17 دی ، مقاومت زنان در برابر کشف حجاب رضاشاهی(دومین نمایشگاه)
مقدمه
در 17 دي 1314 طي مراسمي در دانشسراي دختران تهران كه با حضور رضاشاه و همسر و دختران بيحجاب او برگزار شد، برنامه كشف حجاب اجرایی و در پی آن استفاده از روسري، چادر و روبند ممنوع اعلام شد. مأموران دولتي وظيفه داشتند كه هر جا زن يا دختري را با چادر يا روبند ديدند، با استفاده از روشهاي گوناگون یا حتی با خشونت حجاب او را بردارند. سختگیری به حدی بود که هرگونه مخالفت و مقاومتي به شدت سركوب میشد.
بدين ترتيب، پس از تركيه، ايران دومين كشور مسلماني بود كه به صورت رسمی حجاب را ممنوع كرد و تا شهريور 1320، به مدت شش سال فشارهاي بيامان نيروهاي دولتي در سراسر كشور براي منع استفاده از آن ادامه يافت. با تبعید رضاشاه از كشور و روی کار آمدن پسرش در سال ۱۳۲۰ش.، زنان که از فشار حکومت پدرش سخت به ستوه آمده بودند در مخالفت با کشف حجاب، در معابر عمومی با چادر ظاهر شدند و مأموران حکومت چندان که باید با آنان مقابله نمیکردند. در مهرماه همان سال آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی طی نامهای به نخستوزیر وقت خواهان کم کردن فشار بر زنان با حجاب شد. در سال ۱۳۲۳ نیز آیتالله سید حسین طباطبایی قمی از مراجع وقت، نامهای به شاه جدید نوشت و از وی خواست کشف حجاب اجباری را لغو کند. سرانجام با مخالفت علما و مقاومت مردم، دولت عقبنشینی و کشف حجاب لغو گردید.
ادارهکل خدمات آرشیوی(گروه ارتباطات آرشیوی) به مناسبت 17 دی، سالروز اجرای کشف حجاب، دومین نمایشگاه مجازی با عنوان «مقاومت زنان در برابر کشف حجاب رضاشاهی»، شامل 10 عنوان با معرفی 12 برگ سند را آماده سازی و در وبگاه سازمان تقدیم علاقه مندان کرده است.
- مكاتبه كفيل حكومت يزد با اداره معارف و اوقاف يزد، در مورد لزوم انجام اقدام موثر براي جلوگيری از حضور محصلين با حجاب در مدرسه
- دستور فرمانداری اصفهان به شهردار سده، در مورد لزوم رعایت کامل كشف حجاب در آن شهر
- مكاتبه رئيس ادارهكل بازرسی با فرماندار اصفهان، در مورد گزارش دريافتي از مأمور بازرسی و شهردار سده مبنی بر عدم پيشرفت رفع حجاب در آنجا، و لزوم رسيدگي و اقدامهای عملی و مؤثر از سوی فرمانداری در اين خصوص، و درخواست اعلام نتيجه به وزارت كشور
- مكاتبه كفيل فرماندهي گردان مستقل امنيه اصفهان با فرمانداري اصفهان، در مورد اعزام مأمور امنيه به سده به منظور حفظ انتظامات در آنجا، و گزارش مأموران در مورد عدم پيشرفت كشف حجاب در ورنوسفادران، و چگونگی اقدام شهردار محل در مورد عملی شدن كشف حجاب در آنجا
- مكاتبه با پاسگاه امنيه اهرم و دستور جلوگيری از تردد زنهای با حجاب در آنجا
- گزارش رئيس اداره كل شهربانی به وزارت كشور در مورد عدم اجرای كشف حجاب در اصفهان و انتشار شرحي از طرف نخست وزير وقت با عنوان آقاي حاج سيد ابوالقاسم كاشاني در مجالس روضه خوانی، و درخواست كسب تكليف در اين خصوص
- رونوشت نامه جمعي از زنان يزد به مجلس شورای ملي، و شكايت از رفتار بد پاسبانان با آنها براي رفع حجاب و درخواست داشتن حجاب و جلوگيری از آزار و اذيت
- گزارش رئيس معارف و اوقاف اصفهان به وزارت، مبني بر عدم رفع حجاب بعضی از معلمان دبستانهای دولتی نسوان و ترك خدمت آنها، و استخدام اشخاص واجد شرايط برای رفع حجاب به جايشان
- نامه وزير دادگستری به ادارهكل شهربانی، در مورد اجرای بخشنامه وزارتی به دادگستری مهاباد در به كيفر رساندن خانمهای با حجاب
- مكاتبه دادسرای شهرستان كرمان با وزارت دادگستری، در مورد گزارش دايره آگاهی شهربانی مبنی بر معدوم كردن شالها و چادرنمازهای برداشته شده از سر بانوان به دليل عدم مراجعه صاحبان، و جلوگيری ازفروش آنها به دليل استعمال مجدد به وسيله خريداران
مكاتبه كفيل حكومت يزد با اداره معارف و اوقاف يزد، در مورد لزوم انجام اقدام موثر براي جلوگيری از حضور محصلين با حجاب در مدرسه
- شماره : ۶۵۶۲-۲۹۰
- تاریخ : ۱۳۱۴/۱۱/۰۹