مهر و آغاز سال تحصیلی ، «مدارس  و رشد تعلیم و تربیت در ایران»

مقدمه

 «مدارس  و رشد تعلیم و تربیت در ایران» به­ مناسبت مهرماه و آغاز سال تحصیلی

انتقال دانش و آموخته­های نسل­ها به یکدیگر از نکات بسیار مهمی است که ذهن بشر را همواره به خود مشغول داشته است.  او در طول تشکیل تمدن ابزار مختلفی را آزمود تا به این نتیجه رسید که انتقال تجارب و فرهنگ را به شکل مدون، در قالب کتابت و آموزش در اختیار نسل­های بعدی قرار دهد و هر چه گستره تمدنی بیشتر توسعه می­یافت، این انتقال و نوع نهاد متولی بیشتر مد نظر قرار می­گرفت هر چند برای قرن­ها خوی انحصار و قدرت­ طلبی، دانش و آموزش را نیز در انحصار خود گرفته بود و عموم را از دسترسی به آن محروم کرده بود، اما این نهاد توسعه یافت و به­مرور به نهادی تبدیل شد که بن مایه­ های انسانی را در خود هدایت و پرورش می­داد.

 در ایران نیز به عنوان مهد یکی از بزرگترین تمدن­ها مدرسه در اشکال مختلف مورد توجه قرار گرفت و آموزش خانگی تا آموزش در مکاتب و مدارس جدید را پشت سر گذاشت. ریشه مدارس در ایران بعد از اسلام به مساجد باز می­گردد، در این دوران مدارس همواره از سوی علما و بزرگان علمی مورد توجه خاص بود و مدارس علمی دوره ­های بعد نیز از این توجه بی­بهره نماندند و موقوفات مختلفی برای اداره شدن و تحت پوشش قراردادن اقشار مختلف در اختیار داشتند تا تربیت دینی، انسانی و علمی همزمان و در یک راستا مسیر ترقی را بپیماید.

امروزه مدرسه موسسه­ای اجتماعی است که یک دانش­آموز در سطوح متعدد اجتماعی، اقتصادی، هوشی و سنی با دیگر دانش­ آموزان و افراد برخورد کرده و ضمن هماهنگی خود را به­ سلاح علم مجهز نموده و در کنار آن صفات لازم تکاملی را نیز به ­تدریج می­ آموزد.

به همین دلیل در هر دوره سعی شده علاوه بر نگاه علمی به مدارس به بعد تربیتی نیزتوجه ویژه­ای شود.

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، توجه به تعلیم و تربیت نسل کودک و نوجوان و به و­یژه تربیت اسلامی اهمیت بیشتری یافت،  به همین دلیل در بازبینی نظام آموزشی و کتاب­های مورداستفاده، اهداف و پراکندگی علمی مورد توجه متولیان امر آموزش و پروش قرار گرفت.

در کنار این نگاه، افزایش اماکن مناسب برای استفاده به ­عنوان مدرسه در تمام نقاط کشور پهناورمان نیز مورد توجه بود زیرا اجرای عدالت اجتماعی در حوزه آموزش، امکانات آموزشی یکسان و در دسترس را برای همه مناطق با هر تعداد و بافت جمعیتی نیاز داشت. در همین راستا حرکت­هایی در قالب طرح تجهیز و نوسازی مدارس، طرح تجمیع و در دسترس کردن حداقل دوره دبستان برای تمام مناطق شهری، روستایی و عشایری، طرح ساخت و گسترش مدارس عشایری و روستایی برای تجمیع دانش ­آموزان مدارس عشایری و روستایی و مناطق گلوگاهی چند روستا، حمایت از خیران مدرسه­ ساز و سازماندهی مدرسه ­سازان مردمی برای تحقق آرمان علمی و تربیتی بسیار مورد توجه و حمایت قرار گرفت، به­ طوری که امروزه آمار مدارس در دسترس برای برخورداری دانش­ آموزان مناطق مختلف قابل توجه می­باشد و کمتر منطقه روستایی، عشایری و شهری را می­توان یافت که حداقل از آموزشگاه­های دبستان و راهنمایی بی­ بهره باشد.

در دنیای امروز آموزش و تربیت تحت­ تأثیر پیشرفت تکنولوژی قرار گرفته و همگامی جهانی را برای آموزش علمی و تربیتی پیش روی متولیان آموزش و پرورش قرارداده است، تابلوی جدیدی که بیش از پیش توجه به بعد تربیت اخلاقی، ملی و هویتی نسل­ها را طلب می­کند.

اداره کل خدمات آرشیوی( اداره ارتباطات آرشیوی) به­ مناسبت شروع مهر ماه و بازگشایی مدارس منتخبی از اسناد آرشیوی با محوریت توسعه آموزش و پروش بعد از انقلاب اسلامی را آماده سازی و در قالب19    عنوان و  53  برگ سند تقدیم علاقمندان حوزه آموزش نموده است.

منبع

• دایره المعارف فارسی، به سرپرستی غلامحسین مصاحب. جلد دوم، مخرج میم، مدرسه، تهران انتشارات امیر کبیر. صص 2716-2717.
• « تعلیم و تربیت اسلامی و مولفه­ های آن»، حسین تربتی نژاد، سومین کنفرانس ملی دانش­و فناوری روانشناسی،  علوم تربیتی و جامعه­ شناسی ایران، 1398.