نمایشگاه مجازی اسناد سرطان و سرطان شناسی به مناسبت روز جهانی سرطان

مقدمه

بدن انسان در حالت عادی با تکثیر سلولی به حیات خود ادامه می­دهد تا سلول ­های پیر و آسیب دیده حذف و سلول ­های جدید جایگزین آنها شوند. در صورتی که این تقسیم کار به­درستی صورت نگیرد و برخی از سلول­ها بدون توقف گسترش یابند، ممکن است تومور تشکیل شده و بدن به سرطان مبتلا شود.

قدیمی­ ترین شرح بیماری از بیماری سرطان به 1600سال قبل در مصر برمی­گردد که شرح حال هشت بیمار سرطانی در آن آمده است. گرچه در سند نامی از سرطان برده نشده، توضیحات نشان از این بیماری دارد و در آن اشاره شده که پزشکان با ابزاری به نام «مته آتش» محل را می­سوزاندند. این کار طول عمر بیماران را افزایش می­داد اما در سایر پاپیروس­های باقیمانده نوشته شده که این بیماری غیرقابل درمان است.

بقراط، پدر علم پزشکی، نخستین فردی بود که از سرطان به ­عنوان بیماری نام برده و انواع متعدد آن را شناسایی و از واژه یونانی «کارسینوس» به­ معنای «خرچنگ» برای آن استفاده کرده است. بعدها سلسیوس، پزشک رومی، مترادف لاتین «کانسر» را برای این بیماری به­کار برد و پزشکان مسلمان نیز از کلمه سرطان، به معنی خرچنگ برای آن استفاده کرده­ اند.از نظر بقراط زیاد شدن صفرای سیاه در هر عضو منجر به نولید سرطان در آن عضو می­شود. براین اساس وی اخلاط چهارگانه را برای معالجه بیماران به­ کار گرفت. ابن ­سینا نیز از جراحی برای درمان استفاده کرده و بیان می­کند که با جراحی باید همه بافت بیمار شامل عضو و عروق تغذیه بیماری خارج شود. وی روش سوزاندن را در صورت نیاز برای درمان پیشنهاد می­کند.

استفاده از میکروسکوپ در سده ­های اخیر این نتیجه را درپی­داشت که سرطان از ناحیه تومور اولیه می­تواند با گره­ های لنفاوی به سایر مناطق بدن گسترش یابد. در قرن نوزدهم روش درمانی آسیب­ شناسی سلولی جایگزین درمان بر مبنای نظریه اخلاط شد. با این ­وجود جراحی همچنان تنها راه درمان سرطان شناخته می­شد. با کشف اشعه ایکس توسط ماری کوری، از آن برای درمان غیرجراحی بهره گرفته شد و رادیولوژیست­ ها هم به گروه مداواکنندگان اضافه شدند. این کشف روند تحقیقات قرن بیستم را سرعت بخشید و مراکز تحقیقاتی و درمانی در کشورهای مختلف برای کشف علل و شیوه درمان این بیماری تأسیس شدند.

با گسترش این بیماری در سال 2000 م. در اجلاس جهانی «سرطان علیه سرطان» پاریس روز 4 فوریه/ 15 بهمن به ­عنوان روز جهانی سرطان انتخاب شد. نجات جان انسان­ها با افزایش آگاهی در سراسر دنیا، ارتقای آموزش، تشویق پیشگیری، ترویج پژوهش و دسترسی عادلانه به درمان و مراقبت­ های بهداشتی هدف این کار اعلام شد. از سال 2008 م. اتحادیه کنترل بین ­المللی سرطان مسئول حمایت از اعلامیه جهانی سرطان شد.

برای روز جهانی سرطان هر سال شعاری انتخاب می­شود که محور برنامه ­های این روز قرار می­گیرد. برای سال 2022 تا 2024 شعار «از میان برداشتن شکاف مراقبتی از سرطان» انتخاب شده است. در سال 2022 درک و شناخت نابرابری در مراقبت از سرطان در سراسرجهان هدف پویش(کمپین) بود. سال 2023 سال ایجاد جنبشی برای بهبود رسیدن به عدالت با توانمند کردن افراد بیشتر برای پی­گیری و دریافت مراقبت­های درمانی مورد نیاز است و سال 2024 درخواست از مقامات برای حذف نابرابری ­های بهداشتی با مورد توجه قرار دادن دلایل اصلی به ­منظور اطمینان از دسترسی همگان به­ خدمت بهداشتی باکیفیت عنوان شده است.

 اداره کل خدمات آرشیوی( اداره ارتباطات آرشیوی) به مناسبت( روز جهانی سرطان) 15 بهمن مصادف با 4 فوریه نمایشگاهی از اسناد و عکس ­های منتخب با موضوع سرطان را در قالب 18 عنوان و 43 برگ سند، 1 قطعه تمبر و 3 قطعه عکس آماده و در وبگاه سازمان تقدیم علاقه­مندان کرده است.