اول اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی

مقدمه

ابومحمد شیخ مصلح الدین­ بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی، شاعر جهاندیده، جهانگرد و حکایت­نویس ایرانی قرن هفتم، تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش شیراز فرا گرفت و در ادامه برای کسب علوم بیشتر روانة مدرسة نظامیه بغداد شد و زیر نظر بزرگانی چون امام محمد غزالی، شهاب‌الدین ابوحفص عمر سهروردی و ابوالفرج بن جوزی علم­اندوزی کرد. پس از آن به سفر رفت و در مسیر حرکت از شام، حجاز، یمن و... به تجربه و دانش خود افزود.

سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به نام «اتابک» و پسرش «سعد بن ابوبکر» کرد. برخی معتقدند که او لقب سعدی را نیز از همین نام سعد بن ابوبکر گرفته است.

استاد سخن، علاوه بر بوستان و گلستان، قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیح بند، رباعیات و مقالات بسیاری سروده و نوشته که همگی در کلیات سعدی جمع‌آوری شده‌اند.

آثار سعدی عصاره و چکیده اندیشه‌ها و تأملات عرفانی و اجتماعی و تربیتی وی است و به قدری شیوا و رسا بوده که مورد استقبال سایر اندیشمندان قرار گرفته و به زبان­های مختلف نیز ترجمه و چاپ شده است.

زبان سعدی ساده و به زبان فارسی امروز نزدیک است. وی در آثارش از خلاصه­گویی استفاده و شعر را از کلمات زاید دور کرده است. از دیگر خصوصیات آثار او طنز است که با کمک آن خشکی کلام را گرفته و به آن شور و حرکت بخشیده است. از این رو، آثار سعدی تا مدت‌ها در مکتب‌خانه­ها و مدارس تدریس می­شد و بسیاری از اصطلاحات او در قالب ضرب­المثل­های فارسی امروزه استفاده می­شود.

اول اردیبهشت‌ماه در تقویم ملی ایرانیان همزمان با سالروز تولد شیخ اجل سعدی شیرازی که ادیبان او را به عنوان استاد سخن می‌شناسند، یادروز سعدی نام گرفته است. به همین مناسبت اداره‌کل خدمات آرشیوی (ادارة ارتباطات آرشیوی) نمایشگاهی مجازی در این خصوص شامل 14 عنوان با معرفی 17 برگ سند و 4 قطعه عکس آماده‌سازی و در وبگاه سازمان، تقدیم علاقه‌مندان کرده است.