منتخبی از اسناد «عید حضور ملی» به مناسبت 12 فروردین

مقدمه

نمایشگاه مجازی منتخبی از اسناد «عید حضور ملی» به مناسبت 12 فروردین روز جمهوری اسلامی

در اوایل انقلاب اسلامی، یکی از اختلافات موجود نیروهای انقلابی، تصمیم‌گیری برای نوع حکومت ایران بود. در این میان پیشنهاداتی همچون «جمهوری اسلامی»، «جمهوری دموکراتیک اسلامی» و  «جمهوری ایران» مطرح بود. اما، حضرت امام خمینی (رحمه­­‌الله‌ علیه) فرمودند، «جمهوری اسلامی نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر»  و در آستانه رفراندم طی سخنانی در جمع اقشار مختلف مردم از ملت خواستند به جمهوری اسلامی رأی دهند.

حضرت امام (رحمه‌­الله‌ علیه) قائل بودند که باید همه‌پرسی برگزار شود تا جریان انقلاب اسلامی و پذیرش حکومت اسلامی توسط مردم با عدد و ارقام مشخص شود. ایشان، به شرکت همه مردم در تعیین نوع حکومت خود تأکید داشتند و آنها را مسئول تعیین سرنوشت خود دانستند.

انتخابات در دو روز 11 و12 فروردین 1358 در سراسر کشور انجام شد و مردم در کمال آزادی با میزان رأی 98/2 به جمهوری اسلامی ایران رأی دادند و با این اقدام خود انواع دیگر حکومت و جمهوری های پیشنهادی را رد کردند.

 امام در پیامی که به مناسبت 12 فروردین خطاب به ملت صادر کردند؛ در بخشی از آن فرمودند:

«وَ نُریدْ انْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْارْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ ائِمَّهً وَ نَجْعَلُهُمُ الْوارِثینَ» ... من به ملت بزرگ ایران که در طول تاریخ شاهنشاهی، که با استکبار خود آنان را خفیف شمردند و بر آنان کردند آنچه کردند، صمیمانه تبریک می‌گویم. خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملت­های مستضعف نمود، و با برقراری جمهوری اسلامی، وراثت حقه را بدانان ارزانی داشت. من در این روز مبارک، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوری اسلامی ایران را اعلام می‌کنم. به دنیا اعلام می‌کنم که در تاریخ ایران چنین رفراندمی سابقه ندارد، که سرتاسر مملکت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوق­ها هجوم آورده و رأی مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله­ دان تاریخ دفن کنند. ... صبحگاه 12 فروردین- که روز نخستین حکومت الله است- از بزرگترین اعیاد مذهبی‌ و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند. روزی که کنگره‌های قصر 2500 سال حکومت طاغوتی فرو ریخت، و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست. هان! ای ملت عزیز که با خون جوانان خود حق خود را به دست آوردید، این حق را عزیز بشمرید و از آن پاسداری کنید، و در تحت لوای اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهی را با پشتیبانی خود اجرا نمایید. من با تمام قوا در خدمت شما که خدمت به اسلام است، این چند روز آخر عمر را می‌گذرانم، و از ملت انتظار آن دارم که با تمام قوا از اسلام و جمهوری اسلامی پاسداری کنند. من از دولت­ها می‌خواهم که بدون وحشت از غرب و شرق، با استقلال فکر و اراده، باقیمانده رژیم طاغوتی را که آثارش در تمام شئون کشور ریشه دارد پاکسازی کنند، و فرهنگ و دادگستری و سایر وزارتخانه‌ها و ادارات که با فرم غربی و غربزدگی بپا شده است به شکل اسلامی متحول کنند، و به دنیا عدالت اجتماعی و استقلال فرهنگی و اقتصادی و سیاسی را نشان دهند. از خداوند تعالی عظمت و استقلال کشور و امت اسلامی را خواستارم. ...»

برای درک بهتر اینکه مردم ایران به چه رأی دادند، بهتر است به مفهوم واژه ­های انتخابی اشاره­ ای داشته باشیم؛ کلمه «جمهور» به معنای توده مردم است و گنجانده‌شدن چنین کلمه‌ای برای نظام بعد از انقلاب، مردمی بودن آن را نشان می‌دهد و تأثیر رأی مردم را در سرنوشت خودشان، بیان می‌کند. واژه «اسلامی» نیز آن را از دیگر نظام‌های جمهوری جدا می‌نماید و بر حاکمیت ارزش‌های الهی و قرآنی بر اجزای نظام دلالت می‌کند. در این نظام ولی فقیه، بر اساس قانون الهی، ولایت امر و امامت اُمت را بر عهده می‌گیرد و علاوه بر تأمین زندگی مردم، مسؤل هدایت آنان نیز هست. بدین‌ترتیب، برای تحقق چنین امر بزرگی، باید به­طور رسمی نظام مشخصی بر ایران حاکم می‌شد تا زمینه دست‌یابی به آن هدف‌های بزرگ را فراهم آورد.  و بدین منظور بود که ۱۲ فروردین پدید آمد و نظام جمهوری اسلامی، بر کشور ایران سایه افکند.

اداره ­کل خدمات آرشیوی(اداره ارتباطات ­آرشیوی) به ­مناسبت 12 فروردین روز جمهوری اسلامی، نمایشگاه مجازی با عنوان «عید حضور ملی» شامل 17 عنوان در برگیرنده 19 برگ سند آماده­سازی و در وبگاه سازمان تقدیم علاقمندان نموده است.

منابع:

شادلو، عباس، انقلاب اسلامی از پیروزی تا تحکیم، ص۵۹، تهران، نشر مؤلف، ۱۳۸۶.

دوانی، علی، نهضت روحانیون ایران، ج۱۰، ص۲۹۶، به نقل از روزنامه اطلاعات، ۱۱ فروردین.

محدثی، جواد، ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی، ص۲، قم، سپاه پاسداران.

صحیفه امام خمینی (ره)، جلد ۶، صص ۴۵۲ تا 454