نسخه خطّی سیره نبوی ابن هشام مورد بررسی قرار گرفت
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، در این نشست تخصصی که با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران برگزارشد؛ زهیر طیّب مدیر انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطّی ایران، علی بهرامیان معاون علمی دائره المعارف بزرگ اسلامی، سید محمد منصور طباطبایی دانشیار زبان و ادب فارسی دانشگاه تهران درباره جایگاه و اهمیت تصحیح متون و دست نوشته های خطی صحبت کردند.
در ابتدای این نشستِ تخصصی محمد صادق ابراهیمیان شرح مختصری از نسخه خطّی سیره نبوی رسول الله ابن هشام که در مخازن کتابخانه ملّی ایران موجود است؛ را ارائه کرد و درباره کاتب اثر، چند خط بون و غیره توضیح داد.
ایده برپایی نشست هایی مربوط به نسخ خطّی در کتابخانه ملّی ایران ارزشمند است
زهیر طیّب مدیر انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطّی ایران در ادامه به سیره نبوی نوشته ابن اسحاق و ابن هشام و تبویب، به سی جزء نسخ خطّی اشاره کرد و گفت: برگزاری نشست هایی از این دست در انجمن علمی نسخه های خطّی برگزار می شد، اما ایده برپایی نشست هایی مربوط به نسخ خطّی در کتابخانه ملّی ایران به عنوان یک نهاد مرجع امری مهم و ارزشمند است.
نگارش سیره پیامبر (ص) تاثیر بسیاری بر شناخت و آگاهی مسلمانان از حضرت داشته است
علی بهرامیان معاون علمی دائره المعارف بزرگ اسلامی با اشاره به این مطلب که سیره نبوی رسول الله ابن هشام و ابن اسحاق نقش مهمی در روند تمدن اسلامی در جهان داشته است؛ اظهار داشت: افرادی که با زندگی پیامبر اسلام آشنایی دارند می دانند که کتاب سیره نبوی یکی از مهمترین مکتوبات در حوزه اسلام شناسی و تمدن اسلامی است. زیرا در این کتاب، کاتب مطالبی را از دیدگاه مردم و شناخت آنها نسبت به زندگی پیامبر (ص) گرد آوری کرده است. این کتاب روایت مردم مدینه بعد از هجرت پیامبر از مکه به مدینه را شامل می شود و نکته قابل تامل این است که حتی مسائل مربوط به قبل از هجرت نیز از دیدگاه مردم مدینه بیان شده است. یکی از مهمترین نکات در این نسخه خطّی چگونگی تنظیم و تدوین روایت ها کنار یکیدگر است به گونه ای که تصویرارائه شده از پیامبر (ص) در این کتاب، تصویری کماکان ثابت است.
وی ادامه داد: شیوه نگاه ابن اسحاق به سیره پیامبر (ص) تاثیر بسیاری بر شناخت و آگاهی مسلمانان از حضرت و شیوه زندگی بزرگوار ایشان داشته است.
زهیر طیّب در تکمیل صحبت های بهرامیان متذکر شد: از نظر نسخه شناسی، موضوعی که درباره این کتاب مطرح است، این است که در برخی مقاطع بخش هایی از آن مربوط به یک زمان نیست. بنابراین توجه به این موضوع که این کتاب در چه زمان هایی نوشته شده و یا اینکه آیا مورد بازنویسی قرار گرفته است؟ باید در مطالعات نسخه شناسی مورد توجه قرار گیرد و علت یابی شود.
بهرامیان معاون علمی دائره المعارف بزرگ اسلامی تصریح کرد: از سیره ابن اسحاق اثری برجای نمانده است و ظاهرا فقط بخشی از آن در آفریقا یافت شده است و ابن هشام سیره را از ابن اسحاق تهذیب و بسیاری را حذف کرد و بخش هایی را هم به آن افزوده است که به اعتقاد من مقدمه اصغر مهدوی بر خلاصه سیره ابن اسحاق بهترین اطلاعات را درباره سیره و سیره نویسی به دست می دهد. ضمن اینکه سیره ابن هشام نیاز به تصحیح دارد.
باید وزارتخانه ای با داشتن ردیف بودجه مشخص برای مخطوطات ایران تاسیس شود
سید محمد منصور طباطبایی دانشیار زبان و ادب فارسی دانشگاه تهران گفت: یکی از مهمترین سیره ها «المنتقی» از سعید الدین محمد کازرونی است و در مسجد جامع عتیق شیراز هر جمعه سیره خوانی رواج داشته است. مرحوم حائری رییس فقید کتابخانه مجلس شورای اسلامی در صحبت های خود بیان می کرد که تاریخ ادبیات و اسلام را باید بر مبنای نسخه های خطّی از نو نگارش کرد. زیرا با هم پوشانی ترجمه های متعدد و فهرست نسخه های ناشناس می توان شناسایی نسخ بدون عنوان و مولف را انجام داد.
وی ادامه داد: در شرایط حاضر کتابخانه های متعددی با منابع خطّی ارزشمندی در ایران وجود دارد که به عنوان مراکز مرجع فعالیت می کنند و هریک بر اساس دستور العمل خود پیش می روند. اما آنچه مسلم است برای برنامه ریزی درباره نسخ خطّی، باید وزارتخانه ای با داشتن ردیف بودجه مشخص و سالیانه، متولی مخطوطات ایران باشد که بر اساس دستور العمل واحد و جامعی عمل کنند.
سید محمد منصور طباطبایی خاطرنشان کرد: در ذیل فعالیت های مربوط به نسخه شناسی باید مخزن جامعی از فهارس مخطوطات جهان اسلام به صورت الکترونیکی ایجاد کرد تا بتوان بانک غنی اطلاعاتی در این زمینه داشته باشیم. برای رسیدن به این مقصود باید یک نظارت عالیه بر رَف خوانی کل کشور ایجاد شود.
گزارش سفر هشتاد و هشتمین نشست جهانی (ایفلا) ارائه شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران که به نمایندگی از سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در هشتاد و هشتمین نشست جهانی فدراسیون بین المللی انجمن ها و موسسات کتابداری «ایفلا» حضور داشت؛ از زوایای مختلف موضوعاتِ مطرح شده در این نشست را مورد بررسی قرار داد.
معاون کتابخانه ملّی ایران با اشاره به برگزاری هشتاد و هشت دوره از نشست جهانی (ایفلا) گفت: رسیدن به عدد هشتاد و هشت سال از برگزاری یک رویداد فرهنگی در عرصه بین الملل، گویای بهره مندی از مدیریت پایدار است.
وی ادامه داد: مدیریت پایدار به معنای پایبندی به ارزش های تخصصی در حوزه کتاب و کتابداری است که توانسته در طول سالیان متمادی همه متخصصان، حرفه مندان و کتابداران را کنار هم جمع کند و با سرفصل های مشخص و تعیین کمیته های متفاوت و کاربردی، تجربیاتِ جهانی را به اشتراک بگذارد.
معاون کتابخانه ملّی ایران درباره برنامه های برگزار شده در نشست (ایفلا) اظهار داشت: در مدت زمان برگزاری این نشست جهانی، تعداد 50 کمیته تخصصی، 80 پنل ارائه علمی و18 بخش تخصصی که فقط افراد اصلی و هیات امنای ایفلا در آن حضور دارند؛ برپا شد.
مومنی تصریح کرد: از تعداد 50 کمیته تخصصی (ایفلا)، کتابخانه ملّی ایران در 6 کمیته عضویت دارد که در این فضای موجود سعی می شود انواع فعالیت های کتابخانه ای تخصصی، ارتباط با آموزش و دانشگاه ها و سایر مسائل مرتبط تبیین شود تا با متقاضیان جهانی به تعامل و تبادل برسیم. البته برای رسیدن به تبادل و اشتراک گذاری تجربیات نیازمندِ ایجاد بستر و فضای لازم برای انجام پروژه های مشترک هستیم که در این راستا با احیای مجمع کتابخانه های بزرگ کشور (مکتب)، کمیته های تخصصی و همچنین کمیته های مسئله محور شکل گرفته است که نتایج و پروژه های به دست آمده از این کمیته ها می تواند قابلیت ارائه در عرصه بین الملل را داشته باشد.
عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران در ادامه این نشست، ماموریت و چشم انداز برخی از کتابخانه های مطرح مانند هلند، بلژیک، چین و غیره را با پخش بخش هایی از صحبت های روسای این کتابخانه ها تشریح کرد.
در پایان برخی از اعضای حاضر در این نشست، سئوالاتی درباره نشست جهانی (ایفلا) مطرح کردند.
نشست تخصصی «بلاغ» برگزار می شود
نخستین نشست از سلسله نشست های تخصصی «بلاغ» با حضور نسخه شناسان، مصححان و فهرست نگاران با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران برگزار میشود.
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، سید محمد منصور طباطبایی دانشیار زبان و ادب فارسی دانشگاه تهران، علی بهرامیان معاون علمی دائره المعارف بزرگ اسلامی و زهیر طیب مدیر انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران در این نشست تخصصی درباره جایگاه و اهمیت تصحیح متون و دست نوشته های خطی صحبت خواهند کرد.
دوره آموزشی «سازماندهی منابع دیجیتال» برگزار می شود
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، دوره آموزشی «سازماندهی منابع دیجیتال» با تدریس علیرضا انتهایی مدیر کل پردازش منابع و فناوری های دیجیتال از تارخ 17 مهرماه سال جاری در مركز آموزش ساختمان كتابخانه ملّی ایران برگزار میشود
شرکت کنندگان در این دوره آموزشی با مفاهیم مقدمهای بر استانداردهای فرادادهای و انواع آن، زبان نشانهگذاری گسترشپذیر(XML)، استاندارد( Marc)، استاندارد( Dublin Core ) و ابزارهای کار با فراداده و داده¬های پیوندی و استانداردهای مرتبط آشنا میشوند.
لازم به توضیح است این دوره آموزشی ، روزهای دوشنبه از ساعت 10 الی 12 به مدت 10 ساعت در مركز آموزش ساختمان كتابخانه ملّی ایران برگزار میشود و کارشناسان حوزه منابع دیجیتال فرهنگستان هنر نیز در این دوره شرکت خواهند داشت.
ورودی غربی کتابخانه ملّی ایران به بهره برداری رسید
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، با توجه به درخواست پژوهشگران و اعضای کتابخانه ملّی ایران مبنی بر دسترسی آسان به این مجموعه فرهنگی و با پیگیری معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، ساختمان درب ورودی غربی کتابخانه ملّی ایران به بهره برداری رسیده است.
لازم به توضیح است تجهیز و نوسازی درب ورودی غربی آبان 1401 آغاز شد، که با توجه به نوسانات قیمت و تغییر پیمانکار و لزوم طی مراحل اداری در مرداد سال جاری خاتمه یافت و اکنون به بهره برداری رسیده است.
استاندارد حفاظت از سوابق در برابر آتشسوزی تدوین و چاپ شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، استاندارد «حفاظت از سوابق در برابر آتشسوزی» تدوین و برگزاری جلسه کمیتة ملّی در سازمان ملّی استاندارد ایران در آبانماهِ سال 1401 انجام شد و در تابستان سال 1402 با شماره ملی 18043 در 100 صفحه به چاپ رسید.
در این استاندارد، موضوعات مهمی چون طراحی مناسب سازة اصلی ساختمان آرشیو، ایمنسازی فضاهای مختلف ساختمان آرشیو در برابر آتشسوزی، استفاده از دیوارها و درهای مقاوم در برابر آتشسوزی، و چینش مناسب قفسههای نگهداری اسناد در آشیوها، موردبحث قرار گرفته است.
علاوهبرآن، موضوع نصب دستگاه تشخیص دود و آتش، دستگاه اعلام آتشسوزی و دستگاههای اطفای حریق خودکار و دستی ازجمله آبافشانهای مناسب در آرشیوها نیز در این استاندارد مورد بررسی قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، در طول تاريخ و در مناطق مختلف دنیا، آتشسوزي باعث از بینرفتن اسناد و مدارک مهمی شده است. بنابراین، یکی از مهمترین لازمهها در ساختمانهای آرشیو، برنامهریزیهای لازم برای پیشگیری از بروز آتشسوزی و مهار بهموقع و مؤثر در صورت وقوع چنین حوادثی است. بنابراین وجود استانداردهای حرفهای و دقیق که موردتأیید متخصصان این حوزه، بهویژه متخصصان آرشیو و سازمان آتشنشانی باشد؛ ضروری و مهم است.
در همین راستا پژوهشکده اسناد بنابر انجام وظایف محوله خود در حوزة تدوین استانداردهای مورد نیاز در کتابخانهها و آرشیوها، اقدام به تجدیدنظر در استاندارد «حفاظت از سوابق در برابر آتشسوزی» کرده است. این استاندارد که اولینبار در سال 1393 با حضور متخصصان درون و برونسازمانی در 56 صفحه در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تدوین شده بود، مورداستقبال متخصصان آرشیو و آتشسوزی قرار گرفته و در نهادهای آرشیوهای مختلف، استفاده شده بود.
با توجه به گذشت دورة پنجسالة اعتبار استانداردها و همچنین نیاز به افزودن مطالب بهروز و دقیق در این حوزه به محتوای استاندارد، فرایند تجدیدنظر این استاندارد از سال 1399 در پژوهشکده اسناد آغاز شد.
استاندارد «حفاظت از سوابق در برابر آتشسوزی» در وبگاه سازمان ملی استاندارد ایران بهنشانی بارگذاری شد و علاقهمندان برای دسترسی به این استاندارد میتوانند به وبگاه سازمان ملی استاندارد ایران به نشانی http://standard.isiri.gov.ir مراجعه کنند.
استاندارد «اطلاعات و مستندات (دبیزه ها)- ارزیابی کیفی کتابخانه های ملّی تدوین و چاپ شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، فاطمه صدر در توضیح جزئیات این خبر گفت: استاندارد «اطلاعات و مستندات (دبیزهها)- ارزیابی کیفی کتابخانههای ملّی» بر مبنای استاندارد بینالمللی ISO 21248:2019 تدوین شدهاست.
وی ادامه داد: این استاندارد برای اولینبار، روش ارزشیابی خاصی را برای کتابخانههای ملّی شرح داده و مجموعهای از شاخصهای عملکرد را تعیین میکند که با مأموریت و کارکردهای کتابخانههای ملّی سازگار است. همچنین این استاندارد، اطلاعات کاربردی را دربارة فرایند ارزشیابی کتابخانههای ملّی و استفاده از شاخصهای عملکرد مرتبط با کیفیت خدمات در کتابخانههای ملّی و روشهای ارزیابی تأثیر و ارزش در این نوع از کتابخانهها به کاربران ارائه میدهد.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: کار تدوین این استاندارد که از اواخر سال 1400 آغاز شد، با برگزاری جلسات متعدد تخصصی تدوین استاندارد در سال 1401 ادامه یافت و در نهایت در تابستان سال 1402 با شماره ملی 23207 چاپ و در وبگاه سازمان ملی استاندارد ایران بارگذاری شد.
صدر خاطرنشان کرد: استاندارد ارزیابی کیفی کتابخانههای ملّی با تلاش پژوهشکده اسناد و با مشارکت تنی چند از همکاران و متخصصان این حوزه در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نمایندگان دستگاههای مختلف مانند اعضای هیئتعلمی دانشگاهها و پژوهشگاههای مرتبط، کارشناسان سازمان ملی استاندارد ایران و متخصصان فرهنگستان زبان و ادب فارسی در 205 صفحه تدوین شدهاست.
لازم به توضیح است علاقهمندان برای دسترسی به این استاندارد میتوانند به وبگاه سازمان ملّی استاندارد ایران به نشانی http://standard.isiri.gov.ir مراجعه کنند.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی انتصاب حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری را به عنوان رایزن فرهنگی الجزایر تبریک گفت
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، متن پیام به شرح زیر است:
برادر گرامی حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر محمدرضا زائری
با سلام
اعتلای جایگاه شایسته علمی و فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در جامعه محققان و پژوهشگران کشور بدون شک مرهون اقدامات و فعالیت های مؤثر انسان های خدوم است . جناب عالی به عنوان یکی ازمدیران سازمان در دوران حضور خویش نقش اثرگذاری در رشد ، توسعه و پیشبرد اهداف سازمان و در راستای خدمت به ارتقای دانش و فرهنگ این مرزو بوم با پیشینه کهن فرهنگی و تاریخی همت نموده اید .
بدین وسیله از زحمات، تلاش ها و همکاری صمیمانه شما در مدت تصدی مدیریت وظایف « اندیشگاه فرهنگی سازمان» تشکر و قدردانی می نمایم. توفیق روزافزونتان را از خداوند متعال مسألت دارم.
و من الله التوفیق
علیرضا مختـار پور
لازم به توضیح است حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری از دی ماه سال 1400 طی حکمی از سوی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به عنوان رئیس اندیشگاه فرهنگی این سازمان انتخاب شد و درشهریورسال جاری به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر منصوب شد. راه اندازی سلسله نشست های «گفتگوی آزاد» در 17 جلسه و مرور داستان های کلاسیک دنیا به زبان انگلیسی از جمله فعالیت های شاخص دوره ریاست وی بر اندیشگاه فرهنگی این سازمان محسوب می شود.
محفل ادبی شعر «هند-دوستانِ ایران» برگزار شد
به گزارش روابط عمومی سازمان و کتابخانه ملّی ایران، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این محفل ادبی که به مناسبت سالروز استقلال کشور هندوستان و به نشانه دوستی دو کشور ایران و هند و به میزبانی سازمان اسناد کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد؛ گفت: روابط فرهنگی ایران و هندوستان ریشه چند هزار ساله دارد و اگر به تاریخ نگاه کنیم و پیشینه و اقوامی که از سواحل دانوب شمالی به ایران و سرزمین های جنوبی سفر کردند و در این سرزمین ها سکنی گزیدند را بررسی کنیم، متوجه می شویم که نیاکان ایرانی ها و هندی ها با هم مشترک است و امروز می توانیم بگویم ایرانی ها و هندی ها پسرعمو هستند و این هم ریشه بودن در زبان و فرهنگ شان آشکار است.
برگزاری محفل ادبی شعر «هند- دوستانِ ایران» طرح بجایی است
وی ادامه داد: روابط فرهنگی ایران و هند به پیش از اسلام بازمی گردد و به گواه تاریخ ایرانی ها بنا به دلایل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به هند مهاجرت کرده اند که سفر و مهاجرت بر فرهنگ و تمدن دو ملت تاثیر گذاشته است. هند یکی از مقاصد اصلی سفر و مهاجرت اهل فرهنگ ایران بوده است.
حدادعادل رئیس بنیاد سعدی اظهار داشت: نکته جالب توجه این است که سفر به هندوستان مختص به شاعران و ادبا نبوده و در حدود پانصد سال پیش یک ایرانی وقتی می خواست به سفر برود به پاریس، لندن و برلین سفر نمی کرد، بلکه به هند می رفت. این سفرها همواره از راه دریا بود و در بسیاری از منابع شرحی از داستان مهاجرت ایرانیان به هند نوشته شده است.
وی با اشاره به تقویت روابط فرهنگی میان ایران و هند گفت: هر زمان که دولت هند رایزن فرهنگی فرهیخته ای را به ایران می فرستد، خوشحال می شوم و آن را نوید بخش دوران پر ثمری می دانم زیرا می تواند روابط میان دو کشور را تقویت کند. در هشت سال گذشته چندین رایزن فرهنگی از هند به ایران آمده اند که در گسترش روابط فرهنگی دو کشور نقش پررنگی داشته اند. پیش از آن که بالرام شوکلا رایزن فرهنگی هند در ایران شود، او را می شناختم و از عشق و علاقه او به زبان فارسی باخبر بودم و انتخاب او را به این سمت به فال نیک گرفتم. همواره در تمام این سال ها درباره تاثیر زبان فارسی در هند سخن گفته شده است اما این بار بالرام شوکلا توپ را به زمین ایرانی ها انداخته و محفل ادبی با عنوان تاثیر هند بر زبان فارسی برپا کرده است. به نظر من طرح چنین موضوعی و برگزاری چنین محفلی تقاضای درست و بجایی است.
به گفته حداد عادل، برخی از شاعران به واسطه این که احساس می کردند شعرشان در ایران خریدار ندارد، به هند مهاجرت کردند و اگر بخواهیم منحنی سفر ایرانیان به هند را رسم کنیم شاهد فراز و فرود سفرایرانیان به هند خواهیم بود و یکی از مهاجرت های بزرگ ایرانی ها به هند، مهاجرت زرتشتیان بوده است که در چندین نوبت اتفاق افتاده است.
به هند رفتن حج اهل فضل و ادب کمال بوده است
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: فرهنگ و تمدن هندی از جمله تمدن هایی است که بر فرهنگ و زبان ما تاثیر گذاشته است و یکی از جنبه های تاثیر هند در زبان و ادبیات فارسی وصف هند توسط شاعران و نویسندگان ایرانی است و اگر تمام مطالب مربوط به روابط فرهنگی ایران و هند را گردآوری کنیم، کتاب مفصلی خواهد شد. گویی به هند رفتن حج اهل فضل و ادب کمال بوده است. شاعری به نام سلیم تهرانی اعتقاد داشت که برای رشد و موفقیت باید به هند بروند، در کنار تمام رضایتهایی که شاعران و نویسندگان از سفر به هند داشتهاند آنها نیز دچار غم غربت میشدند که نمونه آن در شعر صائب دیده میشود. همچنین بخشهایی از هند از جمله کشمیر بیشتر از سایر مناطق برای ایرانیان جذاب بوده است. در کتابی از مجموعه کتابهای «از ایران چه میدانیم؟» به قلم ابوالقاسم رادفر یک عنوان به اسم کشمیر وجود دارد.
او افزود: علاقه به عرفان از اشتراکات میان ایرانی ها و هندوها است و گویی روح دو ملت با عرفان یکی می شود و در عرفان یکدیگر را ملاقات می کنند. به اعتقاد من این روح عرفانی در هر دو ملت وجود دارد و و اشتراکات هنری آنها در رشته های مختلف از جمله نگارگری و موسیقی جلوه می کند.
حداد عادل با اشاره به پژوهش های متعدد ایرانی ها درباره فرهنگ و تمدن هندی ها گفت: در دوران معاصر، دکتر فتح الله مجتبایی و داریوش شایگان پژوهش های ارزشمندی در این عرصه انجام داده اند و این آثار بسیار ارزشمند هستند . اگر تنها درباره تاثیر کتاب ارزشمند «کلیله و دمنه» در ادبیات فارسی بخواهیم تحقیق کنیم چندین عنوان کتاب می توان در این زمینه نوشت. در مقاله ای که دکتر فتح الله مجتبایی نوشته است، ریشه شصت داستان مثنوی را هندی عنوان کرده اند. همچنین در این مقاله عنوان کرده اند که بسیاری از متون تاریخی هند به زبان فارسی نوشته شده است و بر این اساس اگرهندی ها بخواهند تاریخ خود را بخوانند باید به زبان فارسی تسلط داشته باشند.
به گفته حداد عادل، اصطلاحات ادبی بسیاری همچون خال جبین از زبان هندی وارد زبان و ادبیات فارسی شده است و در بسیاری از ضرب المثل ها، ترانه ها و تصنیف ها درباره هند سخن به میان آمده است که همه این موضوعات می توانند دستمایه کارهای پژوهشی ارزشمندی شوند.
بخشی از تالار ملل را به نام کشور هند افتتاح کردیم
درادامه مراسم علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، ضمن خوش آمدگویی به مهمانان این محفل ادبی گفت: با حکم وظیفه و افتخار من امروز در این محفل سخن می گویم. خوشبختانه این توفیق را داشته ایم که در قالب برنامه ای بخشی از تالار ملل را با حضور جان مای معاون سفیرهند، دکتر بالرام شوکلا رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند و هیات همراه شان به نام کشور هند افتتاح کنیم. در این تالار، کتابهای مختلفی را از ملل مختلف برای معرفی فرهنگ، تمدن و ادبیات آنها حفاظت می کنیم و جای کشور کهن و فرهنگی هند در تالار ملل ما خالی بود که امروز خوشبختانه به یمن این محفل و لطف دوستان ما در سفارت هند این بخش تامین شد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران تاکید کرد: با تامین کتاب های بیشتر از فرهنگ کشور هند می توان بخش مربوط به این کشور در تالار ملل کتابخانه ملّی ایران را پربارتر کرد و تعداد منابع بیشتری را در اختیار پژوهشگران گذاشت.
امید به گسترش پل فرهنگی میان دو کشور
علیرضا قزوه رئیس دفتر شعر و موسیقی و سرود سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با ابراز خوشحالی از برگزاری محفل ادبی شعر «هند- دوستانِ هند» گفت: پیوند میان ایران و هند به قرن ها پیش بازمی گردد و همواره ارتباطات دو کشور خوب بوده است. دو کشور از نظر ادبی نیز همواره با هم ارتباط خوبی داشته اند و این محفل ادبی نیز برای گسترش ارتباطات ادبی برپا شده است و امیدوارم پل فرهنگی میان دو کشور هر روز گسترده تر شود.
تبادل ادب و فرهنگ نشان احترام بین ذهن های بزرگ ایران و هند است
در ادامه این محفل ادبی جان مای معاون سفیرهند ضمن خیرمقدم به حاضران گفت: من به نمایندگی از سفارت هند و مرکز فرهنگی سوامی ویوکاناندا، مقدم همه شما عزیزان را در برنامه امروز- شاعران هند- دوستان ایران – گرامی می دارم. ما مفتخر به همکاری با کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران هستیم و امیدواریم که این دوستی باعث گسترش روابط دیرینه فرهنگی هند و ایران شود.
وی افزود: روابط هند و ایران بر پایه پیوندهای تمدنی و ارتباط مردمان ما با یکدیگر استوار است. روابط امروزی هند و ایران به برکت این پیوند های تمدنی و ارتباط مردم با مردم، بستر مناسبی را برای روابط دوجانبه گرم و مستحکم فراهم می کند. تعهد در سطح بالا برای افزایش و تعمیق بیشتر روابط دوجانبه در همه بخش ها وجود دارد.
معاون سفیر هند ادامه داد: در طول قرن ها، تبادلات غنی در زمینه آثار ادبی بین دو تمدن ما وجود داشته است که نشان دهنده احترام و دوستی متقابل بین ذهن های بزرگ هند و ایران است. شاید هیچ دو کشوری مانند هند و ایران این حس دوستی طبیعی را با یکدیگر نداشته باشند. برنامه شاعران هند- دوستان ایران نمونه دیگری از احترام و دوستی بین دو طرف است. ما از صمیم قلب امیدواریم دوره های بیشتری از این برنامه در آینده برگزار شده و طعم و رنگ بیشتری به دوستی هند و ایران بدهد.
جان مای تاکید کرد: شعر فارسی همیشه در هند محبوب بوده است و تاثیری فراموش ناشدنی بر اشعار اردو در هند بر جای گذاشته است و سبک ها و قالب های شعر هندی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. متأسفانه نسل جوان هند بر خلاف نسل پیشین خود، چندان با شعر غنی فارسی آشنا نیستند. من مطمئن هستم که برنامه امروز فرصتی برای نمایش زیبایی اشعار معاصر فارسی به جوانان هندی است.
وی یادآور شد: عشق به هند در اشعاری که امروز شاهد آن خواهیم بود، مطمئناً علاقه به شعر فارسی را در بین جوانان هندی زنده خواهد کرد. ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا با جوانان هندی ارتباط بگیریم و میراث غنی شعر فارسی که در جهان پرآوازه است را ترویج نماییم.
هند در شعر شاعران قدیم ایران همواره جایگاه ویژه ای داشته است
در ادامه این مراسم بالرام شوکلا رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند گفت: شعر سرودن بزرگترین دلیل و شاهد برای عشق ورزیدن است و من هیچ کشوری را مثل ایران و هند سراغ ندارم که در طول تاریخ روابط شان همیشه دوستانه باشد. روابط ایران و هند در عرصه های مختلف همواره خوب بوده است و این دوستی خلل ناپذیر است.
رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند گفت: هند در شعر شاعران قدیم ایران همواره جایگاه ویژه ای داشته است، براساس اشعار و ضرب المثل هایی که از دیرباز به جا مانده برخی از ایرانیان هند را اصل خویش می دانستند و به قول معروف گاهی فیل شان یاد هندوستان می افتاده است. برخی هم سفر به هند را بر خود واجب می دانستند و می خواستند بال بگشایند و به هند سفر کنند.
او در بخش دیگر سخنانش گفت: من عاشق ایران هستم، من زندگی می کنم تا درباره ایران شعر بگویم و در ادامه شعری با عنوان ایران من که مضمونش عشق ورزی به ایران بود را خواند.
ایرج قنبری، سعیده حسینجانی، نغمه مستشارنظامی، عبدالجبار کاکایی، رضا اسماعیلی، مصطفی محدثیخراسانی، احسانالله شکرالهی، محمودرضا اکرامیفر، محسن راهجردی و سیدمسعود علویتبار شعرخوانی کردند و مقرر شد اشعاری که در این نشست خوانده شده است جمع آوری و در قالب کتابی به زبانهای ایرانی و هندی عرضه شود.
شعرخوانی علیرضا قزوه:
کاروان از هفت شهر عشق و عرفان بگذرد
راه بیت الله اگر از هند و ایران بگذرد
مهربانا یک دو جامی بیشتر از خود برآ
مست تر شو تا غدیر از عید قربان بگذرد
"خون نمی خوابد" چنین گفتند رندان پیش از این
کیست می خواهد که از خون شهیدان بگذرد؟
نغمه اش در عین کثرت، جوش وحدت می زند
هر که از مجموع آن زلف پریشان بگذرد
پرده ی عشّاق حاشا بی ترنّم گل کند
شام دلتنگان مبادا در غم نان بگذرد
وای روز ما که در اندوه و حرمان سر شود
حیف عمر ما که در دعوا و بهتان بگذرد
خون سهراب و سیاوش سنگفرش کوچه هاست
رستمی باید که از این آخرین خوان بگذرد
کاشکی این روزها بر ما نمی آمد فرود
حسرت این روزها بر ما فراوان بگذرد
کافر از کافر گذشت و گبر یار گبر شد
کاش می شد تا مسلمان از مسلمان بگذرد
حال و روز عاشقان امروز بارانی تر است
نازنینا اندکی بنشین که باران بگذرد
از شراب مشرق توحید خواهد مست شد
گر نسیم هند از خاک خراسان بگذرد
شعرخوانی نغمه مستشارنظامی:
دو سرزمین کهن هر دو گنج خیز و زر افشان
دو خاستگاه ادب، مهد علم، خاک دلیران
دو میهن گل و شعر و شعور و صندل و میخک
دو زادگاه تمدن؛ دو جان روشن عرفان
دو نور شرق، دو چشم و چراغ مردم عاشق
دو همکلام، دو همصحبت هماره غزل خوان
زبان پارسی و شعر چون سفیر بهاران
رسانده اند سلامی ز هند تا دل ایران
سلام مااست به آن مردم صبور و صمیمی
سلام مااست به دلهای پاک، از دل و از جان
سلام بر غزل قدسی و رباعی بیدل
سلام ما به کماله، سلام ما به علیخان
سلام بر سخن نازک و خیال مصور
که ثبت کرده به دفتر هزار بیت درخشان
به یمن یکدلی شاعران پارس به پا شد
بساط شعر و ترانه به زیر سایه باران
هزار شکر که آوازهای "صبح بنارس"
رسانده "شام اود"را به صبح روشن تهران
سید مسعود علوی تبار:
نازنین! ایرانیان و هندیان را دوست دار
شاد باش، این مردمان شادمان را دوست دار
چشم ها را در مسیر مهر مولا فرش کن
هند و ایرانی اگر؟ شاه جهان را دوست دار
فیلت ای دل یادی از هندوستان گر کرد باز
فیل را، تخت روان را، فیل بان را دوست دار
جوهر تاریخ ما فرهنگ پایاپای ماست
پا به پا میراث های باستان را دوست دار
هند و ایران در تمدن دست وحدت داده اند
هر دو یک جانند ، این دردانه جان را دوست دار
این دیار زعفران و آن دیار صندل است
خیره شو در خال هندو این و آن را دوست دار
یکسر از صبح بنارس تا دم شام اود
دهلی و لکنو و راجستان آن را دوست دار
دین اسلام از ره ایران به سوی هند رفت
راه را، هم سرزمین راهبان را دوست دار
ریشه ی فرهنگها و رسم های ما یکی است
ای دل ایرانی ام هندوستان را دوست دار
شعرخوانی رضا اسماعیلی:
مثل باران باش، خاک نیمه جان را زنده کن
خاک را باغ و گلستان کن، جهان را زنده کن
با نوازش های خیس ات، کوه را آیینه باش
با نفس های زلالت، آسمان را زنده کن
دست سبزت را بکش بر صورت زرد خزان
با تکاپوی شکفتن، باغبان را زنده کن
با زبان عشق، از فصل وصال گل بگو
در بهارستانی از گل، بلبلان را زنده کن
عشق را با لهجه ی شیراز، از اول بخوان
با کلام عشق، شور ناگهان را زنده کن
طوطیان هند را شکرشکن کن با غزل *
شاعرا، «بنکاله» را با قند ایران زنده کن
مثل «بیدل» باش، هندیرانی و شرقی تبار
در سَماع عشق، مولانای جان را زنده کن
عاشقی کن، عاشقی کن، عاشقی کن، عاشقی
زنده بادا عشق، این نام و نشان را زنده کن
شعر سعیده حسینجانی:
حال و هوای شرجی چشمانت
يك آسمان ترنّم باران بود
در آبشار گرم نگاه تو
آوای لا اله تو پنهان بود
من ديدهام به ساحت پيشانيت
آيينهای به حرمت مسجد را
روزی شنيدهام ز زبان تو
آوای بلبلان موحّد را
مولای تو هماره، علی بوده؛
هر موونسون جاری یاهویت
در موسم تبسّم باران ها،
دارم درود و مهر و دعا سويت
آقای نات، هندوی باایمان
ساقی ماست آن که تو را ساقی ست
سرمست از شراب طهوری تو
یادت همیشه در دل ما باقی ست
آقای نات هندوی نيك آیین
در روز حشر اهل یقینی تو
در بین پیروان حسین آن روز
از عاشقان عرشنشینی تو
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران احکام رایزن های فرهنگی ایران در خارج از کشور را اعطا کرد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، با بیان این مطلب که در برخی از موارد عناصر فرهنگی نقش مهمی در پیشبرد اهداف، نسبت به نمایندگان رسمی سیاسی و دیپلماسی دارند؛ گفت: رایزن های فرهنگی به واسطه انجام امور فرهنگی نقش مهمی در برقراری ارتباط میان کشورها دارند. زیرا در مواردی که روابط سیاسی با بعضی از کشورها کمتر و یا مطلوب نبوده؛ به واسطه فعالیت های فرهنگی برخی از امور مهم به انجام رسیده است. بنابراین وجود رایزن های فرهنگی در طول تاریخ همواره منشاء خیر بوده است.
توصیه به ثبت تجربه مدیریت رایزن ها
وی در ادامه ثبت تجربه مدیریتی را مفید ارزیابی کرد و اظهار داشت: توصیه می کنم رایزن های فرهنگی تجربه مدیریت خود را در مدت ماموریت ثبت و منتشر کنند. زیرا انجام این کار موجب می شود با زوایای خاص برخی از موضوعات در عرصه مدیریت آشنا شویم. حوزه فعالیت های رایزن های فرهنگی متنوع است و در همین راستا برخی از موضوعات خوب کار شده و فعالیت ها به نسبت مثبت بوده است. اما برخی از حوزه ها همچنان بکر مطلق باقی مانده اند و تفاهم نامه ای هم برای انجام این امور وجود ندارد.
مختارپور تاکید کرد: سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران از نظر آموزش مرمت، تنظیم، توصیف و نگهداری اسناد جز کشورهای برتر جهان است که بر اساس تفاهم نامه می توان فعالیت ها مفیدی را در این زمینه ها به انجام رساند. در نتیجه برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات مستمر با سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، بخشی از داشته های فرهنگی کشورهای در حوزه ماموریت رایزن ها در اتاق ملل کتابخانه ملّی ایران قرار می گیرد.
رایزن های فرهنگی بازوهای مهم برای دسترسی به اهداف کتابخانه ملّی ایران هستند
عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران در ادامه این نشست با اشاره به ظرفیت های همکاری بخش کتابخانه ای گفت: نگاه و توجه این نهاد مرجع، به فعالیت های کتابخانه ای بر اساس اهداف مندرج در اساسنامه کتابخانه ملّی ایران تعیین شده است و این نگاه مبتنی بر گردآوری منابع ایران شناس و اسلام شناسی، فعالیت های ایران پژوهی در عرصه بین الملل و انتشار نگاه رهبرانِ کشورهای مختلف است. با توجه به این سه اصل در اساسنامه کتابخانه ملّی، رایزن های فرهنگی ایران در کشورهای مختلف بازوهای مهم در رسیدن به اهداف محسوب می شوند که امیدوارم در این زمینه ها شاهد فعالیت های دو جانبه و پربار باشیم.
فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران تمرکز، تبادل و گسترش منابع دیجیتال را از مهمترین زمینه های فعالیت با رایزن های فرهنگی عنوان کرد و گفت: شناسایی منابع ارزشمند در حوزه های مختلف به منظور تسهیل دسترسی به منابع اطلاعاتی برای پژوهشگران از مهمترین برنامه ها برای همکاری های طرفین است.
وی ادامه داد: اعضای هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در 6 گروه پژوهشی فعالیت می کنند که خوب است فرصت های مطالعاتی در زمینه های مختلف برای آنها فراهم شود. از سوی دیگر توسعه صنعت گردشگری علمی، فرهنگی، انجام پژوهش های مشترک و انتشار منابع نفیس مشترک در راستای معرفی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به خصوص در بخش های کتابخانه ای و دیجیتال مطلوب و کارآمد خواهد بود.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران یادآور شد: برگزاری دوره های آموزشی در زمینه های مختلف نسخه پژوهی، ساماندهی منابع دیجیتال، مدیریت بحران در حوزه آرشیو و برگزاری نمایشگاه های مشترک از دیگر مواردی است که می توان با تعریف همکاری های مشترک به انجام رساند.
محمدهادی ناصری سرپرست معاونت اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران درباره همکاری های مشترک با کشورهای تحت ماموریت رایزن های فرهنگی در حوزه فعالیت های اسنادی خاطر نشان کرد: در موضوع اسناد، با برخی از کشورها اسناد مشترک وجود دارد که با همکاری های دوجانبه و تبادل اسناد می توان نمایشگاه های مشترک برگزار کرد. یکی دیگر از موضوعات، بحث توانمندی کشورمان در حوزه مرمت اسناد و کتب تاریخی است که سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در این بخش بی رقیب است در نتیجه می توان در این حوزه هم فعالیت گسترده ای به ثمر رساند. به عنوان مثال یک قرآن نفیس از کشور تونس توسط کارشناسان برجسته سازمان با کیفیت عالی مرمت شد و به این کشور بازگشت. بنابراین با تفاهم نامه های فعال می توان از ظرفیت های تخصصی موجود در بخش اسنادی به درستی بهره برد.
لازم به توضیح است حجت الاسلام و المسلمین مجید مشکی در جمهوری اسلامی پاکستان، محسن معارفی در جمهوری متحد تانزانیا، حجت الاسلام و المسلمین مهدی رجایی نیا در جمهوری فدرال آلمان، حسین چاقمی ابیازنی در پیشاور پاکستان، اصغر مسعودی در لاهور پاکستان، مهدی طاهری در راولپندی پاکستان و کامران پزشکی در جمهوری خودمختار نخجوان به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران حکم گرفتند.
نشست خبری رئیس و معاونان سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در هفته دولت برگزار شد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نشست خبری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به مناسبت هفته دولت در تاریخ 7 شهریورماه با حضور علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، هوتن والی نژاد معاون توسعه مدیریت و منابع، عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی، فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال و محمدهادی ناصری سرپرست معاونت اسناد ملّی این سازمان برگزار و گزارش عملکرد یکساله سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران تشریح شد.
علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با بیان اهداف پیگیری شده توسط مدیران این سازمان در دولت سیزدهم گفت: در مدت زمان دو سالی که از عمر دولت سیزدهم می گذرد؛ اولویت های کاری در این مجموعه فرهنگی و مرجع به دو بخش کلی یعنی جبران کاستی ها و حرکت به سوی تکمیل فرآیندها، بهبود شرایط و تحول آینده تقسیم شده است.
وی ادامه داد: در همین راستا بهبود شرایط برای استفاده بهینه از منابع موجود در سازمان از جمله ساماندهی منابع، تحول دیجیتال، بهبود شرایط برای اعضا، فعالیت بین المللی، ساماندهی اسناد و کمک به دستگاه های دولتی، عمومی و قوای مختلف برای جمع آوری و تعیین تکلیف اسناد و غیره از محورهای مهم فعالیت های انجام شده در سال های گذشته بوده است.
مختارپور درباره دستاوردهای دولت سیزدهم در عرصه فرهنگ گفت: بدیهی است که عرصه فرهنگ عرصه گسترده ای است که حوزه های مختلف و مهمی چون سبک زندگی، کتاب، رسانه و سایر امور فرهنگی را در بر می گیرد و رسیدن به اهداف به طور کلی و به شکل خاص در عرصه فرهنگ زمان بَر است. اما تصور می کنم دستاورد مهم تاکید بر بهره مندی از استعداد، توانایی و دانش نسل جدید و جوانی است که با دانش روز دنیا پیش آمده اند و هم راستا با اهداف و آرمان های کشور می توانند به پیشران های قوی و نیرومندی برای رشد و توسعه تبدیل شوند و معتقدم این مهم در همه عرصه ها در دولت سیزدهم شروع شده است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران اظهار داشت: وقتی در اخبار می خوانم که مدیران جوانِ ایرانی با اتکا به دانش و علم و فناوری های نوین توانستند به موفقیت های مهم در عرصه ملی و بین المللی دست یابند، آن را اثر فرهنگی می دانم. از سوی دیگر هم می توان از راه مفهوم مخالف هم این مهم را در نظر گرفت. به این معنا که مهاجرت تعداد قابل توجهی از ایرانیان و نیروهای نخبه در طول سالهای مختلف ناراحت کننده است اما این اخبار مفهوم مهمی دارد. زیرا بسیاری از جوانان ما توانستند از نظر علمی و فناوری های نوین به دانش روز دنیا مسلط شوند که با استقبال کشورهای پیشرفته دنیا روبرو می شود که باعث افتخار است و نباید از این مهم غفلت کرد.
مختارپور ادامه داد: بدون اینکه خدای ناکرده بخواهم وارد تبعیض های ملّی و نژادی شوم باید بگویم که واقعا از این موضوع که جوانان کشور ما می توانند به درجه نخبگی در زمینه علمی برسند قابل احترام و افتخار است و در این راستا اگر بتوانیم برخی از امور مربوط به پشتیبانی و زیرساخت های فرهنگی را برطرف کنیم به نتایج بهتری دست پیدا خواهیم کرد.
عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران در این نشست خبری گفت: در این معاونت چهار اداره کل وجود دارد که اداره کل فراهم آوری، اداره کل پردازش، سازماندهی، اداره کل اطلاع رسانی و اداره کل کتب خطی و نادر را شامل می شود.
وی با اشاره به بازنگری سند فراهمآوری منابع اطلاعاتی اظهار داشت: در واحد فراهمآوری، ریلگذاری یا تبیین نحوه اهدا به مجموعهها و مبادله اطلاعات مدنظر ما بود که در این دوره تعیین خط مشی شد. ما در اداره فرآهمآوری موظف به اهدای منابع به کتابخانههای عمومی هستیم که این معیارها هم به لحاظ سهمیه و هم به لحاظ محتوایی ضابطهمند شدهاند. اساسنامه مبادله اطلاعات کتابخانهای نیز احیا شد. بر همین اساس طبق آمار دریافت سهمیه واسپاری سازمان در طول یکسال گذشته 255 هزار و 115 نسخه، دریافت واسپاری مراکز تحت پوشش قانون واسپاری 68 هزار و 576 نسخه، ثبت موقت در زیرسیستم واسپاری 267 هزار و 22 نسخه و ثبت موقت واسپاری در 10 مرکز استانی 25 هزار و 915 نسخه بوده است.
معاون کتابخانه ملّی ایران با اشاره به منابع دریافت شده در گروه منابع غیرکتابی افزود: دریافت منابع غیر کتابی در حوزه پایان نامه در بازه زمانی یکسال گذشته، تعداد 51 هزار و 313 عدد بوده و سایر منابع در مجموع 30 هزار و 849 عدد گزارش شده است.
وی با اشاره به اتفاقات مهم بخش فراهمآوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: در این بخش با تدوین آییننامه اهدا و مبادله منابع اطلاعاتی معیارهای محتوایی و سهمیهای تعیین و فرآیند اهدا منابع به کتابخانهها ضابطهمند شد. در بخش مبادله نیز با توجه به اینکه مهمترین بحث در «مکتب» ـ مجمع کتابخانههای بزرگ کشور ـ مبحث مبادله منابع اطلاعاتی اعضا بود، اطلاعرسانی شد؛ بنابراین مبادله با ضوابط روشن انجام میشود.
معاون کتابخانه ملی اظهار کرد: در بحث خرید منابع کتابی نیز تلاش کردیم کتابهایی که در بازار نیست را از منابع قانونی خریداری کنیم و صحافی منابع اطلاعاتی شامل نشریات را ساماندهی کردیم.
هوتن والی نژاد معاون توسعه مدیریت و منابع در ادامه این نشست از رشد 87 درصدی بودجه سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران خبر داد و گفت: خرید تجهیزات و نوسازی در بخش های مختلف اسنادی، کتابخانه ای و ارائه خدمات به اعضای کتابخانه ملّی از جمله فعالیت های این معاونت در یکسال اخیر بوده است. برهمین اساس ۱۸۵ دستگاه دوربین، 140 دستگاه کامپیوتر به مبلغ 4 میلیارد و 900 میلیارد تومان خریداری شد و در ادامه تجهیز و نوسازی دوربینها، سیستمهای آی تی، موکت، مبلمان صندلی و میز انجام شد.
وی ادامه داد: 10 دستگاه اسکنر به مبلغ سه میلیارد تومان و 8 هزار متر مربع موکت و ماشین آلات شستشوی موکت به قیمت 5 میلیارد تومان خریداری شد. علاوه بر این برای خرید تجهیزات تصویری یک میلیارد و 350 میلیون تومان هزینه شد. در مجموع40 میلیارد تومان از منابع سازمان صرف خرید، تجهیز و نوسازی این مجموعه فرهنگی شده است.
در ادامه این نشست فاطمه صدر معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به تحول کتابخانه دیجیتال گفت: یکی از موضوعات مهم در بحث فناوری های نوین، هوش مصنوعی است که معاونت پژوهش و منابع دیجیتال در طول یکسال گذشته سه پروژه هوش مصنوعی را با همکاری شرکتهای دانشبنیان و کتابخانه ملّی به نتیجه رسانده است که بخشی از این پروژهها درحال پیادهسازی بر روی سامانههای کتابخانه ملّی است.
وی در ادامه با ارائه منابع موجود در سامانه دیجیتال گفت: کل موجودی سامانه دیجیتال 917 هزار و 673 عدد است. در بخش سامانه نشریات ایران (سنا) تعداد 576 هزار و 458 نشریه موجود است. اکنون سامانه نشریات علمی 912 هزار و 739 منبع دیجیتال دارد و بخش کتابخانه ملّی مربوط به کودکان و نوجوانان نیز 23 هزار و 385 منبع دیجیتال شده دارد.
صدر در ادامه با اشاره به اسکن و منابع دیجیتال سازی شده در بخش پرونده های درخواستی گفت: براساس آمار در یکسال گذشته، ۹ هزار و ۱۹٠ پرونده درخواستی برای دیجیتالسازی وجود داشت. همچنین غیر از منابع درخواستی، در مجموع 15 هزار و ۱٠۶ پرونده براساس اولویتها از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در سال گذشته اسکن شد.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به خرید و تجهیز هفت دستگاه جدید برای دیجیتالسازی منابع کتابخانه ملّی در سال گذشته اشاره کرد و ادامه داد: با توجه به افزایش تجهیزات دیجیتالسازی در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، سه نوع منبع اعلامیهها، کارتهای تبریک و رزومهها وارد حوزه دیجیتالسازی شده است و از مجموع 517 لوح فشرده از منابع نسخ خطّی که در خارج از سازمان اسناد گردآوری شده، تعداد 487 لوح فشرده سال گذشته بازبینی شده و در حال ساماندهی است.
فاطمه صدر در پایان خاطر نشان کرد: در یک سال گذشته در حوزه نشر تعداد 910 جلد کتاب چاپ اول نیز توسط انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملّی به چاپ رسیده است.
محمدهادی ناصری سرپرست معاونت اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران درباره مهمترین فعالیت های معاونت اسناد ملّی در بازه زمانی فروردین سال گذشته تاکنون گفت: موجودی مخازن معاونت اسناد ملّی شامل یک میلیون و 12 هزار و 459 پرونده اسناد آرشیوی و 416 هزار و 120کارتن اسناد پیش آرشیوی است. به طور کلی در سراسر کشور تعداد یک میلیارد و 66 میلیون و 463 هزار و 241 برگ از اسناد راکد دستگاه ها تعیین تکلیف شده است که از این تعداد 25 میلیون و 443 هزار و 17 برگ از اسناد دارای ارزش آرشیوی شناسایی و برای نگهداری دائم به این سازمان منتقل شد. در همین راستا 51 هزار و 848 متر مربع از فضای اداری و استخدامی دستگاه های کشور آزاد سازی شد.
وی در ادامه به بازآموزی و آموزش مستمر کارکنان بایگانی ها و مسئولان اسناد دستگاه های کشور با جمع 6 هزار و 136 ساعت آموزش اشاره کرد.
سرپرست معاونت اسناد ملّی این سازمان درباره غنی سازی گنجینه اسناد ملّی و ایجاد فرصت برای پژوهشگران گفت: تعداد 20 مجموعه سند به معاونت اسناد ملّی اهدا شده و ۶۴ مجموعه شامل ۷۲۹ ردیف سند از مالکان خصوصی و مجموعه داران خریداری شده است.
ناصری با اشاره به تنظیم و توصیف اسناد متنی و دیداری و شنیداری گفت: در بازه زمانی یکساله تعداد یک میلیون و 88 هزار و 711 برگ از اسناد متنی و 6 هزار و 607 قطعه از اسناد دیداری به منظور قرار گرفتن در چرخه اطلاع رسانی تنظیم و توصیف شده است.
سرپرست معاونت اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران خدمت رسانی به پژوهشگران برای دسترسی آسان به منابع را مهم ارزیابی کرد و گفت: در سال گذشته به 20 هزار و 560 پژوهشگر، خدمات پژوهشی ارائه شد که در همین راستا 37 هزار و 169 پرونده معادل با 2 میلیون و 254 هزار و 486 برگ سند از سوی جامعه پژوهشی درخواست شد که از این تعداد تصاویر 801 هزار و 203 برگ سند تحویل داده شد.
ناصری یادآور شد: در بخش پایش محیطی و عفونت زدایی از اسناد، تعداد 36 میلیون و 180 هزار برگ از اسناد آلوده ضدعفونی و 31 هزار و 307 برگ از اسناد، نقشه و کتاب های آسیب دیده مرمت و بازسازی شده است.
در پایان این نشست خبری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و معاونان به سئوالاتی چون موضوع شیفت شب، برقراری امنیت محیط پیرامونی کتابخانه ملّی با نصب و تجهیز دوربین های جدید، فعالیتِ سازمان در حوزه هوش مصنوعی پاسخ گفتند.
علیرضا مختارپور به مناسبت هفته دولت بخشهایی از فعالیت یکساله سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران را شرح داد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، علیرضا مختارپور رئیس این سازمان با اشاره به تاریخچه تاسیس کتابخانه ملّی گفت: از تاسیس کتابخانه ملّی ایران بیش از 90 سال می گذرد که بر اساس قانون مصوب دوم آبان سال 1369 در مجلس شورای اسلامی، به فعالیت خود ادامه داده است. در ادامه مسیر شورای عالی اداری کشور تصمیم گرفت مرکز اسنادِ ایران را به کتابخانه ملّی ایران الحاق کند و در حال حاضر دو بخش مرکز اسناد ملّی و کتابخانه ملّی در مجموعه سازمان اسناد و کتابخانه ملّی قرار دارند..
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به فعالیت های بخش کتابخانه ای این سازمان گفت: عمده فعالیت کتابخانه ملّی ایران در بخش کتابخانه ای، گردآوری، حفاظت و سازماندهی اطلاعات مربوط به آثار مکتوب کشور است که به صورت نسخه های خطّی، چاپ سربی، چاپ سنگی و چاپی وجود دارد. به عبارتی هر کتابی که در کشورمان منتشر می شود، باید 2 نسخه از آن در کتابخانه ملّی ایران باشد و در عین حال هر کتابی که درباره ایران در کشورهای دیگر منتشر می شود و یا هر کتابی که به زبان فارسی در جهان نوشته می شود نیز باید نسخه ای از آن جمع آوری شود. همچنین هر کتابی که هر هموطن ایرانی در هر کشوری از دنیا به هر زبانی و درباره هر موضوعی بنویسد باز باید نسخه ای از آن در کتابخانه ملّی موجود باشد.
وی تصریح کرد: در واقع فرهنگ مکتوب کشور ما مجتمع در کتابخانه ملّی ایران است. از همین رو در حال حاضر نزدیک به 3 میلیون و 800 هزار نسخه چاپی، 40 هزار نسخه خطّی، 35 هزار نسخه چاپ سنگی، 3 هزار کتاب چاپ سربی و 467 هزار پایاننامه و منابع دیگر در کتابخانه ملّی جمع آوری شده است که این آثار پس از توصیف و فهرست نویسی به صورت الکترونیک در شرایط استاندارد نگهداری می شود و در اختیار پژوهشگران و محققان قرار می گیرد. ضمن اینکه کتب چاپی که پنجاه سال از فوت مولف گذشته و مشکل حق مولف نداشته باشد؛ از نظر قانونی این اجازه وجود دارد که به شکل الکترونیک در اختیار مخاطب قرار گیرد.
علیرضا مختارپور درباره فعالیت های اسنادی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران اظهار داشت: در بخش اسناد وضعیت فرق میکند. تمام اسناد اداری، حقوقی، قضایی، سیاسی و فرهنگی کشور که از نظر شورای فرا قوه ای اسناد با حضور نمایندگان مجلس و قوه قضاییه گذشته باشد و به تشخیص آنها جزو اوراق امحایی نباشد در بخش اسناد ملّی نگهداری میشود. بر همین اساس سالیانه از تمام دستگاه ها و قوای مختلف بیش از یک میلیارد سند تعیین تکلیف می شود که مقداری از آنها بعد از عفونت زدایی، مرمت، فهرست نویسی و دیجیتال سازی در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران نگهداری می شود و باقی اسناد که تشخیص داده شود نیاز به نگهداری ندارند، امحا می شود. در واقع امحا کردن اسناد اداری کمکی است به سازمان های اداری کشور تا فضای بیشتری برای فعالیت های اداری و سازمانی در اختیار گیرند. سال گذشته حدود 50 هزار متر مربع از فضای دستگاه های دولتی با همین رویکرد آزادسازی شد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در بخش دیگری از گفتگوی خود با برنامه رادیویی «کتاب فرهنگ»، درباره میزان و چگونگی دسترسی به نسخ خطّی گفت: نسخه های خطّی به چندین صورت ارائه می شود. به این شکل که برخی از نسخ از طریق پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه ملّی در اختیار مراجعه کنندگان قرار می گیرد که می توانند به صورت رایگان و با کیفیت خوب آنها را مشاهده کنند. یک شکل از نسخ خطّی هم وجود دارد که در اختیار پژوهشگران و محققان قرار می گیرد و این دسته از افراد باید عضو کتابخانه ملّی باشند تا از طریق ارتباط با پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه و پرداخت وجهی اندک نسخه مورد نظر را درخواست کنند. شکل دیگر ارائه اسناد، نمایشگاهی است که به مناسبت های مختلف هم در ساختمان کتابخانه ملّی هم در ساختمان اسناد ملّی برگزار می شود. بخش دیگر از اسناد هم در اختیار مطبوعات و رسانه ها قرار می گیرد. به عنوان نمونه سال گذشته در سالگرد واقعه گوهرشاد و نیز واقعه 15 خرداد، برخی از اسناد برای نخستین بار در اختیار رسانه ها قرار گرفت و منتشر شد.
علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران درباره مرمت و اهدای اسناد خاندانی گفت: برخی از مجموعه داران، خانواده ها و یا محققان اسنادی برای فروش به سازمان ارائه می دهند که این اسناد و آثار در یک کمیته تخصصی ارزیابی و اگر از جهت صحت سلامت تایید شود خریداری می شود.
وی یادآور شد: شکل دیگر از اسناد و کتب خطّی در کشور ما، نزد خانواده ها است که به صورت علمی و ساختارمند در منازل نگهداری نمی شود. سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در این زمینه، برای نگهداری بهینه از این اسناد خدمات حفاظتی و مرمتی به هموطنان ارائه می دهد. زیرا ممکن است اسناد به دلیل ناآگاهی از شیوه های مراقبتی آفت بزنند و از آنجایی که یکی از مجهزترین واحدهای مرمت در کتابخانه ملّی مستقر است، افراد می توانند با مراجعه و ارائه سند ارزشمند خاندانی خود، در قبال پرداخت وجه، مجموعه خدمات مرمتی از جمله عفونت زدایی و گند زدایی دریافت کنند. در مواردی اصول مرمت روی اسناد از نظر کیفیت به اندازه ای درست انجام شده و اسناد را زیبا کرده که صاحبان اسناد، آنها را برای حفاظت بهتر به سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران اهدا می کنند. در همین راستا در سال گذشته تعداد 520 عنوان کتاب، 88 عنوان نسخه خطّی، 378 چاپ سنگی و 20 مجموعه تابلو، سند و نقشه اهدا شده که منابع خوب و ارزشمندی در اختیار سازمان قرار گرفته است.
محفل ادبی شعر «هند-دوستانِ ایران» برگزار می شود
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، مرکز فرهنگی سوامی ویو کاناندا (SVCC)، سفارت هند، تهران با همکاری دفتر موسیقی و سرود صدا و سیما، محفل ادبی شعر «هند-دوستانِ ایران» را در مرکز همایش های بین الملی (تالار فرهنگ) سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار می کند.
در این محفل ادبی که در تاریخ 7 شهریورماه، ساعت 15 برگزار می شود،12 شاعر ایرانی حضور دارند و تازه ترین اشعار و سروده های خود را خواهند خواند.
هوش مصنوعی موضوع غالب در نشست جهانی ایفلا است
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران و نماینده سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در نشست جهانی «ایفلا»، در یادداشتی مهمترین موضوعات مطرح شده در این نشست جهانی را تشریح کرده است.
متن یادداشت به این شرح است:
سه موضوع اصلی
همانطور که انتظار می رفت، هوش مصنوعی (AI) موضوع غالب در نشست جهانی بود »ایفلا» بود. کسانی که خارج از این رشته بودند مکرراً مشاهده کردند که کتابداران «بخشی از گفتگو نیستند»، «در میز نیستند»، «شرکت کنندگان اقلیت»، «بازیکنان کوچک» هستند. بحث های زیادی انجام شد و بعد از پیش خبر مبنی بر حضور بنده در اجلاس ایفلا، سعی کردم هر شب تا دیر وقت بیدار باشم و جلسات از پیش تعیین شده را مرور کنم و یادداشت های خودم را تحت عنوان خبر روز اول، دوم و سوم و چهارم و به عنوان خبر روز پنجم نگاهی به پوستر ها ی ارائه شده را ارسال می کردم .
موضوع هوش مصنوعی و خطرات آن، بعد از جلسات با برخی از شرکت کنندگان از کشورهای مختلف در لابی اجلاس مورد صحبت قرار می گرفت و تاکید بر این نکته می شود که ما باید در دانشگاه بر بحث های هوش مصنوعی پافشاری کنیم و در مقابل ورود این پدیده ضروری، واکنش فعال داشته باشیم . ما نه تنها توسط حرفه مندان کامپیوتر کنار گذاشته می شویم و همچنین ما این خطر را داریم که نتوانیم ورودی مورد نیاز را در مورد زمان و چگونگی مرتبط بودن با دانش ارائه کنیم. زیرا اطلاعات و دانش فقط می توانند با سرعت مرتبط حرکت کنند. افرادی که مالک مدیریت اطلاعات هستند، جهان را نیز هدایت می کنند. مالک و هدایت کننده اطلاعات و دانش در عصر هوش مصنوعی چه کسی خواهد بود؟ آیا هوش مصنوعی یک نیروی دموکراتیک خواهد بود یا قدرت بیشتری را در چند شرکت متمرکز خواهد کرد؟
پس از تسویه حق عضویت در ایفلا مجوز شرکت در مجمع عمومی به بنده داده شد و جالب بود که در این مجمع رای گیری به صورت آنلاین در جلسه انجام می شد. تصمیم به برگزاری IFLA WLIC 2024 در کشور امارات متحده عربی. دبی گفتگوها زیادی صورت گرفت. جلسات کاری گروههای مختلف ایفلا بر این موضوع بود که آیا اعضا در ایفلای 2024 در دبی شرکت خواهند کرد یا خیر؟ گروه های کوچکی در سالن نمایشگاه و در مراسم اختتامیه برگزار شد. اعضا سؤال هایی را از هیات مدیره می پرسیدند انتخاب این مکان را به عنوان نقض منشور اخلاقی سال 2012 ایفلا را زیر سؤال بردند. دیدگاههای جایگزین نیز به اشتراک گذاشته شد نظرات موافق و مخالف طرح نکاتی از جمله این که اخذ روادید برای سفر به یک مکان کنفرانس اروپایی یا آمریکای شمالی میتواند به اندازه سه ماه دستمزد هزینه داشته باشد و برخی می گفتند که ایفلای منطقهای تنها فرصتی است که می توانند شرکت کنند، بنابراین دیدگاه ها یکسان نبود. در مجمع عمومی یک پیشنهاد غافلگیرکننده به تصویب رسید که مجمع در تاریخ و مکان جداگانه ای از کنفرانس برگزار شود و به نظر می رسید طرح این پیشنهاد بی سابقه است. چون دبی به ایران نزدیک بود من هم در رای گیری که شرکت کرده بودم علامت مثبت را می زدم و امیدوارم سال آینده کتابداران و متخصصین و حرفه مندان از ایران امکان شرکت داشته باشند. با تمام فراز و فرود دبی به عنوان محل بعدی پذیرفته شده بود جالب است که بدانید بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی تمایل داشتند که اجلاس بعدی در دبی برگزار شود و وقتی رای گیری انجام شد شور و هیجان زیادی در سالن دیده می شد.
بر مردم و جامعه در مقابل فناوری
موضوع سوم مورد بحث در جلسات ایفلا تمرکز بر مردم و جامعه در مقابل فناوری بود که چندین نشست پی در پی شنیده می شد. برخی تاکید کردند که« f2f» در مقابل« p2p » در عصر هوش مصنوعی اهمیت بیشتری دارد و برخی بر نیاز فزاینده به همکاری با سازمانهای اجتماعی در مقابل دسترسی مستقیم به افراد تأکید داشتند.
موضوعات تکمیلی
نکته مهم و قابل تامل موضوعات مورد بحث درباره هوش مصنوعی بود که شامل وضعیت فعلی هوش مصنوعی- نه شریک و نه رقیب-، آیا هوش مصنوعی به هدایت اطلاعات و دانش در جهت مثبت تر کمک خواهدکرد؟، ما کاربر هوش مصنوعی نیستیم - این یک دانش آموز نامرتب است-، ما معلمان آن هستیم، - نقش ما این نیست که هوش مصنوعی یا هر فناوری جدیدی را مشکل ساز کنیم- ، نیازی به هراس وجود ندارد- هوش مصنوعی خطاپذیر است-، و انسان ها نیز چنین هستند، هوش مصنوعی فقط باید از نظر آماری کمتر از انسان خطاپذیر باشد تا مفید باشد، صرفه جویی در هزینه به عنوان یک موضوع مطرح در به حداکثر رساندن کارایی با استفاده از هوش مصنوعی، کتابداری همگام با تغییرات نیست می شد.
همچنین موضوعات دیگری چون هوش مصنوعی به عنوان یک تخصص جدید برای کتابداران گفت و گو شد، خدمات کاملاً جدید، برنامه های کاربردی کتابخانه و گردش کار و نقش های کتابخانه، چالش موجود در استفاده از هوش مصنوعی این مطرح شد که هوش مصنوعی اخلاق ذاتی ندارد، آمادگی کارکنان کتابخانه در مسئولیت پذیری قدرت هوش مصنوعی و دموکراسی، چگونه می توانیم اشتباهات را در زمانی که به طور فزاینده ای به هوش مصنوعی در مقابل توسعه دانش خود متکی هستیم، تشخیص دهیم؟، مسائل اخلاقی از جمله این که دانستن منبع(های) ورودی خروجی هوش مصنوعی و از همه مهمتر در نشست اخلاق علم گفته شد که اخلاق همگام با نوآوری نیست، حق کپی رایت و استفاده نادرست از هوش مصنوعی، آیا خروجی هوش مصنوعی دارای حق چاپ است؟، هوش مصنوعی و تأثیر بر عادات خواندن، خلاقیت و تفکر انتقادی، تأثیر بر بازدیدهای کاربران؛ کاهش تعامل شخصی، با توجه به ورود این فناوری بهتر است کتابداران فهرستی از ابزارهای مفید هوش مصنوعی را تنظیم کنند و به کاربران کمک کنیم تا در یک فناوری جدید حرکت کنند، در نهایت در نسست های متعدد ایفلا گفته می شد که رویکرد ما نسبت به هوش مصنوعی باید مثبت، خوش بینانه، حرفه ای، هدایت شده و بر اساس اخلاق و متعهد به توانمندسازی کاربران باشد مطرح شد.
ارزیابی اثرات کتابخانه در جامعه
در این اجلاس در چندین جلسه در مورد ارزیابی تاثیر کتابخانه ها در جامعه شرکت کردم که برخی از مطالب را نیز به اشتراک می گذارم:
شناسایی اینکه چگونه یک کتابخانه کمک می کند و می تواند باعث ایجاد تفاوت در زندگی مردم شود، ارتباط با ارزش های مردم و جامعه نیاز به بینش، روششناسی جدید، شناخت جامعه دارد. شنیدن روایت های مردمی می تواند به این پاسخ دهد، معیارهای ارزشی کتابخانه و جامعه در بسیاری از کتابخانه بیان شد مثلا در یک کتابخانه چهار بعد اصلی ارزش برای کتابخانه از جمله کتابخانه به عنوان پناهگاه، انتقال دهنده معتبر دانش؛ منبع روشنگری؛ منبع دیدگاه های انتقادی زندگی و در یک مطالعه کتابخانه ای بریتانیا تاکید بر چهار بعد تاثیر بر احساس و جامعه با تفکر انتقادی و خلاق و همچنین اجتماعی، مطالعه در کتابخانه دانمارکی، کتابخانه را مکانی برای تجربه با هم بودن منبع خلاقیت و اعتماد به یکدیگر دانست.
در جمع بندی به نظر می رسد ارزیابی تاثیر کتابخانه در جامعه بیشتر توسط کتابخانه های عمومی و کتابخانه های ملی استفاده می شود.
اهداف توسعه پایدار
در نهایت، SDG یک موضوع رایج بود و استفاده از آنها به عنوان یک رابط، برای گردهم آوردن ذی نفعان ملّی با منافع مشترک جهانی، در بسیاری از کشورها اهداف ملی توسعه پایدار را با فعالیت های کتابخانه ایی گره خورده بود که از جمله کشور دانمارک و استرالیا گزارش های مبسوطی در این زمینه ارائه کردند.
نمایش پوسترهایی با موضوع آموزشی و تحقیقاتی در هشتاد و هشتمین نشست جهانی «ایفلا»
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، عصمت مومنی معاون کتابخانه ملّی ایران و نماینده سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران در نشست جهانی «ایفلا»؛ از برپایی نمایشگاه پوستر در نشست جهانی «ایفلا» در سال 2023 با موضوع هایی همچون نابینایان، آینده کتابخانه ها، خدمات کتابخانه ای زندانیان، کتابخانه ها و موضوع کسب و کار و غیره خبر داد و گفت: بخش مهمی از نشست جهانی فدراسیون بین المللی انجمن ها و موسسات کتابداری «ایفلا»؛ به نمایش پوسترهای تاثیرگذار با هدف ارائه خدمات کتابخانه ای اختصاص داشت.
وی ادامه داد: در این بخش، پوستر کتابخانه کرواسی با عنوان «صداها پشت کلمات» برای نابینایان قابل توجه بود. پادکست هایی ویژه با حضور نویسندگانی که کتاب های خود را در قالب های قابل دسترسی برای دیگران آماده می کردند. این پادکست ها از جمله دروازه هایی است که نویسندگان می توانند، خوانندگانی را که ادبیات برای آنها به راحتی در دسترس آنها نیست، آگاه کنند.
معاون کتابخانه ملّی ایران ادامه داد: پوستر موسسه گوته با عنوان «کتابخانه بی نهایت» آینده کتابخانه ها را به عنوان فضاهای تعاملی ترسیم و بازدیدکنندگان را از طریقِ آن با اشکال چند حسی و داستان سرایی درگیر می کرد. پوستر انجمن کتابخانه های آمریکا با عنوان «کتابخانه ها، کسب و کارها را می سازند» در ایالات متحده آمریکا، مبیین این مطلب بود که با همراهی 13 کتابخانه عمومی به تعداد 15 هزار از صاحبان کسب و کارهای کوچک، خدمات رسانی انجام می شد. در این نوع از فعالیت، با استفاده از ابزارها و شیوه های امیدوار کننده، اطلاعات و منابعی را برای صاحبان مشاغل کوچک و شرکای بالقوه فراهم می کردند و در نهایت کسب و کارهای کوچک، پایدار و سفارسی سازی می شدند.
عصمت مومنی در پایان با اشاره به پوسترِ سال 2023 «ایفلا» با عنوان «دستورالعمل ایفلا برای خدمات کتابخانهای به زندانیان» گفت: هدف این سند ارائه ابزاری برای برنامهریزی، اجرا و ارزیابی خدمات کتابخانهای به زندانیان و ارائه الگوی راهنمای تدوین دستورالعملهای ملّی برای کتابخانههای زندان است. با این دستورالعمل جدید، کتابخانه زندان باید به عنوان یک بیانیه کلی از اصول حقوق اساسی زندانیان برای خواندن، یادگیری، دسترسی و کسب اطلاعات عمل کند.
لازم به ذکر است از ایران هم چندین پوستر انتخاب شدند که در میان پوسترهای ارائه شده، پوستر معصومه نیک نیا با عنوان « کاربرد CIDOC CRM » برای رویدادهای شاهنامه حماسی، با تمرکز ویژه بر مکان های جغرافیایی دیده می شد.