به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران،‌ دبیرخانه سیزدهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری با اعلام برگزاری نخستین جلسه کارگروه انتخاب پژوهشگران برتر عضو هیات علمی و غیر هیات علمی سیزدهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، از آغاز روند بررسی آثار پژوهشی اعضای هیات علمی و پژوهشگران غیر هیات علمی این سازمان در بازه زمانی مهر 1400 تا مهر 1401 بر اساس شاخص‌های آئین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این کارگروه خبر داد.

سعیده اکبری داریان دبیر علمی جشنواره، فرح زاهدی عضو هیات علمی گروه پژوهش های اسلام شناسی و ایران‌شناسی، حوریه سعیدی عضو هیات علمی گروه تحقیقات تاریخ معاصر پژوهشکده اسناد، فرزانه شادان پور عضو هیات علمی گروه علوم داده، اطلاعات و هوش مصنوعي و سودابه نوذری رئيس گروه علوم داده، اطلاعات و هوش مصنوعي از اعضای این کارگروه هستند و در نخستین جلسه از این کارگروه 12 پرونده، مورد بررسی قرار گرفت.

لازم به توضیح است سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، طبق اساسنامه مصوب مجلس شورای اسلامی، مؤسسه‌ ای آموزشی،‌ علمی، تحقیقاتی و خدماتی است که هم‌اکنون دارای 30  عضو هیات علمی است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، مراسم اختتامیه جشنواره ملّی «اسناد افتخار- گفتار ماندگار» از سوی سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس و با مشارکت سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار شد.

محمدجواد جعفریان معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در این مراسم با اشاره به اینکه مقوله سند در عصر دیجیتال در مقایسه با سایر رسانه های جمعی همچنان معتبر است؛ گفت: همه ما می دانیم که در عصر دیجیتال زندگی می کنیم. عصری که شاهد لحظه به لحظه رنگ باختن رسانه در فضای سنتی و قدیمی و خروج تک به تک رقبای رسانه ای سنتی از میدان اطلاع رسانی در عصر دیجیتال هستیم.

 وی ادامه داد: در ابتدا شاهد کمرنگ شده رادیو در مقابل رسانه های دیجیتال بودیم و بعد از آن روزنامه ها و رسانه های مکتوب برای ادامه حیات خود، دیجیتالی شدن را برگزیدند. پس از آن، سینما و تلویزیون در مواجهه با اقتضائات عصر دیجیتال، دچار چالش شدند. اما در بازار دیجیتال، تنها سند بود که با وجود قدمت و کهنگی، اعتبارش بیشتر شد و همچنان به عنوان ابزار جهاد تبیین و ابزار تثبیت موضوعات در عصر دیجیتال و حتی فضای مجازی، با قوت پیشتاز و یکه تاز است.

جعفریان درباره اهمیت اسناد گفت: اهمیّت اسناد زمانی مشخص تر می شود که روایت های متناقضی از یک موضوع مطرح باشد. روایت ها از یک جنگ، نزاع و درگیری در دو طرف متخاصم، تا هریک ثابت کنند روایت صحیح، آن روایتی است که من مطرح می کنم و هنوز هم شاهد هستیم دنیای غرب روایت های اغراق آمیز از حمله شاه سوم هخامنشی در 2600 سال پیش تاکنون عرضه می کند و بر مبنای آن، فیلم «سیصد» را می سازند تا نمادی از پیروزی دنیای غرب بر دنیای شرق باشد و به این ترتیب است که روایت های نادرست و جعلی مبنا قرار می گیرد.

وی تأکید کرد: اهمیّت اسناد از این نظر که تاریخ و هویت ملّت ها و سرزمین ها را می سازند؛ قابل توجه است. کشور ما ایران در همسایگی خود، جنگ بزرگ و متفاوتی را تجربه کرد. بسیاری از ما در سنین مختلف، یا مستقیماً در جنگ تحمیلی حضور داشته ایم و یا شاهد مبارزه بزرگ برای حفظ سرزمین مان بوده ایم. بنابراین دفاع مقدس، حلقه پیوستگی ما ایرانیان با هر اندیشه، نژاد، مسلک و مرام است. به اعتقاد من در حوزه تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس باید نهایت وسواس و کمال دقت را به خرج داد. از همین رو در معاونت اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران بر خود وظیفه و فرض واجب می دانیم تا در موضوعات مربوط به دفاع مقدس، حساسیت و دقت مضاعفی داشته باشیم. لذا در راستای همکاری با سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس تلاش می کنیم از این میراث گرانبها به بهترین شکل حفاظت کنیم و جمع آوری اسناد در این حوزه نیز از اولویت های ما است.

معاون اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، میزبانی از 60 میلیون برگ سند مربوط به دفاع مقدس را از افتخارات این سازمان برشمرد و گفت: در معاونت اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران میزبان 60 میلیون برگ از اسناد در حوزه دفاع مقدس هستیم، البته همه این اسناد هنوز به طور کامل فهرست نویسی و دیجیتال سازی نشده است، اما تلاش ما بر این است که این اسناد را در زمان و دوره خود به کار ببریم تا نسل جوان بتوانند به شکل مطلوب از آنها استفاده کنند. همچنین در دوره جدید مدیریتی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، جمع آوری و فراهم آوری اسناد در حوزه دفاع مقدس از مهمترین وظایف و مأموریت های سازمانی به شمار می رود.

جعفریان خاطرنشان کرد: در حال حاضر از دو منشأ بسیار مهم و منحصر به فرد، اسناد دفاع مقدس جمع آوری می شود که یک منشأ آن خارجی است، یعنی کشوری که اتفاقاً نقش مهمی هم در جنگ تحمیلی بر مردم ایران داشته است و طی توافق هایی که صورت گرفته، این اسناد را دریافت خواهیم کرد و زوایای پنهان و نگشوده ای از افتخارات ملّت در 8 سال دفاع مقدس به دست خواهیم آورد.

چرا تاریخ شفاهی مهم است؟ 

در ادامه این مراسم امیر سرتیپ نبی سهراب جانشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس با بیان این مطلب که همکاری سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس با سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و بهره مندی از نگاه کارشناسی در حوزه اسنادی از افتخارات ملّی به شمار می آید؛ گفت: در همایش «اسناد افتخار - گفتار ماندگار» از 120 عنوان کتاب تاریخ شفاهی و 50 جلد کتاب مرجع اسنادی که تعداد 11 کتاب ترجمه ای است، رونمایی شد. مجموع ترجمه ها دربرگیرنده اسناد آرشیوی کشور انکلستان است که برای اواین بار رونمایی می شود.

وی ادامه داد: در این مجموعه آرشیوی که در کشور انگستان موجود است، موضوع دفاع مقدس ایران به روایت بیگانگان وجود دارد. این اسناد از نگاه دشمنان و یا بعضاً یاری کنندگان آنها است. آرشیو کشور انگلستان از بزرگترین و کامل ترین مراکز آرشیو بین المللی وقایع بزرگ دنیا به شمار می آید. وقتی از چرچیل پرسیدند با پول دو قرن استثمار کشورها و سرزمین های متعدد چه کردید؟ در پاسخ گفت که با این پول، سیستم بزرگ آرشیو وقایع درست کرده ایم. اطلاعات مربوط به جنگ جهانی اول و دوم کشورهای حوزه خلیج فارس و بسیاری دیگر از اطلاعات منطقه ای در این آرشیو موجود است. تا جائی که آمریکا در حوزه مطالعات مردم شناسی کشورهای عراق و افغانستان، از داده های این آرشیو استفاده کرد.

جانشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس با بیان این مطلب که در جشنواره ملّی «اسناد افتخار- گفتار ماندگار» دو محور مهم در حوزه اسناد و گفتار (تاریخ شفاهی) مورد بررسی قرار گرفت، بر اهمیت این دو محور هم از جهت ملّی و هم بین المللی تأکید کرد.

امیرسرتیپ نبی سهراب اظهار داشت: حدود 5 میلیون ایرانی از نقاط مختلف کشور در دفاع مقدس حضور داشتند، ولی تاکنون تنها چند درصد از تاریخ شفاهی این عزیزان ثبت و ضبط شده است. به همین دلیل معتقدم در برابر سیل عظیم حضور ایثارگران در دفاع مقدس، این تعداد مصاحبه تاریخ شفاهی بسیار اندک است و تنها بخش کوچکی از وظیفه ملّی خود را به انجام رسانده ایم. واقعیت این است تاریخ شفاهی جنگ جهانی دوم در عصر کنونی وجود ندارد. اما دفاع مقدس هنوز در نزدیکی ما است که یکی از مهمترین ویژگی های ثبت و ضبط تاریخ شفاهی دفاع مقدس، در قید حیات بودن رزمندگان و ایثارگران است و برای ثبت خاطرات باید رزمندگانی که در شهرستان ها زندگی می کنند را شناسایی کرد و سراغ آنها رفت و ابعاد مختلف دفاع مقدس را در روایت های آنها به ثبت رساند.

میزان اهمیّت اسناد دفاع مقدس و کتاب های مرجع

وی با اشاره به اینکه در طول 8 سال دفاع مقدس میلیون ها سند از روزهای دفاع مقدس به جا مانده است، گفت: اسناد جمع آوری شده منبع غنی برای محققان، دانشجویان، اساتید و طیف های مختلف جامعه است. اما به اعتقاد من آگاهی از این اسناد برای دانش آموزان و نوجوانان اهمیت بیشتری دارد، زیرا جمع آوری اسناد مربوط به دفاع مقدس و انجام مصاحبه های تاریخ شفاهی با ایثارگران و تدوین آنها از تحریف در روایت دفاع مقدس جلوگیری می کند و یکی از مأموریت های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس نیز دسترس پذیر کردن اسناد برای دانش آموزان و نوجوانان است تا بتوان غرور ملّی نسل جوان را تقویت کرد. در همین راستا از آحاد مردم عزیز ایران و مسئولان می خواهم که اسناد مربوط به دفاع مقدس را که به شکل شخصی و یا سازمانی نگهداری می کنند به سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس ارسال کنند تا با جمع آوری آنها زمینه فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی بیش از گذشته فراهم شود.

جانشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس ادامه داد: بسیاری از رزمندگان، آزادگان و جانبازان دفاع مقدس در شهرستان ها زندگی می کنند که دسترسی فیزیکی به آنها به دلیل کهولت سن دشوار است، به همین دلیل معتقدم باید طی فرایندی با بکارگیری نرم افزارهای پیشرفته در فضاهای داخلی، امکانی را فراهم کرد تا ایثارگران خاطرات خود را به صورت صوت یا نوشتار به دست ما برسانند. انجام این مهم در شرایطی که در عصر دیجیتال و با پیشرفت های فناوری به سر می بریم، سخت نیست و کاری شدنی است.

در ادامه سرهنگ عبدالله اسماعیلی رئیس تاریخ شفاهی سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس نیز با ارائه آمار تولید محتوای تاریخ شفاهی در حوزه دفاع مقدس گفت: تاکنون حدود 75 هزار ساعت مصاحبه تاریخ شفاهی ثبت و ضبط شده است که از این تعداد 113 هزار صفحه پیاده سازی و 103 هزار مطلب تدوین شده است و 160 عنوان کتاب تاریخ شفاهی در حوزه دفاع مقدس منتشر شده است. 

در پایان مراسم اختتامیه جشنواره ملّی «اسناد افتخار- گفتار ماندگار» پژوهشگران و ‌نویسندگان کتب تاریخ شفاهی دفاع مقدس تقدیر شدند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، کتاب «شاعر مشتعل» مصاحبه تاریخ شفاهی با مظاهر مصفا استاد برجستة ادبیات فارسی با پژوهش،‌ مصاحبه و تدوین پیمانه صالحی است که در قالب مصاحبة تاریخ شفاهی با مظاهر مصفا،‌ به‌واسطة طرح مباحثی در شیوه‌های تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها، بررسی تحولات دانشنامه‌نویسی در دوران معاصر، ابتکاراتی در املاء و رسم‌الخط فارسی، سال‌های حضور در ریاست مجتمع آموزش عالی قم و پاره‌ای خاطرات تدوین شده است.

کتاب «شاعر مشتعل» در پنج فصل و سه پیوست تنظیم شده است. فصل اول «خانواده، دوره ابتدایی و دبیرستان حکیم نظامی» نام گرفته و اطلاعات تاریخی ارزشمندی درباره مظاهر مصفا استاد برجستة ادبیات فارسی دانشگاه تهران ارائه شده است. فصل دوم با عنوان «دانشسرای عالی و دورة دکتری دانشگاه تهران» درباره تحصیلات دانشگاهی و عالی وی است. در این فصل نقاط قوت و ضعف آموزش عالی و همچنین کتابداری ایران مطرح شده و فصل سوم با عنوان «تدریس در دبیرستان‌ها، ریاست فرهنگ قم و بازرس تعلیماتی» فعالیت مدیریتی و فرهنگی وی را بیان کرده است. فصل چهارم «دانشگاه پهلوی شیراز و مدرسة عالی علوم اداری و قضایی» نام گرفته است و فعالیت‌های آموزشی و دیدگاه‌های مصاحبه‌شونده را تبیین می‌کند درنهایت فصل پنجم «سفر به پاکستان،‌ دانشنامه‌نویسی و تألیفات» نام دارد که آمیخته‌ای از خاطرات و شکل گیری آثار استاد مصفا است.

در پیوست اول این کتاب، اطلاعات کامل کتابشناختی آثار مظاهر مصفا در دو قسمت «مجموعه اشعار» و «متون نثر» گزارش شده است. در پیوست 2 «نمونه اشعار» و در پیوست 3 نیز گزیدة تصاویر اسناد و مدارک ارائه شده است.

کتاب «شاعر مشتعل» در 232 صفحه چاپ و روانه بازار نشر شده است و علاقه‌مندان جهت تهیه این اثر می‌توانند ازطریق مراجعه حضوری به فروشگاه انتشارات سازمان واقع در ساختمان کتابخانة ملّی ایران، فروشگاه مجازی سازمان به آدرس http://bookshop.nlai.ir  اقدام نمایند و یا با شمارة تلفن 81623277 تماس بگیرند.

لازم به توضیح است،‌ مظاهر مصفا استاد برجستة ادبیات فارسی در دانشگاه تهران، با بیش از پنج دهه حضور مستمر در مجامع و محافل ادبی و فرهنگی، منشأ آثار ماندگاری در این عرصه بود. مجموعه‌ اشعار «نسخه اقدم»، «توفان خشم»، «ده فریاد»، «سپیدنامه، و جمعه سرخ» «قند پارسی» و «راهی از بن‌بست» ازجمله آثار او است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اسناد مربوط به خسارت جانی و دیه تفکیک، و مقرر شد در محل بایگانی جاری شرکت بیمه سینا نگهداری شود. همچنین حدود چهل و پنج هزار  برگ سند با موضوع خسارت آتش سوزی، خسارت عمر، حوادث و مسئولیت، واجد ارزش و آرشیوی تشخیص داده شد و به مخازن آرشیوی معاونت اسناد­ ملی ایران انتقال یافت.

بخش دیگری از این اسناد حدود یک میلیون و 200 برگ سند برابر مجوزهای عمومی و اختصاصی مصوب شورای اسناد ملی ایران، فاقد ارزش آرشیوی و امحایی تشخیص داده شد و برابر ترتیبات قانونی از چرخه اداری کشور خارج شد.  

با تعیین تکلیف این اسناد، حدود 500 متر مربع فضای محل نگهداری اسناد این شرکت آزاد و برای بهره برداري مجدد، در اختيار شرکت بیمه سینا قرار گرفت.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، معاونت کتابخانه ملّی با اعلام استقبال علاقمندان به کتاب و کتابخوانی از طرح پویش «کتاب در حرکت» که همزمان با سی امین دوره هفته کتاب در محلّ کتابخانه ملّی ایران و برخی مراکز فرهنگی و دانشگاهی کشور برگزار شد، از درخواست برخی مراکز فرهنگی و دانشگاهی برای تداوم این پویش کتابخوانی در طول سال خبر داد.

طرح پویش «کتاب در حرکت» از آبان سال 1399 و همزمان با هفته کتاب کار خود را آغاز کرد که به دلیل استقبال از این پویش، برگزاری آن تاکنون ادامه داشته است. در همین راستا کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران در فعالیت مشترکی که در سی امین دوره هفته کتاب با سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران داشته است؛ خواستار تداوم این پویش در طول سال به خصوص در طول سال تحصیلی بصورت دو ماه یکبار شد.

هدف از برگزاری پویش «کتاب در حرکت» دسترسی آسان هموطنان در نقاط مختلف کشور به منابع کتابی مورد نیاز است. از همین رو هموطنان در تهران و مراکز استانی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران می توانند کتاب های مازاد خود را به کتابخانه ملّی اهدا کنند. پس از تطابق منابع دریافتی با موجودی کتابخانه ملّی، آن دسته از منابع که مورد نیاز کتابخانه است برای نگهداری دائمی به مخازن سازمان ارسال می شود و مازاد آن ازطریق اهدای مجدد وارد چرخه اطلاع رسانی می شود.

تکمیل مجموعه مخازن کتابخانه ملّی ایران و دسترسی مردم به کتاب های اهدایی و ایجاد فرصت مطالعه برای هموطنان در سراسر کشور، ازجمله نتایج پویش «کتاب در حرکت» است.

پویش «کتاب در حرکت» همزمان با سی امین دوره هفته کتاب در سال جاری آغاز شد و علاوه بر دانشجویان و استادان در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تهران، این پویش در دانشگاه کردستان، دانشگاه آزاد اسلامی در شهر ساری، دبستان نبوت و دبیرستان ماندگار البرز،‌ کتابخانه شاهد هادی نقی‌پور در روستایی در مازندران و کودکان ساکن در منطقه کوره‌های آجر‌پزی در جنوب تهران ادامه پیدا کرد.

علاوه بر دانشگاه ها این پویش به میان خانواده ها آمد و در یک مجتمع مسکونی با 427 خانوار در منطقه 22 تهران نیز برگزار شد.

لازم به توضیح است در سال جاری حدود 15 هزار نسخه منبع کتابی و غیر کتابی به پویش «کتاب در حرکت» اختصاص داده شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، عباس هنرمند مشاور رسانه ای دفتر رئیس جمهور و ایوب نصیری رئیس مرکز اسناد ریاست جمهوری با حضور در ساختمان آرشیو ملّی ایران، ضمن بازدید از بخش های مختلف آرشیو ملّی ایران، درباره همکاری های مشترک فیمابین گفتگو کردند.

مرکز اسناد نهاد ریاست جمهوری حجم قابل توجهی از اسناد مهم و منحصر به فرد در اختیار دارد که در این دیدار و گفتگو مقرر شد به منظور افزایش یافته ها و رفع برخی دغدغه های طرفین، کارگروهی تشکیل شود.

در این بازدید مشاور رسانه ای دفتر رئیس جمهور و رئیس مرکز اسناد ریاست جمهوری از بخش های مختلف ساختمان آرشیو ملّی ایران همچون تالارهای مرمّت و آزمایشگاه های مربوط به این تالار، تأسیسات ضدّ عفونی اسناد، تالار پژوهشی اسناد و مخازن، موزه کودکی، مخازن اسناد تاریخی و معاصر بازدید کردند.

بدیهی است فعالیت تالارهای مطالعه در شیفت شب همانند گذشته برقرار خواهد بود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، سعید بهرامی با حکم رئیس سازمان به عنوان مدیر دفتر اداره کل شناسایی و فراهم آوری منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.

تدوین، برنامه ریزی و پیاده سازی و نظارت بر اجرای برنامه فراهم آوری منابع دیجیتال براساس سیاست گذاری ها و اولویت های سازمان، برنامه ریزی و نظارت بر ارزشیابی و کنترل کیفیت فنّی و محتوایی منابع دیجیتال بر اساس استانداردها و تسریع در امر دیجیتال سازی به کمک روش های فنّاورانه و خلّاق،‌ تعامل و ارتباط با بخش های مختلف سازمان و مراکز استانی جهت غنی سازی بانک اطلاعاتی منابع دیجیتال سازمان، تعامل با همه ذینفعان خارج از سازمان در امر واسپاری منابع دیجیتال بر اساس اولویت های سازمان، ازجمله محورهای مأموریت های مندرج در حکم مذکور است.

متن حکم بدین شرح است:

جناب آقای مهندس سعید بهرامی

با سلام

با عنایت به پیشنهاد معاون محترم پژوهش و منابع دیجیتال و نظر به تعهّد، توانمندی و تجارب جناب عالی به موجب این حکم، به عنوان «مدیر دفتر اداره کل شناسایی و فراهم آوری منابع دیجیتال» منصوب می شوید.

رجاء واثق دارم با استعانت از خداوند متعال و توسل به امام عصر (عج) و با بهره گیری از توان کارشناسی همکاران متعهّد و متخصص، تمام همّت و قابلیت های خویش را در جهت خدمت به پیشرفت ایران اسلامی به کار گیرید.

انتظار است محورهای ذیل را در برنامه ریزی و اقدامات، مطمح نظر قرار دهید:

• تدوین، برنامه ریزی و پیاده سازی و نظارت بر اجرای برنامه فراهم آوری منابع دیجیتال بر اساس سیاست گذاری ها و اولویت های سازمان

• برنامه ریزی و نظارت بر ارزشیابی و کنترل کیفیت فنّی و محتوایی منابع دیجیتال بر اساس استانداردها و تسریع در امر دیجیتال سازی به کمک روش های فنّاورانه و خلّاق
• تعامل و ارتباط با بخش های مختلف سازمان و مراکز استانی جهت غنی سازی بانک اطلاعاتی منابع دیجیتال سازمان
• تعامل با همه ذینفعان خارج از سازمان در امر واسپاری منابع دیجیتال و گفتمان سازی اهداء منابع دیجیتال براساس اولویت های سازمان
• ارائه خدمات مشاوره ای علمی و فنّی مرتبط با شناسایی و فراهم آوری منابع دیجیتال به ذینفعان
• ساماندهی فعالیت های مرتبط با طراحی و پیاده سازی سامانه جامع اسناد الکترونیک مبتنی بر مصوبات شورای عالی اجرایی فنّاوری اطلاعات
• آماده سازی پیش نیازهای قانونی، فنّی و علمی و طراحی و راه اندازی طرح جامع آرشیو وب
• تدوین قانون واسپاری منابع دیجیتال و پیگیری و زمینه سازی تصویب آن

توفیقات روزافزون را در انجام وظایف سازمانی از خداوند متعال مسألت دارم.

و من الله التوفیق

علیرضا مختـار پور

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، اداره کل فراهم آوری و ارزشیابی اسناد، در 6 ماه نخست سال 1401، تعداد 410 میلیون و 608 هزار و 456 از اسناد راکد دستگاه ها و قوه قضائیه را تعیین تکلیف کرده است.

در همین راستا تعداد 9 میلیون و 217 هزار و 192 سند مربوط به اسناد انتقالی و 401 میلیون و 31 هزار و 264 از اوراق امحایی دستگاه ها و قوه قضائیه بوده است که در نتیجه، بیش از 21 هزار و 28 متر مربع فضای اداری آزادسازی شده است.

همچنین در این بازه زمانی جلسه شورای اسناد ملّی نیز برگزار شده است که در این جلسه 16 ردیف، مجوز تعیین تکلیف اسناد راکد دستگاه ها را کسب کرده است.

اسناد خریداری، اهدایی و امانی

شناسایی، جمع آوری، دریافت اسناد، مدارک ارزشمند و تاریخی خاندانی و اسناد مجموعه داران به صورت خرید و اهداء یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های قانونی معاونت اسناد ملّی ایران است. در همین راستا 42 مجموعه اسناد ارزشمند آرشیوی غیردولتی در قالب 508 ردیف خریداری شده و 10 مجموعه اسناد ارزشمند آرشیوی غیردولتی در قالب 81 ردیف از افراد صاحب سند به صورت اهدایی نیز در 6 ماه گذشته دریافت شده که بخشی از این مجموعه ازجمله مهم‏ترین و بزرگترین مجموعه اسناد اهدایی به سازمان بوده است.

از مهمترین اسناد خریداری شده می توان به مجموعه اسناد خاندانی حشمت الله سنجری موسیقیدان، اصغر پارسا دبیر و کاردار سفارت ایران در چین در دوران قبل و بعد از جنگ جهانی دوم، سید علی اکبر تقوی، علی اصغر مقصودی، و زهره بزرگ نیا اشاره کرد.

بررسی اسناد پیش آرشیوی

تعداد 988 هزار و 635 فقره از پرونده های راکد مربوط به دادگستری کل کشور، دادگستری تهران، معاونت راهبردی قوه قضائیه، ‌اداره کل عفو و بخشودگی، معاونت قضایی قوه قضائیه، وزارت کشور، دیوان عالی کشور، دادستانی کل کشور، شرکت ملّی نفت ایران و شرکت‏های تابعه و وابسته مورد بررسی، ارزشیابی و تعیین تکلیف قرار گرفت که در نتیجه 5 هزار و 443 فقره مهم و ملّی مورد شناسایی و تفکیک قرار گرفت و سپس تحویل مخازن اسناد آرشیوی سازمان شد.

همچنین تعداد 983 هزار و 192 پرونده‏ مختومه و فاقد ارزش اداری و آرشیوی نیز شناسایی و برابر با قانون و مصوبات شورای اسناد ملّی ایران از چرخه اداری خارج شد.

اقدامات بایگانی راکد ملّی

در حوزه بایگانی راکد ملّی، تعداد 635 هزار و 988 پرونده سوابق راکد تعیین تکلیف نشده به اداره بررسی اسناد پیش آرشیوی تحویل داده شد که تعداد 192 هزار و 983 پرونده و 29 میلیون و 368 برگ اوراق امحایی از اداره بررسی اسناد پیش آرشیوی دریافت شد. همچنین در ادامه این روند و پس از انجام بررسی های لازم، تعداد 5 هزار و 443 پرونده و 742 کارتن اسناد آرشیوی از اداره بررسی اسناد پیش آرشیوی دریافت شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کارگاه آموزشی سیزدهمین دوره جشنواره ملی پژوهش و فناوری این سازمان، در دو حوزه برندسازی پژوهشگر، هویت مجازی و بهبود رویت پذیری و افزایش اثرگذاری مقاله های عالمی و پژوهشی برپا می شود. 

در بخش نخست از این کارگاه، آشنایی با جعبه ابزار پژوهشی و محل قرارگیری ابزارهای ایجاد هویت مجازی و برندسازی مورد بحث و نظر قرار می گیرد. 

در بخش دوم از این کارگاه آموزشی نیز مقدمه ای بر افزایش ضریب تأثیر و رویت پذیری مقاله ها تعریف می شود و در ادامه اهمیت افزایش رویت پذیری و ضریب تاثیر تحقیقات و راهکارهای عملی برای چگونگی افزایش این ضریب ها حین نگارش و چگونگی هشتک گذاری در مقاله های علمی و پژوهشی جهت بهتر دیده شدن اثر آموزش داده می شود. 

دکتر نادر آل ابراهیم مدرس این کارگاه آموزشی در سیزدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری است و کارگاه های مذکور در روز سه شنبه 29 آذرماه از ساعت 9 الی 12:30 برگزار می شود. 

مهلت ثبت نام برای متقاضیان تا تاریخ 22 آذر تعیین شده است و علاقمندان برای حضور در این کارگاه آموزشی، می توانند درخواست حضور را به آدرس ایمیل:  amoozeshnlai@gmail.com ارسال کنند و یا با شماره های: 02181625285 و 02181625231 تماس بگیرند. 

کارگاه آموزشی «برندسازی پژوهشگر و رویت پذیری مقاله های علمی»، تلاشی برای بررسی دقیق یک اثر پژوهشی به منظور دیده شدن بهینه مقاله های علمی، پژوهشی، با کیفیت و همچنین چگونگی دسترس پذیری آنها برای پژوهشگران است.

لازم به توضیح است هزینه ثبت نام در این کارگاه 180 هزارتومان است و این هزینه برای دانشجویان، اعضای کتابخانه ملّی و کارمندان سازمان 150 هزارتومان در نظر گرفته شده است. 

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نظر به نقش و اهمیّت آگاهی از وضعیت آب و هوایی کشور و اطلاع به موقع از هشدارها، اطلاعیه‌ها و داده‌های خاص سازمان هواشناسی در حفاظت پیشگیرانه، طی ماه‌های گذشته مکاتبات و مذاکراتی بین معاونت اسناد ملّی و سازمان هواشناسی کشور انجام شد که درنهایت سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به سامانه اطلاعات اختصاصی و اعلام هشدار و اطلاعیه‌های هواشناسی کشور متصل شد.

سازمان‌ها و نهادهایی که آگاهی از وضعیت آب و هوایی کشور برای آنها حائز اهمیّت است، به سامانه مذکور متصل بوده و اخبار و اطلاعیه‌های ویژه هواشناسی را ازطریق آن دریافت می کنند.

هشدارها و اطلاعیه‌های سازمان هواشناسی بسته به شرایط آب و هوایی و وضعیت تعیین شده توسط این سازمان، در سطوح مختلفی صادر و اطلاعات آن برای نمایندگان معرفی شده از سوی سازمان‌ ارسال می‎شود.

علاوه بر آن، صدور مجوز دستیابی به بولتن‌های پیش‌بینی وضع هوا و دسترسی به هشدارهای هواشناسی ازطریق سایت سازمان هواشناسی، از دیگر اقدامات صورت گرفته در مذاکرات انجام شده است. دستیابی به بولتن های مذکور کمک خواهد کرد تا معاونت اسناد ملّی با اطلاع قبلی از احتمال بارش‌های جوّی و تحولات آب و هوایی، در زمینه اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و جلوگیری از بروز حوادث و آسیب‌های ناشی از آن برای اسناد کشور، اقدام کند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، جلد شصت و ششم از کتاب «فهرست نسخ خطّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران» با تحقیق و تألیف فرزانه آب‌پرور و سفانه زمان‌زاده منتشر شد.

در این فهرست 300 نسخه خطی (از شماره 22301 تا 22600) از گنجینه نسخه‌های خطی کتابخانه ملّی ایران معرفی شده است. این کتاب همچنین شامل نسخه‌هایی به زبان‌های فارسی، عربی و تعداد محدودی ترکی با موضوعات مختلف می شود که در ایران، هند و افغانستان تبدیل به کتاب شده‌اند. در این فهرست نسخه‌های کهنی از قرن نهم و دهم هجری قمری و چندین نسخه خطّی با یادداشت و مقابله خود شاعر و مؤلف، نخست وزیر ایران در دوره قاجار و شخصیت‌های ممتاز سیاسی، علمی و فرهنگی نیز معرفی شده است.

موؤلفان این کتاب،‌ در تهیه این فهرست، از قواعد استاندارد فهرست‌نویسی برای یکدست‌سازی اطلاعات نسخه‌های خطّی استفاده کرده و این اطلاعات را در دو بخش کتابشناسی و نسخه‌شناسی ارائه داده اند.

نمایه‌های هفت‌گانه پدیدآورندگان، آثار معرفی شده، موضوع، کاتبان، محل کتابت، سالشمار کتابت و نقش مهرها، و همچنین تصاویری برگزیده از نسخه‌های نفیس بر اعتبار و غنای علمی و هنری این فهرست افزوده است.

جلد 66 «فهرست نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران» در 618 صفحه چاپ و روانه بازار نشر شد.

علاقه‌مندان جهت تهیه این اثر می‌توانند ازطریق مراجعه حضوری به فروشگاه انتشارات سازمان واقع در ساختمان کتابخانة ملّی ایران، فروشگاه مجازی سازمان به آدرس http://bookshop.nlai.ir اقدام نمایند و یا با شمارة تلفن 81623277 تماس بگیرند.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مجموعه اسناد خاندانی شامل 56 طغرا از اسناد مهم و با ارزش متعلق به دوره ناصری، ازسوی نیک اندیش «زهره بزرگ­نیا» به کتابخانه ملی ایران اهدا شد.

مجموعه اسناد مذکور دارای سلامت نسبی ظاهری هستند و بر اساس تعداد اندک تواریخ ثبت بر اسناد، متعلق به دوره ناصری و دوره محمدشاه تا احمدشاه قاجار است. محوریت محتوایی مجموعه، مکتوبات و نامه­های اخوانی و یک نمونه مراسله سربرگ­دار است که قاطبه آنها، درون خانوادگی و مبتنی­بر مراودات داخلی متعلق به خاندان «قائم­مقامی» (منتسب به قائم­مقام فراهانی) می شود و از منطقه «هزاوه» و «جونوش» فراهان و از نسل میرزاابوالقاسم قائم­مقام دوم فراهانی (وزیر و صدراعظم محمدشاه قاجار ۱۲۵۱-۱۱۹۳قمری) است.

مهمترین موضوعات و موارد مندرج در متن اسناد شامل دستخط خطابی مظفرالدین­شاه قاجار به میرزافضل­الله قائم­مقام،‌ دو دستخط انتسابی به میرزاابوالقاسم قائم­مقام فراهانی، مکاتبات اخوانی میرزاعلی قائم­مقام با فرزندش میرزافضل­اله­خان؛ ‌مکاتبات «جناب قندهاری» که به روایت مهدی­قلی­خان هدایت (مخبرالسلطنه)، از اساتید دارالفنون در ادبیات بوده است، دو مکتوب با نقش مهر «میرزامحمدحسین فراهانی، ملک­الکتاب دوم»،‌ ورقه حکمیه با نقش­مهر «نورالدین­الحسینی»،  درخواست رسیدگی به اوضاع ثبت و تولیت موقوفات قائم­مقام در منطقه و یا ارسال تکالیف مربوطه و وکالت انجام امور موقوفات برای میرزا اسداله­خان و مکتوب با مهر «میرزاسلیمان­خان فراهانی» می شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران،‌ نخستین جلسه شورای تشخیص اسناد و فرایند تعیین تکلیف پرونده های مختومه سازمان تعزیرات حکومتی با بررسی چگونگی تعیین تکلیف پرونده های دارای رای قطعی،‌ تعیین تکلیف پرونده هایی با موضوعات قرار بایگانی برگزار شد.

بررسی چگونگی تعیین تکلیف پرونده های دارای رای قطعی و ارسال آنها به اجرای احکام و تخصیص کد بایگانی راکد، تعیین تکلیف پرونده هایی که قبوض فاقد لازم الاجرا بودن برای آنها صادر و مبلغ جریمه وصول شده اما به اجرای احکام ارسال نشده است، تعیین تکلیف پرونده هایی با موضوعات قرار بایگانی، نیابت، عدم صلاحیت، تجدید نظر و تجدید نظر عالی که نسخ کپی در شعب دیگر دارند، چگونگی تعیین تکلیف پرونده های عدم صلاحیت خارج سازمانی و تعیین تکلیف پرونده های قاچاق بدون صاحب که ارزش کالا توسط کاشف اعلام نشده و تعیین تکلیف پرونده های تخلف عدم ارائه فاکتور، ازجمله مباحث مطرح در این جلسه بود.

همچنین مقرر شد سازمان تعزیرات حکومتی ترتیبی اتخاذ کند تا کلیه پرونده های مختومه که قرار است در اختیار این سازمان قرار گیرد، تا قبل از اجرای آرای صادره شورا ی اسناد ملی ایران درخصوص طبقات چهارگانه از محل نگهداری خود خارج نشود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، جلال طاهری مدیرکل فراهم آوری و ارزشیابی اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به برگزاری جلسات­ هیات تشخیص استانی دادگستری های مذکور در سال 1401، گفت: تعداد 404 هزار و 200  فقره پرونده­ مختومه غیرضروری سمپی و غیرسمپی دادگستری کل استان تهران و تعداد 411 هزار و 554 فقره پرونده مختومه دادگستری کل استان خوزستان برای ارزشیابی و تعیین تکلیف نهایی، در اختیار این سازمان قرار گرفت و به بایگانی راکد ملّی منتقل شد.

وی با اشاره به ارزش و اهمیت تحویل پرونده های مختومه به سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، یادآور شد: در اجرای قانون و تکالیف مقرر؛ تفکیک و ارزشیابی سوابق مذکور، ضمن کمک به کاهش هزینه‌های اداری و استخدامی در مجموعه دستگاه قضایی و امکان استفاده مجدد از فضاهای نگهداری این پرونده‌ها؛ منجر به کشف پرونده‌های بسیار مهم و ملی می‌شود که موجب غنای بیشتر منابع اسنادی و ارتقاء جایگاه سازمان خواهد شد.

لازم به توضیح است تا سال 1388، تعیین تکلیف اسناد و مدارک مختومه قضائی برابر قانون اسناد ملی ایران و مصوبات شورای اسناد ملی انجام می گردید.  در اجرای بند الف ماده 131 قانون برنامه چهارم توسعه،  در سال 1388 دستورالعمل اجرایی نحوه ساماندهی  و تحویل پرونده های قوه قضائیه با همکاری سازمان تهیه و تدوین گردید. برابر دستورالعمل مذکور کلیه اسناد ، مدارک و پرونده های قوه قضائیه در دو دسته ضروری و غیر ضروری طبقه بندی شد. برابر دستورالعمل مذکور سازمان مکلف به حفظ و نگهداری کلیه پرونده های ضروری است. پرونده های مختومه قطعی غیر ضروری نیز در اختیار سازمان قرار می گیرد تا برابر قانون اسناد ملی ایران و مصوبات شورای اسنادملی مورد بررسی، ارزشیابی و تعیین تکلیف قرار گیرد و ضمن تفکیک پرونده های مهم و آرشیوی و حفظ و نگهداری آنها، سایر سوابق از چرخه اداری خارج گردد. پرونده هایی که در سامانه اسناد قوه قضائیه ثبت شده اند سمپی و پرونده هایی که در سامانه مذکور ثبت نشده اند غیر سمپی نامیده می شوند.