9 آبان ، سالروز اعلام بی طرفی ایران در جنگ جهانی اول

مقدمه

در 28م ژوئن سال 1914 م.، آرشیدوك فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش - مجارستان و همسرش، در شهر سارایوو به دست یك صرب ترور ‌شدند و این حادثه، بهانه‌ای برای آغاز جنگی خانمانسوز در جهان گردید كه به نام جنگ جهانی اول مشهور شد.
كشور ما ایران نیز، در جنگ جهانی اول از پیامدهای آن جنگ دور نماند و به علت جایگاه جغرافیای ‌سیاسی (ژئوپولتیكی) خود، به رغم اعلام بی‌طرفی، جولانگاه ارتش دولت‌های اشغالگر شد و از این رهگذر زیان‌های فراوانی به مردم وارد آمد. 
در این میان، نیروی روس، عثمانی و انگلیس از مرزهای شمال، جنوب و غرب وارد خاك ایران شدند. از طرف دیگر، نیروهای آلمانی نیز درصدد جذب عشایر ایران برای مقابله با انگلستان و روسیه بودند. هجوم گسترده نیروهای بیگانه كه نیاز به آذوقه و تداركات فراوانی داشت باعث بروز پیامدهای اقتصادی ناگواری گردید كه حتی پایخت كشور نیز از آن در امان نماند و مقامات و مسئولان را برای حل بحران به تكاپو انداخت. روزنامه ایران در همان زمان از مذاکرات دولت با تجار جهت انتقال جنس‌های اربابی و خالصه خبر داد. در آن راستا غله‌های جمع آوری شده وارد انبارهای دولتی و طبق نظامنامه خاصی به مقدارهای مشخص بین خبازان تقسیم گردید و قیمت آن‌ها از نرخ غیردولتی آن بسیار کمتر بود. در این میان، مأموران از جانب وزارت مالیه به بلوکات اطراف تهران می‌رفتند و محصول زمین‌های خالصه و اربابی را تحویل می‌گرفتند و به انبارهای مرکزی منتقل می‌كردند. گفتنی است كه، در آن مقطع به علت کمبود مواد غذایی، خروج هر نوع جنس ارزاق از حومه تهران بدون اجازه کمیسیون ارزاق و تصویب حکومت، ممنوع شد. به دلیل کمبود مواد غذایی و افزایش سرسام آور قیمت آن‌ها در کشورهای درگیر جنگ، گزارش‌هایی مبنی بر خروج مخفیانه و غیرمجاز گندم از کشور به اطلاع وزارت داخله رسید. از آنجا که قحطی همچنان بیداد می کرد، دولت دست به اقدامات شدیدتری زد و به عموم کارگزاران در ایالات و ولایت اجازه بازدید از انبارهای غله و توقیف اجناس احتکاری داده شد. وزارت امور خارجه نیز در صورت لزوم ورود به خانه و انبارهای آذوقه اتباع خارجی را با حضور نماینده‌ای از سفارتخانه‌‌ها بلامانع دانست. همچنین از جانب ریاست وزرا نیز اعلانی به با هدف تعقیب و مجازات محتکران صادر شد.
با وجود تدابیر مختلف فوق، به دلیل حجم زیاد مشكلات، نارسایی و كمبود امكانات، مردمان بسیاری در تهران و دیگر مناطق از گرسنگی جان سپردند. بنابراین، منافع دولت‌های استعمارگر و ظلمی كه آنها در حق ملت ایران روا داشتند باعث ضربات اقتصادی جبران ناپذیری به كشور گردید.
   گروه ارتباطات آرشیوی، نمایشگاه ازاسنادی درا ین زمینه آماده كرده است كه به صورت مجازی در وبگاه سازمان، به علاقه‌مندان پیشكش می‌كند. این نمایشگاه، با در بر داشتن 15 عنوان ، به معرفی 18 برگ سند می‌پردازد.