قیام 15 خرداد / دومین نمایشگاه مجازی اسناد
مقدمه
در سحرگاه 15 خرداد 1342، عوامل رژیم شاه به خانه امام خمینی (ره) در قم یورش بردند و ایشان (ره) که روز پیش از آن در روز عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه قم، طی سخنان خود پرده از جنایات شاه و اربابان آمریکایی و اسرائیلی او برداشته بودند، دستگیر و به زندانی در تهران منتقل کردند.
پس از انتشار خبر دستگيری امام (ره )، بسياری از مردم قم، به منزل ايشان رفتند و به اتفاق فرزندشان، حاج آقا مصطفی، به طرف حرم مطهر حضرت معصومه (س) حرکت کردند. پس از مدتی، صحن مطهر و خيابانهای اطراف، لبريز از جمعيتي شد که شعار «يامرگ يا خمينی» را تکرار می کردند. در همان زمان، علما و مراجع وقت هم با صدور بيانيههايی، خواستار آزادی فوری حضرت امام (ره )شدند.
در این میان، نيروهای مسلّح برای کمک به شهربانی قم، وارد عمل شده و اقدام به تيراندازی و رگبار مسلسل کردند و تعداد زيادی از مردم را زخمی و به شهادت رساندند.
با گسترش خبر دستگیری امام مردم تهران و ساير شهرها، در اعتراض به دستگيری امام خمينی (ره) به خيابانها ريختند و قيام خونين خويش را آغاز کردند. شاه که در برابر قيام ملت، تاج و تخت خود را درحال زوال میديد، با رگبار مسلسل به جنگ ملت رفت و تهران و بعضی از شهرهای دیگر مثل شيراز، تبريز و مشهد را در پانزدهم خرداد، به کشتارگاه مخوف و حمام خون تبديل ساخت.
پس از واقعه پانزدهم خرداد 1342، با وجود سانسورهای شديد دستگاه شاه، خبر دستگيری امام خمينی(ره) و قيام 15 خرداد؛ در مدت کوتاهی، نه تنها در سراسر کشور، که به فراتر از مرزها گسترش يافت و موجی از نفرت و خشم بر ضد شاه به راه افتاد. حوزههای علميه نجف، کربلا و کاظمين، به حمايت از امام خمينی (ره)، تلگرافهايی به سران کشورهای اسلامی و سازمانهای بين المللی مخابره و کشتار پانزدهم خرداد رژيم را به شدت محکوم کردند.
قیام 15 خرداد نقطه عطفی در کارنامه انقلاب اسلامی ایران به شمار میرود. امام خميني (ره) در این باره فرمودند: «اين قيامي كه در ١٥ خرداد شروع شد و تاكنون باقي است واميد است باقي باشد تا همه اهداف اسلام جامه عمل بپوشد، قيامي اسلامي است، قيامي ايماني است، پيرو هيچ قيامي نيست. همه مي دانيم كه ١٥ خرداد مبدا عطفي بود در تاريخ، نه اينكه پيرو نهضتها و قيامهاي ديگر، اين شعار بايد محفوظ باشد كه اين قيام، قيام ملي نيست؛ اين قيام، قيام قرآني است؛ اين قيام ، قيام اسلامي است.»
ادارهکل خدمات آرشیوی (گروه ارتباطات آرشیوی) به همین مناسبت نمایشگاهی از اسناد مرتبط با قیام 15 خرداد، شامل 8عنوان با معرفی 8 برگ سند را آماده و در وبگاه سازمان تقدیم به علاقهمندان نموده است.
- ابلاغ تلگراف اسدالله علم (نخست وزير) به استانداري فارس، در باره دستگيري امامخمينی و آيتالله قمی، سركوبی قيام مردم تهران، و دستور سركوب شديد هرگونه قيام مردمی و اجازه برقراري حكومت نظامی
- دستور نخستوزير به استانداري فارس، در خصوص جلوگيري از اجتماع مردم و اعمال نهايت خشونت با تظاهركنندگان، و پاسخ استاندار فارس در اين باره
- ابلاغ دستور نخستوزير به فرمانداري شهركرد، در باره دستگيری امامخمينی(ره) و آيتالله قمی و سركوب قيام مردم در تهران، و لزوم سركوب شديد هرگونه قيام مردمی و در صورت نياز برقراری حكومت نظامی
- گزارش فرمانداری بروجن، در باره جلوگيری از نصب عكس امامخمينی(ره) در دكانهای آن شهر
- صورتجلسه كميته مبادله اطلاعاتی استان آذربايجان شرقی، در خصوص تحت نظر قرار دادن و كنترل فعاليت علما، تبعيد وعاظ و فرستادن پرونده عاملهاي اصلی تعطيلی بازار و مغازهها به دادگاه لشكر
- گزارش، در باره تلاش يك طلبه براي چاپ عكس امامخمينی(ره) در تقويم سال ۱۳۴۳ش
- گزارش فعاليت طرفداران امام خمينی(ره) در ورامين و پيشوا
- گزارش شهربانی كرمانشاه، در باره مشاهده عكس امامخمينی(ره) در كنگاور، و ارسال يك برگ از آنها به شهربانی كل كشور
ابلاغ تلگراف اسدالله علم (نخست وزير) به استانداري فارس، در باره دستگيري امامخمينی و آيتالله قمی، سركوبی قيام مردم تهران، و دستور سركوب شديد هرگونه قيام مردمی و اجازه برقراري حكومت نظامی
- شماره : ۱۵-۲۰-۵
- تاریخ : ۱۲۴۲/۰۳/۱۵