رونمایی از کتاب «76 سال با مطبوعات» در اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی

مراسم رونمايي و نقد كتاب « 76 سال با مطبوعات» نوشته محمد ابراهیم رنجبرامیری با حضور مولف اثر، غلامرضا امیرخانی معاون کتابخانه ملی ، کوروش نوروزمرادی پژوهشگر و مدرس تاریخ مطبوعات دانشگاه و جمعي از علاقه مندان اين حوزه، سه شنبه 19 خرداد ماه در انديشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران غلامرضا امیرخانی در رونمایی کتاب «76 سال با مطبوعات» گفت: خوشحاليم كه بعد از جلد اول خاطرات آقاي رنجبر، جلد دوم را هم رونمايي مي كنيم. تاريخ ما بسيار به اين گونه آثار و تجربيات نياز دارد.
وي ادامه داد: برخی متون تاریخی ما روایت‌های رسمی مورخان است که بیشتر به قشر فرادست جامعه پرداخته و مخاطبانش نخبگان و قشر حاکم بوده است اما کتاب آقاي رنجبر ویژگی ارزشمندی دارد و از طبقه پایین جامعه و براساس زندگی آن‌ها نوشته شده است.
وی ادامه داد: بقیه تواریخ ما نیز در دوره‌هایی چون مغول، ایلخانی، تیموری و صفویه صرفاً روایت تاریخ زندگانی پادشاهان، حاکمان، و سیاستگذاران است. بنابراین در تاریخ نگاری ما از پایین روایتی وجود ندارد و کمتر مورخانی هستند که به زندگی مردم عادی پرداخته باشند. معاون کتابخانه ملی درباره کتاب «76 سال با مطبوعات» با ارائه توضیحاتی در مورد اين كتاب یادآور شد: این کتاب دو مولفه دارد؛ نخست اینکه از نگاه طبقه پایین جامعه و بر اساس زندگی آن‌ها نوشته شده و دوم اینکه اطلاعات کلی از نشریات و جریده‌های آن زمان ارائه می دهد. برخی از اطلاعات این کتاب در هیچ کجای دیگر دیده نمی‌شود.
نوروز مرادی نیز در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه کتاب «76 سال با مطبوعات» از دو بخش کلی تشکیل شده است گفت: در بخش نخست درباره تعدادی از نشریات اطلاعاتی آمده است. در بخش دوم نیز خاطراتی از ایشان درباره محل زندگی و شهر بیان شده است.
وی با اشاره به روزنامه‌فروشانی که مورخ هم باشند افزود: به صورت کلی ما کسی که روزنامه فروش باشد و خودش هم بنویسد نداریم اما روزنامه‌نگارانی داشته‌ایم که خودشان روزنامه‌فروش و مورخ مطبوعات بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به محیط طباطبایی و یا سید فرید قاسمی اشاره کرد.
وی با بیان این که در این کتاب سه دوره از تاریخ مطبوعات بررسی شده است، تصريح کرد: اين كتاب در ابتدا به دوره پهلوي اول پرداخته و اطلاعات کمی درباره این دوره ارائه داده است اما به دوره تاریخی 1320- 1326 به صورت مفصل پرداخته و در نهایت نیز اطلاعاتی از سال‌های 32 تا انقلاب اسلامی را به مخاطب ارائه می‌دهد.
نوروز مرادی تاکید کرد: نویسنده در این کتاب جزئی‌نگر بوده و نکاتی را مطرح کرده که شاید در هیچ اثر دیگری نباشد. به گفته نوروز مرادی سال‌های 20 تا 26 دوره‌ای است که در آن مطبوعات به رک گویی و بی پرده حرف زدن مشهورند. وي خاطر نشان كرد : در این دوره 408 نشریه منتشر می‌شوند که 200 نشريه از آن ها گرايشات چپ دارند. یکی از روزنامه‌های معروف این دوره «اقدام» به مدیر مسئولی عباس خلیلی پدر سیمین بهبهانی است که 17 بار توقیف و دوباره منتشر می‌شود. برخی از مطالبی که در «76 سال با مطبوعات» آورده شده درباره خلیلی برای نخستین بار مطرح شده است.
وی در بخش دیگری از سخنانش به مطبوعات دوره زماني سال 1332 اشاره کرد و گفت: در این دوره مطبوعات به صورت دو به دو در مقابل هم قرار دارند. مطبوعات مذهبی و صنفی در مقابل مطبوعات با گرایشات درباری و مطبوعات ملی گرا در برابر مطبوعات چپ. این مورخ مطبوعات با بیان اینکه کتاب «76 سال با مطبوعات» برای مورخان مطبوعات قابل استفاده است خاطر نشان كرد: ما مورخين حوزه مطبوعات به اين كتاب به شدت نياز داريم و تنها نقطه ضعف این کتاب این است که به حافظه فرد متکی است و متكي به سند نيست و باید به آن سندیت داد. این کار را نیز باید با قرینه‌سازی انجام داد و اطلاعات این کتاب را با سایر آثار تاریخ مطبوعات، اطلاعات روزنامه‌های همان دوره‌ و نیز روزنامه‌نگاران زنده‌ از آن روزگاران تطبیق داد.
اين پژوهشگر و مدرس تاریخ مطبوعات دانشگاه با اشاره به اینکه از سال 57 تا کنون هزار و 200 عنوان نشریه توسط ایرانیان خارج از کشور منتشر شده است گفت:متاسفانه در کتابخانه ملی و هیچ جای دیگر 20 عنوان از این نشریات نیست و این یک نقطه ضعف برای ماست. درباره نشریات محلی نیز همین ضعف وجود دارد.
وی در پایان سخنانش اظهار کرد: به هر حال اطلاعات سودمندی در کتاب حاضر وجود دارد. به طور مثال اطلاعات خوبی درباره وکلای روزنامه‌نگار داده شده، همچنین درباره منابع مالی روزنامه‌ها نیز اطلاعات جالبی بیان شده است.
محمد ابراهيم رنجبر امیری ، مولف كتاب در پايان اين نشست به ايراد سخناني در باره کتاب «76 سال با مطبوعات» پرداخت و گفت: روزنامه‌فروشان زحمتکش ترین قشر در چرخه نشریات هستند و امیدوارم وضعیت آنها بهتر شود چون امروز متاسفانه روزنامه‌فروشی‌ها به سوپر مارکت‌های کوچک تبدیل شده اند و فروش روزنامه فعاليت اصلي آنان  نيست.
شايان ذكر است در پایان این مراسم با حضور مولف كتاب و صاحبنظران حوزه تاريخ و مطبوعات از کتاب «76 سال با مطبوعات» رونمایی شد.