برگزاری نشست تخصصی «میراث مشترک ایران و قفقاز»

نشست تخصصی «میراث مشترک ایران و قفقاز»، صبح دوشنبه 7 آبان، در تالار فرهنگِ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. در این برنامه، مرتضی رضوانفر با عنوان «بناهای کتیبه‌دار قفقاز»، شاهین آریامنش با عنوان «هخامنشیان، روزی روزگاری قفقاز» و مهسا ویسی با عنوان «بازتاب مدیریت هنری هخامنشیان» سخنرانی کردند. در این برنامه، از کتاب «فرهنگ هخامنشی و سنت‌های محلی در آناتولی، قفقاز جنوبی و ایران» که مجموعه مقالاتی باستان‌شناسی از نویسندگان و محققان ایرانی و کشورهای حوزه قفقاز است، به کوشش اسکولد ایوانچیک و واختانگ لیچلی و با ترجمه شاهین آریامنش نیز رونمایی شد.

مرتضی رضوانفر، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی در تحلیل آثار مشترک ایران و قفقاز، گفت: گستره تمدنی ایران، بسیار گسترده‌تر از موقعیت جغرافیایی فعلی است. در منطقه قفقاز شمالی روستاهایی وجود دارند که به زبان پهلوی صحبت می‌کنند. در این منطقه روستایی به نام پرشیا وجود دارد.

وی افزود: جمهوری اوستیا به مردمی تعلق دارد که خود را «ایرونی» و سرزمین شان را «ایرستون»، می‌دانند. ایرانیان در این منطقه، مسجد ساخته‌اند و حدود قرن 18 یا 19 میلادی، پس از قحطی در ایران به این منطقه کوچ کرده‌اند.

رضوانفر به منطقه کاواردینا بالکاریا، اشاره کرد و گفت: بلندترین قله اروپا در این منطقه است و البرز نام دارد آن را در لهجه محلی «اَلبروز» می‌گویند اما این نام را بر فرزندان خود نیز می گذارند. خود مردم قفقاز معتقدند که مردم ایران از این منطقه، به ایران و نجد آن کوچ کرده اند.

مهسا ویسی، باستان‌شناس، به نفوذ هخامنشیان در منطقه گرجستان، ارمنستان و آذربایجان اشاره کرد و گفت: ایبریای باستان، منطقه‌ای است که از شرق گرجستان آغاز می‌شود و تا آذربایجان ادامه دارد. در این منطقه هنر هخامنشی را به وضوح می‌توان دید، آثار معماری، مهرها، جواهرات و آثار هنری بسیاری در این منطقه وجود دارد که نشان از همکاری و پیوستگی آن با هخامنشیان است و به وضوح از آثار هخامنشی، تاثیر گرفته‌اند.

ویسی افزود: با وجود التقاطی بودن هنر هخامنشی، این هنر ویژگی‌های سبکی خود را دارد و اساس آن برگرفته تفکر یک‌پارچگی سرزمین است. با وجود این که پس از هخامنشیان، هنر آنها به هنر هلنی تغییر شکل یافت اما در گرجستان پساهخامنشی این هنر همچنان ادامه یافت.

وی افزود: در این منطقه حتی کاخ‌ها و سرستون‌هایی وجود دارد که حتی اندازه‌های آن بر اساس تناسب ریاضی هخامنشی ساخته شده است. تفکر صلح و برابری، پیامی بوده است که هخامنشیان حتی در قالب هنر نیز آن را به دیگران ارائه کردند.

در پایان برنامه نیز شاهین آریامنش درباره کتاب توضیحاتی داد و مراسم رونمایی پایان یافت.