شورای جهانی آرشیو ( ایکا )

شورای جهانی آرشیو (ایکا) پس از تشکیل سازمان ملل متحد، با تلاش و حمایت شاخه علمی فرهنگی آن، یونسکو به وجود آمد. اولین اجلاس این شورا در سال 1950 م. در شهر پاریس برگزار شد. هم اکنون اعضاء ایکا در چهار رده آرشیوهای ملی، دولتی، ایالتی، نمایندگان مجامع حرفه ای آرشیوی، مؤسسات آرشیوی غیر دولتی و اعضای مستقل قرار می گیرند. از بین اعضای ایکا فقط رده های اول و دوم در مجمع حق رای دارند و ایران عضو رده اول است.

شورای جهانی آرشیو به منظور گسترش اهداف خود در مناطق جغرافیایی خاص، به 13 شعبه منطقه ای تقسیم شده است که سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در شعبه کشورهای جنوب و غرب آسیا «سواربیکا» قرار دارد.

ایکا معتقد است که مدیریت اسناد و مدارک موثر، یک پیش شرط ضروری برای اداره کشور توسط دولت، حاکمیت قانون، شفافیت اداری، حفظ حافظه جمعی بشر و دسترسی شهروندان به اطلاعات است.

شورای بین المللی آرشیو (ایکا) به مدیریت موثر اسناد و حفاظت، مراقبت و استفاده از میراث آرشیوی جهان از طریق معرفی متخصصان اسناد و آرشیو در سراسر جهان اختصاص دارد.

ایکا یک سازمان بی طرف و غیر دولتی است که سمت و سوی علائق و فعالیت های آرشیویست ها را در آرشیوهای دولتی و خصوصی تبیین می کند و بودجه آن از طریق حق عضویت اعضاء تأمین می شود و به این ترتیب می تواند فعالیت های متنوع خود را انجام ‌دهد. بیش از شصت سال است که ایکا مؤسسات آرشیوی و فعالان در این حوزه را در سراسر جهان برای حمایت از مدیریت بهینه آرشیو و محافظت فیزیکی از میراث ثبت شده، ایجاد استانداردهای معتبر و ارائه شیوه های مناسب، و تشویق گفتگو، تبادل و انتقال این دانش و تخصص در سراسر مرزهای ملی با هم متحد کرده است. با تقریبا 1800 عضو در 199 کشور و سرزمین، سیاست شورای جهانی آرشیو بر مهار تنوع فرهنگی اعضاء شورا است تا بتواند راه حل های مؤثر و حرفه ای انعطاف پذیر و خلاقانه به کار گیرد.

ایکا یک سازمان بین المللی است که با تصمیم گیرندگان در بالاترین سطح کار می کند و علاوه بر همکاری نزدیک با سازمان های بین دولتی مانند یونسکو و اتحادیه اروپا، با سایر سازمان های غیردولتی نیز ارتباط نزدیکی دارد.

اسناد منابع بزرگی هستند و محصولی مستند از فعالیت های انسانی می باشند و به این ترتیب شاهدی غیر قابل جایگزینی برای وقایع گذشته، استقرار دموکراسی، شناسایی افراد و جوامع، و حقوق بشر است. اما اسناد نیز شکننده و آسیب پذیر هستند. ایکا تلاش می کند از طریق پشتیبانی، تهیه استانداردها، توسعه تخصصی و برقراری امکان گفتگو و تبادل نظر بین آرشیویست ها، سیاستگذاران، به وجود آورندگان و کاربران اسناد، از اسناد آرشیوی محافظت کرده و نسبت به دسترسی افراد به آن ها اطمینان حاصل کند. ایکا سعی دارد با به اشتراک گذاری تجربیات، تحقیقات و نظریات تخصصی درباره مدیریت اسناد و آرشیو و سازمان های آرشیوی، مدیریت و استفاده از اسناد آرشیوی و نیز حفاظت از میراث آرشیوی بشر در سراسر جهان را بهبود بخشد.

اهداف ایکا عبارتند از:

  • پشتیبانی: تشویق و پشتیبانی از گسترش آرشیوها در همه کشورها، همکاری با سایر سازمان ها از جمله سازمان های بین المللی، دولتی و غیره.
  • تخصصی: ارتقاء، سازماندهی و به کارگیری بهترین تجربه، توسعه استانداردها و سایر فعالیت ها در زمینه مدیریت اسناد و آرشیو.
  • ارتباطات: برقراری، حفظ و تقویت روابط بین آرشیویست ها در همه کشورها و نهادها، سازمان های تخصصی و سایر سازمان های دولتی و خصوصی و هر سازمانی که در زمینه امور اداری یا حفاظت از اسناد آرشیوی فعالیت می‌کند به ویژه از طریق تبادل اطلاعات.
  • بهبود: تسهیل تفسیر و استفاده از آرشیوها با شناساندن بیشتر آن ها و با تشویق افزایش دسترسی به آنها.
  • اقدام: انجام فعالیت هایی که اهداف آن را پشتیبانی می کند.

 

وب سایت ایکا

شورای جهانی آرشیو شاخه جنوب و غرب آسیا (سواربیکا)

شورای جهانی آرشیو، به منظور گسترش اهداف خود در مناطق جغرافیایی خاص، تا کنون به 13 شعبه منطقه ای تقسیم شده است که یکی از آن ها شاخه جنوب و غرب آسیا «سواربیکا» است.

سواربیکا، در سال 1976م. با حضور ایران، هند، پاکستان، نپال، سریلانکا و بنگلادش، با هدف برقراری و استحکام رابطه میان آرشیوداران کشورهای منطقه و به منظور بهبود روش های حفظ و نگهداری مجموعه ها و وضعیت آرشیوهای منطقه، در چارچوب اهداف کلی شورای جهانی آرشیو تشکیل شد. بعدها کشور بوتان نیز به سواربیکا پیوست.

 

اهداف کلی سواربیکا عبارتند از:

  • ایجاد، حفظ و گسترش رابطه بین آرشیوداران، افراد و مؤسسات حرفه ای مرتبط با آرشیو.
  • توسعه امور مربوط به حفظ و نگهداری اسناد و مقابله با خطراتی که آرشیوها را تهدید می‌کند.
  • هماهنگ و متشکل کردن هر چه بیشتر فعالیت های مرتبط با بهره برداری از آرشیوها.
  • آموزش حرفه ای آرشیوداران منطقه و جلب همکاری های بین المللی مرتبط با توسعه آرشیوی کشورهای عضو

 

وب سایت سواربیکا 

مجمع هماهنگی مراکز تاریخ پژوهی و بانک های اسنادی ایران (مهتاب)

مجمع هماهنگی مراکز تاریخ پژوهی و بانک های اسناد ایران که اختصاراً مهتاب نامیده می شود، از 17 مرکز اسنادی و نهاد دولتی تشکیل گردیده است.

 هم اکنون در این مجمع سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شورای اسلامی، موسسه حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری مدظله العالی، مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی وزارت امور خارجه، سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ دفاع مقدس، آرشیو صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مركز بررسی اسناد تاریخی، موسسه حفظ آثار امام خمینی (ره)، اداره اسناد و بایگانی راکد قوه قضائیه، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، مرکز اسناد و کتابخانه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، موزه عبرت، مرکز اسناد آستان قدس رضوی و دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران عضویت دارند.

فعالیت های این مجمع، غیر سیاسی و غیر انتفاعی است و ضمن رعایت کامل قوانین جمهوری اسلامی ایران، با شخصیت حقوقی مستقل فعالیت می کند.

جلسه های مجمع، به صورت ماهیانه و هر جلسه در یکی از مراکز عضو، برگزار می گردد. دبیرکل مجمع مهتاب براساس انتخاب روسای مجمع بر عهده رئیس کتابخانه و سازمان اسناد ملی و دبیری آن بر عهده آقای دکتر شهرام یوسفی فر (معاون اسناد ملی) می باشد.

دبیرخانۀ مهتاب نیز در سازمان اسناد ملی مستقر است. همچنین این مجمع دارای اساسنامه مصوب است که در 3 فصل 33 ماده و 15 تبصره در جلسه 23/11/1384 به تصویب هیات موسس رسیده است