دومین نشست متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی فارس با عنوان " نقش‌های نو برای کتابخانه‌ها در پشتیبانی
در این نشست که دومین گردهمایی بزرگ علمی کتابداران فارس در سال جاری به شمار می‌رود و توسط معاونت پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی(ع)، مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فن آوری، اداره کل کتابخانه‌های عمومی فارس، انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران شاخه فارس و سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس برگزار شد، یاد و خاطره زنده یاد، پوری سلطانی، بنیانگذار کتابداری نوین ایران نیز گرامی داشته شد.
دکتر فتاحی، استاد دانشگاه فردوسي مشهد در اين نشست گفت: اگر شأن دانشمندان را رعایت نکنیم قافیه را به بازاریان سوداگر باخته‌ایم. ما کتابداران باید از پشت میز به این طرف بیاییم و خود را جزئی از فرآیند پژوهش و تولید علم بدانیم.
این استاد دانشگاه افزود: امروز پژوهش تنها مختص فضاهای آکادمیک و اعضای هيئت علمی نیست، بنابراین کتابخانه‌های عمومی باید خود را برای خدمت رسانی به پژوهشگران آماده کنند در غیراین صورت باید کرکره‌های خود را پایین بکشند.
وی با اشاره به چشم‌انداز کشور در تولید علم گفت: گرچه تولید علم یکی از شاخصه های توسعه است اما این موضوع به شکل کنونی در مسیر توسعه علم دچار آسیب‌هایی شده است و برای رفع چالش‌های آن باید پژوهش محوری مورد توجه قرار گیرد.
فتاحی تاکید کرد: کتابخانه‌ها و کتابداران باید پا به پای تحولات علمی کشور حرکت کرده و نقشِ نو خود را ایفا کنند. تحولات گسترده ای در زمینه اقتصاد، سیاست، فرهنگ، آموزش و ... شکل گرفته است که درک آنها وظیفه کتابداران است تا با آگاهی از آن بتوانند به نیازهای مخاطبان و در رأس آن ها پژوهشگران پاسخ دهند.
این استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی تصریح کرد: امروز رقابت‌های علمی در کنار رقابت‌های سیاسی و اقتصادی در عرصه جهانی وجود دارد و در این میان کتابخانه‌ها در عرصه بین‌المللی میتوانند تاثیرات مهم و جدی داشته باشند. همچنین تامین نیازهای پژوهشگران به کتابداران نیز کمک می‌کند تا ضمن تامین نیازهای متنوع دانشمندان، به سمت شاخه‌های مختلف علم سوق داده شده و حتی پست‌های سازمانی کتابداران متحول شود.
وی گفت: متاسفانه کتابخانه‌ها خط مشی کاملا مشخصی برای تامین منابع ندارند در حالی که در کتابخانه‌هایی همچون کمبریج فقط 82 دو صفحه راهبرد برای مجموعه سازی تدوین شده است.
فتاحی افزود: کتابداران باید با توجه به چهار ضلع نیاز مخاطب، منابع، زمان مناسب برای پاسخگویی و روش‌های ارائه، به خدمات عمومی، تخصصی و شخصی سازی شده توجه و در ارائه مطلوب آنها تلاش مستمری داشته باشند.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس هم در این نشست گفت: به روایتی می‌توان تاریخ فرهنگ را به دو دسته تقسیم کرد؛ دوره پیش از نشر کتاب و دوره پس از آن. چراکه فرهنگ آمیخته‌ای از شناخت، باور، اخلاق، هنر، قانون و سنت است که هر عضو جامعه آن را کسب و با آن زندگی می‌کند و توسعه فرهنگی، توسعه همین فضیلت‌ها است.
دکتر کورش کمالی سروستانی گفت: فرهنگ به ما هویت می‌بخشد و ما را متمایز می‌کند. فرهنگ روابط اخلاقی و خلاق را در میان مردم رواج می‌دهد. به همین دلیل است که ما دراین روزگار به توسعه فرهنگی به عنوان شاهراه توسعه پایدار می اندیشیم.
وی با تاکید بر اینکه نیازمند تعادل فرهنگی هستیم گفت: این تعادل فرهنگی بر «اعتقادات»، «تأسیسات، تجهیزات و کالاهای فرهنگی» و «سازمان ها و نهادهای اجتماعی» استوار است.
سروستاني افزود: توسعه پایدار زمانی تحقق می یابد که علم به فرهنگ تبدیل می شود و دستاوردهای علمی زمانی به صورت یک پدیده فرهنگی در می آید که از طرف جامعه جذب شود و به بخشی از زندگی مردم تبدیل شود.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با بیان اینکه خرد و آزادی دو گوهر دردانه آدمی است که با دانش، بینش و آفرینش به دست می آید گفت: کتاب به عنوان عصاره اندیشه ناب انسان ها و نتیجه پژوهش و تفکر در توسعه در شکوفایی فرهنگی و فراچنگ آوردن خرد و آزادی نقش بسیار عمده ای دارد. از همین رو اگر ما به حفظ، گسترش و تعالی فرهنگ دینی، ملی و توسعه فرهنگی می اندیشیم باید به کتاب بیاندیشیم.
کمالی سروستانی توسعه کتابخوانی را توسعه توانایی دانست و گفت: باید در عرصه توسعه و گسترش فرهنگ کتابخوانی از شعارهای کلیشه ای بگذریم و به برنامه ها و راهکارهای عملی و علمی بپردازیم.
وی تاکید کرد: گرچه در استراتژی توسعه فرهنگی، کتابخوانی جایگاه ویژه ای دارد اما برای همه روشن است که این وضعیت تا وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد. برخی معتقدند یکی از عوامل اصلی این موضوع وجود رسانه های رقیب و تحولات تکنولوژی روزگار ما است اما هنوز پاسخ به یک سئوال باقی می ماند که چرا این تحولات و دستاوردهای علمی در کشورهای غربی که زادگاه این تکنولوژی ها هم هستند چندان اثر نداشته و کتابخوانی هنوز رونق دارد؟
کمالی سروستانی گفت: در ایران بین تولید کتاب و مصرف آن، فاصله جدی وجود دارد که به جز کیفیت کتاب ها که شرط لازم خواندن است؛ تبلیغ و ترویج دارای برنامه روشن و تاثیرگذاری نیست.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس با تاکید بر اینکه برای اُنس با کتاب نیازمند «سیاسی ملی کتاب» هستیم گفت: این سیاست باید پدیدآورندگان، ویراستاران، ناشران، کتابفروشان، کتابداران، کتابداران و مدیران دولتی و خصوصی را در برگیرد و روابط آن ها را بر مبنای راهبردهای سیاست ملی کتاب تعریف کند.
وی کتابخوان را آخرین حلقه زنجیره تولید کتاب دانست و گفت: بدون کتابخوان تمام فرآیند آماده سازی کتاب بی معنا است به همین دلیل باید با ایجاد تقاضا و فراهم آوردن زمینه های لازم کتابخوان را مورد توجه و حمایت مادی و معنوی قرار داد.
کمالی سروستانی گفت: در این چرخه کتابداران نقش بی بدیلی دارند؛ کتابدارانِ آگاه، سرزنده، باحوصله و مهربان می توانند پیوندی ماندگار میان کتاب و کتابخوان رقم بزنند و روند پژوهش کتابخانه ای را تعالی بخشند بر همین مبنا است که یکی از ضرورت های توسعه فرهنگی توجه مادی و معنوی به کتابداران، این کارگزاران بی مدعای فرهنگی هستند.