به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست «زنان راوی دفاع مقدس» همزمان با هفته دفاع مقدس، امروز یکشنبه 10 مهر ساعت 10 صبح در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می شود.

حکمت بروجردی، گلستان جعفریان، مریم کاتبی و نغمه مستشار نظامی سخنرانان این نشست خواهند بود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، خانم ووا رئیس کمیته دولتی آرشیو جمهوری تاتارستان با حضور در ساختمان آرشیو ملی ایران از مخازن آرشیوی این معاونت دیدن کرد و در دیدار و گفتگو با محمد جواد جعفریان بر ارتقای همکاری های فیمابین و انعقاد تفاهم نامه همکاری تاکید کرد.

عبدالرحمان ووا رئیس کمیته دولتی آرشیو جمهوری تاتارستان با ابزار خرسندی از بازدید بخش های مختلف آرشیو ملی ایران و مشاهده اسنادِ مختلف در رابطه با جمهوری تاتارستان گفت: با توجه به تغییرات روزآمد تکنولوژی، شاهد به کارگیری سیستم ایمنی پیشرفته در مراکز آرشیوی دنیا هستیم و با بازدیدی که از آرشیو ملی ایران داشتم، یکی از بهترین سیستم‌های ایمنی دنیا را در آرشیو ملی ایران دیدم.

وی با اشاره به بازدید از کارگاه مرمت اسناد گفت: کارگاه مرمت اسناد در آرشیو ملی ایران از تجهیزات به روز و کارآمد در کنار دانش تخصصی کارشناسان این حوزه برخوردار است که در این زمینه می توانیم با آموزش و تبادل اطلاعات، همکاری های مؤثری داشته باشیم. ضمن اینکه کارگاه مرمت اسناد با جدیدترین امکانات و تکنولوژی در آرشیو جمهوری تاتارستان راه اندازی شده است و بخش بزرگی از اسناد دیجیتال سازی شده و خدمات آرشیوی با سرعت بالایی به پژوهشگران ارائه می شود.

رئیس کمیته دولتی آرشیو جمهوری تاتارستان با بیان اینکه آرشیو این کشور تعداد ۷ میلیون واحد سند را در ۱۸ هزار متر مربع در خود جای داده است، گفت: داشته های فرهنگی و میراث مکتوب کشور تاتارستان در گذشته های دور در مساجد نظارت، حفاظت و نگهداری می شد، اما در حال حاضر آرشیو ملی این کشور تحت نظر وزارتخانه قرار داشته و بیش از صد سال قدمت دارد.

محمدجواد جعفریان معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران نیز در ادامه این جلسه با اشاره به پیوندهای تاریخی دو کشور ایران و تاتارستان گفت: ایران و روسیه و به طور خاص جمهوری تاتارستان پیوند تاریخی پردامنه و با سابقه ای با یکدیگر دارند.

وی اظهار داشت: پیوند عمیق تاریخی بین دو کشور ایران و تاتارستان موجب شده  است تا مجموعه زیادی از اسناد در اختیار هریک از کشورها باشد که امکان مبادله این اسناد با انعقاد تفاهم نامه فیمابین میسر است. اسنادی از رهبران حزب کمونیست ایران مربوط به یکصد سال قبل، در آرشیوهای کشور روسیه وجود دارد که در تلاش هستیم این اسناد را طی مبادله اسنادی، دریافت و در آرشیو ملی ایران نگهداری کنیم.

معاون آرشیو ملی ایران با تاکید بر این مطلب که آرشیو ملی ایران میراث دار مکتوب تمدنی بسیار بزرگ است، گفت: مشرق زمین گاهواره تمدن بشری است و کشور ایران همواره نقش مهمی در مسیر تمدنی مشرق زمین داشته است. بر همین اساس روابط و تعاملات فرهنگی می تواند به صورت حضوری یا در بستر برخط تقویت شود و ادامه پیدا کند. در این راستا آرشیو ملی ایران برای همسایگان خود سهم ویژه ای قائل است. برای نمونه، هم اکنون معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با آرشیو ملی کشورهایی چون تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان تعامل و ارتباط مفید و مؤثری دارد.

جعفریان در ادامه اظهار داشت: با توجه به قدمت جمهوری تاتارستان، علاقه مند هستیم در حوزه اسنادی تعاملات گسترده ای داشته باشیم و در این زمینه می توان نمایشگاه های مشترک اسنادی برپا کرد و این وعده را خواهم داد تا بازنگری ویژه‌ای به اسناد جمهوری تاتارستان و روسیه در آرشیو ملی ایران داشته باشیم.

وی با اشاره به استقبال جمهوری تاتارستان برای انعقاد تفاهم نامه همکاری یادآور شد: پیشنهاد می‌کنم پیش‌نویس تفاهم‌نامه آماده شود. ضمن اینکه آرشیو ملی ایران برنامه‌های مناسبتی رونمایی و خوانش اسناد قدیمی را در دستور کار خود قرار داده است، بر همین اساس می توان به منظور رونمایی از اسناد مشترک ایران و روسیه و نیز جمهوری تاتارستان، برنامه های فرهنگی برگزار کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مراسم رونمایی از اشعار آیینی ملک الشعرای بهار با حضور سید علی موسوی گرمارودی شاعر و حافظ پژوه، محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر، مصطفی فاطمیان مؤلف کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار، امیرمهدی حکیمی و حجت الاسلام محمدرضا زائری رییس اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

حجت الاسلام محمدرضا زائری در این برنامه ضمن خیر مقدم به  میهمانان و حضار در جلسه گفت:‌ مایه خرسندی است که در فاصله اربعین حسینی و شهادت امام رضا (ع) و در روزهای پایانی ماه صفر مراسم رونمایی از اشعار آیینی ملک الشعرای بهار برگزار شد. منصب ملک الشعرایی دارای جنبه مهمی است، زیرا شعر در روزگاری، سرآمد هنرمندان بوده است و امروزه نسل جدید کمتر از آن اطلاع دارد.

تدوین دانشنامه شعرهای مذهبی و آیینی یک ضرورت است

سید علی موسوی گرمارودی شاعر و حافظ پژوه با اشاره به انتشار کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار گفت: در ابتدا باید به این نکته مهم اشاره کنم که چاپ این اثر بسیار زیبا و عالی است و بنده هیچ اشتباهی در آن ندیدم. یکی از مسائل مهم در عرصه اشعار آیینی و مذهبی، فقدان دانشنامه مناسب در این حوزه است. به همین دلیل ضرورت دارد دانشنامه شعرهای مذهبی یا آیینی تهیه و تدوین شود. زیرا از سنایی یا قبل از سنایی، اشعار آیینی و مذهبی سروده شده، اما پراکنده است.

وی ادامه داد: بنده در ابتدای مجموعه شعرهای آیینی خود سه مقاله دارم. در این مجموعه مقاله ها درباره تاریخ شعر و بررسی اشعار آیینی در شعر قیصر امین پور و بررسی اشعار آیینی در شعر سید حسن حسینی، به تفصیل صحبت کرده ام؛ ولی متاسفانه به دلیل نبود دانشنامه در حوزه اشعار مذهبی جمع آوری نشده است و باید در این عرصه دست به کار تهیه و تدوین دانشنامه شد. زیرا ما در حوزه اشعار آیینی در دنیا، حرفی برای گفتن داریم. یکی از نمونه های بارز در این زمینه، اشعار مولانا است. این شاعر برای واقعه کربلا شعر سروده است، ولی این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

این شاعر پیشکسوت با اشاره به این مطلب که ملک الشعرای بهار در حوزه طنز سروده های کوتاه دارد، گفت: طنز ملک الشعرای بهار بسیار مؤثر است و اگر بخواهیم یک نوع از اشعار او را انتخاب کنیم، قصیده است، به خصوص زمانی که به زبان خراسانی سروده است.

ملک الشعرای بهار واژه شناسی بزرگ است

محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر با اشاره به برگزاری مراسم رونمایی از اشعار مذهبی ملک الشعرای بهار در روزهای مقارن با شهادت امام رضا (ع) گفت: معتقدم برگزاری این مراسم در این ایام حق مفقود شده ملک الشعرا در حوزه ادبیات دینی را ادا می کند. به اعتقاد من باید به سروده های ملک الشعرای بهار به اعتبار ویژگی هایی که در کمتر شاعری در سده اخیر جمع شده است، نگاه ویژه ای داشت. بعید است کسی را در ۱۰۰ سال اخیر در میان شاعران ممتاز بیابیم که فضل ملک الشعرای بهار را داشته باشد. آثار این شاعر پر آوازه در تراز خاصی قرار دارد؛ زیرا این شاعر ارزنده عقبه و پیشینه سترگ و بزرگی از ادبیات کهن و زبان فارسی دارد و اثر سبک شناسی سه جلدی او بسیار ارزشمند است.

این پژوهشگر با بیان این مطلب که ملک الشعرای بهار واژه شناس بزرگی است، گفت: او در زمره ادیبان و شعرایی است که ادبیات را دقیق و عمیق فهمیده است. او به همان میزان که در حوزه شعر شناخته شده، در حوزه های دیگر مانند پژوهش، تحقیق و ادبیات شناسی نیز زبانزد است. درون سروده های ملک الشعرای بهار حضور یک فیلسوف را می توان دید، زیرا جامعیتی که در شخصیت این شاعر دیده می شود، او را به ادیب و شاعری ذوفنون تبدیل کرده است.

وی ادامه داد: چندین حوزه برای شعر مذهبی می توان قائل شد که این حوزه‌ها شامل اشعار نیایشی، ستایشی، حکمیه و درنهایت درآمیختگی چند سازه با هم می شود و ملک الشعرای بهار به اعتبار آمار اشعار موجود در این کتاب، شاعر امام هشتم‌ (ع) است. از اشعار این شاعر در این کتاب در مدح پیامبر (ص) ۶ سروده، در مدح امام علی (ع) ۱۲ سروده که نیمی از آن ختم به ستایش امام رضا (ع) می شود، در مدح امام صادق (ع) یک سروده، در مدح امام زمان (عج) هشت سروده، و در مدح امام رضا (ع) ۲۷ سروده مستقل و ۱۰ سروده غیرمستقل آورده شده است.

وی در پایان گفت: مقدمه بسیار خوبی برای این کتاب نوشته شده که می توان این کتاب را را یک اثر پژوهشی ارزشمند نامید.

در ادامه امیر مهدی حکیمی نویسنده و مستندساز گفت: ملک الشعرای بهار در دوره دوم زندگی خود به سرودن اشعار اجتماعی روی آورد و با ظلم مبارزه کرد. سرودن این اشعار حاصل آموخته های مذهبی او است و توجه به اشعار این شاعر پرآوازه می‌تواند برای شاعران جوان، منبع و درس‌آموز باشد. ضمن اینکه ۹۰ درصد از شعار فارسی را شعرهای آیینی تشکیل می دهد؛ زیرا آیین، مذهب و دین همه ابعاد زندگی را در بر می گیرد.

ملک الشعرای بهار قصیده سرای توانمندی بود

مصطفی فاطمیان مؤلف کتاب اشعار آیینی ملک الشعرای بهار گفت: در طول تاریخ ادبیات فارسی، به تعداد انگشتان دست قصیده سرایانی به توانمندی ملک الشعرای بهار وجود داشته اند و عموم افراد شخصیت سیاسی، اجتماعی و جایگاه حکومتی این شاعر را می شناسند و کمتر به حوزه ادبیات ولایی و آیینی توجه دارند. ضمن اینکه در مقدمه کتاب، دیدگاه بزرگان ادب فارسی از کتاب بلند آفتاب خراسان آورده شده است.

وی با در ادامه ملک الشعرای بهار را خاتم الشعرا نامید و افزود: سیری در ادبیات آغاز شده که مربوط به تدوین اشعار آیینی شعرای ادبیات فارسی است. در حال حاضر پروژه بررسی ۱۱۰ شاعر مطرح ادبیات آیینی آغاز شده و بر اساس آن اشعار این شاعران احصا و اشعار آیینی آنها تدوین می شود که در این بین ملک الشعرای بهار نخستین شاعر است.

فاطمیان با بیان این مطلب که تدوین این اثر از سال ۱۳۹۵ آغاز شده است، ادامه داد: برای تدوین این کتاب از دو نسخه خطی کتابخانه ملی، یک نسخه خطی کتابخانه تبریز و یک نسخه خطی توسط مرحوم فرخ از ملک الشعرای بهار استفاده شده است. همه این نسخ خطی و چاپی بررسی و درنهایت این کتاب در ۱۰ بخش تدوین شد. نکته قابل توجه این است که در یک ترجیع بند از مرحوم ملک الشعرای بهار در عزای سیدالشهدا دو بند یافت شده است. بیش از ۳۰۰ بیت از اشعار ملک الشعرای بهار در حوزه ادبیات آیینی یافته‌ایم که جملگی از نسخ خطی احصا و چاپ ‌شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آئین نکوداشت دانشمند فرزانه علامه حسن زاده آملی، همزمان با نخستین سالگرد رحلت ایشان با معرفی پایگاه اینترنتی و کتاب الکترونیکی «سالک توحیدی» یادنامه حضرت علامه حسن زاده آملی عصر روز سه شنبه 29 شهریورماه با حضور آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی اکبر ناطق نوری عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی لاریجانی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، حجت الاسلام عبدالله حسن زاده آملی، آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر غلامرضا اعوانی استاد ممتاز فلسفه، سید عباس صالحی مدیر مؤسسه و مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان شعر و ادب فارسی، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و جمعی از اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه و مسئولان فرهنگی کشور برگزار شد.

آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این آئین نکوداشت، علامه حسن زاده آملی را عارف، فیلسوف، مفسر قرآن و عالم به ریاضیات و نجوم توصیف کرد و گفت: او مصداق بارز حدیث پیامبر است که می‌فرمایند بزرگانِ امت، حاملان قرآن و شب زنده‌داران هستند.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه معرفت نفس از دغدغه‌های مهم و ارزشمند دانشمند فرزانه حسن‌زاده آملی بوده است، تاکید کرد: بحث نفس در کتب فلسفه و مباحث روانشناسی همواره مورد توجه بوده است و دو تن از بزرگانی که در این زمینه مطالب مهمی به جا گذاشته اند، مرحوم علامه طباطبایی و علامه میرزا جواد آقا ملکی تبریزی بوده اند.

وی ادامه داد: مرحوم علامه میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در مراقبه‌های مربوط به ماه ذی‌القعده درباره کعبه می‌گوید که کعبه حقیقی، چیز دیگری است. مرحوم علامه طباطبایی در جلد ششم المیزان توضیح می‌دهد که چرا ما به اهمیت معرفت شهودی نفس توجه می‌کنیم. مرحوم میرزا جواد ملکی در کتاب «لقاء الله» مکرر مسئله مراتب نفس و کیفیت شهود نفس را بیان می کند.

آیت الله آملی لاریجانی در توصیف جایگاه علامه حسن زاده آملی افزود: روایت زیبایی از پیامبر اسلام(ص) وجود دارد که مرحوم شیخ صدوق هم در کتب مختلف روایی خود آن را نقل کرده است و البته عامه نیز این روایت را نقل کرده اند که پیامبر (ص) فرمود: « أشرافُ اُمَّتي حَمَلَةُ القُرآنِ و أصحابُ اللَّيلِ» و انصافاً مرحوم آیت الله حسن زاده آملی مصداق واقعی این روایت شریف بود که اشرف امت نه کسانی هستند که اهل رفاه، قدرت، ثروت، جاه و مقام هستند، بلکه حاملان قرآن و شب زنده داران هستند و علامه حسن زاده آملی از این قسم بود. او با قرآن مأنوس و شب زنده دار بود.

آیت الله صادق آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه یکی از دغدغه های جدی و مورد اهتمام مرحوم آیت الله حسن زاده آملی بحث معرفت نفس بود، افزود: معرفت نفس از مباحث نظری است که در میان حکمای اسلامی همواره مورد توجه بوده است. امروزه هم در غرب، مباحث فراوانی از زوایای مختلف درباره نفس مطرح شده است که هم در فلسفه و هم در مباحث غرب شناسی و همچنین در رشته هایی مانند زبانشناسی که دور به نظر می آید، وجود دارد.

وی ادامه داد: نخستین قدم در معرفت این است که انسان همه چیز را در خودش ببیند. هر انسانی به این مرحله برسد از قفس نفس آزاد شده است.

آیت الله آملی لاریجانی افزود: راهیابی به معرفت نفس به تمرین نیاز دارد. در این شرایط انسان خود را بی‌ماده و بی صورت می‌بیند و آنجا انسان به حقیقت نفس دست یافته است. هر اندازه روح انسان عظیم‌تر شود، تسلط او به عوالم دیگر ظاهرتر و بارزتر می‌شود. هر جایی که انسان خود را نبیند، ظهور حق بر او اتفاق می‌افتد و این عالم ربانی جز ظهور حق نیست.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تألیفات علامه حسن‌زاده آملی در باب معرفت نفس یادآور شد: کتاب «عیون»، یکی از بهترین کتاب ها در باب نفس است که آن علامه بزرگوار، با علاقه و نظم زیبایی آن را نوشته است.

به عنوان یک هم مسلک، به علامه حسن زاده آملی افتخار می کنم

آیت الله مصطفی محقق داماد عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن خیرمقدم به میهمانان و حضار در جلسه گفت: علامه حسن زاده آملی یک روحانی نمونه بود که ادبیات عرب و ادبیات ایران را عمیق می دانست و با سعدی و حافظ مانوس بود و بنده به عنوان یک هم مسلک، به او افتخار می کنم.

عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن خیرمقدم به حاضران در آئین نکوداشت دانشمند فرزانه علامه حسن زاده آملی افزود: به عنوان عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خیرمقدم عرض می کنم به همه سروران گرامی، علمای اعلام و اساتید عظام. در این مجلس به مناسبت اولین سالگرد رحلت علامه ذوفنون حضرت آیت الله حسن زاده آملی و گرامیداشت یاد و خاطره ایشان، گرد هم آمدیم تا از محسنات علمی و اخلاقی این عالم فرزانه صحبت کنیم.

وی ادامه داد: من به عنوان یک طلبه عرض می کنم که علامه ذوفنون حضرت آیت الله حسن زاده آملی نمونه ای از یک انسانِ صالح بود که می توانیم به عنوان استاد، عالم، هم سلک و هم لباس به او افتخار کنیم. او یک روحانی نمونه و عالم به تمامی رشته های الاهیات بود.

محقق داماد با اشاره به اینکه از دوران جوانی محضر آیت الله حسن زاده آملی را درک کرده است، گفت: بنده از جوانی خدمت ایشان بودم و می دانم که او به ادبیات عرب مسلط بود و آن را عمیق می شناخت. همانطور که ادبیات فارسی را عمیق می دانست و به علوم فلسفه، عرفان، تاریخ، تفسیر فقه و اصول اشراف کامل داشت.

آیت الله مصطفی محقق داماد یادآور شد: او بر علوم فارسی نویسی آگاه بود و حافظه خوبی داشت و با سعدی و حافظ نیز مأنوس بود و اشعار آنها را درست و به جا بکار می برد و اگر فردی غلط صحبت می کرد، او عمیقاً رنج می برد.

حیات پدرم سراسر نور بود

حجت الاسلام حاج شیخ عبدالله حسن زاده آملی فرزند علامه حسن زاده آملی در نخستین سالگرد ارتحال این عالم ذوالفنون گفت: آنچه علامه در طول سالهای حیات خود گفت، نوشت و پرورش داد، سراسر نور بود.

حجت الاسلام حسن زاده آملی افزود:‌ از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تشکر می کنم که مجلسی به یاد آن علامه گرانمایه برگزار کرده اند که باید بگویم محفلی آکنده از علم و فضیلت نور است.

وی با اشاره به روایت یکی از شاگردان علامه حسن زاده آملی گفت: یکی از شاگرادان خاص علامه که اکنون نیز در قید حیات است، گفتند که حَمَله عرش هشت نفر هستند و طبق روایات یکی از آن  حَمَله ها حضرت نوح است .

وی ادامه داد: آنچه علامه به صورت مکتوب نوشتند، جزئی از میراث مکتوب علامه به شمار می آید و شاگرادانی که علامه تربیت کردند، جملگی نفوس مستعدی بودند که به فعلیت رسیدند و همه تحت لِوای حَمَله عرش بودند. آن جناب فرمود حضرت نوح بر قلب علامه و آنچه در طول حیات ایشان گفت، نوشت و پرورش داد سیطره داشت که همه نور و نورافشانی بود. چه مکتوبات علامه و چه شاگردان ایشان همگی نور بودند.

علامه ذوفنون دانشمند فرزانه حسن زاده آملی از عرفان ثقلین و چند منبعی برخوردار بود

آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، علامه حسن زاده آملی، این عالم ذوفنون را اهل معرفت دانست و ازعرفان او به عنوان عرفان ثقلین و چند منبعی یاد کرد.

وی ادامه داد: علامه حسن زاده آملی در طول زندگی شریف خود عارف به معنای جامع، کامل و حقیقی بود. به اعتقاد من عارف تک ساحتی، عارف نیست. بشر عادی نمی تواند فقط از یکی از مسائل و منابع معرفت بهره مند باشد و در عین حال به همه حقایق دست پ‍یدا کند. زیرا این فقط کار معصومین است و تنها حضرات معصوم (ع) می توانند به مدد عقل، کتاب، سنت رسول، شهود حقایق را کشف و به همه آنها دست پیدا کنند. این مهم، کار انسان های کامل است که به همه امور مشرِف هستند و می توانند از همه ظرفیت ها استفاده کنند و هریک از منابع را به فعلیت برسانند و به واقع همه حقایق را تنها از یک منبع کشف کنند. این کار، از عهده انسان های عادی خارج است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این مطلب که علوم، از ساحت الهی به ساحت انسانی تنزل می کند، گفت: انسان های عادی برای کشف حقایق باید همه منابع را به خدمت گیرند تا بتوانند مجموع آنها را کشف کنند و علامه ذوفنون چنین بهره مندی را داشت. چون او یک فیلسوف، عارف متکلم بود و عالم به عرفان نظری بود و به آرای اهل عرفان، اشراف داشت. در عین علم به علوم عرفان، او به علومی چون فیزیک و ریاضیات نیز آشنا بود و به تعبری فیزیکدان و عارف بود.

رئیس شورای سیاستگذاری حوزه علمیه استان تهران درباره تسلط علامه حسن زاده به ادبیات فارسی و ادبیات عرب نیز گفت: او یک ادیب پارسی بود که به واقع اگر فقط شاعر ادیب می بود، تاریخ از او به عنوان یکی از بزرگترین ادبای فارسی تاریخ ایران یاد می کرد. فعالیت هایی که او در حوزه ادبیات فارسی کرد، ادبای فارسی دان نتوانستتد انجام دهند. او همچنین به ادبیات عرب تسلط کامل داشت و به گویش  طبری شعر می گفت. علامه حسن زاده آملی، مولوی را خوب می شناخت و به اشعار ایشان مسلط بود.

وی عنوان کرد: به اعتقاد من او یک عارف جامع بود و عرفانی را می دانست که از آن به عرفان ثقلین و چند منبعی تعبیر می کنیم. از بزرگترین مشکلات معرفت بشری و به خصوص بشر معاصر، از سویی جزئی نگری و تجزیه معرفت است و از سوی دیگر تک منبع بودن است و تک منبع بودنِ علم و عرفان هر دو آفت است. به همین دلیل، عیب عرفان رایج آن است که هم منبع و هم شهود، هر دو بشری است.

عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی با بیان این مطلب که عرفان علامه ذوفنون علامه حسن زاده آملی عرفان اهل بیتی است گفت: علامه حسن زاده از عرفان اهل بیتی برخوردار بود و از همه ابزارها برای دریافت های باطنی و مواجهه با باطن انسان، بهره می برد.

وی در پایان یادآور شد: به شدت حاجتمند مولود عرفان ثقلین هستیم. عرفانی که به همه منابع و معارف سپهر الهی متصل است و در سیر خاصی به ساحت انسانی منتقل می شود و این نوع عرفان در عین حال که ابزار تولید معرفت است، ابزار سنجش معرفت نیز به شمار می آید و می توان با سنجش یافته هریک از منابع، سره از ناسره را تشخیص دهیم و علامه حسن زاده آملی به چنین عرفانی دست یافته بود.

علامه حسن‌زاده آملی بر آشتی عرفان و قرآن تاکید داشت

غلامرضا اعوانی استاد ممتاز فلسفه و عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، ضمن تأکید بر آشتی عرفان و قرآن توسط علامه حسن‌زاده آملی، گفت: عالم ربانی علامه حسن زاده آملی، وارث اخلاق نبوی است و در میان خفتگان، به حق بیدار است. او در حیات پر برکت خود برهان، عرفان و قرآن را با هم آشتی داد و همه را واحد معرفی کرد.

این استاد فلسفه با بیان این مطلب که بزرگترین حکمای جهان اسلام در ایران زندگی کرده اند، افزود: علامه حسن زاده آملی علاوه بر آگاهی بر حکمت، بر علوم ریاضیات، هندسه و نجوم نیز اشراف داشت.

غلامرضا اعوانی یادآور شد: عالم ربانی، وارث اخلاق نبوی است و مانند بیداری در میان خفتگان است. علامه حسن زاده آملی نیز از ویژگی توصیه شده خداوند در آیه 79 سوره شریفه آل عمران «مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتَابَ وَالْحُکْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِبَادًا لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِمَا کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتَابَ وَبِمَا کُنْتُمْ تَدْرُسُون» برخوردار بود.

شعرخوانی افشین علاء، امضای لوح یادبود آئین نکوداشت علامه حسن زاده آملی توسط مهمانان ویژه، برگزاری نمایشگاه اسناد و تصاویر مربوط به دوران حیات دانشمند فرزانه علامه حسن زاده آملی و آثار و تالیفات ایشان از دیگر بخش های جنبی این مراسم بود.

ایرا! صبور باش…

آمد خبر که خرمن دانش تباه شد

عرفان و فقه و فلسفه بی‌تکیه گاه شد

رود از میان شکافت و کوه از کمر شکست

از زخم این تبر، طبرستان تباه شد

پیری رهید از قفس تن که در غمش

پیراهن جوانی و غیرت سیاه شد

پیری که آسمان به عبایش چو وصله بود

پیری که از مهابت او کوه، کاه شد

پیر ارچه بود، لشکر همت ز هم گسیخت

یک تن اگرچه بود، خرد بی‌سپاه شد

تاج دلاوری ز سر مهتری جدا

تخت سخنوری تهی از فر و جاه شد

علامه‌ای، سپهردلی، کیمیاگری

کز او خزف چو لعل و شفق چون پگاه شد

یعقوب دهر بار دگر جامه را درید

زیرا که دید یوسف حکمت به چاه شد

سلطان اشک، بار دگر بار عام داد

پس خیل دیده راهی آن بارگاه شد

برداشت عقل، افسر فرزانگی ز سر

دستار عشق سوخت، جنون بی‌کلاه شد

باور نمی‌کنم که حسن زاده رفته است

مازندران؟ نه! ملک جهان بی‌پناه شد

آمل گریست، بحر خزر سینه چاک کرد

جنگل خمید، بیشه پر از دود آه شد

البرز شاهد است دماوند خون گریست

آسیمه سر، هراز بر این غم گواه شد

ایرا! صبور باش حسن زاده چون برفت

فردا تو را به حشر، شفیع گناه شد

در سینه‌ات جواهر اسرار خفته است

هرچند دیده‌ات تهی از آن نگاه شد

خاموش شد اگرچه صدای عصای او

پژواک آن عجین به رگ هر گیاه شد

ایرا به خود ببال که فرزند خطه‌ات

مقصود دیر و مدرسه و خانقاه شد

ایرا به خود ببال که بال فرشتگان

تا پا نهد به عرش برین، فرش راه شد

ایرا به خود ببال که در اربعین شاه

دردانه‌ات روانه به دیدار شاه شد

ایرا ببین که دوخت فلک دیده سوی تو

خاک ره تو قبله گه مهر و ماه شد

ابیات ناشیانه سرودم، مرا ببخش

تقصیر گریه بود، اگر اشتباه شد...

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشعار آیینی ملک الشعرای بهار شاعر پر آوازه ایرانی که توسط نشر سلمان پاک روانه بازار نشر شده است، به همت اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران 31 شهریورماه (ساعت 10) در محل اندیشگاه فرهنگی این سازمان رونمایی می شود.

در این مراسم که با حضور جمعی از ادیبان و فرهیختگان برگزار می شود، ویژگی های اشعار ملک الشعرای بهار و اشعار آیینی او توسط سیدعلی موسوی گرمارودی، محمدرضا سنگری، احمد نادمی و مصطفی فاطمیان مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.

انديشگاه فرهنگي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، درگاه ارتباطي اين سازمان با انديشوران و نخبگان فرهنگي است و می کوشد تا ازطريق برگزاری رويدادهای متنوع فرهنگی در عرصه كتاب و انديشه مانند رونمايی و معرفي آثار برتر حوزه نشر، بررسي پايان نامه های برجسته علمي، تجليل و تقدير از تلاش های اثرگذار و بزرگداشت چهره های ماندگار و معرفي آثار فاخر به الگو سازی و تدوين استانداردهای توليد و عرضه فكر و انديشه بپردازد.

به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در ادامه برگزاري سلسله‌ نشست‌های انديشگاه فرهنگي، اولين نشست از سلسله جلسات «گفتگوی آزاد درباره معرفی و تحلیل کتاب های مشهور و کلاسیک»  به زبان انگلیسی، روز دوشنبه 3 اکتبر 2022 مصادف با 11 مهر 1401 با حضور دکتر حسین نظری، عضو هیات علمی و رئیس مرکز زبان های خارجی دانشگاه تهران از ساعت 16 در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود.

لازم به ذكر است اين نشست ها به صورت هفتگی و منحصراً به زبان انگلیسی برگزار خوهد شد.

علاقه‌مندان برای حضور در این نشست‌ها می‌توانند به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اندیشگاه فرهنگی مراجعه کنند.

ثبت نام برای کلیه علاقه‌مندان بلامانع است.

 علاقه مندان جهت ثبت نام می توانند با شماره تماس های 8864486 ،81623313 و 816232654 تماس حاصل نمایند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مراسم نخستین سالگرد رحلت علامه حسن زاده آملی«علامه ذوالفنون» روز سه شنبه ۲۹ شهریورماه سالجاری ساعت ۱۶:۳۰ در مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می شود.

این مراسم با همکاری ستاد بزرگداشت نخستین سالگرد رحلت علامه حسن زاده آملی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود.

علامه ذوالفنون حسن‌زاده آملی فیلسوف، فقیه، ادیب، منجم، ریاضیدان وعارف معاصر شیعه، متولد 1307 در روستای ایرا از توابع لاریجان آمل است که نزد اساتید بزرگی همچون مهدی الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی، علامه طباطبایی و سید محمدحسن الهی تلمذ نمود.

از علامه حسن‌زاده آملی آثار فراوانی در فلسفه، عرفان، ریاضی، نجوم، ادبیات فارسی و عربی برجای مانده است. دیوان اشعار وی نیز مورد اقبال اهالی شعر و ادب فارسی قرار گرفته است.

علامه حسن‌زاده آملی ۳ مهر ۱۴۰۰ (۱۸ صفر ۱۴۴۳ق) و در 92 سالگی بر اثر بیماری قلبی در آمل درگذشت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.

در بخشی از پیام مقام معظم رهبری که بمناسبت رحلت علامه حسن زاده آملی صادر شده، آمده است:

این روحانی دانشمند و ذوفنون ازجمله چهره های نادر و فاخری بود که نمونه های معدودی از آنان در هر دوره، چشم  و دل آشنایان را می نوازد و تواماً دانش و معرفت و عقل و دل آنان را بهره‌مند می سازد. نوشته ها و منشات این بزرگوار منبع پرفیضی برای دوستداران معارف و لطائف بوده و خواهد بود. ان شاء الله

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، از کلیه پذیرفته شدگان مرحله اول نهمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه های اجرایی کشور، تقاضا می گردد جهت ارایه مدارک و مستندات مورد نیاز در بازه زمانی 1401/07/09  لغایت 1401/07/20 و از ساعت 9  لغایت 14 جهت تشکیل پرونده، به سازمان اسناد و کتابخانه ملی مراجعه نمایند.

در صورت نیاز جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های 81622245  و یا 81622260 تماس حاصل نمایید.

نشانی سازمان: بزرگراه حقانی(غرب به شرق)، بعد از ایستگاه مترو حقانی، بلوار کتابخانه ملی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (درب شرقی- ورودی مراجعان).

مدارک و مستندات مورد نیاز جهت تشکیل پرونده  بررسی مدارک داوطلبین:

نخستین جلسه هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی در دولت سیزدهم با حضور معاون اول رییس جمهور برگزار شد؛
معاون اول رییس جمهور با اشاره به اهمیت نگهداری، حفظ و بهره برداری از اسناد و کتب و نسخ خطی تاریخی ملت بزرگ ایران تأکید کرد: باید با ارتقا و تجهیز امکانات سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تمام علاقمندان، دانشجویان و دانش پژوهان از هر نقطه از کشور و جهان بتوانند به آسانی به اسناد و کتب ملی تاریخی کشور برای انجام تحقیقات علمی دسترسی داشته باشند.

دکتر محمد مخبر عصر امروز چهارشنبه در نخستین جلسه هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم با تأکید بر اینکه باید با رفع معضلات و مشکلات سازمان اسناد و کتابخانه ملی در جهت ارتقای جایگاه و مقام علمی این سازمان در دولت سیزدهم گام برداریم، تصریح کرد: توجه بیش از پیش به فعالیت ها، اقدامات و تلاش های سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در حفظ، جمع آوری و در اختیار قرار دادن گنجینه علمی کهن ایران زمین به نهادینه شدن فرهنگ مکتوبات و نسخ خطی منجر می شود.

دکتر مخبر بر ضرورت جلوگیری از خروج غیرقانونی کتب و نسخ خطی از کشور تأکید کرد و ادامه داد: نباید با این مخزن بزرگ علمی کشور عادی و ساده برخورد کرد بلکه با یک حرکت منسجم، تخصصی و دقت نظر در راستای انتقال تاریخ کتبی کشور به نسل های آینده کشور اقدامات اساسی اتخاذ کرد.

معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه این اسناد تاریخی به هیچ عنوان قابل ارزش گذاری نیست چرا که تاریخ یک ملت، مذهب و جامعه است، گفت: هیچ تناسبی بین ارزش مادی این اسناد با اهمیتی که برای تاریخ این کشور دارد، وجود ندارد چراکه زبان حال یک ملت چند هزار ساله است.

دکتر مخبر گفت: امیدواریم با تحول جدیدی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در دولت سیزدهم انجام شده، شاهد یک اقدام اساسی برای حفظ و نگهداری اسناد و نسخ خطی کشور باشیم.

همچنین در این جلسه که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعضای هیات امنای این سازمان برگزار شد، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی گزارشی از مشکلات، درخواست ها و اقدامات سازمان اسناد و کتابخانه ملی در طول یک سال گذشته از جمله خریداری و حفظ اسناد و نسخ خطی برای جلوگیری از قاچاق، اقدامات در راستای حفظ و رفع مشکلات امنیتی نگهداری نسخه های خطی این سازمان و بهبود امکانات و تجهیزات ارائه کرد.

در پایان این جلسه نیز با حضور دکتر مخبر از اسناد مرتبط با اربعین حسینی(ع) در طول دهه های گذشته رونمایی شد.

این اسناد برای نخستین بار و به عنوان استخراجی جدید از گنجینه اسناد ملی ایران به شمار می رود که شامل نمونه هایی از اظهار خاکساری مردم ایران زمین به آستان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در طول تاریخ در قالب وقفنامه ها با قدمت ۶۰۰ ساله، اسناد، بخشنامه ها و گزارش های مرتبط با زوار اربعین حسینی و دسته های عزاداری ایرانیان و اعراب در طول قرن های گذشته بود.

پیام امام خمینی(ره) به مناسبت اربعین حسینی برای دعوت از مردم برای ادامه تظاهرات ها و اعلام پشتیبانی خود از جمهوری اسلامی، مقابله با اقدامات رژیم در ایجاد قحطی مصنوعی، جلوگیری از  تلاش آمریکا در به غارت بردن تسلیحات و ... در ۲۵ دی ۱۳۵۷؛ برگزاری مراسم اربعین در عمارت صاحبقرانیه با حضور شاهزادگان و  مقامات؛ بخشنامه رئیس الوزرا(محمود جم) مبنی بر حذف روزهای ۹ محرم، ۱۹ و ۲۳ رمضان و اربعین از تعطیلات رسمی در ۲۵ فروردین ۱۳۱۷؛ عزیمت کنسول ایران در بغداد به کربلا به منظور  نظارت و مدیریت تجمع دسته های عزادار عرب و عجم در روز اربعین  در ۲۷ مهر ۱۳۰۰ از جمله عناوین اسنادی بودند که در این مراسم رونمایی شدند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نخستین نشست خبری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در دولت سیزدهم در تاریخ 14 شهریورماه با حضور عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی،‌ فاطمه صدر سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان و محمد جواد جعفریان معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در محل اندیشگاه این سازمان برگزار شد و هریک از معاونان، گزارش عملکرد معاونت ها و زیرمجموعه های مربوطه را در هشت ماه گذشته شرح دادند. 

کتابخانه ملّی ایران تخصصی ترین تجلی دانش و علم اطلاعات و دانش شناسی است

عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران با بیان این مطلب که کتابخانه ملّی فضایی چند بُعدی دارد، گفت: کتابخانه ملّی ایران از یک سو تخصصی ترین مظهر و تجلی دانش و علوم اطلاعات و دانش شناسی است و از سوی دیگر وظیفه آموزش، پژوهش و ارائه خدمات را برعهده دارد. مروری بر اهداف مندرج در قانون اساسی کتابخانه ملّی حاکی از این است که صیانت و حفاظت، گردآوری و سازماندهی از آثار مکتوب و غیرمکتوب در حوزه های ایران شناسی، اسلام شناسی، انقلاب اسلامی و دسترس پذیر کردن آن، تامین منتخب گنجینه جهانی در ارتباط با آثار مکتوب و غیر مکتوب، تلاش برای تربیت و اعتلای سطح تخصصی امور کتابداری، امور اطلاعات و دانش شناسی، تسهیل در امر مطالعه و اعتلای فرهنگ عمومی، مشاوره و نظارت بر خدمات کتابخانه های کشور ازجمله رسالت ها و وظایف این سازمان است. کتابخانه ملّی ایران به طور مشخص نقش سیاست گذاری در جهت هم افزایی و همکاری با کتابخانه های سراسر کشور را دارد و امید است در دولت سیزدهم این امکان فراهم شود تا آحاد مردم از خدمات سازمان اسناد و کتابخانه ملی بهره مند شوند.
وی ادامه داد: در این معاونت چهار اداره کل وجود دارد که شامل اداره کل فراهم آوری، اداره کل پردازش، سازماندهی، اداره کل اطلاع رسانی و اداره کل کتب خطی و نادر می شود. گروه واسپاری و ثبت آثار در اداره کل فراهم آوری این سازمان، تعداد70 هزار و 420 عنوان در 179 هزار و 648 نسخه کتاب را از دی ماه سال گذشته تاکنون دریافت کرده است و این سازمان موظف است بر اساس قانون واسپاری (قانون 205 شورای عالی انقلاب فرهنگی) سهمیه ای از کتب خود را به مراکز اختصاص دهد. سهمیه کتابخانه ملّی ایران از این دریافت، برای کل کتابخانه ملّی تعداد 143 هزار و 365 نسخه و برای سایر مراکز 36 هزار و 283 نسخه بوده است.
معاون کتابخانه ملّی ایران با اشاره به منابع دریافت شده در گروه منابع غیرکتابی افزود: در گروه منابع غیرکتابی، در همین بازه زمانی تعداد 43 هزار و 258 نسخه و در مجموع 17 هزار و 739 نسخه غیرکتابی دریافت شده است و گروه مبادله و اهدای سازمان بالغ بر 80 هزار نسخه کتاب لاتین و 527 هزار مورد اهدایی داشته است که در مجموع تعداد 144 هزار و 739 نسخه ازسوی سازمان به 94 کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی داخل کشور اهدا شده و تعدادی از این منابع به کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی خارج از کشور ارسال و اهدا شده است.
وی افزود: در اداره کل نسخ خطی فعالیت هایی چون فراهم آوری، پردازش و اطلاع رسانی نسخ خطی انجام می شود که فهرست نویسی نسخ خطی نزدیک به یک هزار و 269 نسخه بوده و براساس آمار ارائه شده 73 نسخه خطی از ابتدای سال 1400 تا پایان خردادماه خریداری شده است که هم اکنون جلدهای 78 و 67 فهرست نسخه خطی آماده چاپ هستند.
مومنی به آمار اداره کل پردازش و سازماندهی این سازمان اشاره کرد و گفت: در این اداره کل درخواست های فیپا مورد بررسی قرار گرفته است. ایجاد رکورد کتاب و منابع غیرکتابی، فهرست نویسی پیش از انتشار، فهرست نویسی بنیادی، فهرست نویسی پس از انتشار، مستندسازی، تخصیص شابکا و شاپا از دیگر فعالیت های صورت گرفته در این اداره کل بوده است. همچنین فعالیت های اداره کل اطلاع رسانی ارائه خدمات به کاربران در زیرگروه های اداره مخازن تخصصی و عمومی، بخش مرجع و پذیرش، کتابخانه کودکان، کتابخانه نابینایان، سرای پژوهش، شیفت شب، نشریات، منابع غیرکتابی، ایرانشناسی و اسلام شناسی و غیره انجام می شود.
وی در ادامه درباره پاسخگویی به نیاز پژوهشی محققان گفت: در بخش مرجع و پذیرش، کارشناسان مربوطه پاسخگوی نیاز بیش از50 هزار پرسش کاربران و پژوهشگران بوده اند و در بخش مرجع مجازی بالغ بر 19هزار پاسخگویی به پرسش کاربران به صورت حضوری و 2 هزار و 120 مورد پاسخگویی به پرسش کاربران به صورت تلفنی صورت گرفته است. در بخش کتابخانه کودکان گردآوری کتاب، اسکن کتابخانه های منتشر شده، دریافت و آماده سازی بالغ بر 17 هزار نسخه کتاب و برگزاری کارگاه های آموزشی و غیره انجام شده است. ارائه خدمات در شیفت شب کتابخانه ملّی ایران نیز یکی از خدمات پرمخاطب و ویژه اعضای کتابخانه ملی است که در طول سال انجام می شود.
مومنی با اشاره به گروه نشریات و پیایندها گفت: در گروه نشریات نیز دریافت نشریات جاری ازطریق واسپاری، مبادله و اهدا و روزنامه های جاری 65 هزار و 230 نسخه بوده است. در حوزه فعالیت های غیرکتابی نیز افزایش موجودی وجود داشته است و ریاست سازمان نیز به برقراری تعامل با سازمان های مختلف به منظور ارسال و واسپاری منابع غیرکتابی به کتابخانه ملی ایران تاکید دارد و در این زمینه مکاتباتی صورت گرفته است.
وی درباره فعالیت های گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی بیان کرد: این گروه تخصصی وظیفه نگهداری، حفاظت و ارائه منابع حوزه ایرانشناسی و اسلام شناسی را دارد و خوشبختانه به دنبال پیگیری ها و برقراری تفاهم نامه های همکاری در این حوزه افزایش موجودی ایجاد شده است. کتب ایرانشناسی و اسلام شناسی 452 نسخه، منابع آماده سازی شده یک هزار و 120 نسخه و کتب تحلیلی 450 نسخه بوده است که در بانک ایران شناسان قرار گرفته است.
معاون کتابخانه ملّی ایران در ادامه با اشاره به میزان ثبت عضویت از دی ماه سال گذشته تاکنون گفت: تعداد 4 هزار و 820 نفر در هشت ماه گذشته به عضویت جدید کتابخانه ملّی درآمدند و 4 هزار  و 200 نفر اعضای قبلی این کتابخانه نیز عضویت خود را تمدید کردند که به طور کل 256 هزار نفر عضو کتابخانه ملّی ایران هستند.

کتابخانه ملّی ایران بزرگترین و کامل ترین بانک نشریات ایران را دارد

در ادامه این نشست فاطمه صدر سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران ضمن معرفی اداره کل های زیر مجموعه این معاونت گفت: یکی از مهمترین اداره کل های این معاونت اداره کل پژوهش و کتابداری و آموزش است. این اداره کل، مسئولیت سه گروه پژوهشی ایران شناسی و اسلام شناسی، گروه پژوهشی علوم داده و هوش مصنوعی و گروه پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی را به عهده دارد. ازآنجاکه سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران دارای نقش حاکمیتی از یک سو و از نقش مرجعیت از سوی دیگر را در حوزه های دانش های تخصصی ازجمله علم اطلاعات، دانش شناسی، علوم آرشیوی، حفاظت و نگهداری و یا بحث های پژوهشی مرتبط با آن برعهده دارد؛ اعضای هیات علمی هم اغلب پروژه های پژوهشی که شکل ملّی دارند را به انجام می رسانند.
وی ادامه داد: در هشت ماه گذشته، 16 دوره آموزشی با 8 موضوع تخصصی به صورت الکترونیکی و یا مجازی برگزار شده است. در زمینه طرح های پژوهشی نیز 31 طرح پژوهشی مصوب یا خاتمه یافته است که مجموع این طرح های پژوهشی حوزه های تخصصی را شامل می شود. در زمینه انتشارات تلاش بر انتشار کتاب های تخصصی در عرصه های مختلف علم اطلاعات و دانش شناسی بوده است. انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران جایگاهی علمی دارد که تلاش شده تا آثار تخصصی پژوهشگران و اندیشمندان داخلی و خارجی در حوزه های متفاوت منتشر شود که شامل موضوعات پژوهشی، علمی، تولید دستنامه ها و اصطلاح نامه های تخصصی، آثار سند پژوهشی، نسخه پژوهی، تاریخ معاصر و تاریخ شفاهی می شود. در زمینه تدوین دانشنامه ها، در حال حاضر دانشنامه های تخصصی چون دانشنامه مدیریت اسناد، دانشنامه علم آرشیو، دانشنامه سند شناسی و دانشنامه زنان ایران در حال تدوین است و برخی از آنها مانند دانشنامه سند شناسی در مراحل آخر برای چاپ و انتشار قرار دارند.
سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به شرح وظایف پژوهشکده اسناد گفت: این پژوهشکده از قدیمی ترین پژوهشکده هایی است که در زمینه تاریخ شفاهی، تاریخ معاصر و علم آرشیو مشغول فعالیت است و ازآنجاکه علم آرشیو در ایران سابقه ای طولانی ندارد، زمینه های پژوهشی چون برگزاری همایش های پژوهشی و تاریخ شفاهی، نشست های تخصصی مرتبط و تولید مقاله ها در این بخش از پژوهشکده انجام می شود. همچنین دفتر تدوین استانداردها نیز به دلیل جایگاه بحث استاندارد در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مستقر است و تاکنون بسیاری از استانداردهای ملی تحت نظارت سازمان ملّی استاندارد تدوین شده است.
صدر همچنین درباره فعالیت های انجام شده در حوزه تاریخ شفاهی اظهار داشت: در زمینه های مختلف علمی با 62 مصاحبه شونده، مانند اندیشمندان، استادان دانشگاه و متخصصان مصاحبه های تاریخ شفاهی انجام شده است که دریافت اطلاعات از این اشخاص 4500 دقیقه بوده است. در زمینه فهرست نویسی تاریخ شفاهی نیز 32 فهرست تاریخ شفاهی در این مدت به انجام رسیده است. مستندسازی اسامی و اصطلاحات روزمره و کلیدواژه های تاریخ شفاهی 169 عنوان بوده است و در بخش پیاده سازی متن های مصاحبه پنج هزار و 507 دقیقه پیاده سازی شده است و تعداد 25 هزار و 200 دقیقه از منابع تاریخ شفاهی آماده انتشار است.

وی با در ادامه وظیفه دیجیتال سازی منابع را ازجمله وظایف معاونت پژوهش و منابع دیجیتال این سازمان عنوان کرد و گفت: وظیفه دیجیتال سازی منابع درون سازمانی و برون سازمانی برعهده این معاونت است. دیجیتال سازی منابع برون سازمانی جزو تعهداتی است که با تفاهم نامه ها انجام می شود، ولی منابع درون سازمانی شامل منابعی می شود که در معرض خطر از بین رفتن هستند و این مهم در حوزه اسناد و نسخ خطی بیش از هر عنوانی به چشم می خورد. در اداره کل شناسایی و فراهم آوری منابع دیجیتال، منابع دیجیتال زاد که به صورت دیجیتالی در فضای علم کشور و یا پایگاه های بین المللی وجود دارد، شناسایی می شوند و فهرست نویسی دیجیتالی روی آنها صورت می گیرد و در ادامه نام گذاری و گروه بندی می شوند که در کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران قابلیت بهره برداری عمومی وجود دارد. اولویت در دیجیتال سازی منابع در داخل سازمان مربوط به معاونت های تخصصی در زمینه نسخ خطی،‌ نشریات قدیمی است. اداره کل پردازش دیجیتال خروجی و محصول نهایی منابع دیجیتال شده سازمان و پنجره ارتباطی ما با مخاطبان بیرونی است.
صدر با اشاره به فعالیت کتابخانه دیجیتال بیان کرد: کتابخانه دیجیتال بخش سامانه نشریات «سنا» که نشریات غیر پژوهشی و غیر علمی  است را در بر می گیرد. در این سامانه نشریات قدیمی از دوره قاجار تا پهلوی و دوره معاصر را در اختیار مخاطبان قرار می دهد. بنابراین کتابخانه ملّی ایران بزرگترین و کامل ترین بانک نشریات ایران را دارد. یکی دیگر از سامانه های موجود «ایران ژورنال» نام دارد که مشتمل بر نشریات علمی سازمان است. پایگاه سوم سامانه «فهرستگان نسخ خطی» نام دارد. در این بخش نسخ خطی که در مخازن سازمان موجود است، دیجیتال سازی شده و در این سامانه قرار می گیرد.
سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به آمار بازدید کنندگان از سامانه های نشریات ایران «سنا»، «ایران ژورنال» و «فهرستگان نسخ خطی» گفت: از آذرماه سال گذشته تاکنون از سامانه «سنا» تعداد 442 هزار و 307 نفر بازدید کرده اند و در سامانه «ایران ژورنال» نشریات علمی ایران نیز تعداد 78 هزار و 166 مدرک بارگذاری شده و 442 هزار و 307 نفر از این سامانه دیدن کرده اند. در سامانه فهرستگان نسخ خطی 7 هزار و 513 نفر بازدید کننده، سامانه کتابخانه های کشور 18 هزار و 404 نفر بازدید کننده و سامانه مراکز اسناد کشور 6 هزار و 448 بازدید کننده داشته است.
فاطمه صدر در پایان گفت: فناوری های جدید در عرصه دیجیتال روزانه در حال تحول و پیشرفت است. بر همین اساس ازطریق ارتباط با برخی مؤسسات دانش بنیان که به صورت تخصصی در زمینه هوش مصنوعی فعالیت می کنند، در تلاش هستیم تا برخی از فرآیندهای دیجیتال سازی و پردازش را از این طریق به نتیجه برسانیم. در همین زمینه سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران سه پروژه فعال در زمینه هوش مصنوعی در دستور کار خود قرار داده است که مراحل پژوهشی آن در شرکت های دانش بنیان انجام شده و به زودی به بهره برداری خواهد رسید.

برای نخستین بار در طول تاریخ معاصر، ورود اسناد به قوانین برنامه توسعه هفتم کشور تحقق خواهد یافت

محمد جواد جعفریان معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران گفت: معاونت اسناد ملی ایران در دو حوزه اصلی برابر تصریح قانونی خود (قانون اسناد ملی ایران) فعالیت می کند. حفظ و حراست از میراث مکتوب ایران، اسنادی به بلندای تاریخ عظیم حوزه تمدنی ایران برعهده این سازمان است. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همانند میراثی که در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نگهداری می شود، در حوزه مکتوب از این میراث حفاظت می کند.
جعفریان افزود: نکته دیگر ذخیره اسناد اداری کشور است. در حوزه اسناد تاریخی وظیفه اصلی و اولیه این سازمان نگهداری از این میراث مکتوب به نمایندگی نسل های گذشته، امروز و آینده است. این اسناد به مثابه میراثی است که به ارث رسیده و باید به بهترین شکل نگهداری، جمع آوری و پایدار شوند، همچنین این سازمان درخصوص اشاعه و امکان بهره مندی از میراث مکتوب وظایفی را برعهده دارد.
وی ادامه داد: ساختمان اسناد ملی ایران یکی از مقاوم ترین و با کیفیت ترین ساختمان ها به شمار می رود و به عبارت دیگر یک شاهکار مهندسی است. اما در هر سازه ای درصورت عدم نگهداری صحیح و عدم پرداخت صحیح می تواند آفاتی را برای مظروف خود ایجاد کند، به ویژه که آن مظروف شیئی با قدمت فراوان، ظریف و آسیب پذیر باشد. تلاش کرده ایم در این حوزه مبتنی بر تجارب گذشته و با گردآوری همه این تجارب فارغ از حب و بغض، فعالیت هایی را به نفع حفظ و حراست از اسناد کشور در دستور کار قرار دهیم.
معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با بیان این مطلب که در حوزه آب، آتش و آفات اقدامات ویژه ای برای حفاظت اسناد انجام شده است، گفت: نخستین بازخورد آن را در بارندگی های اخیر تجربه کردیم. در همین راستا پروتکل های رفتاری با رطوبت در این سازمان و شیوه سرکشی ها تغییر کرد.
به گفته وی، یکی از دلایل بروز مشکلاتی که در آخرین آبگرفتگی در ساختمان آرشیو ملی ایران رخ داد، عدم سرکشی 60 ساعته به مخازن در روزهایی بود که بارندگی شدیدی رخ داد، بر همین اساس در بارندگی های اخیر سرکشی های یک ساعته به مخازن در 24 ساعت صورت گرفت، ضمن اینکه اقامت شبانه مدیران برای مدیریت بحران احتمالی لحاظ شد.
جعفریان از همکاری شهرداری و شورای شهر تهران برای حفاظت از اسناد خبر داد و گفت: رایزنی های لازم به منظور عایق بندی رودخانه جنب ساختمان آرشیو ملی ایران از جنس همان عایقی که در کف دریاچه چیتگر بکار رفته است، با شهرداری و شورای شهر تهران انجام شده است.
وی با اشاره به ابلاغ دستور العمل ها و توصیه هایی برای نگهداری از اسناد به دستگاه های کل کشور، اضافه کرد: برای حفاظت از میراث مکتوب در برابر سوانحی چون آتش سوزی اقداماتی از گذشته صورت گرفته بود، اما تکمیل نشده بود. بر همین اساس در نخستین ماه های حضور در این سازمان مناقصه سیستم اطفای حریق توسط معاونت پشتیبانی سازمان انجام شد، این موضوع هم اکنون در دست اقدام است و به زودی اپراتور 24 ساعته کنترل حوادث را در آرشیو ملی ایران طی مراحل اداری و قانونی مستقر خواهیم کرد و گاز تخصصی که در صورت بروز حادثه هیچ آسیبی به اسناد وارد نکند، تعبیه می شود.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: در زمینه کنترل آفات نیز اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است، مدت 20 سال است که در این سازمان اسناد دریافتی برخی از دستگاه ها که امکان رسیدگی به سند در آن دستگاه وجود ندارد را میزبانی می کنیم. به عبارت دیگر ما در یک روز دو تریلی سند با 30- 40 سال قدمت، خاک خوردگی و آفت خوردگی را به آرشیو ملی ایران منتقل می کردیم و این اسناد در فاصله یک متری مخازن اصلی قرار می گرفتند که برای سایر اسناد بسیار خطرناک بود، چراکه ممکن بود هر بار میلیاردها حشره، قارچ، آفت، باکتری را به نزدیکی اسنادی که امکان بیمه برای آنها وجود ندارد و نظیر و مشابهی نیز ندارند، منتقل کنیم.
جعفریان یادآور شد: طی همکاری با شهرداری تهران در یکی از مناطق 22 گانه تهران فضای 6 هزار متر مربعی تهیه شد و از این پس این محل جایگزین بایگانی راکد ملی می شود و اسناد در مرحله نخست به این محل منتقل می شود و اسناد امحایی جداسازی می شود. درنهایت اسنادی که بر اساس نظر شورای عالی اسناد ملی ارزش نگهداری دارند، پس از آفت زدایی و برای نگهداری به مخازن آرشیو ملی دائمی منتقل می شوند.
وی با بیان این مطلب که دسترسی مراکز دانشگاهی به اسناد آسان‌تر شده است، گفت: خدمات اسکن در محل با همکاری معاونت پژوهش سازمان ارائه می‌شود و تلاش شده تا دسترسی حوزه‌های دانشگاهی را به سند، ارتقا بخشیم که این مهم باعث قدرت بیشتر در تحلیل روایت می‌شود.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به پیشبرد برنامه های مختلف به منظور رونمایی از اسنادی که طی سالیان طولانی در مخازن این سازمان قرار داشتند، افزود: در دوره جدید اراده‌ جدی بر یافتن اسناد گمشده قرار گرفته است. به طوری که در هر مناسبتی بر اساس تقویم سازمانی، این اسناد را منتشر خواهیم کرد.
جعفریان با بیان این مطلب که تاریخ قابل بازگشت نیست و اسناد جایگزینی ندارند، ادامه داد: آنطور که بایسته و شایسته است به قانون اسناد در کشور توجه نمی‌شود. برخی از مراکز کشور می‌خواهند خودشان برای اسنادشان برنامه‌ریزی کنند؛ البته خوشبختانه همکاری نهادها و دستگاه های مختلف با معاونت اسناد ملی در حال تقویت بوده و مسیر بهبود را طی می کند.
وی با بیان این مطلب که طی یک سال گذشته یک میلیارد و 254 میلیون سند دستگاه های مختلف مورد رسیدگی قرار گرفته است، اظهار داشت: از این میان بیش از ۲۰ میلیون برگ، اسنادی ارزشمند برای نگهداری بوده است. بنابراین خوشبختانه ساماندهی اسناد دستگاه های مختلف موجب شد تا بیش از ۶۰ هزار متر مربع فضای اداری در کشور که به نگهداری اسناد اختصاص پیدا کرده بودند، آزاد شود.
جعفریان گفت: ضمن احترام به مفاد قانون اسناد ملی، نقش تسهیل‌گری را به جای تصدی‌گری صرف در حوزه اسناد ملی اختیار کرده‌ایم. ما مدل‌های نگهداری را پیشنهاد می‌دهیم.
به گفته وی، طی همکاری با دیوان محاسبات کشور رسیدگی به عملکرد هر دستگاه در زمینه اسناد خودش و تطابق آن با قوانین حفظ اسناد ملی را نیز در دستور کار قرار داده و آن را پیش می‌بریم.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از ورود اسناد به قانون برنامه هفتم توسعه کشور خبر داد و گفت: طی همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برای نخستین بار در طول تاریخ معاصر شاهد ورود اسناد به قوانین برنامه توسعه هفتم کشور خواهیم بود.
جعفریان ضمن برشمردن نهادها و دستگاه هایی که در تعامل مثبت با این سازمان قرار گرفته اند، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم اکنون با وزارت اقتصاد و دارایی، نیروی زمینی ارتش و مجلس شورای اسلامی تفاهم نامه‌های همکاری را امضا کرده یا در شرف امضا است.در همین راستا برخی از نهادها ازجمله قوه قضائیه، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، جمعیت هلال احمر، بیمه‌های البرز و دانا و غیره بیشترین همکاری و تعامل را با معاونت اسناد ملی برقرار کردند.
وی در ادامه یادآور شد: نشریاتی چون «۱۵ خرداد شصت سال بعد»، «گوهریاد»، «چهار فصل کوچ» و «خراش بر آئینه» ازجمله مکتوبات اسنادی است که قرار است به زودی توسط این معاونت اسناد ملی ایران منتشر شوند.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: بسیاری از اسناد مربوط به ایران در کشورهایی چون روسیه، انگلستان، اسپانیا و غیره وجود دارد. این اسناد باید مبادله شوند و هیچ کشوری حاضر نیست که اسناد در اختیار خود را یکطرفه بدهد. در این زمینه سفیران کمک حال ما هستند، اما کار اصلی را باید رایزن‌های فرهنگی ایران انجام دهند. در این باره نیز تفاهمنامه‌ای را با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی امضا کرده‌ایم.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نشست «بازنمایی نقش زنان در مصائب محرم» با حضور دکتر لاله افتخاری دبیرکل اتحادیه جهانی زنان مسلمان، دکتر سعیده باقری فرد رییس اداره ارتباطات فرهنگی بین المللی، دکتر سیمین حاجی پور ساروجی دبیر علمی کمیته مطالعات زنان، دکتر ام فروه نقوی از کشور انگلستان مسئول مؤسسه «لبیک یا زهرا سلام الله علیها» و دکتر غلام عباس رهبر عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در محل اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار شد  دکتر مرضیه حاجی پور ساروجی دبیر اجرایی کمیته مطالعات زنان، مدیریت این نشست را به عهده داشت.

 زنان در طول تاریخ با الگو گرفتن از حضرت زینب (س) نقش فعال داشته اند

 دکتر لاله افتخاری دبیرکل اتحادیه جهانی زنان مسلمان و نماینده دوره های هفتم و هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی بر نقش زنان در انتقال پیام عاشورا تاکید کرد و گفت: در حماسه عاشورا همه در جایگاه خود بودند و نقش زنان و مردان در تزاحم با یکدیگر نبود و این مهم نمونه‌ای است که در حکومت مهدوی پیاده خواهد شد.

وی با اشاره به نزدیک شدن ایام اربعین حسینی گفت: در ایام اربعین فضای جامعه تغییر می کند و جامعه پویاتر می شود. زیرا حضرت زینب (س) پس از حماسه عاشورا و تا اربعین امام حسین (ع) و یاران بزرگوارشان، با اسارت ظاهری خویش دشمن را به اسارت گرفتند و با تبیین حماسه عاشورا باعث  شدند تا این حماسه ازطریق نا اهلان روایت نشود.

نماینده ادوار پیشین مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ضروری است بازنمایی جایگاه زن در واقعه کربلا در حال حاضر در دستور کار قرار گیرد. اما باید توجه کنیم که بازنمایی به معنای تفسیر و برداشت از واقعیت، از زوایای خاص است. اکنون رسالت تفسیری ما این است که نقش زنان در حماسه کربلا را به درستی ارائه دهیم. از نگاه عقل حسابگر جمله "ما رایتُ الّا جمیلاً " با وقایعی که اتفاق افتاد، جور در نمی آید، اما وقتی عشق با این وقایع درآمیزد، اتفاقاتی می‌افتد که سبب بیداری جامعه می‌شود.

لاله افتخاری اظهار کرد: در نهضت جهاد تبیین حضرت زینب (س) قرار بود ماجرا به گونه‌ای اطلاع رسانی شود که جلوه گر پیروزی لشکر یزیدیان باشد. اما خوشبختانه با روشنگری حضرت، این جلوه گری به صحنه‌ای تبدیل شد که همسر یزید اولین فردی بود که مجلس عزا برپا کرد.

وی با بیان این مطلب که جهاد تبیین حضرت زینب (س) از همان صحنه عاشورا و قتلگاه شروع شد، افزود: ایشان از قتلگاه شروع به افشاگری کرد و ندای عزاداری حضرت موجب بیداری افراد مختلف شد. حتی در مجلس یزید چنان با وقار و با صلابت صحبت کرد که تمام حربه‌های دشمن افشا شد. همچنین در تکمیل نهضت، تبیین دختران و سایر بانوان اهل بیت با رفتار خود سبب آگاهی اقشار مختلف شدند.

دبیرکل اتحادیه جهانی زنان مسلمان تاکید کرد: در حماسه عاشورا همه در جایگاه خود بودند و نقش زنان و مردان در تزاحم با یکدیگر نبود و این مهم نمونه‌ای است که در حکومت مهدوی پیاده خواهد شد. برخلاف نگاه‌های فمینیستی یا جنسیت زده که نقش‌های زنان و مردان را در تزاحم با یکدیگر می‌دانند. در نگاه اسلامی هر دو جنس همسفر یکدیگر برای طی مسیر از خاک تا افلاک هستند. بنابراین در حماسه عاشورا تفکیک وظایف کاملاً مشخص بود تا هریک از افراد حاضر در این نهضت بتوانند با جهادِ تبیین تکمیل کننده فلسفه نهضت عاشورا باشند.

وی یادآور شد: زنان در طول تاریخ با الگو گرفتن از حضرت زینب (س) و حضرت زهرا (س) می‌توانند در بزنگاه‌های زمان و در قالب‌های مختلف به ایفای نقش فعالانه بپردازند، به عنوان مثال در جریان نهضت انقلاب اسلامی بانوان نیز به سهم خود در توسعه و ترویج تفکر انقلابی پای کار بودند، در ادامه مادران و همسران شهدا با الگوگیری از حضرت زینب(س) توانستند در شکل‌گیری و قوام نهضت اسلامی ایفای نقش کنند. باید توجه کرد که گاهی این نقش به صورت فعالیت تبلیغی گاهی در قالب فعالیت ادبی و گاهی نیز در قالب فعالیت‌های علمی و پژوهشی ایفا می شود.

حیات نهضت حسینی وامدار شجاعت زینبی است

دکتر غلام‌عباس رهبر عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در نشست «بازنمایی نقش زنان در مصائب محرم» با اشاره به این مطلب که ماهیت نهضت امام حسین (ع) تنها به حماسه عاشورا محدود نمی شود، گفت: نهضت عاشورا ازجمله  مسائلی است که همواره مورد توجه بوده و این اهمیت تنها به واقعه کربلا و روز عاشورا محدود نمی شود، بلکه بخش مهمی که تکمیل کننده این واقعه است، اتفاقات پس از عاشورا است که حضرت زینب(س) و امام سجاد (ع) در آن نقش بسزایی داشتند.

وی اضافه کرد: اصل عاشورا را ما پیش از عصر نبوی نیز همواره شاهد بودیم. تقابل دو جریان حق و باطل از ابتدای زندگی بشریت وجود داشته تا امروز.

این عضو هیئت علمی خاطرنشان کرد: تا پیش از عصر نبوی شکل مبارزات به گونه‌ای بود که بیشتر جنسیت غالب بود و جنس مبارزات بیشتر مردانه بود. اما تغییری که در عصر نبوی انجام شد، تغییر نوع نگاه به جنسیت بود و بیشتر حیات طیبه‌ای مورد نظر بود که بحث زن و مرد و تفکیک جنسیتی در آن مطرح نبود. حیات نهضت حسینی وامدار شجاعت زینبی است.

غلام عباس رهبر درباره مهمترین شاخصه‌های وجود حضرت زینب(س) گفت: نقش کلیدی حضرت زینب (س) در انتقال آموزه‌های کربلا به آیندگان و حفظ و صیانت از این نهضت از مهمترین شاخصه‌های وجودی ایشان است. زنانی که همراه با زینب کبری و زنان اهل بیت در کاروان امام بودند، دارای ویژگی‌های برجسته متعددی بودند. ازجمله اینکه مکتب شناس و معرفت شناس بودند و نسبت به مبانی مکتب خود آگاهی کامل داشتند.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: زنان عاشورایی علاوه بر فعالیت اجتماعی و مشارکت در یک حرکت تاریخی چون هجرت از مدینه، مادرانی موفق بودند که زینب کبری با تربیت فرزندانی شجاع و دلاور نمونه بارز این مادران موفق است. 

وی تصریح کرد: بعد از واقعه جان‌سوز عاشورا این زنان بودند که اولین مرثیه سرایی را در وصف این مصیبت انجام دادند و نخستین شعر و مرثیه‌های پیرامون واقعه عاشورا را سرودند که این اشعار تا امروز نیز ادامه دارد.

نقش حضرت زینب (س) در کربلا زمینه‌ساز حضور سیاسی اجتماعی زنان بود

در ادامه این نشست سیمین حاجی‌پور دبیر علمی کمیته مطالعات زنان انجمن علوم سیاسی ایران نقش آفرینی حضرت زینب (س) در واقعه کربلا را زمینه‌ساز حضور سیاسی اجتماعی زنان عنوان کرد و گفت: حضور ایشان در حماسه عاشورا موجب شد زن به جنبه‌های اجتماعی وارد شود. این در حالی است که پیش از حضور حضرت زینب (س) در واقعه کربلا روایتی که از زنان در وقایع مهم و جنگ‌ها ارائه می شد، روایت ضجه و گریه و عزاداری بود.

وی افزود: حضور شجاعانه حضرت زینب (س) در عاشورا بسترساز جریانی شد که زنان بتوانند در عرصه‌های مختلف در ادوار متفاوت با بهره‌گیری از الگوی رفتاری ایشان به ایفای نقش بپردازند. خاستگاه تربیتی حضرت زینب (س) و سیستم آموزشی حضرت فاطمه (س) به گونه‌ای بوده که توانست پایه‌های حکومتی یزید را به لرزه درآورد و مقدمات افول آن حکومت را فراهم کند.

حضرت زینب(س) قهرمان عرصه جهاد تبیین

سعیده باقری فرد رئیس اداره زنان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: حضرت زینب (س) قهرمان عرصه جهاد تبیین هستند، ایشان با صبر و بردباری توانستند در صحنه کربلا و بعد از واقعه عاشورا با برخورد خود تمام دسیسه‌های دشمنان را خنثی کنند.

وی ادامه داد: حضرت زینب (س) شخصیتی ذو ابعاد داشتند و در تمام جایگاه‌ها و نقش ‌ها توانستند کنش‌گری اجتماعی اصیلی داشته باشند، هم در نقش دختری که راوی خطبه فدکیه و راوی حدیث بودند و هم ایفاگر نقش مفسری قرآن کریم و راوی جریان کربلا که همه این ویژگی ها نشان دهنده نقش والای ایشان است.

رئیس اداره زنان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به این مطلب که حضرت زینب(س) قهرمان عرصه جهاد تبیین هستند؛ گفت: ایشان می‌توانستند با بلایایی که در صحنه کربلا دیدند درهم شکسته شوند و منفعلانه رفتار کنند، اما با صبر و بردباری توانستند نهضت عاشورا را تبیین کنند. خطبه حضرت زینب (س) در مجلس یزید سبب شد تا یزید از موضع پیروز پندارانه خود پایین کشیده شود و ضمن افشاگری جنایات حکومت ظلم به تبیین حقایق و وقایع جامعه بپردازند.

باقری فرد خاطرنشان کرد: در شرایطی که گروه‌های مختلف جنسیت زده، تنها راه مشارکت زنان را دین‌زدایی و معرفت‌زدایی می‌دانند، کنش‌گری حضرت زینب (س) در عالی ترین سطح برای همه زنان آزاده عالم الگو بوده و قابل پیاده‌سازی است. اگر کنش‌گری حضرت زینب (س) به صورت داستانی روایت شود همه وجدان‌های بیدار قطعا سر تعظیم به این عظمت فرود خواهند آورد. با نگاه بهتر به واقعه کربلا و الگوهای رفتاری نظیر حضرت زینب (س) قدر داشته‌های خود را بیشتر می دانیم و می‌توانیم از این ظرفیت و فضا برای ارائه الگوی جامع و مناسب برای زنان بهره ببریم.

خطبه‌های حضرت زینب(س) عاشورا را ماندگار کرد

ام فروه نقوی، مسئول مؤسسه لبیک یا زهرا (سلام الله علیها) انگلستان در نشست «بازنمایی نقش زنان در مصائب محرم» پرداخت به نقش حضرت زینب (س) در واقعه کربلا را یک ضرورت دانست و گفت: برای دریافت نقش یک زن مسلمان در اجتماع و در مسیر زندگی می توان به نقش حضرت زینب (س) توجه کرد که امروزه همه به اهمیت نقش ایشان در ماندگاری واقعه کربلا اذعان کرده اند.

مسئول مؤسسه لبیک یا زهرا (سلام الله علیها) در ادامه تصریح کرد: بی شک ولایت و امام شناسی حضرت زینب (س) از ویژگی های بارز ایشان بود که این روحیه امام شناسی را از مادر خود به ارث برده اند. حقیقت کربلا را وجود حضرت زینب (س) ماندگار کرد و انتقال بی کم و کاست و خطبه های تاریخی حضرت زینب بود که حقیقت کربلا را علیرغم توطئه ها و دروغ های دشمنان در دل ها ماندگار کرد.

ام فروه نقوی اظهار کرد: آنچه که حادثه عاشورا را ماندگار کرد، وجود حضرت زینب (س) بود؛ ایشان توانستند در شرایطی که هیچ رسانه‌ای وجود نداشت، واقعه کربلا را طوری ماندگار کنند که پس از گذشت هزاران سال این واقعه همچنان روایت می‌شود. حضرت زینب (س) بودند که با نقش رسانه‌ای و روایتگری پس از واقعه عاشورا ضمن زنده نگهداشتن پیام عاشورا این پیام را به گوش جهانیان رساندند.

لازم به توضیح است نشست «بازنمایی نقش زنان در مصائب محرم» به همت کمیته مطالعات زنان انجمن علوم سیاسی ایران، اداره کل همکاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن قدردانی از خدمات و زحمات مدیران سابق، در احکامی الهام چیذری فرد را به عنوان سرپرست اداره کل اطلاع رسانی و حمیدرضا سلطانی لرگانی را به عنوان سرپرست اداره کل فرآهم آوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران  منصوب  کرد. 

الهام چیذری فرد، دانش آموخته رشته کتابداری در شاخه پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی ایران است که دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته کتابداری و اطلاع رسانی از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی است. فهرست نویسی منابع فارسی، راه اندازی و اداره واحد فهرست نوسی نشریات لاتین، مسئولیت شپای ایران، ریاست گروه برنامه ریزی راهبردی و دفتر برنامه ریزی و نظارت سازمان، ازجمله مهمترین فعالیت های وی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بوده است.

همچنین حمید رضا سلطانی لرگانی دارای تحصیلات در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی بوده و از سال 1381 تاکنون به عنوان کارشناس فهرست نویسی منابع کتابی، كارشناس سفارش های خارجی، كارشناس مسئول فراهم آوری منابع خارجی، رئيس گروه فراهم آوری منابع كتابی،‌ رئيس گروه واسپاری و ثبت آثار، معاون اداره كل فراهم آوری و حفاظت و نیز معاون اداره كل پردازش در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران فعالیت داشته است.

 پیش از این در مقالات «حدیث زینبی مادران ایرانی» که به مناسبت تقریظ رهبر معظّم انقلاب اسلامی بر کتاب «تنها گریه کن» و «به احترام حماسۀ مهربانوانِ سرزمین و دین و آیین» به‌مناسبت تقریظ معظّم‌له بر کتاب «حوض خون» به تبیین نقش زنان در تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی (از مشروطه تا دفاع مقدس) پرداخته شد. اینک و به‌مناسبت رونمایی از تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله) برکتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» زندگی‌نامۀ خانم کونیکو یامامورا مادر شهید ژاپنی‌تبار دفاع مقدس به بیان ویژگی‌ها و نقش ماندگار و مؤثر زن در جامعه و تاریخ از منظر معظّم‌له پرداخته می‌شود.

تشریح این نقش، در مکتب اسلام از منظر رهبر معظّم انقلاب را می‌توان در چند محور زیر خلاصه کرد.

 بخش اول: توصیف ویژگی‌ها

 [الف] از نظر معرفتی و معنوی

نه تنها هیچ تفاوتی میان زن و مرد در کسب علوم بشری و معارف الهی وجود ندارد بلکه در بسیاری از زمینه‌های معنوی پیشگامی از آنِ بانوان است. اسلام به کرامت ذاتی زنان قائل است.

امکان نیل به بالاترین مدارج و مراتب علمی، فقهی، فلسفی
«خانم‌های باسوادِ مسلمانِ مؤمنِ درسخوانی که یا مشغول تحصیلند و یا در دانشگاه‌ها، بهترین علوم را در بالاترین مدارج تدریس می‌کنند، زیادند و این برای نظام اسلامی مایه‌ی افتخار است. خانم‌هایی هستند که بحمدالله بالاترین تخصّص‌ها را در پزشکی و در علوم گوناگون ـ در زمینه‌ی علوم انسانی، در زمینه‌ی علوم تجربی و در زمینه‌ی علومِ گوناگونِ دیگر دارند. خانم‌هایی هستند که در زمینه‌ی علوم دینی پیشرفت کرده و به مراتب بالا رسیده‌اند. یک روز یک خانم بزرگوار در ایران ـ در اصفهان ـ بود، به نام «بانوی اصفهانی» که خانم بسیار عالی‌مقامی بود. مجتهده و عارف و فقیه بود. امّا فقط او بود. امروز بحمدالله دختران جوانی که در آینده‌ی نه چندان دور به مقامات عالی علمی، فقهی و فلسفی می‌رسند، بسیارند. این‌ها افتخار نظام اسلامی هستند؛ و پیشرفت زن یعنی این.» (بیانات در دیدار گروهی از پرستاران، ۱۳۷۳/۷/۲۰)

پیشروی در میدان معنویت و تقرّب به خدا و پیشگامی در حرکت معنوی انسان به‌سوی پیشرفت‌ها
«در زمینه‌ی مسائل معنوی، زنان جزو پیشگامان حرکت معنوی انسان به سوی پیشرفت‌ها هستند... آن‌جایی که بحث ایمان و اسلام و صبر و صدق و مجاهدت در راه به دست آوردن ارزش‌های انسانی و اسلامی و معنوی است، می‌فرماید: «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ» (سوره‌ی احزاب، آیه‌ی ۳۵). در این آیه ده عنوان برای ارزش‌های معنوی ذکر می‌شود؛ اسلام، ایمان، قنوت، صدق، صبر، خشوع و دیگر چیزها. زن و مرد در این میدان، دوش به دوش حرکت می‌کنند و پیش می‌روند؛ هر دو را ذکر می‌کند. این بت مردگرایی را که در جاهلیت‌ها همیشه به وسیله‌ی مردان و حتی به وسیله‌ی زنان پرسیده می‌شد، اسلام در این آیات می‌شکند. در میدان مسائل سیاسی و اجتماعی، بیعت زن را یک امر لازم و یک مسأله‌ی زنده معرفی می‌کند.» (بیانات در دیدار با گروه کثیری از بانوان، ۱۳۷۹/۶/۳۰)

ارزش‌گذاری اسلام به کرامت و اصالت زن‌بودن
«ما باید در مورد مسأله‌ی زن نگاه جامع داشته باشیم، و این نگاه جامع در اسلام هست. مسأله‌ی ارزشگذاری به اصالت زن، زن بودن، برای زن یک ارزش والاست؛ یک اصل است. به هیچ وجه تشبّه به مردان برای زن ارزش به حساب نمی‌آید؛ هم‌چنان که برای مردها تشبه به زنان ارزش به حساب نمی‌آید. هر کدام نقشی دارند، هر کدام جایی دارند، جایگاهی دارند و طبیعتی دارند و مقصودی از وضعیت خاص آن‌ها در آفرینش حکیمانه‌ی الهی مورد نظر بوده که این مقصود باید برآورده شود؛ این مسأله مهم است.» (بیانات در دیدار گروهی کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)

 [ب] از نظر سیاسی ـ اجتماعی
 

زنان همچون مردان در تمامی حوزه‌های سیاسی اجتماعی مسئولیت دارند و حق بیعت زنان به رسمیت شناخته می‌شود.

تثبیت و رسمیت حق بیعت برای زنان در حکومت اسلامی
«در اسلام بیعت زن، مالکیّت زن، حضور زن در این عرصه‌های اساسی سیاسی و اجتماعی، تثبیت شده است: «إِذَا جَائَکَ الْمُؤْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَىٰ أَنْ لَا یُشْرِکْنَ بِاللَّه» (سوره‌ی ممتحنه، آیه‌ی ۱۲) زن‌ها می‌آمدند و با پیغمبر بیعت می‌کردند. پیغمبر اسلام نفرمود که مردها بیایند بیعت کنند و به تبع آن‌ها، هرچه که آن‌ها رأی دادند، هرچه که آن‌ها پذیرفتند، زن‌ها هم مجبور باشند قبول کنند؛ نه. گفتند زن‌ها هم بیعت می‌کنند؛ آن‌ها هم در قبول این حکومت، در قبول این نظم اجتماعی و سیاسی شرکت می‌کنند. غربی‌ها هزار و سیصد سال در این زمینه از اسلام عقبند و این ادّعاها را می‌کنند! در زمینه‌ی مالکیّت نیز همین‌طور؛ و در زمینه‌های دیگری که مربوط به مسائل اجتماعی و سیاسی است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان، ۱۳۷۹/۶/۳۰)

برابری در تمامی عرصه‌های سیاسی اجتماعی
«اسلام وقتی که می‌گوید: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ۚ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ» (سوره‌ی توبه، آیه‌ی ۷۱)، یعنی مؤمنین و مؤمنات در حفظ مجموعه‌ی نظام اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر همه سهیم و شریکند؛ زن را استثناء نکرده. ما هم نمی‌توانیم زن را استثناء کنیم. مسئولیت اداره‌ی جامعه‌ی اسلامی و پیشرفت جامعه‌ی اسلامی بر دوش همه است؛ بر دوش زن، بر دوش مرد؛ هر کدام به‌نحوی بر حسب توانایی‌های خودشان.» (بیانات در دیدار گروهی کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)

سهیم و شریک بودن در مسئولیت ادارۀ جامعۀ اسلامی و پیشرفت آن
«در فعّالیت سازندگی، در فعّالیت اقتصادی، در طرّاحی و فکر کردن و برای امور کشور و یک شهر و یک روستا و یک مجموعه و امور شخصی خانواده مطالعه کردن، میان زن و مرد تفاوتی نیست. همه مسؤولند و همه باید انجام دهند.» (بیانات در اجتماع مردم خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)
 

 [ج] از نظر اقتصادی
 

حق مالکیت و استقلال زنان در اسلام حقّی رسمی و تثبیت‌شده است.

حق مالکیت و استقلال اقتصادی زن در اسلام
«در اسلام، زن مالک ثروت خود است. شوهرش راضی باشد، یا راضی نباشد؛ پدرش راضی باشد، یا راضی نباشد ـ فرقی نمی‌کند ـ او می‌تواند ثروت و مال و اندوخته‌ی خود را مصرف کند و ربطی به کس دیگری ندارد. نظر اسلام، این است. در حمایت از استقلال اقتصادی زنان، دنیا سیزده قرن است که از اسلام عقب است. اسلام این را سیزده قرن قبل گفته است؛ ولی در اروپا تازه چهل سال، پنجاه سال و در بعضی از کشورها کمتر از این مدّت است که تازه شروع کرده‌اند به زن اجازه دهند که در مال و ملک خود، دخل و تصرّف کند! اسلام، از این جهت هم جلو است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

 [د]ازنظر نقش خانوادگی
 

علاوه بر حق انتخاب همسر، زن در ادارۀ خانواده و تربیت فرزند نقش اصلی و محوری دارد و ضمن برخورداری از حقوق ویژه، شریک و همراه همسر در زندگی محسوب می‌شود نه تابع او.

رسمیت حق زن در انتخاب همسر
«زن به‌عنوان یک زوجه و یک همسر، در مراحل مختلف مورد توجّه و عنایت ویژه‌ی اسلامی قرار دارد. در درجه‌ی اوّل، مسأله‌ی انتخاب همسر است. به‌نظر اسلام، زن در انتخاب همسر آزاد است و هیچ‌کس نمی‌تواند در مورد انتخاب همسر، بر هیچ زنی چیزی را تحمیل کند. یعنی حتی برادران زن، پدرِ زن ـ خویشاوندان دورتر که جای خود دارند ـ اگر بخواهند بر او تحمیل کنند که تو حتماً باید با شخص مورد نظر ازدواج کنی، نمی‌توانند و چنین حقّی را ندارند. این، نظر اسلام است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

نقش مؤثر در ادارۀ خانواده
«زن را به چشم آن عنصر اصلی تشکیل خانواده در نظر بگیرید؛ که خانواده اگرچه از مرد و زن تشکیل می‌شود و هر دو در تشکیل خانواده و موجودیّت آن مؤثرند، امّا آسایش فضای خانواده، آرامش و سکونتی که در فضای خانه است، به برکت زن و طبیعت زنانه است. با این چشم به زن نگاه کنند تا معلوم شود که او چگونه کمال پیدا می‌کند و حقوقش در چیست.» (بیانات در دیدار گروهی از بانوان به مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا (س) و روز زن، ۱۳۷۱/۹/۲۵)

«نظر اسلام در باب خانواده و جایگاه زن در خانواده، نظر خیلی روشنی است. «المرأة سیّدة بیتها»؛ بزرگ خانه، زن خانه است؛ این از پیغمبر اکرم است.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)

مهم‌ترین نقش در تربیت فرزندان
«علّت این‌که اسلام این قدر به نقش زن در داخل خانواده اهمیّت می دهد، همین است که زن اگر به خانواده پایبند شد، علاقه نشان داد، به تربیت فرزند اهمیّت داد، به بچه‌های خود رسید، آن‌ها را شیر داد، آن‌ها را در آغوش خود بزرگ کرد، برای آن‌ها آذوقه‌های فرهنگی ـ قصص، احکام، حکایت‌های قرآنی، ماجراهای آموزنده ـ فراهم کرد و در هر صورتی به فرزندان خود مثل غذای جسمانی چشانید، نسل‌ها در آن جامعه، بالنده و رشید خواهند شد. این هنر زن است و منافاتی هم با درس خواندن و درس گفتن و کار کردن و ورود در سیاست و امثال این‌ها ندارد.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

شراکت با همسر در خانواده و نفی تابع مرد بودن
«این طور هم نیست که بگوییم همه جا خانم باید از آقا تبعیت کند؛ نخیر. چنین چیزی نه در اسلام داریم و نه در شرع. «اَلرِّ‌جَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء» معنایش این نیست که زن بایستی در همه‌ی امور تابع شوهر باشد. نه! یا مثل برخی از این اروپاندیده‌های بدتر از اروپا و مقلّد اروپا، بگوییم که زن بایستی همه کاره باشد و مرد باید تابع باشد. نه! این هم غلط است. بالاخره دو تا شریک و دو تا رفیق هستید. یک جا مرد کوتاه بیاید، یک جا زن کوتاه بیاید. یکی این‌جا از سلیقه و خواست خود بگذرد، دیگری در جای دیگر، تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.» (خطبه‌ی عقد مورخه‌ی ۱۳۷۷/۱/۱۹)

برابری حقوق و تعادل میان زن و مرد
«در خانواده، حدود و حقوقی هست. مرد حقوقی دارد، زن هم حقوقی دارد و این حقوق به‌شدّت عادلانه و متوازن ترتیب داده شده است. آن‌چه به نام اسلام است و غلط است، آن‌ها را نمی‌گوییم و از آن‌ها دفاع نمی‌کنیم. آن‌چه متعلّق به اسلام است، بیّنات اسلام و مسلّمات اسلام است. این‌ها چیزهایی است که میان حقوق زن و مرد در داخل خانواده توازن قائل است.» (بیانات در همایش بانوان بزرگ در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)
 
 بخش دوم: بیان وظایف و تکلیف زنان برای نقش و شأن اصیل خود

امّا برای تحقق چنین جایگاه و شأن و نقشی، علاوه بر مسئولان ادارۀ امور جامعه و تمامی تأثیرگذاران در مسائل سیاسی اجتماعی فرهنگی، وظایف مهمی نیز بر عهدۀ خود زنان است، رئوس این وظایف بدین قرار است.

انس با قرآن و اثر آن در تربیت فرزند و جامعه
«اگر زن‌ها با قرآن مأنوس بشوند، بسیاری از مشکلات جامعه حل خواهد شد؛ چون انسان‌های نسل بعد در دامن زن پرورش پیدا می‌کند و زن آشنای با قرآن و مأنوس با قرآن و متفاهم با مفاهیم قرآن، خیلی می‌تواند در تربیت فرزند تأثیراتی داشته باشد و امیدواریم ان‌شاءالله به برکت این حرکت عظیم شماها، فردای جامعه‌ی ما به‌مراتب از امروز قرآنی‌تر باشد.» (بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌پژوه کشور، ۱۳۸۸/۷/۲۸)

لزوم بازنویسی، بازگویی و بازبینی نظر اسلام دربارۀ ارزش و کرامت زن
«[زن] شمع جمع افراد خانواده است؛ مایه‌ی انس و سکینه و آرامش است... بنابراین حقیقتاً باید در زمینه‌ی ارزش و کرامت زن در نظر اسلام، بازنویسی و بازگویی و بازبینی کرد.» (بیانات در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س)، ۱۳۸۴/۵/۵)

ترویج لزوم رشد معنوی و اخلاقی زنان ـ خودسازی معنوی
«چند نکته‌ی اساسی را که باید مورد توجّه باشد، عرض می‌کنم: اوّلاً فکر رشد زنان از لحاظ معنوی و اخلاقی، بایستی یک فکر رایج در میان خود زنان باشد.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

اصلاح قوانین براساس حقوق زن و مرد
«جامعه، هم از لحاظ قانونی و هم از لحاظ اخلاقی، باید با کسانی که تعدّی به زن را حقّ خودشان می‌دانند، برخورد سخت بکند؛ قانون هم باید در این زمینه مجازات‌های سختی پیش‌بینی کند.... امّا به‌هرحال هر گونه ستم و هر گونه تعدّی جسمانی‌ای نسبت به زن، باید با برخورد بسیار سختی مواجه شود، تا در این زمینه جامعه‌ی اسلامی ما به آن سطحی که اسلام خواسته است، برسد... بعضی از قوانین در برخورد با زن و با مرد احتیاج به اصلاح دارد. باید کسانی که اهل این کارها هستند، بررسی کنند و آن قوانین را درست کنند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

تأمین پشتوانه‌های قانونی و تضمین‌های قانونی و اجرایی برای تحقق نظر اسلام درخصوص خانواده
«نظر اسلام در باب خانواده و جایگاه زن در خانواده، نظر خیلی دوشنی است... ولی در عین حال تحقّق خواسته‌ی اسلام در خانواده، یک امری است که با این بیانات تمام نمی‌شود، حل نمی‌شود؛ احتیاج به پشتوانه‌ی قانونی، پشتوانه‌ی اجرایی و ضمانت اجرایی دارد؛ و این کار باید انجام بگیرد... البته این جور نیست که ما فکر کنیم غربی‌ها در این زمینه از ما جلو هستند؛ ابداً. بنده آمارهای زیادی دارم، ... ما به آن‌ها که نگاه نمی‌کنیم، آن‌ها که الگوی ما نیستند. ما در محیط خانواده کمبودهای زیادی داریم؛ احتیاج دارد به پشتوانه‌ی قانونی، به تضمین قانونی، به تضمین اجرائی؛ و این باید تحقّق پیدا کند. این مسئله از جمله‌ی عرصه‌ها و میدان‌هایی است که در داخل کشور در این زمینه کم کار شده و باید کار شود.» (بیانات در دیدار بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)

الگو قراردادن عناصر معرفتی و اخلاقی و معنوی و سیاسی ـ اجتماعی در وجود حضرت زهرا (س) برای رفع آسیب‌های موجود
«شما ببینید امروز نسل جوان شما ـ چه دخترهاتان، چه پسرهاتان ـ و جامعه‌ی شما از خلأ کدام معرفت رنج می‌برند و آسیب می‌بینند؛ از کمبود کدام عنصر سازنده‌ی اخلاقی رنج می‌برند، آن عنصر اخلاقی را در وجود فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) و در فضایل آن بزرگوار و این وجودهای مقدّس پیدا کنید و به زبان شعر ـ که زبان هنر ـ آن را القا و بیان کنید. ببینید ما در زندگی سیاسی و اجتماعی‌مان به کدام درس اهل بیت احتیاج داریم، آن را از زندگی این بزرگواران و این بزرگوار به‌خصوص استخراج کنید و با زبان شعر بیان کنید؛ این‌ها لازم و مهم است.» (بیانات در دیدار مدّاخان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه (س)، ۱۳۸۳/۵/۱۷)

تهذیب و اصلاح اخلاق مردان برای جلوگیری از بی‌عدالتی در خانواده
«البته این را من بارها گفته‌ام، الان هم می‌گویم؛ در جوامع ما هم ـ یعنی جوامع اسلامی و جامعه‌ی ایرانیِ خود ما ـ متأسّفانه مثل جوامع غربی یک بی‌عدالتی در ارتباطات خانوادگی زن و مرد وجود داشته؛ عمده هم مربوط به داخل خانواده است؛ این باید جلویش گرفته شود. یک مقداری با نصیحت امکان‌پذیر است؛ ... با تهذیب و اخلاق مردان هم امکان‌پذیر است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱)

استفادۀ خردمندانه عقلایی از تجربیات دیگران و نفی تقلید جاهلانه از دیگران
«برای ما، روش را احکام اسلام معیّن می‌کند. هر روش خردمندانه‌ی عقلایی را هم اسلام می‌پسندد و قبول دارد. اگر تجربه‌ای در جایی باشد، مورد قبول است؛ امّا تقلید نه. استفاده‌ی خردمندانه از تجربیّات دیگران درست؛ امّا تقلید، غلط. لذا امروز کسانی که برای حقوق زن و برای رشد و شکوفایی استعدادهای زنان در کشور ما تلاش می‌کنند ـ که البته هم باید این تلاش انجام بگیرد ـ باید بدانند چه هدفی را دنبال می‌کنند و چه شعارهایی را باید مطرح نمایند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

کسب علم و تخصص در رشته‌های مختلف و آگاهی و کسب معلومات و معارف
«خانم‌ها موظّفند که انواع و اقسام رشته‌های تخصّصی پزشکی ـ مثل قلب و داخلی و اعصاب و... را دنبال کنند. این، فریضه است. امروز این تکلیف برای زن‌ها، بیش‌تر از مردهاست؛ اگر چه در جامعه‌ی ما، آموزش رشته‌های مختلف علوم که برای ساختن این جامعه لازم می‌باشد، برای همه فریضه است. آن کسانی که بتوانند، حقیقتاً امروز از آن روزهایی است که کسب علم فریضه‌ی شرعی است؛ علاوه بر این‌که فریضه‌ی اجتماعی هم است.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)
 
 بخش سوم: معرفی شش الگوی برگزیده توسط مکتب اسلام
پایان‌بخش این قسمت، توجه به قرآن کریم و معارف اسلامی در معرفی الگوهایی برای جامعۀ اسلامی به‌طور اعم و برای زنان به‌طور اخص می‌باشد.

در مجموعۀ بیانات معظّم‌له شش الگوی برجسته برای بانوان معرفی شده‌اند؛ یعنی حضرت خدیجه (س)، حضرت فاطمۀ زهرا (س)، حضرت زینب (س)، حضرت سکینه (س) و دو الگوی قرآنی حضرت مریم (س) و حضرت آسیه.

نکتۀ قابل توجه در بیانی است که دربارۀ دو الگوی قرآنی داشته‌اند. یکی از عبارات ایشان بدین شرح است:
«خدای متعال ... دو زن را به‌عنوان دو نمونه از انسان‌های برجسته و مؤمن ـ نه از زنان برجسته ـ ذکر می‌کند. یعنی در صحنه‌ی انسانیت و تکامل معنوی، خدای متعال وقتی می‌خواهد نمونه‌ی ممتازی بیان کند، سخن از پیامبران و مردان بزرگ و شخصیت‌های علمی و دینی نمی‌کند؛ بلکه سخن از دو زن به میان می‌آورد.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

«در مورد نگاه اسلام به زن بحث‌های زیادی شده است، ما هم بارها گفتیم. من مکرّراً عرض کردم که نمونه برای انسان مؤمن و مرضیّ الهی، و انسان کافر و مردود درگاه پروردگار در قرآن، زن مطرح شده؛ این چیز جالبی است.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)

«درباره‌ی مسأله‌ی زن و مرد، پیام وحی حاوی مسائل مهمّی است؛ برویم ببینیم وحی دراین‌باره چه می‌گوید. وحی هم فقط به موعظه کردن بسنده نکرده، بلکه نمونه‌سازی کرده است. شما ببینید وقتی که خدای متعال می‌خواهد برای انسان‌های مؤمن در طول تاریخ نبوت‌ها در قرآن مثالی بزند، می‌فرماید «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ». در زمان موسی، این همه مؤمن بودند، این همه کسانی در راه ایمان تلاش و فداکاری کردند؛ امّا آن نمونه را اسم می‌آورد. این ناشی از چیست؟ آیا خدای متعال خواسته از زنان جانبداری کند؛ یا نه، مسأله چیز دیگری است؟ مسأله این است که این زن در اوج حرکت معنوی به جایی رسیده که فقط او را می‌شود مثال زد و لاغیر. حالا این قبل از فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) است؛ این قبل از مریم کبری (سلام‌الله‌علیها) است؛ این متعلّق به آن زمان است. زن فرعون، نه پیامبر است، نه پیامبرزاده است، نه همسر پیامبر است، نه در خانواده‌ی هیچ پیامبری بوده است. تربیت معنوی و رشد بالندگی یک زن، او را به این‌جا رسانده است.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، جمعی از بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره‌ی حجاب اسلامی به مناسبت میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)

 حضرت خدیجه (س)
«زن در منطق اسلام و معرفت اسلامی یک الگویی دارد، یک چهارچوبی برای زن معیّن شده است؛ این چهارچوب، یک چهارچوب کامل است. یعنی زنِ اسلامی عبارت است از آن موجودی که دارای ایمان است، دارای عفاف است، متصدّی مهم‌ترین بخشِ تربیتِ انسان است، اثرگذارِ در اجتماع است، دارای رشد علمی و معنوی است، مدیر کانون بسیار مهمّ خانواده است، مایه‌ی آرامش جنس مرد است؛ همه‌ی اینها در کنار خصوصیّات زنانگی، مثل لطافت، مثل رقّت قلب، مثل آمادگیِ دریافتِ انوارِ الهی [است]؛ این الگوی زن مسلمان است؛ همین خصوصیّاتی ‌که پیغمبر اکرم در بیانات متعدّد به‌مناسبت تمجید از فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌‌علیها) یا خدیجه‌ی کبرا یا به نحو کلّی درباره‌ی زن بیان کرده؛ این الگوی اسلامی است.» (بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام، ۱۳۹۶/۱۲/۱۷)

«تا آفتاب درخشان خدیجه‌ی کبری علیها‌السلام و فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام و زینب کبری علیهاالسلام می‌درخشد، طرح‌های کهنه و نو «ضدّ زن» به نتیجه نخواهد رسید و هزاران زن کربلایی ما نه‌تنها خطوط سیاه ستم‌های ظاهری را در هم شکسته‌اند، بلکه ستم‌های مدرن به زن را نیز رسوا و بی‌آبرو کرده و نشان داده‌اند که حق کرامت الهی زن، بالاترین حقوق زن است که در جهان به اصطلاح مدرن، هرگز شناخته نشده و امروز وقت شناخته‌شدن آن است.» (پیام به کنگره‌ی «هفت هزار زن شهید کشور»، ۱۳۹۱/۱۲/۱۶)

 حضرت فاطمه زهرا (س)
«زن امروز دنیا الگو می‌خواهد. اگر الگوی او زینب و فاطمه‌ی زهرا باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها؛ ولو با فداکاری و ایستادن پای همه چیز برای انجام تکلیف بزرگی که خدا بر دوش انسان‌ها گذاشته است، همراه باشد.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)

«فاطمه‌ی زهرا (علیهاالسّلام) ... آن زن نمونه‌یی که حیاتش با همه‌ی کوتاهی و عمر او در عین جوانی، الگویی برای همه‌ی مردان و زنان غیور و مؤمن و مسلمانان و حتّی مردم غیر مسلمانی که با مقام آن بزرگوار آشنا باشند، است و ما باید از زندگی آن بزرگوار درس بگیریم.» (بیانات در دیدار با هیأت نظارت، بازرسان و ناظران شورای نگهبان و هیأت اجرایی انتخابات میان دوره‌ای مجلس و خانواده‌ی شهدا، اسراء، مفقودان و جانبازان استان‌های فارس و همدان، ۱۳۶۸/۹/۲۲)

«فاطمه‌ی‌زهرا (سلام‌الله‌علیها) در قلّه‌ی بشریت قرار دارد و کسی از او بالاتر نیست و می‌بینیم که آن بزرگوار به‌عنوان یک بانوی مسلمان، این فرصت و قدرت را یافت که خودش را به این اوج برساند.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)

«اسلام، فاطمه ـ آن عنصر برجسته و ممتاز ملکوتی ـ را به‌عنوان نمونه و اسوه‌ی زن معرفی می‌کند. آن، زندگی ظاهری و جهاد و مبارزه و دانش و سخنوری و فداکاری و شوهرداری و مادری و همسری و مهاجرت و حضور در همه‌ی میدان‌های سیاسی و نظامی و انقلابی و برجستگی همه جانبه‌ی او که مردهای بزرگ را در مقابلش به خضوع وادار می‌کرد، این هم مقام معنوی و رکوع و سجود و محراب عبادت و دعا و صحیفه و تضرّع و ذات ملکوتی و درخشندگی عنصر معنوی و همپایه و هم‌وزن و هم‌سنگ امیرالمؤمنین و پیامبر بودن اوست. زن، این است. الگوی زنی که اسلام می‌خواهد بسازد، این است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از بانوان شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، قم، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)

«ما این بزرگوار را خواسته‌ایم به‌عنوان الگو میان خودمان مطرح کنیم. یک زن جوان، یک دختر جوان، که زندگی‌اش، زندگی معمولی؛ لباسش، لباس فقرا؛ کارش در خانه جمع و جور کردن بچه‌ها و مدیریت خانه و کدبانویی این خانه‌ی کوچک و دستاس کردن است و آن کوه معرفت و دریای عظیم علم و دانش در وجود اوست. فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) همه‌ی این فضایل را با هم داراست.» (بیانات در دیدار مدّاحان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه (س)، ۱۳۸۳/۵/۱۷)

«زندگی فاطمه‌ی‌زهرا(س)، اگر چه کوتاه بود و حدود بیست سال بیش‌تر طول نکشید؛ امّا این زندگی، از جهت جهاد و مبارزه و تلاش و کار انقلابی و صبر انقلابی و درس و فراگیری و آموزش به این و آن و سخنرانی و دفاع از نبوّت و امامت و نظام اسلامی، دریای پهناوری است از تلاش و مبارزه و کار و در نهاین هم شهادت است. این، زندگی جهادی فاطمه‌ی زهراست که بسیار عظیم و فوق‌العاده و حقیقتاً بی‌نظیر است و یقیناً در ذهن بشر ـ چه امروز و چه آینده ـ یک نقطه‌ی درخشان و استثنایی است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از بانوان شهرهای تهران، تبریز، اصفهان، قم ...، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)

 حضرت زینب (س)
«زینب کبری برای زنان ما در طول تاریخ یک الگوست؛ عقل و متانت، قدرت و شجاعت، شور و احساس عاطفی، صراحت زبان، متانت دل، استواری روح؛ درعین‌حال، مادرانه، خواهرانه، با همه‌ی انسانها برخورد کردن، در محیط خانه شمع محبّت را روشن نگه داشتن، همسر و فرزندان را بر سفره‌ی محبّت و عاطفه‌ی خود دور هم جمع کردن؛ اینها خصوصیات زن مسلمان است.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)

«زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) یک نمونه‌ی کامل از زن مسلمان است؛ یعنی الگویی که اسلام برای تربیت زنان، آن را در مقابل چشم مردم دنیا قرار داده است. زینب کبری دارای شخصیت چند بُعدی است؛ دانا و خبیر و دارای معرفت والا و یک انسان برجسته است که هر کس با آن بزرگوار مواجه می‌شود، در مقابل عظمت دانایی و روحی و معرفت او احساس خضوع می‌کند. شاید مهمترین بُعدی که شخصیت زن اسلامی می‌تواند آن را در مقابل چشم همه قرار دهد ـ تأثیری که از اسلام پذیرفته ـ این بُعد است. شخصیت زن اسلامی به برکت ایمان و دل سپردن به رحمت و عظمت الهی، آن‌چنان سعه و عظمتی پیدا می‌کند که حوادث بزرگ در مقابل او، حقیر و ناچیز می‌شود. در زندگی زینب کبری، این بُعد از همه بارزتر و برجسته‌تر است.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)

«زینب کبری شور عاطفه‌ی زنانه را همراه کرده است با عظمت و استقرار و متانت قلب یک انسان مؤمن، و زبان صریح و روشن یک مجاهد فی سبیل‌الله، و زلال معرفتی که از زبان او بیرون می‌تراود و شنوندگان و حاضران را مبهوت می‌کند.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۸۴/۳/۲۵)

 حضرت مریم (س)
«زنِ دیگر، مریم مادر عیسی و دختر عمران است... وقتی خدای متعال می‌خواهد دو انسان را از مجموع همه‌ی انسان‌ها انتخاب کند و به‌عنوان مثل و نمونه، آن‌ها را معرفی کند، دو زن را انتخاب می‌کند؛ نه دو مرد را و نه یک زن را. در این کار، رازهایی است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

 حضرت آسیه
«خدای متعال در این دو جا، دو زن را به‌عنوان دو نمونه از انسان‌های برجسته و مؤمن ـ نه از زنان برجسته ـ ذکر می‌کند. یعنی در صحنه‌ی انسانیت و تکامل معنوی، خدای متعال وقتی می‌خواهد نمونه‌ی ممتازی بیان کند، سخن از پیامبران و مردان بزرگ و شخصیت‌های علمی و دینی نمی‌کند؛ بلکه سخن از دو زن به میان می‌آورد که یکی از آن دو زن، زن فرعون است.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

 حضرت سکینه (س)
«همان "سکینه‌‌ی"یی که شما اسمش را در کربلا شنیده‌اید، و دختر امام و برادرزاده و شاگرد زینب است ـ کسانی که اهل تحقیق و کتاب‌اند، نگاه کنند ـ او یکی از مشعل‌های معرفت عربی در همه‌ی تاریخ اسلام تا امروز است. کسانی که حتّی زینب و پدر زینب و پدر سکینه را قبول نداشتند و ندارند، اعتراف می‌کنند که سکینه (علیهاالسلام) یک مشعل معرفت و دانش است.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به‌مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)

 بخش چهارم: ابعاد و جلوه‌های فرهنگ غرب در نگاه به زن و شأن او
با توجه به گفتۀ مشهور تعرف الاشیاء باضدادها، درخشش و علّو دیدگاه اسلام دربارۀ زن، زمانی روشن‌تر می‌شود که دیدگاه غرب که علیرغم تبلیغات ظاهری فراوان نشان‌دهندۀ انحطاط فکری و اخلاقی و حقوقی دیدگاه مادی دربارۀ زنان می‌باشد نیز طرح شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدگاه غرب دربارۀ زن و حقوق و شأن او را در ده عنوان به شرح زیر بیان کرده‌اند.

موجود درجه دوم دانستن زن
«فرهنگ غربی را از این شعارها نمی‌شود فهمید. فرهنگ غربی را باید در ادبیّات غربی جستجو کرد. کسانی که با ادبیّات اروپایی، با شعر اروپایی، با رمان و داستان و نمایشنامه‌های اروپایی آشنا هستند، می‌دانند که در چشم فرهنگ اروپایی، از دوران قرون وسطی و بعد از آن تا اواسط قرن فعلی، زن موجود درجه‌ی دوم بوده است! هر چه بر خلاف این ادّعا کنند، خلاف می‌گویند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

هویت تبعی زن در خانواده
«در فرهنگ اروپایی، وقتی زن با همه‌ی موجودی و املاک خود ازدواج می‌کرد و به خانه شوهر می‌رفت، نه فقط جسم او در اختیار شوهر قرار می‌گرفت، بلکه تمام اموال و املاک و دارایی‌های او هم که از پدر و خانواده‌اش به او رسیده بود، متعلّق به شوهر می‌شد! این حقیقتی است که غربی‌ها نمی‌توانند آن را انکار کنند.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

استفاده از زن برای امور مادی
«پایه‌ی تمدّن امروز اروپایی، همان فرهنگ رومی است. یعنی امروز آنچه که بر سر تا پای فرهنگ اروپایی و غربی و به تبع آنها فرهنگ امریکایی و خرده‌ریزهای غرب حاکم است، همان اصول و خطوطی است که در امپراتوری روم وجود داشته؛ همان‌هاست که امروز ملاک و معیار است. آن زمان هم زنان را به بالاترین مقام می‌رساندند، احترامشان می‌کردند و به آرایش‌ها و زیورها تزیینشان می‌کردند؛ امّا برای چه؟ برای اشباع یکی از خاکی‌ترین و مادّی‌ترین خصلت‌های بشری در مرد! این، چه‌قدر توهین و چه‌قدر تحقیر نسبت به انسان و نسبت به جنس زن است!» (دیدار با شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره‌ی حجاب اسلامی در میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)

استفاده از زن برای تبلیغ سبک غربی در مد و آرایش و مصرف
«آنها با چه چیزِ زن مسلمان، بیشتر دشمنند؟ باحجاب او... چون فرهنگ آن‌ها این را قبول ندارد. اروپایی‌ها این‌جور هستند؛ آنها می‌گویند هرچه ما فهمیده‌ایم، دنیا باید از ما تقلید کند! مایلند که جاهلیّت خودشان را بر معرفت عالم غلبه بدهند. آن‌ها می‌خواهند زن به سبک اروپایى - که عبارت است از سبک مُد و مصرف و آرایش در انظار عموم - و ملعبه قرار دادن مسائل جنسى بین دو جنس و این چیزها را در جامعه به‌وسیله‌ى زنان رواج بدهند.» (بیانات در دیدار با جمع کثیری از پرستاران به‌مناسبت میلاد حضرت زینب (س) و روز پرستار، ۱۳۷۰/۸/۲۲)

آزادی جنسی را به‌عنوان رکن تمدن دانستن و ظلم به زنان از این طریق
«نقطه‌ی مقابل این، درست همان فرهنگ رومی حاکم بر امروز اروپاست. آنها با همه چیز کنار می‌آیند، جز با دو، سه چیز؛ یکی از آنها - و شاید مهم‌ترینش - حفظ این حالت حفاظ منضبط میان دو جنس زن و مرد است؛ یعنی خویشتنداری در مقابل چیزی که به آن آزادی جنسی گفته می‌شود. در مقابل این، بشدّت سرسختند؛ هر کار دیگری بکنند، مهم نیست. از نظر آنها کسی مرتجع است که روی این مسأله تکیه بکند. اگر در کشوری، زنان با یک حدودی از مردان مجزا شدند، این می‌شود خلاف تمدن! راست هم می‌گویند؛ تمدن آنها که بر ویرانه‌های همان تمدن رومی بنا شده، چیزی جز این نیست؛ اما این از لحاظ ارزشی غلط است؛ عکسش درست است.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، جمعی از بانوان پزشک متخصص و مسئولان کنگره حجاب اسلامی به‌مناسبت میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)

«الان هم با جدیت عرض می‌کنم که در قضیه‌ی زن، آن‌که باید جواب بدهد، آن‌که گریبانش گیر هست، غرب است، نه اسلام، نه جمهوری اسلامی. آنهائی که مرزهای دو جنس را بکلّی از بین بردند، آزادی جنسی را در عمل، در زبان، در تبلیغات، حتّی در فلسفه ترویج کردند، باید پاسخ بدهند. نتیجه این شد که با توجه به خوی تجاوزگری طبیعی و قوّت طبیعیای که مرد نسبت به زن دارد، زن مظلوم واقع بشود و نسبت به زن حق‌کشی انجام بگیرد.» (بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه‌های استان یزد، ۱۳۸۶/۱۰/۱۳)

نگاه ابزاری به زن
«همیشه به شکل غلطی در نظام‌های طاغوتی به زن نگاه شده؛ امروز در غرب هم همین جور است. حالا عده‌ای از زنان ـ مثل خیلی از مردان ـ در همین نظام‌های غربی شخصیت‌های برجسته و محترم و پاکیزه‌ای ممکن است در بیایند، لیکن نگاه عمومی به زن که در فرهنگ غربی نهادینه شده، نگاه غلطی است؛ نگاه ابزاری است، نگاه اهانت‌آمیز است.» (بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌پژوه کشور، ۱۳۸۸/۷/۲۸)

«بانوان گرامی؛ به‌خصوص زنان جوان که می‌خواهند در این زمینه‌ها فکر بیندیشند، درست توجّه کنند. نکته مهم این است که حتّی وقتی در اروپا برای زن حقّ مالکیت معیّن شد - طبق بررسی موشکافانه جامعه‌شناسان خودِ اروپا - به خاطر این بود که کارخانه‌ها که تازه بساط فناوری مدرن و صنعت در غرب را گسترده بودند، احتیاج به کارگر داشتند؛ اما کارگر کم بود و احتیاج به کارگرِ زیاد احساس می‌شد. لذا برای این که زنان را به کارخانجات بکشانند و از نیروی کارشان استفاده کنند - که البته مزد کمتری هم همیشه به زنان می‌دادند - اعلان شد که زن دارای حقّ مالکیت است! در اوایل قرن بیستم بود که اروپاییان حقّ مالکیت را به زن دادند. این، آن نگرش افراطی و غلط و ظالمانه نسبت به زن در غرب و در اروپاست.» (بیانات در همایش بزرگ بانوان در ورزشگاه آزادی به‌مناسبت جشن میلاد کوثر، ۱۳۷۶/۷/۳۰)

خشونت نسبت به زنان از نظر جسمی و روحی
«آزار زنان، فشارهای گوناگون جسمانی و آزارهای روحی بر زنان در غرب، آمارهایی که الآن دارند می‌دهند، بمراتب از کشور خود ما و از جاهایی که ما اطلاع داریم، بیش‌تر است.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)

«آمار مال یک هفته قبل است - که یک سوم زنهای دنیا از دست مردها کتک می‌خورند! به نظر من اشک انسان در می‌آید؛ این گریه‌آور است. و این بیشتر در کشورهای صنعتی است؛ در کشورهای فرنگی است و ناشی از همان خشونت‌های جنسی و مطالبات خشن جنسی است که مرد از زن دارد. این هوچیگری‌های آنها در مورد زن است؛ آن وقت راجع به زن بحث می‌کنند: شما حجاب را اجباری کردید. خود آنها بی‌حجابی را اجباری می‌کنند، دختر دانشجو را به دانشگاه راه نمی‌دهند، به خاطر اینکه روسری دارد، آن وقت به ما می‌گویند چرا شما حجاب را اجباری کردید! این در جهت کرامت زن است، آن در جهت پرده‌دری و بی‌احترامی به زن است. و از این قبیل مواردی هست که اینها هوچیگری‌های غرب است.» (بیانات در دیدار دانشجویان استان یزد، ۱۳۸۶/۱۰/۱۳)

تجارت و قاچاق زنان
«امروز در دنیا طبق گزارشی که داده شده است - که این گزارش به نظرم گزارش سازمان ملل است؛ گزارش یک مرکز رسمی است - سریع‌الرشدترین تجارت‌های دنیا، تجارت زنان و قاچاق زنان است. بدترین کشورها هم در این زمینه، چند کشورند؛ از جمله رژیم صهیونیستی است. زنان و دختران را با عنوان پیدا کردن کار و عنوان ازدواج و این حرف‌ها، از کشورهای فقیر، از آمریکای لاتین، از برخی کشورهای آسیا، از برخی کشورهای فقیر اروپا جمع می‌کنند و می‌برند آنها را در شرائط بسیار سختی تحویل مراکزی می‌دهند که انسان از تصور آنها و نام آنها تنش می‌لرزد.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱)

تحقیر زنان
«بروید به جوامع امریکایی نگاه کنید! خواهید دید که در آن‌جا زن تحقیر می‌شود. زنِ خانواده، از طرف شوهر تحقیر می‌شود. مادرِ خانواده، از طرف فرزندان تحقیر می‌شود. حقّ مادری، به این شکلی که در مراکز اسلامی هست، در آن‌جا معنا ندارد.» (بیانات در دیدار گروهی از پرستاران، ۱۳۷۳/۷/۲۰)

«دنیای فاسد غرب خواستند بروز زن را، شخصیت زن را در روش‌های غلط و انحرافی که همراه با تحقیر جنس زن است، به زور به ذهن دنیا فرو کنند: زن برای اینکه شخصیت خودش را نشان بدهد، بایستی برای مردان چشم‌نواز باشد. این شد شخصیت برای یک زن!؟ بایستی حجاب و عفاف را کنار بگذارد، جلوه‌گری کند تا مردها خوششان بیاید. این تعظیم زن است یا تحقیر زن؟ این غرب مستِ دیوانه‌ی از همه جا بی‌خبر، تحت تأثیر دست‌های صهیونیستی، این را به‌عنوان تجلیل از زن عَلم کرد؛ یک عدّه هم باور کردند.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از پرستاران نمونه کشور در سالروز میلاد حضرت زینب (س)، ۱۳۸۹/۲/۱)

عدم توانایی شعارهای غربی در آزادی و احترام به حقوق زن
«شعارها و بافته‌های ذهنی غربی‌ها در مورد زن، هیچ نتوانسته جلوی ظلمی را که در خانواده و بیرون خانواده در طول تاریخ به زن‌ها می‌شده ـ که هنوز هم می‌شود ـ بگیرد.» (بیانات در دیدار گروه کثیری از بانوان نخبه در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت زهرا (س)، ۱۳۸۶/۴/۱۳)

«این غربی‌هایی که می‌بینید این‌قدر جنجال می‌کنند و سر مسأله زن این‌قدر بازی در می‌آورند، همین جا گرفتارند. می‌گویند: ما احترام زن را نگه می‌داریم. بله، احترام زن را در مجالس رسمی و توی فروشگاه‌ها و خیابان‌ها نگه می‌دارند؛ آن هم به معنای تلذّذ از او، امّا در خانواده هم شوهر با زنش همین‌طور است؟ چه‌قدر زن آزاری، چه‌قدر کتک زدنِ زن‌ها به دست مردها، چه‌قدر فاجعه‌آفرینی در داخل خانه، قُلدر مآبی و...» (بیانات در انشای خطبه‌ی عقد، ۱۳۷۹/۶/۲۸)

 بخش پنجم: وظایف خطیر زنان در مقابله با فرهنگ غرب

رهبر معظّم انقلاب اسلامی با توجه به ده محور فوق، ده وظیفه را برای زنان مسلمان انقلابی برشمرده‌اند و فعال‌شدن بانوان در این موضوعات را انتظار دارند.

مسئولیت مهم و درجۀ اول بانوان در شناسایی شأن اسلامی زن و دفاع از آن
«خواهران عزیز و دختران من! اعتقادم این است که اگر در بخشی از جامعه‌ی اسلامی -چه در ایران و چه در بعضی کشورهای دیگر- نسبت به زن مسلمان، کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد، قدری تقصیر مردان و قدری هم تقصیر خودِ بانوان است؛ چون آن کسی که باید شأن اسلامی زن را بشناسد و از آن دفاع کند، در درجه‌ی اوّل خودِ بانوان هستند. باید بدانند که خدا و قرآن و اسلام، درباره‌ی آنها چه قضاوتی دارد، از آنها چه می‌خواهد، مسؤولیت آنها را چه چیزی معیّن می‌کند و از آنچه که اسلام فرموده و خواسته، دفاع کنند و بخواهند. اگر نخواهند، کسانی که به هیچ ارزشی پایبند نیستند، به خود اجازه خواهند داد که به زن ستم کنند.» (بیانات در اجتماع بانوان خوزستان، ۱۳۷۵/۱۲/۲۰)

عدم تسلیم در برابر اغوای فرهنگ غرب در موضوع نگاه ابزاری به زن
«... زن ایرانى و زن مسلمان، به مجاهدت خود براى رها شدن از دام‌هاى پرداخته و در راه‌ نهاده‌ی فرهنگ تباهگر غرب، با اراده‌اى راسخ ادامه دهد و به هیچ رو تسلیم اغواى آنان [غربی‌ها] که زن را ابزارى براى پیشبرد سیاست‌هاى ویرانگر و اسارت‌بار خواسته‌اند، نشود. ظرافتى هوشمندانه لازم است که میان تشخّص و منزلت علمى و فرهنگى و اجتماعى و هنرى و سیاسى زن، با تنزّل و انحطاط او تا سطح وسیله و ابزارى براى مقاصد سیاسى و شخصى فرق گذاشته شود و این یک، با آنچه مطلوب و محبوب هر انسان آزاده و آگاه است، مشتبه نگردد.» (پیام به سمینار بررسی شخصیت زن از دیدگاه امام خمینی (قدّس سره)، ۱۳۶۸/۸/۳)

انتقال و تفهیم پیام عملی زنان ایران به جامعۀ بانوان دنیا درخصوص عدم تلازم تحصیل با رعایت موازین اخلاقی
«من می‌خواهم بگویم شما خانم‌ها یک پیامى براى دنیا دارید؛ این پیام را دقیق کنید، مسجّل کنید و بدهید به دنیا. پیام، فقط هم پیام زبانى و شفاهى و کتبى نیست؛ بلکه بیشتر پیام عملى است. زن‌هاى ایران، به‌خصوص آن کسانى که در رشته‌هاى گوناگونِ دانش توانسته‌اند در چهارچوب اسلام و احکام اسلامى و مهم‌تر از همه مسئله‌ی حجاب حرکت بکنند، بایستى به زنان دنیا، به دخترهاى دنیا، به دانشجویان زن دنیا عملاً تفهیم کنند که علم به معناى بی‌بندوبارى نیست و لازمه‌ی تحصیل علم، بی‌قیدى نسبت به موازین اخلاقى در مورد معاشرت زن و مرد نیست؛ بلکه می‌توان با رعایت کامل این موازین، علم را هم تحصیل کرد و به جاهاى بالایى رسید؛ و وجود شماها می‌تواند به‌عنوان یک نمونه از پیام جهانى اسلام نشان داده بشود.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)

زدودن باورهای فرهنگ غلط غربی در موضوع حجاب و مد و مصرف‌گرایی
«به نظر من، آن چیزی که امروز مجموعه‌ی شما و هر مجموعه‌یی از زنان - که در شکلها و با هدفهای مختلف کار میکنند - برعهده دارند، این است که باور غلطی را که فرهنگ غربی و اروپایی در این دهها سال اخیر در ذهن زن ایرانی وارد کرده است، بزداید. البته باور غلطی هم در گذشته بوده است؛ یعنی گرایش به برخی از شکلهای غلط مصرف و تجمل، از گذشته هم وجود داشته است. با ورود فرهنگ اروپایی، این مدگرایی و نوگرایی در مصرف، به شکل عجیبی تشدید شد. این، محاسبه‌شده و پیش‌بینی‌شده بود. سردمداران سیاستهای غربی - که غالباً صهیونیستها و استعمارگران بودند - به قصدی و با نیتی این کار را کردند. این باورهای غلط را باید بزدایید؛ و این نمیشود، مگر با ارایه‌ی بحثها و کارهای اسلامی. اگر این کار بشود، ریشه‌ی این مشکلاتی که گاهی اوقات مطرح میشود - بدحجابی و رواج فساد و فحشا و این چیزها - به خودی خود کنده خواهد شد. اینها غالباً معلولند؛ علل، همان باورها و فرهنگها هستند که باید روی آنها کار بشود.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، ۱۳۶۹/۱۰/۱۶)

«من به خانم‌های مسلمان، به خانم‌های جوان و به خانم‌های خانه‌دار عرض می‌کنم: سراغ این مصرف‌گرایی که غرب مثل خوره به جان جوامع دنیا و از جمله جوامع کشورهای در حال توسعه و کشورهای رو به پیشرفت و از جمله کشور ما انداخته است، نروید. مصرف باید در حدّ لازم باشد، نه در حدّ اسراف.» (بیانات در دیدار گروهی از بانوان به‌مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا (س) و روز زن، ۱۳۷۱/۹/۲۵)

اتخاذ موضع فعال نسبت به موضوع زن، حقوق بشر و آزادی و عدم انفعال
«چرا باید کسانی در زمینه‌ی زن، یا در زمینه‌ی حقوق بشر، طوری حرف بزنند که گویی ما باید بکوشیم خودمان را با نقطه‌نظرهای غربی‌ها نزدیک و آشنا کنیم؟ آن‌ها اشتباه می‌کنند. آن‌ها باید نقطه‌نظرهای خود را به ما نزدیک کنند. آن‌ها باید نسبت به مسأله‌ی زن و حقوق بشر و آزادی و دموکراسی، نقطه‌نظرهای غلط و باطل خودشان را تصحیح کنند و با نظرات اسلامی مواجه نمایند؛ نه این‌که عدّه‌ای از این طرف دچار انفعال شوند.» (بیانات در دیدار با خانواده‌های سرداران شهید استان تهران، ۱۳۷۶/۲/۱۷)

لزوم به چالش کشیدن غرب دربارۀ حقوق زن و حفظ کرامت او
«امروز جهان غرب است که باید به لحاظ نظری و عملی در این موضوعات به چالش کشیده شود و در برابر افکار عمومی جهان پاسخگو باشد. جهان غرب باید درباره‌ی کشتار کودکان خردسال در فلسطین، درباره‌ی حقوق زن و حفظ کرامت او، درباره‌ی حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود، درباره حق ملت‌ها در بهره‌گیری از ثروت‌های خود و حتّی درباره‌ی آزادی شهروندان خود پاسخگو باشد.» (پیام به کنگره عظیم حج، ۱۳۸۲/۱۱/۸)

ایستادگی مجدّانه در برابر منطق هوچیگرانۀ غرب در تحقیر زن
«باید جایگاه زن را تعریف کرد و در مقابل منطق هوچیگرانه‌ی غربی به‌جِد ایستاد... آن‌ها هستند که دارند به زن ظلم می‌کنند، زن را تحقیر می‌کنند، جایگاه زن را پائین می‌آورند؛ به اسم آزادی، به اسم اشتغال، به اسم مسئولیت دادن، آن‌ها را مورد فشارهای روحی، روانی، عاطفی و اهانت شخصیتی و شأنی قرار می‌دهند؛ آن‌ها باید جواب بدهند. جمهوری اسلامی در این زمینه یک مسئولیتی دارد. جمهوری اسلامی در مسئله‌ی زن باید به طور صریح و بدون هیچ مجامله، حرف خودش را ـ که عمدتاً اعتراض به نگاه غربی و این نامعادله‌ی ظالمانه‌ی غربی است ـ بگوید. با این نگاه، آن وقت مسئله‌ی حجاب، مسئله‌ی نوع ارتباط زن و مرد، هم معنا پیدا می‌کند.» (بیانات در دیدار با بانوان نخبه، ۱۳۹۰/۳/۱۰)

روحیۀ تهاجمی در مقابله با زورگویان بین‌المللی در موضوعات مختلف ازجمله حجاب
«روحیّه‌ی تهاجم در مقابله‌ی با زورگویان بین‌المللی. یک وقت هست که زورگویان بین‌المللی می‌آیند و می‌گویند که آقا شما فلان کار را کرده‌اید و ما رفع و رجوع می‌کنیم و نه والله، نه بالله...؛ ولی یک وقت هست که تهاجمش، تهاجم زورگویانه است؛ بهترین دفاع در چنین مواقعی هجوم است. زورگویان بین‌المللی، نقاط ضعف زیادی دارند: ... خب، نقاط ضعفشان، با حالت تهاجمی و با حالت طلبکاری، گفته و بیان بشود... در قضیّه‌ی زن مدّعی هستیم؛ در قضیّه‌ی حقوق بشر مدّعی هستیم؛ در قضایای حقوق اساسی انسان‌ها مدّعی هستیم. ما مدّعی این‌ها هستیم؛ ما در مقام پاسخگویی نیستیم. چرا باید سؤال بکنند تا کسی مجبور باشد پاسخ بدهد؟ آن‌ها بی‌جا می‌کنند سؤال و ادعا می‌کنند. این روحیّه، روحیّه‌ی خوبی است؛ روحیّه‌ی انقلاب این است؛ این است که حقیقت را روشن و درخشان می‌کند.» (بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت، ۱۳۸۷/۶/۲)

طلبکاری از غرب در موضوع زن
«ما از دنیای غرب که آمدند زن بشری را در طول دوره‌های گذشته تا امروز این‌قدر مورد تحقیر قرار دادند، طلبکاریم. شما ببینید در اروپا و در کشورهای غربی، تا اندکی پیش زنان حقوق مالی مستقلی نداشتند. من یک وقت بدقت آمارش را استخراج کردم و در صحبتی ـ ظاهراً در نماز جمعه‌ی چهار، پنج سال پیش از این بود ـ آن را مطرح کردم.» (بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی بانوان، جمعی از بانوان پزشک متخصص، و مسؤولان اولین کنگره‌ی حجاب اسلامی، به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه‌ی زهرا (س)، ۱۳۷۰/۱۰/۴)

درک کامل و دقیق دیدگاه اسلام در موضوع زن و تصحیح و تصحیح نظرات باطل فرهنگ غربی در این خصوص
«وقتی که به صحنه‌ی تفکّرات عالم نگاه می‌کنم و بینش اسلام را مشاهده می‌نمایم، بروشنی درمی‌یابم که جامعه‌ی بشری هنگامی خواهد توانست نسبت به مسأله‌ی زن و رابطه‌ی زن و مرد، سلامت و کمال مطلوب خود را پیدا بکند که دیدگاه‌های اسلام را بدون کم و زیاد و بدون افراط و تفریط درک کند و کوشش نماید آن‌ها را ارایه کند. این، ادعای ما نسبت به مسأله‌ی زن در عالم است. ما آن چیزی را که در تمدّن‌های مادّی امروز نسبت به زن عمل می‌شود و وجود دارد، به هیچ وجه قبول نداریم و ان را به صرفه و صلاح زن و کل جامعه نمی‌شماریم.» (بیانات در دیدار با گروهی از بانوان پزشک سراسر کشور، ۱۳۶۸/۱۰/۲۶)

آنچه در متن و مشروح مقالۀ حاضر آمده نشان‌دهندۀ شأن والا و کرامت ذاتی و مسئولیت‌آفرین زن در مکتب اسلام است. توجه و عمل به این مسئولیت‌ها موجب ظهور زنان بسیاری در عصر انقلاب اسلامی گردید که در دو مقالۀ «حدیث زینبی مادران ایرانی» و «به احترام حماسۀ مهربانوانِ سرزمین و دین و آیین» از نمونه‌های متعدد این گروه یاد شده است.

خانم کونیکو یامامورا در مرداد سال ۱۳۹۱ نامه‌ای با دستخط خود خطاب به رهبر انقلاب اسلامی نگاشته و در آن خود را قطره‌ای در دریای خروشان نهضت اسلامی می‌خواند و پس از ذکر تلاش خود در جهاد فرهنگی و تقدیم فرزند شهیدش محمد به قافلۀ شهدای دفاع مقدس و افتخار حضور خود در اردوهای دانشجویی، کاروان جانبازان شیمیایی و راهیان نور و مجمع جهانی اهل بیت، هدف تمام تلاش‌های خود را اثبات خادمی برای نهضت امام خمینی (ره) برمی‌شمارد و سپس به بیان دیدگاه‌ها و طرح‌ها و امیدهای خود برای جاری‌ساختن امواج بیداری عقول در جهان و تا شرقی‌ترین کرانۀ دنیا می‌پردازد.

با خواندن این نامه، هر خواننده‌ای به این باور می‌رسد که این متن نوشتۀ یکی از شخصیت‌های فرهنگی باسابقه در حوزۀ بیداری اسلامی است که دغدغه‌ای جز صدور انقلاب اسلامی و گسترش فرهنگ ناب شیعی ندارد و تنها راه بیداری اسلامی را جهادی فرهنگی می‌داند.

مروری بر زندگی پر فراز و نشیب مرحومه کونیکو یامامورا در طول حیات بیش از هشت دهه و حضور در صحنه‌ها و عرصه‌های متعدد معرفتی و مجاهدتی و انسان‌دوستانه و حق‌طلبانه و دغدغۀ ترویج فرهنگ نورانی مکتب اسلام و تعالیم قرآن کریم و ازجمله افتخار شهادت فرزند دلبندش در جبهه‌های حق در برابر باطل، این مادر شهید را به مقامی می‌رساند که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نشان‌دادن ابعاد زندگی مجاهدانۀ این مهربانو و خانوادۀ جلیل‌القدر او را آبروبخشی به خانواده اسلام می‌دانند.

سلام و صلوات و رحمت الهی بر
او و همسر و فرزند شهیدش   
و خانوادۀ گرامی‌اش

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، به منظور انتقال، تنظیم و توصیف اسناد، ورود اطلاعات، ذخیره سازی و دیجیتال سازی اسناد صندوق تامین خسارت های بدنی تفاهم نامه همکاری میان دو مجموعه به امضا رسید.

همکاری در زمینه انتقال و نگهداری اسناد صندوق در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آماده سازی، تنظیم و توصیف اسناد صندوق تامین خسارت های بدنی، ورود اطلاعات و ذخیره سازی اسناد تنظیم و توصیف شده در سامانه محفای صندوق تامین خسارت های بدنی، تهیه نسخه دیجیتال (اسکن) از اسناد صندوق و همکاری در دسترسی به سامانه ورد اطلاعات و ذخیره سازی از جمله موارد عنوان شده در این تفاهم نامه در زمینه همکاری های مشترک است.

شایان ذکر است، صندوق تامین خسارت‌های بدنی اولین مجموعه از دستگاه های تابعه وزارت امور اقتصاد و دارایی است که در راستای شفافیت مالی، استخراج تضامین و اوراق بهادار سنوات گذشته، افزایش درآمدهای خود و صرفه جویی در فضای اداری به توصیف و پردازش تخصصی اسناد خود اقدام می کند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اداره کل خدمات آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران طی اطلاعیه ای از تعطیلی دو روزه تالار ‍‍پژوهش اسناد ملی و کتابخانه تخصصی تاریخ معاصر ساختمان آرشیو ملی ایران خبر داد.

بر اساس این اطلاعیه، تالار ‍‍پژوهش اسناد ملی و کتابخانه تخصصی تاریخ معاصر ساختمان آرشیو ملی ایران به دلیل انجام نظافت عمومی سالیانه در روزهای سه شنبه و چهارشنبه مورخ 11 و 12 مرداد ماه تعطیل است.