نهم بهمن1262ش.، سالروز تولد احمد بهمنیار

مقدمه

احمد بهمنیار، استاد دانشگاه تهران، دانش پژوه، معلم، ادیب، روزنامه نگار، محقق و عضو پیوسته فرهنگستان ایران، در بیست و نهم ربیع الاول 1301ق. مصادف با  9 بهمن 1262 در کرمان به دنیا آمد. پدرش آقا محمدعلی استاد علوم معقول و منقول، هیئت، ریاضی و جبر و صاحب تألیف در فقه و اصول، حدیث و صرف و نحو، و برادرش آقامحمدجواد نیز دانشمند و ادیبی مسلط به فارسی، عربی و ترکی بود. مقدمات را نزد غلامرضا رباطی و میرزاحسن کوهبنانی گذراند. سپس نزد پدر و برادر صرف و نحو و علوم و معارف متدوال را آموخت. در شانزده سالگی کار تدریس را آغاز کرد و دو سال بعد علاوه بر تدریس،  مدرسه «ابراهیمیه» را مدیریت کرد و بعدها در بم مدرسه «اسلامیه» را بنا نهاد.
بهمنیار، با بلند شدن آوازه مشروطه طلبی به صف مشروطه خواهان پیوست و به حزب دموکرات گروید و تلاش کرد قلم خود را صرف آشنا کردن مردم با اصول آزادی و نشر افکار آزادیخواهی کند. در سال 1289 روزنامه «دهقان» را در کرمان منتشر کرد و خود به دهقان مشهور شد. در 1295 و همزمان با جنگ جهانی اول دستگیر و به فارس تبعید و در ارگ کریمخانی محبوس شد. در این مدت، زمان را برای یادگیری زبان ترکی سپری کرد و صرف و نحو آن را به فارسی به رشته تحریر درآورد. همچنین قصیده‌ای غرّا دربَثّالشَّکْوی با بیش از صد بیت مشابه حبسیات مسعود سعد و خاقانی سرود.
پس از چهارده ماه با سپردن تعهدنامه عدم دخالت در امور سیاسی از زندان آزاد و رهسپار تهران شد. در این شهر به سختی گذران زندگی کرد. در این مدت سردبیری روزنامه «صدای ایران» را برعهده گرفت و اخبار انگلیسی برای روزنامه «بهار» ترجمه کرد. تا آنکه به اصرار دوستانش به استخدام وزارت مالیه درآمد و عازم خراسان شد. به مدت هفت سال در مشهد، تربت حیدریه و بجنورد مفتش و ممیز ایالتی اداره تحدید تریاک شد و در این مدت با کلنل پسیان آشنا و به طرفداری از وی پرداخت. با کشته شدن کلنل اوضاع وی نیز دگرگون و دستگیر و زندانی شد. پس از آزادی از خدمت مالیه استعفا داد و به تهران بازگشت. 
در تهران انتشار روزنامه «فکر آزاد» را که قبلاً در خراسان آغاز کرده بود ادامه داد. با به قدرت رسیدن رضاخان انتشار روزنامه را متوقف و از فعالیت های سیاسی کناره گرفت. مدتی از طرف وزارت فرهنگ به تبریز رفت و در آنجا ریاست «دارالمعلمین» و تدریس در دبیرستان «محمدیه» را برعهده گرفت. پس از بازگشت به تهران با عدلیه در تدوین قوانین و تجدید تشکیلات جدید همکاری کرد و مدتی در قزوین، رشت و همدان با سمت مأمور بدایت و وکالت عمومی مشغول خدمت شد. 
در همدان با بهاءالملک، برادر اعتمادالدوله میرزایحیی خان قره گوزلو، وزیر معارف وقت آشنا و از این طریق راهی معارف شد. مدتی در مدارس «دارالفنون» و «امیرکبیر» تدریس و پس از آن راهی دارالمعلمین تهران شد. با تأسیس دانشگاه تهران، بهمنیار به سمت استادی دانشکده معقول و منقول انتخاب و تدریس تاریخ ادبیات عرب را بر عهده گرفت. در سال 1315 از طرف شورای عالی دانشگاه سمت استادی دانشکده ادبیات نیز به وی واگذار شد.
در سال 1321 به عضویت پیوسته فرهنگستان ایران انتخاب گردید. استاد احمد بهمنیار خدمات علمی و فرهنگی بسیاری داشته است. از اقدامات او می توان  به عضویت و ریاست بر انجمن تألیف و ترجمه اشاره کرد. تصحیح منشآت محمد بن مؤید بغدادی موسوم به التوسل الی الترسل، تاریخ بیهق، اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابی سعید، ترجمه زبده التواریخ در تاریخ آل سلجوق، تألیف تحفه احمدیه در شرح الفیه ابن مالک از جمله آثار اوست. تدوین کتاب درسی برای مدارس انتشار چندین نشریه مانند «فکر آزاد»، «دهقان» و «زنبیل» و همکاری با دهخدا در لغت نامه نیز از دیگر فعالیت های این دانشمند است.
استاد احمد بهمنیار در 12 آبان 1334ش.، پس از یک دوره بیماری در تهران درگذشت و بنا بر وصیتش در کربلا به خاک سپرده شد. 

نهم بهمن، سالروز تولد استاد احمد بهمنیار است. به‌همین مناسبت اداره‌کل خدمات آرشیوی (اداره ارتباطات آرشیوی) نمایشگاهی مجازی در این موضوع،  دربرگیرنده 23 عنوان، 36 برگ سند، آماده‌سازی و بر روی وبگاه سازمان به نمایش گذاشته است.