12 شهریور، سالروز شهادت رئیسعلی دلواری

مقدمه

نمایشگاه مجازی به مناسبت 12 شهریور، سالروز شهادت رئیسعلی دلواری

رئیسعلی دلواری، سردار شجاع ایران و رهبر قیام مردم بوشهر در مبارزه با استعمار انگلیس، حدود سال 1299ق. در روستای «دلوار» تنگستان متولد شد. در کودکی قرآن، ادبیات فارسی، فنون رزمی، اسب سواری و تیراندازی را در زادگاه خود فرا گرفت. با شروع انقلاب مشروطه، وارد جریان انقلابی بوشهر شد و بعدها کانون مقاومت علیه استبداد صغیر را در آنجا راه­اندازی کرد.

در آستانة جنگ جهانی اول که انگلیسی­ها در میان بی­توجهی دولت مرکزی، مناطق جنوبی کشور را به اشغال تدریجی خود درآوردند، رئیسعلی برای دفاع از کیان مملکت به پاخاست. او اقدام انگلیسی­ها را نقض حاکمیت ملی و استقلال مملکت قلمداد و مبارزه با اشغالگران را آغاز کرد. برای نیل به هدف، ابتدا نامه­هایی به مجلس شورا و علمای نجف ارسال و خواهان مداخلة دولت و رهبران دینی در این امر شد.

با پیشنهاد علمای نجف برای ایجاد اتحاد ضد انگلیسی، رئیسعلی با سفر به مناطق مختلف تنگستان و دشتی، تلاش کرد تا اختلافات داخلی را رفع و آنان را برای مبارزه علیه اشغالگران متحد سازد. با شعله­ور شدن آتش جنگ جهانی اول در اروپا و دریافت اعلان جهاد، نیروهای تحت امر خود را برای حمله به قوای انگلیسی آماده کرد. مبارزه رئیسعلی و یارانش، خسارت­های متعددی بر متعرضان به خاک کشور وارد کرد. این مقابله با اشغالگری، انگلیسی­ها را واداشت تا برای در امان ماندن از حملات متعدد، بوشهر را با چهار ناو جنگی به اشغال خود درآوردند و برای نابود کردن قیام به دلوار حمله کنند. اما مبارزان غیور جنوب در هر مرحله آنان را ناکام گذاشته و با شکست بدرقه می­کردند.

عملکرد رئیسعلی در وارد آوردن خسارات متعدد به نظامیان انگلیسی موجب شد آنان در میان نیروهای تحت امر او نفوذ کرده و زمینة حذفش را فراهم کنند. بنابراین در حالی که رئیسعلی به فکر آزادسازی بوشهر از دست مهاجمان و شبیخون زدن به آنان در منطقة «تنگک صفر» بود، در 12 شهریور 1294 هدف گلولة یکی از همراهانش قرار گرفت و به شهادت رسید. وی به هنگام شهادت حدود 34 سال داشت.

اداره‌کل خدمات آرشیوی (اداره ارتباطات آرشیوی) به مناسبت 12 شهریور، سالروز شهادت رئیسعلی دلواری، نمایشگاهی مجازی در زمینه اسناد کنگره بزرگداشت ایشان در سال 1373، شامل 18 عنوان، با معرفی 32 برگ سند آماده‌سازی و در وبگاه سازمان در اختیار علاقه ­مندان قرار داده است.