظلومان غزه و نابودی میراث فرهنگی و تمدنی فلسطین به خوبی این سوءاستفاده را اشکار می‌سازد.

در نقطه مقابل اما محققان و دانش پژوهان و اندیشمندان بسیاری در جهان و کشور عزیز ما ایران با عزمی جدی و روحی مهذب و نیتی الهی برای استفاده از این امکانات و علم و دانش برای دستیابی بشر به دستاوردهای جدید در حال تلاش و کوشش‌اند.

مطابق انچه در معارف دینی ما آمده است وصول به قربه الهی و سعادت دنیوی و اخروی نیز تنها از طریق علم و دانش و پژوهش و تهذب و تزکیه نفس ممکن است. تنها راه جلوگیری از سوءاستفاده سارقان علم و دانش نیز سبقت گرفتن اندیشمندان و پژوهشگران متعهد و متخصص است.

وظیفه خود می دانم از تمامی همکاران اعم از اعضای علمی دیگر عزیزانی که در برگزاری چهاردهمین جشنواره علمی پژوهشی و فناوری سازمان اسناد کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تلاش شبانه‌روزی به عمل اورده‌اند، خصوصا سرکار خانم دکتر صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال و اعضای شورای سیاست‌گذاری، کمیته علمی، داوران در بخش‌های مختلف، سرکار خانم دکتر اکبری داریان دبیر علمی، سرکار خانم پاسیار دبیر اجرایی، و دیگر همکارانمان در بخش‌های مختلف سازمان تشکر کنم؛ و تشکر ویژه و تقدیر خاص خود را تقدیم برادر گرامی و عزیز اهل علم و ادب جناب آقای دکتر الله دهقانی فیروزآبادی معاون محترم علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور محترم و عزیز تقدیم می‌کنم؛ که به روحیه جهادی و تلاش پیگیر و محبت خود نسبت به پشتیبانی و حمایت از تمامی دستگاه‌های فعال در عرصه دانش و پژوهش و به ویژه سازمان اسناد و کتابخانه ملی اقدام می‌نمایند و برای ایشان و تمامی معاونین و مشاوران و همکاران آنان سلامتی و سعادت را از درگاه خداوند متعال مسئلت دارم.

سخن را با بیتی از حکیم فردوسی در شاهنامه به پایان می‌برم که چنین سروده است:

نگه کن به جایی که دانش بُود
ز داننده کشور به رامش بُود

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: برای ورود هوش مصنوعی به کشور باید فضا را برای شرکت‌های دانش بنیان، بخش خصوصی و مردم باز بگذاریم و بخش دولتی تنها وظیفه ایجاد زیرساخت‌ها را برعهده داشته باشد.

هوش مصنوعی امروزه به فناوری تولید ثروت تبدیل شده است

رییس بنیاد ملی نخبگان کشور اظهار داشت: هوش مصنوعی از حدود ۵۰ سال پیش در فناوری آورده شده است، اما در کمتر از یک دهه گذشته سرعت رشد آن چند برابر بوده و به بلوغی رسیده که می‌تواند خود را طراحی، تولید و تحلیل کند.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به این موضوع که هوش مصنوعی به زودی دنیا را به ۲بلوک صاحبان هوش مصنوعی و کاربران هوش مصنوعی تبدیل خواهد کرد، گفت: هوش مصنوعی می‌تواند هویت ساز باشد و برای کشوری کم بازده مثل ایران یک فرصت طلایی خصوصا در حوزه اقتصاد دیجیتال به شمار می‌رود. 

دهقانی فیروزآبادی با بیان این مطلب که ۳عنصر داده و اطلاعات، مدل‌های بزرگ نرم و سخت افزار پردازش اطلاعات مهمترین عنصر برای توسعه هوش مصنوعی هستند، بیان کرد: کشور ما امروزه در حوزه تولید علم هوش مصنوعی در بین ۲۰ کشور جهان است. اما در حوزه کاربرد رتبه ۸۰ را داریم و اگر این دو را به هم نزدیک نکنیم تبدیل به تولید کننده علم برای سایر کشورها خواهیم شد.

نخستین مکان برای استفاده و پیشرفت هوش مصنوعی کتابخانه ملّی ایران است

وی افزود: کتابخانه ملّی از نظر داده های دقیق یک منبع وسیع و عمیق است و اگر بتوانیم از آن به خوبی بهره ببریم می‌توانیم در حوزه هوش مصنوعی موفق و تاثیرگزار تمدنی باشیم. بنابراین نخستین مکان برای شروع استفاده و پیشرفت هوش مصنوعی، کتابخانه ملّی ایران است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور ادامه داد: زمانی که از اسناد حرفی می‌زنیم، سخن از هویت یک کشور است که هر خط آن از نظر محتوا قابل تامل است؛ البته داده وسیعی از اطلاعات در وب وجود دارد با این تفاوت که عمق آن‌ها کم است. از همین رو شروع این پیشرفت از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است و اهمیّت این موضوع توجه به این مهم است که اگر بتوانیم این داده‌ها را با کمک فناوری هوش مصنوعی در دسترس قرار دهیم، می‌توانیم اثرگذاری تمدنی داشته باشیم. حوزه کتابخانه ملّی و سازمان اسناد خیلی فراتر از یک دستگاه معمول سنتی می‌تواند در آینده نقش‌آفرینی کند.

وی با طرح این پرسش که طرح پیشرفت هوش مصنوعی در کتابخانه ملّی را چه کسانی باید انجام دهند؟ اظهار کرد: دولتی‌ها هزار وظیفه سازمان و مشغله دارند چه کسی باید این فعالیت‌ها را پیش ببرد؟ اگر ۱۰۰ سال دیگر بنشینید و بودجه‌های کلان دریافت کنید، دستگاه دولتی نمی‌تواند بحث هوش مصنوعی را پیش ببرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور در ادامه صحبت های خود به ضرورت تسهیل گری دستگاه های دولتی در بحث هوش مصنوعی اشاره کرد و افزود: دستگاه دولتی و آدم‌های دولتی فقط می‌توانند بحث هوش مصنوعی را به‌عنوان تسهیل‌گر پیش ببرند. بنابراین فضا را باید باز کنیم تا مردم و شرکت‌های دانش‌بنیان که می‌توانند انتفاع ببرند و انتفاع برسانند، وارد مبحث هوش مصنوعی شوند.

فیروز آبادی با بیان این مطلب که امروزه معادلات قدرت بین‌الملل را علم و فناوری به معنای واقعی، نه تشریفاتی رقم می‌زند، گفت: باید بدانیم، فناوری ویژگی‌هایی دارد؛ یکی از ویژگی‌ها این است که فناوری، ذاتاً انسان را در برون تقویت و در درون تضیف می‌کند؛ به‌عنوان مثال، فناوری ماشین از وقتی وارد زندگی بشر شد توانست کارهای بزرگی را رقم بزند اما انسان در درون ضعیف و قوای جسمانی و قدرت عضلانی او را تضیف کرد. این ضعف به‌صورت ژنتیکی در انسان ادامه پیدا کرد.

وی با بیان اینکه پیشرفت فناوری شبکه‌های اجتماعی انسان را بدون سفر فیزیکی به جهان وصل کرد و انسان‌ها توانستند گروه‌های دوستی درکل جهان پیدا کنند، گفت: این پیشرفت فناوری در دو نسل اخیر انسان را درون‌گراتر و خانواده‌ها را متلاشی کرد. در بحث دارویی نیز فناوری موجب شد انسان بسیار پیشرفت کند اما سیستم ایمنی انسان امروز نسبت به ۲۰۰ سال قبل بسیار ضعیف شد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور اظهار کرد: هوش مصنوعی از ۶۰ سال قبل از طریق شبکه‌های عصبی شروع شده و امروزه هوش مصنوعی مولد چند سالی است که به بلوغی رسیده که می‌تواند خودش را تحلیل، تولید و فکر، طراحی و فکر کند.

وی با بیان اینکه امروزه مردم از هوش مصنوعی بیشتر چت جی پی تی را می‌شناسند، عنوان کرد: این شناخت عمومی از هوش مصنوعی است و چت جی پی تی تنها، یک اپلیکیشن از هوش مصنوعی است. به‌زودی در دنیا کمتر از ۵ سال ساختمان، سازمان‌ها، خودروها و هواپیماها می‌تواند با هوش مصنوعی طراحی شود. هوش مصنوعی به انسان، قدرت فکر در بیرون را می دهد؛ بنابراین منتظر بشری باشید که در سه‌دهه آینده، مغزش کوچکتر می‌شود؛ این یک تعارف نیست.

دهقانی فیروزآبادی خاطر نشان کرد: فناوری هوش مصنوعی در بیرون می‌تواند فکر کند و خودش را بزاید. همیشه فناوری یکسری شغل‌ها را تهدید می‌کند؛ به‌عنوان مثال فناوری ماشین که آمد شغل‌های کارگری را تهدید کرد. فناوری تلفن همراه اپراتورهای تلفن و شغل‌های پایین را تهدید کرد اما اکنون هوش مصنوعی قرار است شغل‌های، مدرن و نزدیک به مغز مانند طراحان، فناوران و دانشمندان را تحت تاثیر قرار بدهد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، اسامی برگزیدگان چهاردهمین جشنواره پژوهش و فناوری به شرح زیر است:

بخش اول: برگزیدگان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی

طرح پژوهشی:

•  شناسایی و ارزش‌گذاری سنجه‌های سنجش تاثیر پژوهش در ایران، بهروز رسولی (شایسته تقدیر)

رساله دکتری:

• ارائه الگوی بهینه سازی فرآیند تشکیل علم -گروه در حوزه سرطان‌ها در ایران، آرزو غمگسار (برگزیده دوم)
• ارائه الگوی مفهومی شبکه دانش در حوزه بیماری های عفونی در ایران، مینا محامی اسکویی (شایسته تقدیر)

پایان نامه کارشناسی ارشد

• تبارشناسی مفهوم تحول دیجیتال با استفاده از فنون مصورسازی مدارک علمی، فاطمه صباغی (شایسته تقدیر)
• چارچوب انتشار سرعنوان‌های موضوعی فارسی به عنوان داده‌های پیوندی؛ زینب صباغی (شایسته تقدیر)

بخش دوم: علوم آرشیوی

کتاب

• سندشناخت (پژوهشنامه سندشناسی اسناد فرش ایران)؛ سجاد نوروزی (برگزیده اول)

بخش سوم: مطالعات تاریخ معاصر با تأکید بر سندپژوهی و تاریخ شفاهی

کتاب

• تغییر و تحول نظام آموزش در کردستان اردلان از مشروطه تا انقراض قاجاریه(1304_1285)  پرستو مظفری (برگزیده دوم)

طرح پژوهشی

• نگهداری اسرای عراقی در اردوگاه‌های ایران با رویکرد اسنادی مربوط به کمیتۀ تشخیص و تفکیک و کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی، امین محمدی (برگزیده دوم)

بخش چهارم: ایرانشناسی

کتاب

• Representing Post-Revolutionary Iran: Captivity, Neo-Orientalism, and Resistance in Iranian–American Life WritingT ، حسین نظری (برگزیده اول)
• کارنامه بهبهان (ناموران ارّجان، کهگیلویه و بهبهان)، سید محمد منصور طباطبایی (شایسته تقدیر)

پایان نامه کارشناسی ارشد

• بررسی تطبیقی نقوش و تکنیک‌های دوخت در هنر بلوچی‌دوزی ایران و پاکستان، فاطمه ساعدی (شایسته تقدیر)

بخش پنجم: اسلام‌شناسی با تأکید بر تحولات دو سده اخیر

در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش ششم : نسخه‌شناسی و نسخه‌پژوهی

• در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش هفتم: آینده‌پژوهی مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت هوش مصنوعی

• در این بخش با عنایت به این که هیچکدام از آثار امتیاز لازم را کسب نکردند، هیئت داوران  اثری را شایسته تقدیر تشخیص نداد.

بخش هشتم: قالب ویژه

• پیشنهاده مقطع دکتری «گسترش مدل مرجع کتابخانه‌ای ایفلا(ال آر ام) در منابع جغرافیایی»، محبوبه ربیعی(شایسته تقدیر)

بخش نهم : پژوهشگر برگزیده عضو هیئت علمی سازمان

•  دکتر زینب پاپی

بخش دهم : پژوهشگر برگزیده غیر هیئت علمی سازمان

•  دکتر علی صادق زاده وایقان

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، به نقل پایگاه اطلاع رسانی لیزنا دکتر سعیده اکبری داریان، دبیر علمی چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در گفتگو با خبرنگار لیزنا، جزئیاتی درباره دریافت آثار و روند داوری جشنواره ارائه کرد و گفت: مفتخریم در آستانه برگزاری مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با مضمون «هوش مصنوعی و آینده پژوهش» میزبان پژوهشگران، اندیشمندان و کتابداران و آرشیویست‌ها هستیم.

وی ادامه داد: آینده پژوهش در سایه هوش مصنوعی از یک سو به طور چشمگیری مسیری پر از ابتکار و تحولات فراگیر است و از دیگر سو دارای چالش‌ها و تهدیدهای قابل پیش‌بینی است. هوش مصنوعی با قابلیت‌های بی‌نظیر در تحلیل داده‌ها، بهینه‌سازی فرایندها و تصمیم‌گیری‌ها تحولی شگرف را  در کسب و کارها ایجاد کرده است و آینده را به جهانی پیچیده، هوشمند و هموار و در عین حال پرچالش تبدیل خواهد کرد. این فناوری نه تنها امکانات بیشتری را برای زندگی ما فراهم می‌آورد بلکه می‌تواند مسیری برای افزایش  هوشیاری و ارتقای توانایی‌های انسان فراهم آورد.

وی افزود: آینده‌پژوهیِ مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با محوریت هوش مصنوعی نیازمند عشق، دانش، تفکر و نگاه ژرف اندیشمندان و پژوهشگران به پیشرفت این سازمان است.

اکبری داریان در ادامه صحبت‌‍‌های خود درباره داوری آثار در این دوره از جشنواره توضیح داد: از ۱۴۱ اثر دریافت شده، اعضای کمیته علمی در بررسی اولیه، انطباق آثار را با محورهای فراخوان بررسی کردند و در صورت احراز شرایط، برای هر اثر دو داور متخصص با توجه به هر موضوع انتخاب کردند، سپس کاربرگ ارزیابی اثر همراه با اثر برای داوران ارسال شد. در صورتی که اختلاف امتیاز دو داور تفاوت معنا داری داشت یعنی بیش از ۲۰ امتیاز بود برای اثر داور سوم انتخاب شد.

وی افزود:  آثار همکاران سازمان را یک داور از داخل و یک داور از خارج ار سازمان ارزیابی کردند و چنانچه تفاوت معناداری بین امتیاز داوران بود داور سوم نیز از خارج از سازمان انتخاب شد.

در چهاردهمین دوره جشنواره پژوهش و فناوری  نظامنامه جشنواره و شیوه‌نامه اجرایی آن تدوین شد 

دبیر علمی چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران افزود: طی ۱۳ سال گذشته آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های مختلفی تهیه شده اما در این دوره نظامنامه جشنواره و شیوه‌نامه اجرایی آن تدوین شد و پس از تصویب شورای سیاستگذاری و برای به حداقل رساندن سوگیری در داوریها روی چند نکته تاکید شد که این نکته ها عبارت بود از اینکه اگر پژوهشگری اثر خود را به جشنواره ارسال کند انتخاب وی به عنوان داور در همان قالب اثر ارسال شده مجاز نیست اما در قالب‌های دیگر بلامانع است.

وی گفت: داوری پژوهش در قالب پایان‌نامه ارشد و دکتری و طرح پژوهشی به صورت دو سو ناشناس انجام گرفت. در داوری پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها انتخاب داوران اصلی پایان‌نامه یا رساله به عنوان داور جشنواره چنانچه از همان دانشکده محل دفاع پایان نامه نبودند امکان پذیر بود. بدیهی است که استاد راهنما و استادان مشاور امکان داوری آن اثر را در جشنواره نداشتند.

وی افزود: امتیاز لازم برای برگزیده اول ۹۱ تا ۱۰۰، برگزیده دوم ۸۶ تا ۹۰ و شایسته تقدیر ۸۰ تا ۸۵ از ۱۰۰ امتیاز بود.

دریافت پیشنهاده مصوب با هدف مشارکت اعضای هیات علمی و مشارکت داوران برای تقویت و ارتقای محتوای پژوهش

عضو هیأت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در مورد افزوده شدن پیشنهادۀ مصوب پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به جشنوارۀ امسال گفت:  امسال برای اولین بار برای مشارکت دانشجویان، بخش ارسال اثر در قالب پیشنهادۀ مصوب در جشنواره مطرح شد که اهداف زیادی از این برنامه داشتیم از جمله اینکه قبل از آنکه پژوهش به پایان برسد بتوانیم مشارکت اعضای هیات علمی و مشارکت داوران برای تقویت و ارتقای محتوای پژوهش را داشته باشیم و توانستیم در نخستین رویدادی که برگزار کردیم به این هدف برسیم.

وی ادامه داد: در مجموع ۱۳ پیشنهاده دریافت کردیم که ۱۰ تا از آنها برای داوران ارسال شد به این صورت که هر اثر برای ۹ داور ارسال شد و در برخی موارد به ۸ داور چون یکی از داوران استاد راهنما بود. پس از اینکه داوری ها انجام شد ۴ پیشنهاده پذیرفته و پس از آن رویدادی برگزار شد که درآن دانشجویان به ارائه پروپوزال خودشان پرداختند و دو مورد از اصفهان بود که به صورت آنلاین در این رویداد شرکت کردند و به سوالات هیأت داوران پاسخ دادند و از این میان هم یک مورد به مرحله نهایی رسید که در اختتامیه اعلام می‌شود.

وی تاکید کرد: ما به هدفی که می‌خواستیم رسیدیم و برای تقویت روش‌شناسی پژوهش پیشنهادهایی به دانشجو ارائه شد که انشاءالله در پایان نامه به کار گرفته خواهد شد.

توزیع گسترده جغرافیایی داوران جشنواره چهاردهم

اکبری داریان ادامه داد: امسال مشارکت داوران برون سازمانی ۷۶ درصد بوده  و ۲۴ درصد داوران درون سازمانی بودند. امسال توزیع جغرافیایی داوران گسترده بود و از ۱۳۵ داور ۹۸ نفر از تهران بودند و سایرین از استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، اصفهان، فارس، آذربایجان شرقی، خوزستان، همدان، البرز، مازندران، بوشهر، سمنان، قم، کردستان، کرمان، گیلان و یزد بودند. ما کتابهای فیزیکی را هم برای داوران شهرستان ارسال کردیم.

وی افزود در مجموع ۲۷۲ مورد داوری بوده یعنی برای آثار دو داور انتخاب شد و در صورت تفاوت معنادار بین داوری، برای آثار داور سوم نیز انتخاب شد که ۱۸ اثر را برای داور سوم ارسال کردیم و پیشنهاده ها چون ۸ و ۹ داور داشتند در مجموع ما ۲۷۲ مورد داوری داشتیم به علاوه ۶ مورد که یا پاسخگو نبودند و یا انصراف دادند یعنی ۲۷۸ مورد ارسال بوده که ۲۷۲ مورد داوری شده است.

از ۱۴۱ اثر دربافتی ۱۲ اثر به مرحله پایانی رسیدند

سعیده اکبری داریان در خصوص آمار اثرهای دریافتی جشنواره گفت: ما امسال ۱۴۱ اثر را دریافت کردیم که نسبت به سال گذشته افزایش داشت. سال قبل ما ۹۷ اثر دریافت کرده بودیم و امسال سعی کردیم در مرحله اول با دقت بیشتری آثار برای داوری ارسال شود.

وی ادامه داد: در بررسی‌های اولیۀ کمیته علمی، آثاری که سال آنها و محورهای آنها و یا قالبشان با فراخوان جشنواره تطابق نداشت حذف و ۹۲ اثر به داوری ارسال شد. پس از داوری ۳۷ اثر برای داوری به مرحله دوم راه پیدا کردند که بخشی از کاربرگه ارزیابی متعلق به اعضای کمیته علمی بود که از این ۳۷ اثر ۱۲ اثر به مرحله برگزیدگان رسید. همچنین ما از پژوهشگران برتر سازمان در دو گروه اعضای هیات‌علمی و غیر هیات‌علمی در این جشنواره تقدیر می‌کنیم.

دبیر علمی چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران درباره تعداد آثار دریافت شده در هر قالب گفت: در قالب کتاب ۶۴ اثر دریافت کردیم، طرح پژوهشی ۲۰ اثر، پایان‌نامه ارشد ۲۴ اثر، پایان‌نامه دکتری ۲۰ اثر و پیشنهاده ۱۳ اثر را دریافت کردیم که در مجموع ۱۴۱ اثر شد.

اکبری داریان در پایان گفت: از دلایلی که امسال اثر بیشتری دریافت کردیم این بود که از برگزیدگان سال قبل حمایت معنوی انجام دادیم و دیگر اینکه مسئولیت جشنواره از اداره کل به معاونت پژوهشی انتقال یافت و همچنین پروتکل‌های اطلاع رسانی را هم تغییر دادیم که شامل تماس مستقیم با استادان و دانشگاه‌ها بود.

ذائقه تاریخ نگاران جوان ژورنالیستی است

در ادامه سید جواد حسینی، معاون موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی پیرامون آسیب شناسی و پویایی تاریخ نگاران جوان در انقلاب اسلامی مطالبی ارائه داد.

حسینی با آسیب شناسی حضور جوانان در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی گفت: اسیب اول متوجه نهادهایی مانند دانشگاه و مراکز اسنادی است که متکفل امر تاریخ در جمهوری اسلامی هستند؛ این نهادها به دلیل عدم استعدادیابی دانشجویان در رشته های تاریخ جامعه شناسی سیاسی و حوزه علوم سیاسی، جوانان علاقه مند و هدفمند در حوزه تاریخ نگاری را جذب نمی کنند. دلیل این امر هم عدم تمایل در انتشار اسنادی است که لازمه آگاهی بخشی برای مخاطبان جوان و امروز جمهوری اسلامی است.

وی عدم وجود نظام نامه مدون انتشار اسناد در جمهوری اسلامی را یکی دیگر از آسیب های حضور جوانان در حوزه تاریخ نگاری انقلاب اسلامی دانست و گفت: این امر نیازمند این است که مراکز مختلف حقوقی از جمله مجلس شورای اسلامی متکفل این کار شده و مشخص کند که اساسا جمهوری اسلامی ناظر به چه تاریخی و با گذشت چه ایامی و با در نظر گرفتن چه چارچوب‌هایی و چه تاریخی باید اسناد تاریخی و ملی را منتشر کند.

سید جواد حسینی سومین آسیب این حوزه را غلبه تفکر امنیتی و نادیده گرفتن سایر ابعاد تحلیلی در تاریخ که منجر به نگاه بسته نسبت به انتشار تاریخ برای مخاطبان امروز جمهوری اسلامی، می­شود، دانست.

حسینی در بخش دیگری از صحبت­های خود با اشاره به آسیب­های ناظر به پژوهشگران تاریخی، گفت: آسیب اول این است که پژوهشگران جوان ما مبانی اعتقادی حضرت امام و حضرت اقا را درست ادراک نکردند. امام و رهبری نقش افرین بزرگ در تاریخ معاصر ایران و در تاریخ جمهوری اسلامی هستند  و طبعا افرادی که می خواهند در تاریخ جمهوری اسلامی قلم بزنند باید مبانی اعتقادی این دو شخصیت را به درستی درک کنند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: مسئله دوم غلبه قلم ژونالیستی بر قلم تاریخی و علمی است؛ که ذائقه تاریخ نگاران علاقه بسیاری بر نوشتن متن های ژونالیستی تاریخی دارد. متن­های ژورنالیستی در وهله اول جذاب هستند اما در طول زمان ماندگار نیستند.

سید جواد حسینی یکی دیگر از آسیب­های در تاریخ نگاری جوان عدم مطالعه و انباشت در حقیقت تاریخی یا به عبارت دیگر استمرار آموزش تاریخی دانست و گفت: تاریخ نگاران جوان ما فضای آکادمیک تاریخ نگاری و تاریخ نویسی را درک نکرده و از دیگر رشته­ها وارد فضای تاریخ نویسی می شوند که این امر در محتوای تاریخ نگاری اثر می گذارد.

وی در بخش دیگری از صحبت­های خود آسیب­های ناظر به رویکرد رسانه­ای در فضای تاریخ نگاران جوان را مورد بررسی قرار داد و گفت: آسیب اول رسانه هراسی بین مسئولان مراکز اسنادی است که نگاهی باز و افتتاحی و انفتاحی به این موضوع ندارند.

سکوت تاریخی آسیب تاریخ نگاران جوان است

حسینی سکوت در موضوعات تاریخی را از دیگر آسیب­ها دانست و گفت: بسیاری از پژوهشگران تاریخی گمان می­کنند اگر در مسئله تاریخی سکوت کنند این مسئله تاریخی از بین رفته یا فراموش می شود. در صورتی که با توجه به قدرت و قوت رسانه، مسائل تاریخی نه تنها از بین نمی رود بلکه با با اشکال مختلف در جامعه بروز و ظهور پیدا می کند. لذا لازم است درهای اسنادی باز شده و پژوهشگران جوان جذب و اموزش های لازم را در این حوزه ببینید.

وی در پایان توجه به تاریخ تحلیلی در کنار تاریخ و خاطرات شفاهی را راهکاری برای تقویت تاریخ نگاران جوان دانست و گفت:  در این مسیر باید پژوهشگرانی که نگاه جریان شناسی به انقلاب اسلامی دارند تربیت و پرورش داده شوند.

حسینی از تاریخ­‌نگاران نسل اول انقلاب خواست به تاریخ نگاران جوان اعتماد کرده و آنها را تربیت کنند و عیوب آنها را اصلاح کنند.

تاریخ نگاری امروز ساحت مردانه است

صونا قاجار، عضو هیأت‌علمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی یکی دیگر از سخنرانان در این مراسم بود که در خصوص روایت نگاری و تاریخ نگاری زنان در انقلاب اسلامی سخنرانی نمود.

قاجار تاریخ نگاری امروز را ساحت مردانه دانست و گفت: زنان به واسطه ساختارهای اجتماعی و فرهنگی که جملگی مردانه هستند غایبان اصلی حوزه عمومی و عرصه کنشگری سیاست ورزی و تصمیم سازی هستند.

این عضو هیأت علمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی با نام بردن از زنانی چون بی بی خانم اسفر آبادی، بانو امین، صدیقه دولت آبادی، بانو علویه همایونی گفت: این زنان هرچند از منظر های متفاوت و با روش های متفاوت اما با هدف مشترک، در راستای آموزش و توانمندسازی زنان مجاهدت های بسیار زیادی کردند اما زنانی چون زینب پاشا و سردار مریم بختیاری عرصه و تازه ای از کنشگری عملی و عینی زنانه را برای کشف هویت­های تازه و به رسمیت شناخته شده در تاریخ نشان دادند.

داستان فلسطین داستان سلطه بر فرهنگ و سرنوشت انسان معاصر است

سخنران پایانی این مراسم حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی بود.

پور محمدی در خصوص مظلومیت مردم فلسطین گفت: داستان فلسطین داستان سلطه ظالمان بر فرهنگ و اقتصاد و سرنوشت انسان معاصر است. دردناک‌ترین سرنوشت بشر مدرن، داستان فلسطین است. حادثه فلسطین در اوج تمدن و مدرنیته. ولی در دردناک‌ترین حادثه انسانی در تاریخ نه تنها در تاریخ معاصر بلکه در گذشته‌ها و حمایت‌های امروزی و تلاش‌های دیروزی ایجاب می‌کند که شما، ما، حادثه‌نگاران و تاریخ‌نویسان به خوبی ببینیم، بشناسیم، روایت کنیم، گزارش کنیم نابکاری‌هایی را که واژگونه در تاریخ روایت می‌شود.

حجت‌الاسلام پورمحمدی بیان کرد: بشر امروز در اوج تمدن خودش جنایت را پشت جنایت خلق می‌کند. همه را هم در جهت رفاه و برخورداری انسان‌ها گزارش می‌کند. زشتی‌هایی که در این گستره وجود دارد را هر روز می‌بینیم. سیاستمداران برجسته و به اصطلاح مدعیان امروز چگونه از گذشته تا امروز با این مسئله برخورد می‌کنند. جا دارد در هر محفل و هر گزاره و گزارشی ما به این نکاتی که قله‌ها و نقطه‌های عطف تاریخ است، توجه بیشتری داشته باشیم.

وی در ادامه گفت: درود می‌فرستیم به امام خمینی (ره)، امام از روز اول بر فلسطین و مظلومیت فلسطین دست گذاشت و هرگز مسئله فلسطین از ذهن ایشان خارج نشد. اگر امام و حساسیت امام نبود، فهم صحیح تاریخی امام نبود، بشریت در جایگاه امروز در فهم تاریخی و مظالم تاریخی قرار نمی‌گرفت. این حیات جدیدی که در جوانان از جهت روشن‌بینی و روشنگری اتفاق افتاده است و به حقانیت مردم مظلوم فلسطین پی بردند، از حیات طیب امام سرچشمه گرفته است. اگر امروز این را نمی‌گفتیم محل اشکال بود. فلسطین و توجه به فلسطین ضرورت هر روز ما و هر جا و هر موقعیت ماست. امیدواریم خدا این مظلومیت را از سر فلسطینیان دور کند و مردم فلسطین، یمن و لبنان را به اهدافشان نائل بفرماید.

مرجعیت جهان تشیع مسئله جدی و مهمی است

حجت‌الاسلام پورمحمدی افزود: قرار شد امروز به تاریخ یکصد سالگی حوزه بپردازیم. اگر این برنامه به یک ارگان واگذار می‌شد، هماهنگی راحت‌تر بود ولی ما در یک مجموعه قرار داریم. مجموعه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی که حرکت سخت‌تر می‌شود. اگر قرار باشد تحولی در این عرصه اتفاق بیفتد با مشارکت جمعی است. این تلاش‌ها وقتی بازگو می‌شود ایجاد امید و انگیزه می‌کند. جامعه و مردم ما به اینها نیاز دارند که بدانند. اقدامات گسترده‌ای انجام گرفته است. موضوعات گسترده است و حجم کار قابل توجه است. ما صرفاً در یک فضای هموار حرکت نمی‌کنیم که به راحتی مقایسه شویم. بلکه مشغول تلاش در یک میدان سخت هستیم. آیا ملت و انقلابی را سراغ دارید که با این حجم از درگیری و کشمکش روبه‌رو باشند؟

وی بیان کرد: به هر جا که بروید روی انقلاب اسلامی ایران کار می‌کنند و هدف‌های بسیار شدیدی هم علیه ما دارند. ما باید در مقام مقابله مقایسه شویم. تلاش من این است که وقتی داریم ارزیابی می‌شویم، به موقعیتی که در آن قرار داریم، توجه کنیم.

حجت‌الاسلام پورمحمدی در ادامه به تاسیس حوزه علمیه قم و یکصد سالگی آن اشاره کرد و گفت: وقتی از یکصد سال گذشته و از تاسیس حوزه علمیه قم صحبت می‌کنیم، از تاریخ معاصر ایران، منطقه و جهان صحبت می‌کنیم. اتفاقاتی که پشت سر هم رقم خورده و تاثیرات ملی و منطقه‌ای که بر جای گذاشته نشان می‌دهد که کار مهم و اساسی بوده است و بنیانگذاران حوزه علمیه قم بصیرانه به این مهم توجه داشته‌اند. آشیخ عبدالکریم حائری در تاریخ اول فروردین ۱۳۰۱ برای تشرف به حرم حضرت معصومه به قم مشرف می‌شوند. از آنجا هم قصد زیارت حضرت رضا (ع) را داشتند. علما اصرار می‌کنند که در قم بمانند. ایشان با فشار علما و مردم مقیم می‌شوند.

وی افزود: مرجعیت جهان تشیع مسئله جدی و مهمی است که در حدود دویست سال استقرار مرجعیت عامه مطرح بود. مرجعیت میرزای دوم آشیخ تقی شیرازی را به آشیخ عبدالکریم حائری ارجاع می‌دهد. نکته جالب این بود که آشیخ احساس می‌کند به پایان عمرش نزدیک شده است. آشیخ محمد حائری می‌نویسد، که شما برگردید که حوزه به شما نیاز دارد. در اینجا پیشنهاد ادامه مرجعیت است. جایگاه مرجعیت عتبات است و در مقطع کوتاهی در زمان قاجار قم جایگاه مرجعیت بود. حائری می‌گوید؛ من از هجمه بیگانگان بیمناکم. من تکلیف خودم می‌دانم که بیایم و در ایران بمانم. آشیخ همیشه در سفر است، احساس تکلیف می‌کند، پس می‌آید و مقیم قم می‌شود. حضرات دیگر نیز به قم می‌آیند و مستقر می‌شوند.

حجت‌الاسلام پورمحمدی بیان کرد: در این دوره علمای تبعیدی نیز از تهران و اصفهان به قم می‌آیند و قم به سرعت حوزه مهم دینی، سیاسی و اجتماعی در تاریخ ایران می‌شود. جریانی که در قم با همت علما و بزرگان و پشتیبانی فعالان سیاسی و مردم متدین بخصوص بازاریان شکل می‌گیرد، تمدن ایرانی، اسلامی، شیعی را می‌سازد و این تمدن در این زمان شکل می‌گیرد. اگر داستان قم و حوزه قم و این خانه تقوا و اخلاص شکل نمی‌گرفت، معلوم نبود امروز ما چه سرنوشتی می‌داشتیم. تاریخ نقاط برجسته دارد، باید تلاش کنیم که عبرت بگیریم.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، دومین همایش بزرگداشت روز «تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» با طرح موضوعاتی چون اهمیّت نقد تاریخ نگاری، تفسیر فرازی از بیانات امام، جوانان و تاریخ نگاری انقلاب اسلامی و گزارش­هایی از کمیت و کیفیت تاریخ نگاری انقلاب اسلامی برگزار شد.

بزرگترین مشکل ملّت ها بیگانه بودن با تاریخ است

در ابتدای این مراسم حجت الاسلام سید حمید روحانی رئیس بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی و مخاطب دستور امام خمینی (ره) مبنی بر تدوین تاریخ انقلاب اسلامی در سال 1367 ، فرازهایی را از اهمیّت تاریخ و تاریخ دانی بیان کرد و گفت: نام گذاری روز 25 دی ماه به «روز تاریخ نگاری انقلاب اسلامی» اتفاق مهمی در باب شناخت مردم از تاریخ سرزمین خودشان است. زیرا بزرگترین مشکل ملّت ها بیگانه بودن با تاریخ است و امید است ثبت روزی به نام تاریخ نگاری انقلاب اسلامی فتح بابی برای آشنایی مردم با تاریخ و تاریخ دانی باشد.

وی ادامه داد: تاریخ منبع تفکر، تعقل و اندیشه ورزی است و اگر تاریخ به درستی روایت شود از بسیاری خطرات که ملت ها را تهدید می کنند؛ جلوگیری می کند و رمز موفقیت امام خمینی (ره) تاریخ شناسی و تاریخ دانی ایشان بود.

امام خمینی (ره) به کمک تاریخ با روشنگری توانست شاه را به مردم بشناساند

رئیس بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی با اشاره به این مطلب که نخستین درسی که امام خمینی (ره) از تاریخ گرفته بود، پرهیز از اشتباهات رهبران گذشته بود؛ گفت: نهضت آزادخواهی امام بر پایه عقل، اندیشه و آگاهی شکل گرفته بود و در این مسیر امام خمینی (ره) به کمک تاریخ از آغاز نهضت با روشنگری و آگاهی دادن توانست شاه را به مردم بشناساند و این خردمندی از رسالت های تاریخ است. امام در 16 مهر سال1341 در جمع علما و مراجع فرمودند اگر می‌خواهیم اسلام و ملّت از اضمحلال نجات پیدا کند باید این خاندان پهلوی را به پاسخ بکشیم.

وی ادامه داد: دومین درسی که امام از تاریخ گرفت، اتکا به مردم بود. زیرا او نسبت به ملّت شناخت عمیق داشت. نکته سوم قائل نبودن امام خمینی (ره) به کمک و استعانت از دولت های غربی و شرقی بود . این مهم سومین درسی بود که وی از تاریخ گرفته بود. تفکر اغلب گروه ها در آن دوران این بود که نهضت بدون حضورِ قدرت های خارجی پیش نمی رود، اما امامِ بزرگوار با دقت و عمیق شدن در تاریخ به درستی دریافته بود که با تکیه بر مردم می تواند نهضت را پیش ببرد. زیرا به تجربه تاریخ دریافته بود که هر زمان غرب زده ها در هر نهضتی وارد شوند آن نهضت را از مسیر منحرف می کنند.

حجت الاسلام سید حمید روحانی ادامه داد: از مهمترین فرازهای اندیشه ای حضرت امام (ره) در حوزه تاریخ، توجه به این مطلب بود که مکررا می گفتند بکوشید و اجازه ندهید تاریخ به دست افرادی نوشته شود که نه اسلام را قبول داشتند و نه به نیروی مردمی معتقد بودند. ایشان اعتقاد داشتند که به تنهایی و از راه اسلام نمی توان نهضت را پیش برد در نتیجه با آگاهی بخشی به مردم درباره اسلام و روشنگری آنها توانست نهضت مبتنی بر اسلام  را پیش ببرد.

امام خمینی (ره) اخلاق و شیوه تاریخ نگاری را به من یادآوری کرد

رئیس بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی، اهتمام به تاریخ نگاری را از توصیه های امام خمینی (ره) برشمرد و گفت: شیوه  و مسیر من در نگارش تاریخ بر اساس آموزه های استاد محمدرضا حکیمی بود اما امام خمینی (ره) اخلاق و شیوه تاریخ نگاری را به من یادآوری کرد. ایشان در توصیه های خود به کرات می گفتند که نخستین گام در تاریخ نگاری دقت بر روی موضوعات است و در ادامه هدف در نگارش تاریخ را بسیار مهم می دانستند و تاکید بر این نکته داشتند که تاریخ را بی اغراق بنویسید.

حجت الاسلام سید حمید روحانی در پایان صحبت های خود با بیان این مطلب که در ثبت تاریخ انقلاب از زبان توده مردم غلفت شده است؛ خاطرنشان کرد: حضرت امام خمینی (ره) معتقد بود باید تاریخ انقلاب اسلامی در ایران مدام در گوش جهانیان بپیچد و به همین منظور معتقد بودند که تاریخ انقلاب باید از زبان توده ها نوشته شود که متاسفانه در این زمینه غفلت صورت گرفته است و متاسفانه خاطرات جمعی از این انقلاب بزرگ برای جوانان تعریف نشده باقی مانده و مطلوب است در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه ها و دفاتر تاریخ نگاری در استان های سراسر کشور فعال باشند و این خاطرات را ثبت و ضبط کنند.

در ادامه این نشست عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران درباره جایگاه نقد در دانش تاریخی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: انقلاب اسلامی مردم ایران یک تحول بزرگ تاریخی بود و جهانیان و حتی دشمنان اسلام و انقلاب به عظمت این رویداد اذعان دارند. در این راستا نقد تاریخ می تواند دریچه ای از آگاهی نسبت به سرگذشت ملّت و آینده پیش رو را برای تاریخ نگاران و تاریخ پژوهان بگشاید.

مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با بیان این مطلب که مقوله نقد در دو بخش انجام می شود گفت: یک نقد مربوط به تلاشِ جریان هایی است که می خواستند واقعیت های انقلاب اسلامی ایران را وارونه جلوه دهند که در این زمینه به خصوص صهیونیست ها خیلی هزینه و تلاش کردند.

عباس سلیمی نمین درباره دسترسی به اسناد در حوزه تاریخ نگاری گفت: دسترسی به اسناد برای نگارش تاریخ به آسانی در دسترس تاریخ نگاران قرار نمی گیرد به همین منظور، به واسطه نقد تاریخ بر آثاری که تاریخ نویسان خارجی هدفمندانه درباره ایرانِ اسلامی نوشته اند؛ می توان دریچه تازه ای به سوی تاریخ نگاری باز کرد و سِره را از نا سِره تشخیص داد.

تاریخ پژوهان نقد تاریخی را جدی بگیرند

وی با بیان این مطلب که در زمینه نقد تاریخی کم کاری صورت گرفته است؛ گفت: در زمینه نقد تاریخی به خصوص در نقد تاریخ شفاهی مشکلات جدی وجود دارد و تا زمانی که راه ها برای نقد تاریخی بسته باشد امکان تولید محتوا و آثار خوب و ارزنده برای آیندگان وجود ندارد.

عباس سلیمی نمین ادامه داد: دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در زمینه نقد آثاری که هدفمندانه انقلاب اسلامی را زیر سئوال برده است، تلاش کرده و نقد خاطرات آیت الله منتظری از جمله فعالیت های انجام شده در این زمینه است که این کتاب به چاپ ششم و شمارگان نزدیک به پنجاه هزار نسخه رسید. درنقد کتاب «نبرد مخفی» رونن برگمن هم همین کار انجام شد. در واقع از اسنادی که برگمن در وارونگی تاریخ ایران به شکل هدفمندانه استفاده کرده بود؛ ما در جهت نقد تاریخ بهره بردیم. اسنادی که دسترسی به آن جز به این صورت غیر ممکن بود.

دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در پایان صحبت های خود یادآور شد: بنده یک درخواستی که از تاریخ پژوهان دارم این است که با توجه به وضعیت نابسامانی که در زمینه تاریخ پژوهی و دسترسی به اسناد وجود دارد؛ نقد تاریخی را جدی بگیرند.

در ادامه این مراسم فیلم کوتاهی از فعالیت های پژوهشکده تاریخ معاصر نمایش داده شد که در این فیلم کوتاه موسی فقیه حقانی مدیرعامل این موسسه درباره فعالیت های این موسسه در حوزه تاریخ شفاهی، حفظ و نگهداری اسناد، برگزاری نمایشگاه، بخش های پژوهشی این موسسه و غیره توضیحاتی ارائه کرد.

حجت الاسلام احمد خزائی رئیس موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی در ادامه این نشست با اشاره به این مطلب که در حوزه تاریخ نگاری پژوهش های شایسته ای صورت گرفته است؛ گفت: علی رغم نقدها و کم و کاستی هایی در این حوزه وجود دارد معتقدم موسسه های تاریخ نگاری به موفقیت های قابل توجهی دست پیدا کرده اند.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری موضوع شبیخون فرهنگی را به کرات بیان کرده اند و جهاد تبیین را در این زمینه قطعی می دانند. از همین رو واجب است در اولویت فعالیت های موسسه های تاریخ پژوهی تجدیدنظر صورت گیرد. به این معنا که می دانیم در این موسسات ماخذسازی، منبع سازی و مخاطب شناسی انجام می شود، اما آیا می توانیم در راهبردها و رویکردهای خود تجدید نظر داشته باشیم؟ می توان با زبان جدید با آنها مواجه شد؟ البته که می دانیم کار سختی است اما شدنی است. در این زمینه می توان در جلسات مهتاب تجدید نظر کرد و با جذب پژوهشگران زمینه های تحقیقاتی را فراهم کرد.

رئیس موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی اظهار داشت: معتقدم در موسسه های تاریخ پژوهی محتوای مهم و ارزشمندی وجود دارد که می توان آنها را به زبان روز در فضای مجازی منتشر کرد. به اعتقادمن با انتشار محتواهای ارزشمند می توان مخاطب را به تفکر بر آنچه مبنای قضاوت او شده وا داشت. از طریق انتشار محتواهای موجود در موسسات تاریخ پژوهی می توان در جنگ شناختی و روایتی درجهت روشنگری مردم گام برداشت.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، به نقل پایگاه اطلاع رسانی لیزنا دکتر فاطمه صدر، معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفتگو با خبرنگار لیزنا در مورد اینکه چرا «هوش مصنوعی و آینده پژوهش» به عنوان مضمون اصلی این جشنواره انتخاب شده است گفت: هوش مصنوعی  از موضوعاتی هست که طی سال‌های اخیر در مجامع علمی اغلب در مورد آن صحبت می‌شود و در واقع یک عرصه فناوری جدید است که به صورت وسیع سایر حوزه‌های تخصصی علم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و فقط در حوزه کامپیوتر مورد توجه نیست، بلکه در عرصه پزشکی، علوم مهندسی و مهمتر از همه در حوزه علوم انسانی تغییر و تحولاتی را ایجاد می‌کند. بنابراین سازمان اسناد و کتابخانه ملی خواست تا نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشد و از آنجایی که حتی این فناوری نوین در حوزه ایرانشناسی، اسلام شناسی، تاریخ معاصر، حفاظت و نگهداری منابع و علوم آرشیوی هم تاثیر گذار هست این موضوع  انتخاب شد و به صورت عام هم «آینده پژوهش» انتخاب شد که تمام این محورها را در بر بگیرد.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا دلیل افزوده شدن پیشنهاده مصوب پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به جشنوارۀ امسال این بود که کمیته علمی احساس کرد که اثر در این حوزه خاص به جشنواره کم ارسال می‌شود یا خیر ؟ گفت: خیر این مساله ناظر به آثار نیست و امسال نیز پیشنهاده کم به جشنواره ارسال شد. بیشتر به این خاطر پیشنهاده‌ها به آثار مورد نظر جشنواره اضافه شد تا توجه اساتید هیات علمی و پژوهشگران و دانشجویان را به این موضوع جلب کنیم تا در موضوعات خاصی بیایند و کار پژوهشی انجام دهند و بدانند اگر پژوهش‌های دانشگاهی را در این موضوعات شروع کنند، پیشنهاده‌ها هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و باعث می شود تا رغبت و اشتیاقی ایجاد شود.

وی تاکید کرد: البته در اینجا منظور پیشنهاده‌هایی است که حتما در دانشگاه مصوب و دفاع شده باشد و یکبار از مرحله داوری گروه پژوهشی دانشگاهی گذشته باشد و ما در مرحله بعد بررسی می کنیم و این آثار در سه حوزه خاص با توجه به نیازهای سازمان از جهت پژوهشی یا محوریت حل مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مورد پذیرش قرار ‌گرفت و در سایر محورها فقط در غالب‌های دیگر آثار پژوهشی را ‌پذیرفتیم. 

محور آینده پژوهی مسائل کتابخانه ملی با محوریت هوش مصنوعی به صورت هدفمند موضوعی خاص و جزئی را مورد توجه قرار می‌دهد

فاطمه صدر، دلیل اینکه «آینده پژوهی مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت هوش مصنوعی» یکی از محورهایی بود که به جشنواره اضافه شد توضیح داد: این محور از این جهت اضافه شد که محورهای دیگر جشنواره محورهای کلان ناظر به تخصص های علوم مختلف هستند با زیر محورها، اما این محور اختصاصی و جزئی است و آن هم از این منظر بود که آینده پژوهی خودش یک محور نیست یک روش پژوهش است اما به عنوان یک روش پژوهشی که ناظر به مطالعات آینده کتابخانه‌ها و خصوصا سازمان اسناد و کتابخانه ملی مطرح می‌شود به صورت اختصاصی به عنوان محور ویژه جشنواره مشخص شد. یعنی شما در محورهای دیگر با موضوعات کلان مواجه هستید که در همه آنها حوزه فناوری و هوش مصنوعی مطرح هست اما یک موضوع ویژه دارید که ناظر به تم یا موضوع اصلی جشنواره است که خیلی اختصاصی و جزئی است و  به صورت هدفمند یک موضوع خاص را مورد توجه قرار می‌دهد.

وی در پاسخ به این سوال که «با توجه به زمان کم فراخوان آیا از اینکه چنین پژوهش هایی انجام شده اطلاع داشتید؟» توضیخ داد: خیر، یک زمانی شما در همایش ها و جشنواره ها جهت‌دهی ایجاد می‌کنید و فضا سازی می‌کنید که چنین چیزهایی دغدغه ما هست. اگر کسی قبلا  به آن توجه داشته و به آن پرداخته که اثرش را ارسال می‌کند، اگر توجه نداشته و اثری نبوده، خودش یک حساسیت زایی ایجاد می‌کند که این موضوع مساله ما هست و  به آن توجه می‌شود که اگر در این زمینه کار انجام دهید احتمال اینکه در جشنواره به عنوان یک محور ویژه به آن پرداخته شود وجود دارد.

ما در محورهای دیگر (محور ایرانشناسی، محور علم اطلاعات و ...) همه آثار را مورد بررسی قرار دادیم اما در این  مورد خاص همه آثاری که با یک موضوع خاص مورد بررسی قرار گرفت به صورت ویژه داوری ‌شد به عنوان مثال اگر اثری به دست ما می‌رسید که در این موضوع بود دیگر با اثرهای سایر محورها مساوی سنجیده نمی‌شد بلکه به صورت اختصاصی سنجیده می‌شد.

احتمال انتخاب موضوع «آینده پژوهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت استانداردهای جدید کتابخانه‌ای» برای جشنواره سال آینده

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که «اگر فرض کنیم با این جهت‌دهی و فضا سازی پژوهش‌هایی در آینده روی این موضوع خاص انجام شود، آیا این موضوع در جشنواره‌های بعد مورد توجه قرار می‌گیرد یا سال بعد موضوعات متفاوت‌تر خواهد شد؟» بیان کرد:در هر سال قبل از اینکه کمیته علمی پژوهش تشکیل شود یک مضمون اصلی را انتخاب می‌کنیم که غالبا هم متناسب با مرزهای جدید دانش انتخاب می‌شود.  چه سال گذشته که بحث «مدیریت داده‌های پژوهشی» بود چه امسال که بحث «هوش مصنوعی و آینده پژوهش» هست، احتمالا در سال آینده اگر انشاءالله من در معاونت پژوهشی باشم به همین صورت خواهد بود و چنین چیزی انتخاب خواهد شد ولی نمی‌توان گفت که قطعا در سال آینده هم چنین موضوعی هست. از آنجایی که این مساله یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان هست احتمال اینکه اگر مضمون اصلی جشنواره موضوع دیگری در حوزه‌های فناوری نوین انتخاب شود با توجه به اینکه «آینده پژوهی» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم به حوزه «مدیریت داده‌های پژوهشی» هم به «هوش مصنوعی» و هم به حوزه فناوری‎های دیگر و همچنین به حوزه «استاندارها» مرتبط است احتمال اینکه چنین موضوعی مجدد انتخاب شود خیلی وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است آینده پژوهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت استانداردهای جدید کتابخانه‌ای یا حوزه فناوری‌های نوین و تاثیرش در کتابخانه‌ها باشد.

وی تاکید کرد هوش مصنوعی ممکن است جزء محور ویژه نباشد و یکی از محورهای کلان ما باشد. توجه داشته باشید که در محور کلانِ علم اطلاعات قطعا فناور‌ی‌های نوین همیشه هست، ممکن است هوش مصنوعی چون یکی از فناوری‌هاست در محور کلان پذیرفته شود و این امکان وجود دارد که محور ویژه تغییر کند. 

 هوش مصنوعی می‌تواند روایت‌های تاریخی را عوض کند

فاطمه صدر، درباره اینکه آیا در محور «مطالعات تاریخ معاصر با تأکید بر سندپژوهی و تاریخ شفاهی» در موضوع «هوش مصنوعی و ‌‌فناوری‌های نوپدید در مطالعات تاریخی» با توجه به خاص بودن موضوع  اثری به جشنواره ارسال شده است یا خیر؟ توضیخ داد: ما آثاری را در فضای خارج از جشنواره در ایران و در جهان که در این موضوع کار شده بود مورد توجه قرار دادیم و به خاطر همین هم این محور اضافه شد چون یکی از محورهای بسیار مهم و چالشی است، چرا که هوش مصنوعی می‌تواند روایت‌های تاریخی را عوض کند، هوش مصنوعی می‌تواند یک گفتمان جدیدی را به تاریخ اضافه کندکه کذب باشد یعنی هوش مصنوعی می‌تواند روایت را تغییر دهد.

وی گفت: در این موضوع اثری به جشنواره ارسال نشد ولی محور، ناظر به مطالعات جهانی و داخل کشور تعیین شد.

وی تاکید کرد:  معمولا پژوهشگرهای حوزه های مطالعات علوم انسانی به تاثیر فناوری‌های نوین کمتر توجه می‌کنند ما در اینجا توجه دوستان تاریخی را جلب می‌کنیم که بیایند و به کار میان رشته‌ای بپردازند و در واقع باز هم نوعی فضا سازی علمی صورت گرفته است.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پایان درباره اختتامیه، آثار رسیده به جشنواره و آثار برگزیده گفت: انشاءالله ۲۶ دی ماه ساعت ۱۰ تا ۱۲ در سالن قلم مرکز همایش های بین الملل کتابخانه ملی مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، برگزار می‌شود و ما میزبان معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور خواهیم بود.

وی توضیح داد: در این دوره از جشنواره مجموعا ۲۷۲ داوری انجام شد یعنی ۲۷۲ نفر درگیر داوری شدند. از بین آثار رسیده ۹۲ اثر مشمول داوری شدند و  دراختتامیه جشنواره از برگزیدگان تقدیر خواهد شد که شامل ۱۵  اثر برگزیده در سه سطح مختلف برگزیده اول، برگزیده دوم و شایسته تقدیر، هستند که از محورهای مختلف جشنواره انتخاب شدند.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا دلیل افزوده شدن پیشنهاده مصوب پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به جشنوارۀ امسال این بود که کمیته علمی احساس کرد که اثر در این حوزه خاص به جشنواره کم ارسال می‌شود یا خیر ؟ گفت: خیر این مساله ناظر به آثار نیست و امسال نیز پیشنهاده کم به جشنواره ارسال شد. بیشتر به این خاطر پیشنهاده‌ها به آثار مورد نظر جشنواره اضافه شد تا توجه اساتید هیات علمی و پژوهشگران و دانشجویان را به این موضوع جلب کنیم تا در موضوعات خاصی بیایند و کار پژوهشی انجام دهند و بدانند اگر پژوهش‌های دانشگاهی را در این موضوعات شروع کنند، پیشنهاده‌ها هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و باعث می شود تا رغبت و اشتیاقی ایجاد شود.

وی تاکید کرد: البته در اینجا منظور پیشنهاده‌هایی است که حتما در دانشگاه مصوب و دفاع شده باشد و یکبار از مرحله داوری گروه پژوهشی دانشگاهی گذشته باشد و ما در مرحله بعد بررسی می کنیم و این آثار در سه حوزه خاص با توجه به نیازهای سازمان از جهت پژوهشی یا محوریت حل مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مورد پذیرش قرار ‌گرفت و در سایر محورها فقط در غالب‌های دیگر آثار پژوهشی را ‌پذیرفتیم. 

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، با حضور روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور و تقدیر از پژوهشگران برتر، روز سه شنبه 26 دی ماه ساعت 10 در مرکز همایش های بین الملل سازمان (سالن قلم) برگزار می شود.

جامعه پژوهشی ایران در چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران آثاری در قالب های کتاب (تالیف و تصنیف)،‌ طرح پژوهشی خاتمه‌یافته، پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری ارائه داده اند.

محورهای اصلی این دوره از جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم آرشیوی، مطالعات تاریخ معاصر، ایران­‌شناسی، اسلام‌شناسی، حفاظت و نگهداری منابع آرشیوی و کتابخانه‌ای و نسخه‌شناسی و نسخه‌پژوهی، و محور ویژه: آینده پژوهی مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ونیز موضوع اصلی هوش مصنوعی است.