به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آئین معرفی کتاب «دُماب» اظهار کرد: چندی پیش با مطالعه کتابی که به ویژگی‌ها و سیر تاریخی روستاها کشور پرداخته بود نیاز به تالیف کارهای فاخر در حوزه ثبت فرهنگ روستاهای کشور را احساس کردم و با مطالعه مجموعه دماب ضرورت توسعه این اقدام را بیش از پیش دانستم.

وی اضافه کرد: ضروری است تا اقدام مولف مجموعه دماب در سطح کشور گسترش یابد، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد آماده است تا از مولف این مجموعه حمایت کند و شیوه کار و تجربیات مولف در سراسر کشور توسعه یابد.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان کرد: تالیف و انتشار دانشنامه‌هایی نظیر دماب در ثبت و نگهداشت میراث فرهنگی روستاهای کشور مفید است و امیدوارم برای تعداد کثیری از روستاهای کشور مجموعه‌ای نظیر دانشنامه «دُماب» تدوین کرد.

وی درباره مجموعه «دُماب» یادآور شد: از بخش‌های قابل توجه و جالب این مجموعه مدل احداث قنات در گذشته و مَثل‌ها و آداب انجام کار است که به صورت مبسوط تشریح شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آنار کریم اف وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان، علی علیزاده سفیر جمهوری آذربایجان در ایران، جاوید رمضان معاون رئیس خدمات دولتی برای حفظ، توسعه و بازسازی میراث فرهنگی، عاقل جونش او رئیس دپارتمان امور بین الملل و عیسی ممد او مدیر همکاری با کشورهای خارجی در دپارتمان بین المللی وزارت فرهنگ جمهوری آذربایجان، با علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دیدار و گفتگو کردند.

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن ابراز خرسندی از حضور وزیر فرهنگ آذربایجان در کتابخانه ملی ایران، این دیدار را در جهت ارتقاء سطح همکاری های دو کشور در حوزه کتابخانه ای و اسنادی دانست.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به برقراری روابط عمیق، دیرینه و فرهنگی بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان، افزود: این تعامل همواره برقرار بوده و دو کشور در طول تاریخ هیچگاه از هم فاصله نگرفته اند.
وی همچنین به سوابق تفاهم نامه های همکاری بین کتابخانه های ملی ایران و جمهوری آذربایجان اشاره کرد و ادامه داد: خوشبختانه در طول دوره های مختلف، تفاهم نامه های همکاری بین این دو کتابخانه منعقد شده است و آخرین مورد آن که دائمی نیز هست، مربوط به سال گذشته است. بر همین اساس لازم است کارگروه هایی برای اجرایی کردن این تفاهم نامه تشکیل شود.
مختارپور در همین رابطه تصریح کرد: این تفاهم نامه به امضای آقای کریم طاهر اف رئیس کتابخانه ملی جمهوری آذربایجان رسیده است و پیش بینی های قابل توجهی به منظور پیشبرد برنامه های مشترک، همکاری های پژوهشی و تبادلات منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اظهار خوشحالی از کنترل  بحران کرونا در جهان، اضافه کرد: بر همین اساس امیدوارم بتوانیم در یک فاصله زمانی کوتاه، برخی از برنامه های پیش بینی شده در تفاهم نامه را به مرحله اجرا برسانیم که ازجمله این برنامه های مشترک، بازدید کتابداران، برگزاری دوره ها‌ی آموزشی و غیره خواهد بود.
وی تاکید کرد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نهایت همکاری را با جمهوری آذربایجان خواهد داشت، چراکه ما این کشور را هیچگاه از ایران جدا نمی دانیم و این دو کشور در طول تاریخ، همواره به عنوان دوست و همراه یکدیگر بوده اند. بر همین اساس بی تردید مساعدت ها، کمک ها و تبادلات برقرار خواهد بود.

آنار کریم اف وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان با بیان اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گنجینه ای ارزشمند است، گفت: متاسفانه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ما از این منابع دور ماندیم. بر همین اساس خواستار تقویت و تحکیم همکاری هستیم تا با آثار و کتاب های متعلق به آداب و رسوم آذربایجان آشنا شویم.
وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان با بیان این مطلب که نظامی گنجوی ازجمله مفاخر بزرگ در فرهنگ آدربایجان به شمار می رود، اضافه کرد: رییس جمهور این کشور سال گذشته را سال نظامی گنجوی نامگذاری کرد که در این راستا برنامه های مشترکی با سفارت ایران برگزار شد.
وی ادامه داد: ما مطلع شدیم که دست نوشته هایی از نظامی گنجوی در کتابخانه ملی ایران وجود دارد؛ پیشنهاد می دهیم که کارگروه های مشترکی تشکیل شود تا شاهد تبادل اطلاعات و منابع بین دو کشور باشیم.

در ادامه عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملی گفت: سابقه تمدنی کشور ایران و آذربایجان در حوزه فرهنگ و ادب بسیار طولانی است و امید است این دیدار رهاورد خوبی را برای پیشبرد پژوهش ها، ‌آموزش ها و مشاوره های علمی – فرهنگی برای کتابخانه های ملی دو کشور داشته باشد.
همچنین فاطمه صدر سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان نیز گفت: نسخ خطی و منابع کتابی و غیرکتابی خوبی در جمهوری اذربایجان وجود دارد و در همین زمینه سابقه برادری و اخوت بین کشور وجود داشته که امید است گام های مؤثری در این زمینه برداشته شود.

در پایان ازسوی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، لوح یادبود کتابخانه ملی ایران به همراه اثر هنری نفیس ایرانی به وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان اهدا شد و همچنین تعدادی کتب قدیمی ازسوی وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان به رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اهدا شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آئین معرفی کتاب «دُماب» تالیف یداله میرزایی و با پژوهش سمیرا میرزایی و شهرداد میرزایی روز چهارشنبه 1 تیرماه،‌ ساعت 16 در مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سالن قلم برگزار خواهد شد.

موضوعات این اثر پژوهشی شامل فرهنگ و تاریخ دُماب، فرهنگ واژگان دُمابی، سندهای تاریخی دُماب، تبارنامه مردم این روستا بوده و در آخرین جلد از این مجموعه کتاب نفیس پژوهشی نیز سنگ نگاره های پیش از تاریخ در روستای دُماب مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. مجموعه 7 جلدی دماب، قابلیت تبدیل شدن به الگویی مناسب برای معرفی شهرها و روستاهای تاریخی سرزمین کهن ایران و کمک به تبادل فرهنگی و توسعه صنعت گردشگری و بومگردی در کشور را دارد.

کتاب «دُماب» مجموعه پژوهش هایی درباره فرهنگ و تاریخ روستای دُماب از توابع استان اصفهان است که در هفت جلد و 2163 صفحه به چاپ رسیده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، متن این حکم به شرح زیر است:

برادر گرامی  حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر محمدرضا زائری

با سلام

با عنایت به تعهد، تخصص و شایستگی های علمی و اجرایی درخشان جناب عالی در حوزه علم و پژوهش، به موجب این حکم به عنوان «رئیس اندیشگاه فرهنگی» سازمان اسناد و کتابخانه ملّی منصوب می شوید.

امید است در دوره مسئولیت جنابعالی اندیشگاه فرهنگی پویا و هدفمند با تولید فکر و اندیشه در سپهر معرفتی نظام مقدس  جمهوری اسلامی نقش آفرین باشد.

از درگاه خداوند منان توفیقات روزافزونتان را مسئلت دارم.

و من الله التوفیق

علیرضا مختـارپور

لازم به توضیح است، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری متولد 1349 در کرمان است. وی فعالیت های پژوهشی، سردبیری و مدیریت رسانه های مختلف را در طول بیش از دو دهه گذشته در کارنامه حرفه ای خود به ثبت رسانده است. او علاوه بر تحصیلات عالی در حوزه علمیه،‌ دارای تحصیلات دانشگاهی تا مقطع دکتری در رشته ادیان و نیز آثار و تالیفاتی با موضوعات سیاست گذاری فرهنگی، آسیب شناسی فرهنگی انقلاب اسلامی،‌ معارف و اخلاق است.

اندیشگاه فرهنگی در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به عنوان محل تولید فکر و ارتباط نخبگانی در نظرگرفته شده است و از سال 1393 فعالیت خود را آغاز کرده است. حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری از دی ماه سال 1400 سرپرستی این مجموعه را بر عهده داشته است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آیین رونمایی و معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» تالیف دکتر عماد افروغ روز دوشنبه 23 خرداد 1401، با حضور دکتر عماد افروغ نویسنده کتاب،‌ دکتر حسن سبحانی اقتصاددان، دکتر محسن اسماعیلی نماینده مجلس خبرگان رهبری، دکتر سید احمد حسینی پژوهشگر در حوزه فلسفه،‌ دکتر مهدی امامی رئیس مؤسسه علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی، دکتر مانی کلانی انسان شناس، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری رئیس اندیشگاه فرهنگی، معاونان و مدیران این سازمان برگزار شد.

 حضور خدا در تمام بخش های زندگی نویسنده، مهمترین نکته کتاب افروغ

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن ابراز خشنودی از برگزاری این مراسم، به محتوای مجموعه هفت جلدی این کتاب اشاره کرد و گفت: این مجموعه حدود 2 هزار و 555 صفحه در هفت مجلد نوشته شده است که با مروری بر این مجموعه، چند نکته مهم خودنمایی می­کند: نکته اول اینکه اگر به «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ» باور داشته باشیم، از مجموع مطالب این کتاب مسجل می شود که هدف نویسنده علاوه برثبت اندیشه ها و تجربیات، تلاشی برای اندیشدن به قصد اصلاح است.

به عبارت دیگر هدف غایی، نوشتن خاطرات برای خود شخص و به یادگار ماندن نیست، بلکه هدف این است که در مسائل فکری و عملی و نیز ابعاد مختلف اجتماعی جامعه تفکر شود و مشکلات، شناسایی و تبیین شود تا با توجه به منابع اندیشه دینی و تجربه بشری، راه حلی برای اصلاح امور فردی و اجتماعی در جامعه گشوده شود. نکته دوم، باور عمیق نویسنده به حضور خداوند متعال است که موضوع بسیار مهمی است. با خواندن این کتاب به خوبی متوجه می شویم که در تمامی لحظات فردی،‌ اجتماعی، سخنرانی ها و جلسات مختلف و زندگی نویسنده، خدا حضور دارد و این حضور، نمایشی، یا تصنعی و به عنوان ابزاری صرفاً برای رنگ آمیزی کتاب نیست. بنابراین در جای جای کتاب، نسبت نویسنده و روابط او با خدا احساس می شود و بر اساس این اعتقاد و رابطه انسان و خداست که می نویسد، انتقاد می کند، فریاد می کشد، گله می کند و نظر می دهد. به همین دلیل حضور خداوند، یک عامل مؤثر است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه مّلی ایران در ادامه درباره شرح جزئیات زندگی روزمره نویسنده گفت: سومین نکته مربوط به بیان جزئیات فعالیت روزانه یک اندیشمند، متعهد، مسئول و دغدغه مند است. ممکن است ظاهربینان بگویند که بیان این مسائل و مکالمه با بقال، نانوا، تعمیرکار و راننده چه ضرورت و اهمیتی دارد. اما زمانی که این کتاب خوانده می شود، یک تصویر و بُعد واقعی از زندگی نمایان می شود و همین باعث می شود که اندیشمند، خود را برتر از مردم و جدای از مردم نبیند، خود را تافته جدا بافته از مردم نداند و دائماً افکار و رفتار خود را در این مواجهه ها ارزیابی کند.

نکته بعدی این است که وقتی جزئیات زندگی بیان می شود، شما می توانید متوجه شوید که آیا شکاف و دره عمیقی بین فکر، نظر و عمل این متفکر و نویسنده وجود دارد؟ یعنی آیا او همانطور که زیست می کند، می اندیشد؟ا گر معتقد به اخلاق است باید این اخلاق را در زندگی و رفتار او با خانواده، دوستان و سایر افراد جامعه دید. در این زمینه شکافی دیده نمی شود، به گونه ای که عمل منطبق با اندیشه است.

عماد افروغ روشنفکرِ مسئولِ متعهدِ حاضر در صحنه جامعه است

 مختارپور با بیان این مطلب که گفتار صادقانه افکار، احساسات عمیق نویسنده و پرهیز از سانسور، مصلحت اندیشی یا ریای معکوس، نکته دیگر این اثر است گفت: ریا در نگاه نخست این است که فرد اعتقادی به عملی که انجام می دهد، ندارد. اما فعلی را برخلاف اعتقاد خود با اهداف مختلف انجام می دهدکه این نوعِ ریا مشهور است. نوع دیگرِ ریا در نقطه مقابل قرار دارد که به آن ریای معکوس می گویند و در قرون قبلی بین عرفا رواج داشته است. مثلاً برای اینکه مردم آنها را متقی ندانند، حتی در مواقعی تظاهر به فسق می کردند. در آثار استاد شهید مطهری آمده است که شربت را در شیشه مسکرات می ریختند تا مردم تصور کنند این افراد در حال استفاده از مسکرات هستند و جامعه به آنها روی نیاورد یا اعمالی را انجام می دادند که مردم از آنها بیزار شوند. اما نوع دیگری از ریا نیز وجود دارد که خنثی است. به این معنا که شخص سعی می کند اعتقاد خود را در عمل نشان ندهد و رفتاری خنثی داشته باشد، درحالی که فردی بسیار متعقد است. در کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» مجموعه تصاویر صادقانه و واقعی آمده است و هرآنچه که اتفاق افتاده - خوب یا بد و درست یا غلط - بیان شده است. بنابراین موضع دکتر افروغ صادقانه، منتقدانه و واقعی است.

ارائه سبک مطالعه در زندگی به صورت غیرمستقیم

 وی با تاکید بر مطالعات مفید این نویسنده، یکی از فواید مطالعه این مجموعه را دست یافتن به یک سبک مطالعه دانست و گفت: یکی از ویژگی های برجسته این کتاب، این است که مطالعات نویسنده به خوبی دیده می شود و اثر مطالعه را در تار و پود مجموعه می توان دید. یکی از آموزش های این کتاب به طور غیرمستقیم، ارائه سبک مطالعه است. طرح این موضوع که چگونه کتاب بخوانیم و چگونه از محتوای کتاب در رفتار، افکار، ارزیابی، بیان و غیره خود استفاده کنیم، به ویژه برای جوانان بسیار اهمیت دارد. اهمیت این مبحث که برای تهیه یک مجموعه باید تعداد قابل توجهی کتاب خوانده شود و این آثار معرفی و ارزیابی شود، از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است.

مختارپور با اشاره به تنوع مطالعات دکتر افروغ گفت: در جلد هفتم این اثر، مطابق نمایه، 36 کتاب ارزیابی شده است و این کتاب ها متنوع است. به گونه ای که هم نام کتاب نهضت حسینی در پرتو قرآن دیده می شود و هم کتاب تحلیل فیلم، کتاب فلسفه سیاسی صدرالمتالهین و غیره و اینگونه نیست که نویسنده خود را به تخصصی مربوط به یک رشته خاص محدود کرده باشد. البته برخی کتاب ها در برخی از مجلدات سیطره دارند، در این کتاب نهج البلاغه چنین نقشی دارد. نهج البلاغه و اصول اندیشه علوی، عدالت، اخلاق، آزادی و حق مردم در این کتاب جلوه بارزی دارد. نویسنده این کتاب با حضور در جامعه درباره تمام وقایعی که می بیند و می شنود، نظر خود را می نویسند، او روشنفکرِ مسئولِ متعهدِ حاضر در صحنه جامعه است و کاملاً در کنار مردم است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه مّلی ایران ابراز بندگی و نجوا با خداوند از سوی یک اندیشمند متفکر با خدا را یکی دیگر از ویژگی های این کتاب دانست و افزود:  نویسنده در برخی از صفحات کتاب، با خداوند نجوا می کند، این نجوا چند بُعد دارد که یک بُعد آن حضور خداوند در تمام لحظات و رویدادها است. با خواندن این کتاب به خوبی دریافت می شود که او مسئله «خود» را کوچک پنداشته، خود را بنده خدا دانسته و این یکی از مهمترین وجوه این کتاب است. مسئله بعدی این است که تکلیف این روشنفکرِ متفکر، با عقل و دل روشن است. به شدت عقل محور بوده و اصالت با تفکر و اندیشه است. درست است که در امور دینی، اجتماعی، سیاسی باید از مسیر عقلانی عبور شود، اما شاهراه اصلی، دل است.

 مختارپور صراحت در اعلام نظر و اندیشه را از ویژگی های دکتر عماد افروغ برشمرد و گفت: نسبت نویسنده با فکر، مطالعه، خواندن، نوشتن و قلم روشن است که بسیار خواندنی است. نویسنده بر مردم نیست، با مردم و در میان مردم است. آگاه، خودآگاه، خداآگاه، دل آگاه و مرگ آگاه است، هوشیار و بصیر است، می بنید، می شنوند، می خواند، تحلیل می کند و نظر می دهد. افکار، گفتار، کردار افراد و ملت و دولت ها را دنبال می کند. او بی نظر نیست، بلکه فعال است. به بهانه تخصص و درک شرایط مردم، خود را کنار نمی کشد، به بهانه محبوب همه بودن از ابراز صریح اعتقادات ابا نمی کند، به بهانه دانشگاهی بودن خود را از اعتقاد قلبی،فکری و عملی به شریعت و مناسک دینی و شعائر مذهبی مبرّا نشان نمی دهد. نگاه نویسنده فقط به بیرون و انتقاد به دیگران نیست، خود را میبیند و ارزیابی می کند و به عیوب خود واقف است. او اهل تقوا است و تقوا را حفظ رابطه معنا کرده که عارف شیرازی فرمود: «اگر هواست که معشوق نگسلد پیوند/ نگاه دار سر رشته تا نگه دارد.»

توجه به خدا در روزنگاشت های دکتر عماد افروغ

 سید احمد حسینی، پژوهشگر فلسفه در ادامه آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» گفت: سالهاست که اندیشه های دکتر افروغ را با دوگانه هایی می شناسیم که در یک سیر دیالکتیکی، قرار است وقتی این دو گانه ها به هم می آیند،‌ به یگانگی و نگاه وحدانی نرسند و این موضوع در عنوان کتاب به وضوح معلوم است. برای اینکه اندیشه های دکتر عماد افروغ را بکاوم، از دوگانه خیر و شر آغاز می کنم؛ دوگانه ای که سالیان دراز از عصر افلاطون و ارسطو، دیدگاه های مختلفی درباره آن ارائه شده است.

وی ادامه داد: همانطور که در صحبت های جناب آقای مختارپور بیان شد توجه به خدا در روزنگاشت او بارز است. عماد افروغ در این نزدیکی و توجه به پروردگار چنین بیان می کند که وقتی با خدا از درِ صلح در آمدیم و خداوند در زندگی ما حضور پر رنگی داشته باشد، در آن صورت دوگانه ها رنگ می بازند و یگانه می شوند.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه با مطالعه این کتاب، تعداد 16 دوگانه استخراج کرده است، گفت: با مطالعه کتاب«فریادهایخاموشروزنگاشتتنهایی»،‌تعداد 16 دوگانه از مجموع عبارت ایشان استخراج کردم و به نظر من دوگانه ای که ریشه ای ترین و منشأ دوگانه های دیگر است، دوگانه خدا و خلق (انسان) است که اگر این دوگانه ها حل شود، دوگانه های دیگر نیز رنگ می بازند و به یک آشتی می رسند.

از دل هفت جلد کتاب روزنگاشت افروغ می توان به روش شناسی جدیدی دست یافت

 مهدی امامی رییس مؤسسه علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی از دیگر سخنرانان آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» درباره روایت انسان در این کتاب گفت: کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» از جنس روایت انسان است و نه از جنس تاریخ انسان به معنای «حسین وارث آدم» که بخواهیم از آدم تا حسینعلیهما السلامراروایتکنیم. زمانی که از روایت انسان در این کتاب سخن می گوییم،در واقع به عمیقترین لایه های حیات فردی، اجتماعی و انسانی اشاره داریم. شاید در یک دسته بندی کلان، بتوان ساحت تفکر و اندیشه را به سه گونه تقسیم کرد:کسانیکه نامسئله گرا هستند و در حوزه اندیشه های انتزاعی قلم می زنند و سخنرانی می کنند. دسته دیگر در حوزه انضمام اندیشی هستند یعنی کسانی که مسئله گرا خواهند بود ولی به این دلیل که فلسفه آنها از جنس وجود و هستی نیست، به پاسخ نمی رسند. در ادامه، ما با تفکری به نام ضمنی اندیشی مواجه هستیم که در نسبت با وجود هستی، اندیشه خود را دنبال می کند و من افروغ را درجرگه عملگرایان و ضمنی اندیشان می دانم و معتقدم از دل این هفت جلد کتاب می توان به روش شناسی جدیدی در عرض روش های موجود علوم اجتماعی دست یافت و از آنها بهره برد.

رئیس مؤسسه علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی یادآور شد: اخلاق و عدالت در این کتاب از مباحث جدی است. عدالت از منظر افروغ، از جنس وحدت و کثرت است. عدالت در اندیشه او اصلی است که از حیث ساختارمندی و قاعده مندی برتر از اخلاق است و در خود پایه ای برای اخلاق و رشد وتکامل اخلاق پیدا می کندکه از این جهت یک نوع دیالکتیک میان عدل و اخلاق برقرار است. نکته دیگر اینکه اخلاق، همه عدل نیست و بخشی از حقوق انسان است و از این جهت،اخلاقی که افروغ در این کتاب از آن سخن می گوید، از طریق نسبتی که با وجود هستی برقرار می کند،‌اساساً نمی تواند زمینی نباشد و افروغ هم در همین کتاب اشاره می کند:«اخلاق در آسمان نیست. آنگاه که تصور می کنی زمینی شده ای، آسمانی شده ای.» از همین رو اخلاق در اندیشه افروغ، هیچ نوع قداستی برای شخص نمی آورد. اخلاق در اندیشه افروغ در کنار سایر حقوق انسان ازجمله حق معیشت، به رسمیت شناخته می شود.

حسرت و دریغ آیندگان درباره اندیشمندانی چون عماد افروغ

حسن سبحانی اقتصاددان مطرح کشور، از دیگر سخنرانان حاضر در این برنامه گفت: گاهی که به اندیشمندانی چون دکتر افروغ می اندیشم، از خودم می پرسم که بعد از ما کسانی که تاریخ این 50 سال اخیر را می نویسند، درباره این متفکران چگونه قضاوت می کنند؟ این موضوع را به اندیشمندانی که در علوم اجتماعی و رفتاری مطالعاتی دارند‌، تدریس کردند محدود می کنم و نمی خواهم به همه دانشگاهیان و حوزویان این مهم را تعمیم دهم.

وی ادامه داد: ضمن اینکه علوم اجتماعی و علوم رفتاری را از علوم انسانی جدا می دانم، معتقدم غرض اصلی از مجموعه مباحث، رفتار انسان است که در علم اقتصاد، جامعه شناسی، مدیریت، روانشناسی و علوم تربیتی نیز بدان پرداخته می شود. افرادی که در 50 سال گذشته به این مباحث ورود داشته اند، از نوجوانی ذهنشان درگیر بوده و دغدغه دین را داشتند و در ادامه و با پیروزی یک انقلاب افتخار آفرین،به دنبال یاری رساندن و پشتیبانی اهداف و آرمان های انقلاب و نظام فکری آن انقلاب بوده اند.

  سبحانی افزود: این دسته از اندیشمندان، سرنوشتی دارند که فکر می کنم آیندگان درباره آنها با حسرت و دریغ صحبت خواهند کرد.

جملات گزینشی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» بازتابی از روح زمانه ما است

مانی کلانی انسان شناس، در بخش دیگری از آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» گفت: خواندن این کتاب در دوران خوانده شدن ها و خوانده نشدن ها بسیار سخت است به خصوص که در هفت جلد خاطرات و روزنگاشت های اندیشمندی چون عماد افروغ نوشته شده است و اگر جملات برگزیده دکتر افروغ نبود، واقعاًمطالعه این اثر مشکل بود. به اعتقاد من جملات گزینشی، بازتابی از روح زمانه ما است. این جملات کیفیت کشکول وار دارد که به خوبی ارائه شده است.

وی ادامه داد: افروغ در این کتاب، درباره سکوت و فریاد صحبت می کند و این فرصتی است تا انگیزه بالقوه در مخاطب ایجاد شود تا خود و داستان خود را در این هفت سال پ‍یدا کند و اصطلاحاً نسبت جزء خود را با کل کتاب بیابد. اما این انگیزه در خواننده بالقوه می ماند و به فعلیت نمی رسد. تازه ترین کتاب این اندیشمند به ما یادآوری می کند که نوشتن را از دست ندهیم و این نکته ای است که فراموش کرده ایم. نوشتن به مثابه فرهنگ جنبشی بود که در آمریکا انسان شناسان از مردم می خواستند که بنویسند، زیرا نوشتن یک اصل است. دکتر افروغ به عنوان یک مردم نگار، دیگران را فراخوان و صدادار کرده و صدای مظلومان و فرودستان و خلوت نشینان شده است.

دکترعماد افروغ: هر زمانی که دلم می گیرد، می نویسم و با نوشتن به آرامش و پاسخ می رسم

 در پایان آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» دکتر عماد افروغ نگارنده این کتاب گفت: روی بسکار،کتاب بسیار سختی با عنوان «دیالکتیک،نبض آزادی»نوشته است.ما به رئالیسم انتقادی گر ایش داریم و سعی کردیم این امر را طی 30 سال گذشته در ایران بسط و نشر دهیم. آلن نرینیز کتاب «دیالکتیک و تفاوت» را به رشته تحریر درآورده است که بنده این کتاب را ترجمه کرده ام و به چاپ رسید. آلن نری می گوید: این کتاب را باید به روش آلبالوچینی خواند، شما آلبالوهای خوب را انتخاب می کنید و برای خواندن هم روش انتخابی را بر می گزینید.

دکتر عماد افروغ تاکید کرد: بسیاری از کتاب های دیگری که نوشته ام از دل همین روزنگاشت ها بیرون آمده است که یکی از آنها «گزیده و حس و حالی از نهج البلاغه» است و نشر نیستان آن را چاپ کرد و به چاپ دوم هم رسیده است. کتاب دیگر «عاشورا و رهایی» است که متن سخنرانی های مرا در برمی گیرد که این اثر نیز به چاپ دوم رسید.

نوشتن و قلم چنان موهبتی است که خداوند بر آن قسم خورده است

 وی در ادامه با اشاره به چرایی و اهمیت نگارش روزنگاشت اظهار داشت: این امر یک پاسخ عام و یک پاسخ خاص دارد و سؤال این بود که چرا روزنگاشت؟ اولین پاسخ، آیه شریفه قرآن کریم «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ» است؛ من عشق عجیبی به قرآن و نهج البلاغه دارم. علامه طباطبایی می گوید که قرآن به هرچه موهبت است، قسم خورده و مبرهن است که نوشتن و قلم چنان اهمیتی دارد که خداوند بر آن قسم خورده است و واضح است که این قسم به انسان، توانایی او در اندیشیدنِ زبانی و قلمی انسان است. بنابراین انسان با ویژگی ذاتی اندیشیدن و اندیشه ورز بودن تعریف می شود و باید به فعلیتِ این قابلیت انسانی بیاندیشیم. چراکه در تسکین دردها و آلام بسیار مؤثر است. بنده هر زمانی که دلم می گیرد، می نویسم و با نوشتن به آرامش و پاسخ می رسم.

نویسنده کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» نوشتن برای جامعه را مسئولیت اجتماعی خود دانسته و گفت: تعهد و مسئولیت اجتماعی، موضوع دیگری در حوزه روزنگاشت است که اهمیت بسیاری دارد. انسان در اجتماع است و در این حوزه من چهارگانه ای را قبول دارم که این چهارگونه شامل انسان با طبیعت، انسان با دیگری، انسان با ساختارهای اجتماعی و انسان با خدای خودش می شود. این امر به این معناست که من یک تعهد و مسئولیت اجتماعی در قبال دیگری دارم و از این تعهد، تحت عنوان آگاهی بخشی و رهایی بخشی یاد می کنم. از سوی دیگر رویکردِ نظری، چرایی، اهمیت و جایگاه روزنگاشت ها در ابتدای وقوع نبوده وپس از وقوع است. من در این روزنوشت ها از یک رویکرد ابداعی بهره برده ام که از آن به عنوان ژانر فراگیر و یا چند ژانری یاد کرده ام. حمایت از منطق، فرهنگ و مضمون وحدت گونه و در بحث چند ژانری نیز تکثر یا ساحت فراگیر چند ساحتی مطرح است.

عضو شورای فرهنگ عمومی کشور با بیان اینکه انسان در شرایط مختلف، حالات مختلف را تجربه می کند گفت: انسان، کثرت محض و وحدت محض نیست. برای مثال به لحاظ فردی من فقط عشق نمی ورزم، من فقط خرد نمی ورزم، بلکه من، هم عشق می ورزم، هم خرد می ورزم، هم خطا و صواب می ورزم. من این تاثیرپذیری را از قرآن الهام گرفته ام. قرآن فلسفه دارد، روانشناسی، جامعه شناسی، تاریخ، طبیعت شناسی و غیره هم دارد. حسب همین نگرش باید توجه کنیم که با مخاطب چندگانه روبرو هستیم و مخاطب واحد نداریم. زمانی که ما روزنگاشت می نویسیم، در واقع می گوییم که آماده ایم تا ایده پردازی کنیم و لحظات مختلف را شکار کنیم .

دکتر عماد افروغ در توضیح روزنگاشت خاص گفت: درخصوص روزنگاشت خاص به اهمیت موضوع «ابژه» خود بودن رسیدم و این سؤال را مطرح کردم که چرا همه چیز را ابژه قراردهیم جز خودمان؟ شهید مدرس زمانی که در زندان بود، زندان بان به او گفت که به من درس بده! شهید مدرس گفت که من در زندان کتاب در اختیار ندارم، اما کتاب نفسم را برای شما تدریس می کنم. بنابراین خودِ واقعی، یک گنجینه است.

وی افزود: در احوالات بسیاری از افراد خوانده ام که تا تنهایی را تجربه نکردند، به مقام بالا نرسیده اند. برای کشف خودِ واقعی باید به خلوت کردن با خودمان عادت کنیم. در حال حاضر بزرگترین مشکل در کشور ما مسئله معاش و اقتصاد است. فلسفه اقتصاد سالهای سال مطرح شد، اما کسی به آن اهمیت نداد. بنابراین، این نحو فلسفه ذهن گرا حتی نمی تواند تعریف فلسفه را از آنِ خود کند.

 این اندیشمندِ جامعه شناس یادآور شد: تفکر، تأمل و مطالعه، جایگاه ویژه ای دارد و بر حسب رابطه انسان با دیگری، باید در تأملات و تفکرات دیگران شریک شد. در این مجموعه، از تعداد 185 کتاب نام برده شد که برخی از کتاب ها انگلیسی هستند و تعداد 25 کتاب ازجمله کتب سختِ فلسفی هستند. چندین مقاله نیز از «راتلج» هست که با عنوان سهم راتلج از اخلاق در روزنوشتم آوردم. همچنین نقدهای فیلم در این کتاب وجود دارد. زیرا زمانی عضو شورای صنفی نمایش وکمیته انتخاب جشنواره فیلم فجر بودم و فیلم های زیادی دیدم که ارزیابی از این فیلم ها و حقایق پشت پرده را بدون اینکه اسم شخصی آورده شود، برملا کرده ام.

در پایان این برنامه، پس از رونمایی از کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» از تلاش ها و خدمات علمی و فرهنگی دکتر عماد افروغ با اهدای لوح یادبود، تقدیر شد.

برگزاری نمایشگاهی از مجموعه آثار مربوط به دکتر عماد افروغ، از دیگر بخش های جنبی این مراسم بود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آیین معرفی کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» تالیف دکتر عماد افروغ روز دوشنبه 23 خردادماه، ساعت 10 تا 12 در مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی سالن فرهنگ برگزار خواهد شد. 

کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» در برگیرنده مجموعه یادداشت های روزانه دکتر افروغ در بین سال های 1390 تا۱۳۹۷  است. مولف در این کتاب روزنگاشت، خاطرات، شرح وقایع،‌ دغدغه های فکری، معرفتی، اخلاقی، فرهنگی و غیره را به رشته تحریر در آورده است.
 
دکتر عماد افروغ از نخبگان سیاسی، اجتماعی و عضو شورای فرهنگ عمومی کشور و دانش آموخته رشته جامعه شناسی از دانشگاه شیراز است. 
یادداشت های دکتر افروغ از جهت حضور ایشان در حوزه اندیشه ای و تولید علوم انسانی و کنشگری در عرصه های سیاسی و اجتماعی از منابع مهم در حوزه یادداشت نویسی شخصی محسوب می شود.
جلد اول کتاب «فریادهای خاموش روزنگاشت تنهایی» در سال 1396 از سوی انتشارات سوره مهر در 698 صفحه منتشر شده و آخرین مجلد این مجموعه نیز در سال 1401 روانه بازار نشر شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، متن این پیام به شرح زیر است:

بسمه تعالی

دوستان! قیمت صحبت بشناسید که چرخ
دوسـتـان را ز هم انـداخته بسـیار جـدا 
(هلالی جغتایی)

آنچه از مرحوم حجة‌الاسلام والمسلمین دعائی به‌خاطر دارم همۀ آن نیکی‌هایی است که اندیشمندان و متفکران و دوستان آن عزیز در پیام‌های خود برشمرده‌اند: ازجمله ارادت به امام و رهبری، اعتقاد راسخ به نظام جمهوری اسلامی، محبت، وفا، اخلاص، صداقت، تواضع، پاکدستی، ساده‌زیستی و...
با حسرت و تأسف از درگذشت آن دوست گرامی که در طول شانزده‌سال گذشته گفتگوهای دونفره و صریح و صمیمی متعددی با ایشان داشتم به برخی صفات اخلاقی دیگر آن مرحوم اشاره می‌کنم.
نخست دلسوزی و پیگیری حل مشکلات و گرفتاری‌های افرادی که هیچ نسبت شخصی یا اداری یا سیاسی هم با ایشان نداشتند، امّا همین که از مشکل آنان باخبر می‌شد یا برای پیداکردن راه‌حل به او مراجعه می‌کردند، تلاش وافری به عمل می‌آورد تا راهی برای حل گرفتاری و مشکل آنان بیابد.
دیگر آن که علیرغم رنجش‌های فراوانی که از افراد و جریان‌های مختلف در طول دوران انقلاب اسلامی دیده بود زبانش به غیبت از آنان یا بدگویی نسبت به آنان باز نمی‌شد.
و دیگر آن که اگر از کسی در هر مسئولیت و در هر دوره و دولتی صفت حسنه یا کار خیری می‌دید در انعکاس آن به دیگران حتی به کسانی که در نقطۀ مقابل فرد موردنظر قرار داشتند ابا نداشت. از خوبی‌ها تمجید و تعریف می‌کرد و از بدی‌ها گذشت و چشم‌پوشی.
همچون بسیاری از دوستان و همکاران و آشنایان دور و نزدیک، حقیر هم خاطرات بسیار خوبی از آن عزیز به‌خاطر دارم که در ذهن و قلبم به یادگار مانده و همواره برای آن مرحوم از خدای متعال، آمرزش و غفران الهی مسئلت دارم.

و من الله التوفیق
علیرضا مختارپور

1401/03/16

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ازآنجاکه یکی از وظایف مهم این سازمان، حفظ و نگهداری از نسخ خطی و نفیس است، تصویربرداری دیجیتالی و با کیفیت مطلوب و استاندارد جهانی از این نسخ قدیمی نیز بسیار حائز اهمیت است. از این رو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با توجه به اهمیت و اولویت این موضوع، تهیه دستگاه های پیشرفته تصویربرداری از منابع نفیس کتابخانه ملی ایران را در دستور کار خود قرار داد که 6 دستگاه اسکنر پیشرفته با اعتباری بالغ بر 11 میلیارد ریال خریداری شد.

همچنین با توجه به اینکه تسریع در ساماندهی وظایف بخش ها از محورهای برنامه دوره مدیریت جدید است، خرید تجهیزات مورد نیاز در اولویت قرار گرفته است.

 به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نخستین جلسه کارگروه ارزیابی و خرید اسناد غیر دولتی آرشیو ملی در سال 1401، با حضور اعضای قانونی و دادستان کل دیوان محاسبات کشور برگزار شد. در این جلسه 25 مجموعه، مشتمل بر 342 ردیف اسناد برگی و طوماری مورد بررسی، ارزیابی، کارشناسی،  قیمت گذاری و تصویب برای خرید قرار گرفت.

مجموع اسناد ارزیابی شده شامل انواع عقدنامه های برگی و دفترچه ای، احکام، تقسیم¬نامه، وصیت نامه، وقف نامه، مصالحه، مبایعه و اجاره نامه، وکالت نامه، استشهاد و استعلام نامه، ذمه نامه، تصدیق نامچه، دفترچه قباله آب، شراکت نامه، قرارداد و تعهدنامه، ضمانت نامه و دعوتنامه می شود.

همچنین اوراق حکمیه، مکاتبات دست نویس، تلگراف، دادخواست نامه، نقشه، کتابچه، جزوه، دفتر، دفترچه، آلبوم عکس و قطعات عکس، نگاتیو و اسلاید، تصاویر نقاشی، تابلو نقاشی پارچه ای، تصاویر خوشنویسی، پوستر، اعلامیه، رونوشت شناسنامه، گذرنامه، گواهینامه، قبوض مالی ، بروشور وکاتالوگ، آگهی،کارت، کارت پستال، پاکت و اسناد ارزشمند دیگر متعلق به دوره زمانی(1053-14۹۱ هجری قمری)، (1۲۵۷-1۳۸۱هجری شمسی) و ( 2013-1875میلادی) از مناطق مختلف کشور، ‌به ویژه گیلان، قزوین، اصفهان، یزد و تهران از دیگر اسنادی است که در این جلسه مورد بررسی، ارزیابی کارشناسی، قیمت¬گذاری و تصویب خرید قرار گرفتند.

برخی از این اسناد مبیّن گوشه های قابل توجهی از تاریخ معاصر و سده های پیش کشور و وقایع مرتبط در داخل و کشور است که پس از طی مراحل قانونی، تخصصی، توصیف و پردازش در اختیار علاقمندان و پژوهشگران و رسانه ها قرار خواهد گرفت.

همچنین از مهمترین اسناد خریداری شده، می توان به مجموعه متنوع و ارزشمندی از اسناد متعلق به گیلان، به ویژه فومنات و صومعه سرا و خاندان پیش نماز  فومنی، محمودخان سرتیپ مدیرالملک (مدیرالسفرا) از مالکان و حاکمان فومن و برخی اهالی محلی و پرونده هایی متعلق به «حزب جنگل گیلان (اجتماعیون)، اسنادی از خاندان «افشار» ساکن در محال افشار قزوین و افرادی از خانواده های تقوی، سیدتقی و پیشنماز خیابانی حکمی از طهماسب قلی خان، بابت واگذاری تولیت در منطقه خنداب شهرستان تاکستان قزوین و  مکاتبات و مدارک محمد حسین حسام السادات بوشهری بخشدار تنگستان اشاره کرد.

مجموعه نقشه، مشتمل بر نقشه وضعیت پراکندگی ایلات و عشایر قوم کرد از بلوچستان تا ترکیه، بر طبق نقشه عشایر کرد «سر مارک سایکس» (نظامی و سیاست مدار انگلیسی و از عوامل قرارداد سایکس پیکو)، نقشه سری سال ۱۹۱۶ ترسیمی برای اردوی هند توسط «آغوستوس» جغرافیدان و نقشه کش آمریکائی و غیره، نقشه اروپای مرکزی، منتشرشده توسط RichardSchwarz (ریچارد شوارتز / شوارتس) آلمانی و نیز عقدنامه ها و مصالحه نامه متعلق به اهالی  محلات خوانسار و روستایی از محال فریدن اصفهان از دیگر اسناد ارزیابی شده است.

در حوزه مکاتبه های سازمانی، مکاتبه های سازمان اوقاف، به ویژه درباره برخی موقوفات محلی در طبس، یزد و تهران و مکاتبات هیأت امنای امامزاده صالح تهران درباره امور غباروبی، نذورات، خرید املاک، امور عمرانی و تعمیرات و غیره وجود دارد.

اسناد مربوط به ارامنه ساکن مراغه در آذربایجان شرقی و برخی نقاط دیگر، دفترچه شرح زندگی «شمس الحکماء» برادر ناظم الاسلام کرمانی، مکاتبات فارسی و انگلیسی ترجمه از فرانسه و غیره مرتبط با «عباسقلی حکمت» (فرزند رضا سردار‌فاخر، سناتور مجلس سنا، رئیس بهداری اصفهان ومعاون وزارت بهداری)، اسناد تحصیلی، شغلی، مالی و ملکی « غلامعلی عربشاهی»،‌استاد رشته  های روانپزشکی و مغز و اعصاب و پایه گذار دو رشته مذکور در خراسان،  اعلان و آگهی و جزوات چاپی و نشریات گروه های حزبی پیرامون حکومت نظامی در تهران، واقعه بلوای نان و نقد عملکرد حکومت پهلوی اول و دوم، مجموعه اسناد (اعلامیه ها، بیانیه ها، قطعنامه ها، اعلام همبستگی ها، مکاتبات، تلگراف ها و غیره مربوط به مبارزه با رژیم پهلوی و شکل گیری انقلاب اسلامی و فعالیتهای سیاسی اقشار مختلف از قبیل روحانیت، علماء و مراجع دینی، دانشجویان، معلمان، اصناف از اسنادی است که در این جلسه مورد بررسی، ارزیابی کارشناسی ،  قیمت گذاری و تصویب خرید قرار گرفته است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، استاد بیگدلی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران (اهواز) و دارای ده‌ها تألیف، ترجمه کتاب و  مقالات متعدد علمی و ماندگار بود. وی در سمت‌های معاونت آموزشی دانشکده  علوم تربیتی و روان شناسی، ریاست کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و موزه دانشگاه و همچنین مدیریت گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، منشاء خدمات فراوان بوده است.

وی همچنین علاوه بر راهنمایی ده‌ها رساله دکتری و پایان نامه کارشناسی‌ارشد، اجرای طرح‌های پژوهشی مختلف، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و حضور در همایش‌های ملی و بین المللی گوناگون را در کارنامه پربار خود دارد.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، درگذشت استاد زاهد بیگدلی را به خانواده و جامعه علمی و کتابداری کشور تسلیت می‌گوید.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مراسم تکریم و معارفه معاون کتابخانه ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی با حضور علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، فریبرزخسروی معاون سابق کتابخانه ملی، عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملی ایران، هوتن والی نژاد معاون توسعه مدیریت و منابع، محمدجواد جعفریان معاون اسناد، محمد هادی ناصری مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین الملل و جمعی از معاونان و مدیران سازمان برگزار شد.

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با قدردانی از زحمات فریبرز خسروی معاون پیشین کتابخانه ملی ایران و نقش وی در تقویت فعالیتهای سازمان اسناد و کتابخانه ملی،تاکید بر انتخاب دکتر مؤمنی را تحصیل در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی برشمرد و ابراز امیدواری کرد این انتخاب موجب شود تا فعالیت های دانشگاهی و پژوهشی و فعالیت های کتابخانه ای به یکدیگر نزدیک شوند.
وی ادامه داد: جناب آقای دکتر خسروی نقش کلیدی در شکل گیری این سازمان داشته است و گواه این سخن هم شاگردان و پژوهشگرانی است که از جهت علمی و یا تجربی نزد ایشان آموزش دیده اند. از همین رو در طول دهه های مختلف فعالیت در این سازمان، نقش مهمی در پرورش نیروی انسانی داشته است. سوابق فعالیت وی نشان می دهدکه او فردی در زمره فرهیختگان، اندیشمندان، بزرگان حوزه کتابداری و علم اطلاعات و دانش شناسی کشور است و تدین، سوابق تعهد و معرفت دینی و فرهنگی او برکسی پوشیده نیست.
در ادامه این نشست،خسرویمعاون سابق کتابخانه ملی با تأکید بر این که کتابخانه های ملّی در دنیا، ویترین فرهنگی کشورها به شمار می روند،گفت: این سازمان از جهت میراثی، مرجعیت و اطلاع رسانی نقش مؤثر و کلیدی در کشور برعهده دارد و اطمینان دارم سازمان اسناد و کتابخانه ملّی در سایه دلسوزی، تدبیر و تخصص سرکار خانم مؤمنی، می تواند نقش وسیعتر و مؤثرتری در جامعه ایفا کند. 
معاون سابق کتابخانه ملّی ایران با اشاره به مرجعیت سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران افزود: کتابخانه ملی ایران به عنوان مادر کتابخانه های کشور باید ابزارهای لازم شامل شیوه ها، روش ها و استانداردها را برای سایر کتابخانه ها تعریف کند.
خسروی اظهار داشت: به اعتقاد بنده، ‌کتابداری در ایران از جهت روشمندی، در سطح منطقه دارای رتبه برتر است، زیرا در کتابخانه ملی بحث پژوهش مطرح است و در این حوزه اصطلاحنامه ها، سرعنوان های موضوعی و انواع استانداردهای لازم تولید شده است.
در ادامه این مراسم دکتر عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران، ضمن قدردانی از جناب آقای دکتر مختارپور برای اعتماد در واگذاری این مسئولیت به وی، گفت: کتابخانه ملّی ایران مأموریت های متنوعی دارد، زیرا از یکسو تخصصی ترین مظهر تجلی اطلاعات و دانش در حوزه کتابداری و علوم اطلاع رسانی است و از سوی دیگر مجموعه ای مدنی ومردمی به شمار می رود.
دکتر مؤمنی یادآور شد: کتابخانه ملّی ایران به نمایندگی از مردم کشورمان در عرصه ملّی و بین المللی تلاش می کند تا امر مطالعه و اعتلای فرهنگی ایرانی و اسلامی را تسهیل کند و امیدوارم بتوانیم در پیشبرد اهداف کلان کتابخانه ملّی از ظرفیت متخصصان،اساتید، دانش آموختگان داخل و خارج این سازمان بهره مند شویم و در جهت شبکه سازی حرفه ای استفاده کنیم.
مدیریت گروه علم اطلاعات و دانش شناسی،‌مدیریت برنامه ریزی و نظارت فرهنگی و مدیرکل اموراجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی از جمله سوابق اجرایی دکتر مومنی است.

بنا بر اطلاعیه استانداری تهران مبنی‌بر تعطیلی کلیه ادارات پایتخت به دلیل آلودگی هوا، تمامی تالارهای کتابخانه ملی، فردا چهارشنبه چهارم خردادماه تعطیل خواهد بود.

همچنین شیفت شب امشب و فردا شب (سه‌شنبه شب و چهارشنبه شب) نیز تعطیل خواهد بود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فاطمه صدر سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال این سازمان با اعلام این خبر در توضیح جزئیات حضور کتاب های حاضر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این دوره از نمایشگاه گفت: عناوین و موضوعات کتاب‌های عرضه شده از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به عنوان یک مجموعه بزرگ و فعال فرهنگی در نمایشگاه کتاب، شامل موضوعاتی چون سازماندهی اطلاعات، آرشیوداری، تاریخ شفاهی، منابع مرجع، فهرستگان، حفاظت و نگهداری، مرجع‌نگاری، مدیریت کتابخانه‌ها، کتابداری، فهرست نسخ خطی، سرگذشت‌نامه‌ها، ایران‌شناسی، فهرست آثار هنری، استانداردها و رهنمودها، دانشنامه¬ها و فرهنگ¬ها و مطبوعات  می شود.

وی ادامه داد: انتشارات این سازمان، با 67 عنوان کتاب چاپ اول و چاپ های دوم و سوم در سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کرده است. در مجموع، تعداد آثار منتشرشده سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سال گذشته، 24 عنوان کتاب بوده است.

سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره 5 عنوان کتاب تازه منتشر شده انتشارات این سازمان گفت: «مجموعه برچسب برای توصیف آرشیو کدگذاری شده؛ ویراست 3 (EAD3)» ترجمه محمد ایرانشاهی، انتشار کتاب «استاندارد فراداده‌ای ِ EAD» است که در دفتر توسعة استانداردهای کتابخانة کنگره برای آرشیویست‌های آمریکا تهیه شده است. این استاندارد در ذخیره و پردازش و بازیابی و اشاعة اطلاعات آرشیوی  به‌صورت ماشینی کاربرد دارد و روشی برای انتقال اطلاعات توصیفات آرشیوی در سطح بین‌المللی، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته است.

وی ادامه داد: کتاب «رده بندی دهدهی دیوئی: اسلام، ویراست ششم» تحقیق و تالیف مرحوم احمد طاهری عراقی با ویرایش طاهره یعقوب‌پور نرگسی، انجام شده است. ازآنجاکه در رده‌بندی دیوئی به مباحث و مسائل خاص فرهنگ ملل دیگر به‌خصوص شرق توجه چندانی نشده است، کشورهای دیگر به‌مقتضای تاریخ، ادب و فرهنگ خود به  اعمال تغییراتی در آن نیاز پیدا کرده‌اند. در ایران نیز برای بکار‌بردن رده‌بندی دیوئی، اعمال تغییراتی در قسمت‌های دین اسلام، زبان و ادبیات ایرانی، تاریخ و جغرافیای ایران و نیز تهیة رده‌بندی مناسب کتاب‌های موجود، اجتناب‌ناپذیر بود؛ بنابراین مرحوم احمد طاهری‌عراقی، پس از پژوهش‌ها و مطالعات بسیار، رده‌بندی حوزة دین اسلام را گسترش داد و این کتاب  را تدوین کرد.

فاطمه صدر با اشاره به انتشار هفتاد و نهمین جلد از مجموعه کتاب های فهرست نسخ خطی گفت: هفتاد و نهمین جلد از مجموعه کتاب های فهرست نسخ خطی تألیف ناهید باقری خرمدشتی به جامعه علاقه مند به پژوهش و نسخ خطی عرضه شده است. در این فهرست، 300 جلد نسخه خطی فارسی و عربی شامل 380 عنوان از گنجینه نسخه‌های خطی کتابخانه ملّی ایران معرفی شده است. در تهیه این فهرست، از قواعد استاندارد فهرست‌نویسی برای یکدست‌سازی اطلاعات نسخه‌های خطی استفاده شده و این اطلاعات در دو بخش کتابشناسی و نسخه‌شناسی نیز ارائه شده است.

وی در ادامه به انتشار و عرضه کتاب تخصصی در حوزه آرشیو سازی منابع اطلاعاتی در نمایشگاه کتاب اشاره کرد و گفت: «دستنامه کاربردی مدیریت منابع دیجیتال زاد» نوشته مهدی علیپور حافظی و علیرضا انتهائی است. در این کتاب با بهره‌گیری از مدل جامع و مرجع، گام‌های مدیریت و آرشیوسازی منابع اطلاعاتی دیجیتال‌زاد، از دریافت تا ارائة خدمات معرفی شده است و تلاش بر این بوده تا در هر مرحله، اقدامات لازم به‌شکل کاربردی توضیح داده شود و نرم‌افزارهای مناسب و شیوة استفاده از آنها  نیز معرفی شود. در انتخاب و معرفی نرم‌افزارها تلاش شد تا نرم‌افزارهای کد منبع باز و یا رایگان معرفی و امکان دسترسی به آنها برای همگان نیز فراهم شود.

فاطمه صدر اظهار داشت: «شیوه‌نامة دانشنامة مدیریت اسناد» به‌انضمام مدخل‌های پیشنهادی و راهنمای نویسندگان و ویراستاران توسط غلامرضا عزیزی تألیف شده است. وجود اطلاعات جامع، مبتنی بر یافته‌های علمی پیرامون مدیریت اسناد و سوابق و مدارک برای کاربران، مدیران اسناد، متخصصان امور اداری و متخصصان «فاوا» (فناوری اطلاعات و ارتباطات) بسیار ضروری است. با وجود شکوفایی دانشنامه‌نویسی بعد از انقلاب اسلامی، کمبود دانشنامة مدیریت اسناد در فضای فرهنگی کشور به‌خوبی حس می‌شد و کتاب حاضر مقدمه‌ای برای پاسخ به این نیاز علمی است.

سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال در پاسخ به این سئوال که حضور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پس از 2 سال وقفه در برگزاری نمایشگاه کتاب را چگونه ارزیابی می¬کند، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان سازمان مادر در حوزة علم اطلاعات و دانش¬شناسی و علوم آرشیوی وظایف مهمّی در سطح ملّی و بین‌المللی بر عهده دارد و لذا انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز چون گذشته با ارائه آثار تخصصی، پیشگام نشر در حوزه‌های مربوطه است و تلاش دارد با تدوین، ارائه و معرفی آثار بروز و مفید، گامی موثر در راستای اهداف علمی و فرهنگی جامعه فرهیخته، کتابخوان و اندیشمند ایران اسلامی بردارد.

وی درباره عناوین کتاب¬های حوزه تاریخ شفاهی و آثار پژوهشی عرضه شده در این دوره از نمایشگاه یادآور شد: کتاب های «مروارید اندیشه: مصاحبه تاریخ شفاهی» با استاد اسماعیل سعادت،«شبگرد آسمان: زندگینامه احمد دالکی، پدر نجوم آماتوری ایران»،«سرود رهایی: مصاحبه تاریخ شفاهی با محمود حکیمی»،«راهنمای تاریخ شفاهی» ترجمه رضا مهاجر،«مسائل حقوقی مصاحبه‌های تاریخ شفاهی» نوشته پیمانه صالحی، «دستنامه تاریخ شفاهی» ترجمه فرحناز اسماعیل بیگی از کتاب¬های حوزه تاریخ شفاهی و آثار پژوهشی انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، متن این پیام به شرح زیر است:

انّا لله و انّا الیه راجعون
دوچشم من چو جیحون شد زگریه                              
که آن گوهر در این دریا کجا شد؟
شاید یکی از بزرگ‌ترین خسران‌های نسل فعلی، رحلت اوتاد و ارکان معارف الهی است که یکی پس از دیگری، به دیار دوست مهاجرت می‌کنند و ما کوته‌دستان را با حسرت فقدان دستگیری و هدایت آن آسمانی‌مردان، در این جهان همه‌شور و همه‌شر، تنها می‌گذارند.
حضرت آیت‌الله سیدعبدالله فاطمی‌نیا در تمامی دوران عمر با برکت خویش به عنوان نماد برجسته‌ای از عالِم ربّانی، متخلّق به اخلاق الهی، کتاب‌شناس برجسته، و دوستدار همة انسان‌ها و منادی وحدت میان ارواح تمامی بندگان خدا شناخته شد.
هیچ مجلس و محفل و گفتار و نوشتاری از ایشان دیده و شنیده نشد مگر آنکه سرشار بود از جاذبة معارف خداشناسی و ارجاع به آثار مکتوب عالمان و متفکران و شاعران و بزرگان علوم دینی.
همواره ناصح مشفق همة شنوندگان و بینندگان و مراجعان بود و ترجیع‌بند همة خدمات علمی و تبلیغی آن مرد الهی، دعوت به اغتنام فرصت و توصیه به بهره‌گیری از برکات انوار وجودی اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السّلام.
درگذشت آن الهی‌مرد عالم معرفت را به سوگ می‌نشینیم و در تحمل داغ هجران او به پروردگار مهربان که به جباریت بی‌کرانش، شکسته دلی‌ها را مرهم می‌نهد و جبران می‌کند پناه می‌بریم.

و من الله التوفیق
علیرضا مختارپور

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی به نقل از روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراسم آغازین سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عصر امروز، سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت‌ ماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ،‌ یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و وزیر فرهنگ لبنان به عنوان مهمان ویژه این مراسم در مصلای تهران برگزار شد.

 وزیر فرهنگ دولت مردمی در این مراسم گفت: تا همین چند ماه گذشته که در ستاد ملی مبارزه با کرونا به دنبال اخذ مجوز برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بودیم، دغدغه داشتیم که کرونا اجازه برگزاری نمایشگاه به‌صورت حضوری را خواهد داد یا باید به برپایی مجازی نمایشگاه کتاب اکتفا کنیم.

وی افزود: پس از کش و قوس های فراوان بهمن‌ماه سال گذشته مجوز مشروط برپایی حضوری نمایشگاه کتاب از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا صادر شد با این حال حتی تا اسفندماه سال گذشته هم نسبت به برپایی حضوری نمایشگاه تردیدهایی وجود داشت تا اینکه با اقدامات جهادی دولت انقلابی و فداکاری کادر درمان بیماری کرونا به خفیف‌ترین شکل ممکن  در جامعه رسید و امروز شاهد گشایش بزرگترین جشنواره فرهنگی کشور پس از دو سال وقفه هستیم.
اسماعیلی خاطرنشان کرد: برپایی این دوره از نمایشگاه کتاب به دلیل فشردگی زمان از شرایط ویژه‌ای برخوردار بود و همکارانم در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ تلاش های شبانه روزی بسیاری متحمل شده اند تا نمایشگاه به بهترین شکل ممکن آماده میزبانی از مخاطبان شود.
وزیر فرهنگ در ادامه با اشاره به دستاوردهای نمایشگاه مجازی کتاب که بهمن ماه سال گذشته برگزار شد، گفت: ویروس منحوس کرونا در کنار تمام تلخی‌ها و سختی ها فرصت‌های فرهنگی هم در پی داشت که یکی از آنها برپایی موفق نمایشگاه مجازی کتاب بود که در آخرین دوره بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار جلد کتاب به فروش رسید و از ۲۹۰۰ روستا و ۱۲۰۰ شهر خریدار کتاب داشته ایم. از سوی دیگر تلاش کرده ایم تجربه گرانبهای نمایشگاه مجازی را به نمایشگاه فعلی متصل کنیم و در کنار نمایشگاه حضوری همزمان سامانه فروش مجازی هم برقرار خواهد بود تا مردم عزیز سراسر کشور از دورترین نقاط بدون نیاز به حضور در مصلای تهران از  رایانه شخصی خود بتوانند تمام کتاب های ناشران را بررسی کرده و نسبت به خرید کتاب مورد علاقه خود اقدام کنند. 

وی گفت: همچنین همانند نمایشگاه مجازی کتاب، خادمان فرهنگ کتابخوانی در شرکت بزرگ پست امسال کتاب‌ها را به صورت رایگان درب منزل خریداران تحویل می‌دهند.
اسماعیلی تصریح کرد: از مهمترین شعارهای دولت مردمی، برقراری عدالت فرهنگی است که نمایشگاه مجازی کتاب تهران یکی از تجلی‌های آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و بنا داریم با تقویت تمهیداتی در خصوص ارایه خدمات به خریداران نمایشگاه مجازی، برقراری عدالت فرهنگی  را به صورت دائم در نمایشگاه کتاب داشته باشیم.
وزیر فرهنگ درباره بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران نیز گفت: امسال در بخش بین‌الملل نمایندگان فرهنگی بیش از ۳۲ کشور حضور دارند و کشور همسایه قطر هم به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارد و در روزهای آتی برپایی نمایشگاه، وزیر فرهنگ قطر نیز  از نمایشگاه دیدن خواهد کرد. از سوی دیگر حوزه کتاب از مهم‌ترین عرصه‌های دیپلماسی فرهنگی محسوب می شود و امسال تعداد قابل توجهی کتاب از زبان فارسی به زبان‌های خارجی از سوی نهادهایی مثل سازمان فرهنگ و ارتباطات ترجمه و منتشر شده است.
وی افزود: نمایشگاه کتاب فرصتی برای تقویت دوستی میان دولت‌ها به حساب می‌آید و دولت مردمی از این فرصت ارزنده به خوبی بهره خواهد برد.
اسماعیلی در ادامه به مشکلات حوزه نشر و کاغذ اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین دغدغه وزارت فرهنگ در حوزه نشر رفع مشکلات کاغذ است که ناشران دغدغه هایشان را در این زمینه به بنده منتقل کرده اند و انشاالله حل مشکلات کاغذ را به صورت خاص در دولت دنبال خواهیم کرد و همین امروز  هم در جلسه‌ای با معاون اول رئیس جمهور درباره این موضوع بحث و تبادل نظر صورت گرفت تا با یک برنامه ریزی مشکلات ناشران و اهالی رسانه‌ را برطرف کنیم.
وی در ادامه گفت: در این خصوص با دو نگاه کوتاه مدت و بلند مدت اقداماتی را انجام می دهیم؛ اقدام بلندمدت در حوزه کاغذ تلاش برای خودکفایی تولید کاغذ مورد نیاز داخل و حتی ورود به بخش صادرات است و در برنامه کوتاه مدت نیز به دنبال حل مشکلات پیش روی فعالان حوزه نشر هستیم.

همچنین در بخشی از این مراسم یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و رییس نمایشگاه کتاب تهران در سخنانی گفت: سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب تهران، با حضور ۲۸۰۰ ناشر برگزار می‌شود؛ ۱۷۰۰ ناشر در محیط مصلای امام خمینی (ره) در غرفه‌ها از فردا میزبان علاقه‌مندان به کتاب است؛ علاوه بر این ۱۷۰۰ ناشر کتاب‌های خود را در فضای مجازی در معرض دید و انتخاب مردم از سراسر کشور قرار می‌دهند.

وی افزود: ۱۷۰ ناشر خارجی از بیش از ۳۰ کشور در این نمایشگاه حاضر هستند.
رییس نمایشگاه کتاب تهران خاطرنشان کرد: یارانه این دوره از نمایشگاه نیز با همکاری بانک صادرات به دست مخاطبان می‌رسد و یارانه دانشجویان، طلاب و اعضای هیأت علمی در مقایسه با دوره سی‌ودوم، افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.