23 اسفند 1346، سالروز افتتاح نخستين كارخانه ذوب‌آهن ايران
مقدمه
كشور ايران با تمدن چندين هزار سالة از پيشتازان صنعت ذوب فلزات بوده است. اما، در سه قرن اخیر به لحاظ افزایش سرعت تحولات در زمینة تکنولوژی تولید فولاد در کشورهای صنعتی و نیاز روزافزون به محصولات فولادی، ایران در زمره وارد کنندگان محصولات فلزی قرار گرفت و ایجاد یک کارخانه ذوب آهن که مادر صنایع محسوب می‌شود به عنوان یک آرمان ملی از دوره قاجار مطرح بود که همواره با موانع متعددی از جمله مشکلات سیاسی خارجی و داخلی و محدودیت های مالی مواجه بود.
توسعه و گسترش مناسبات اقتصادی با اتحاد شوروی در سال 1344ش. منجر به عقد قرارداد ایجاد کارخانه ذوب آهن اصفهان به ظرفیت 500-600 هزار تن، قابل توسعه در مرحله اولیه تا 9/1 میلیون تن و در مرحله بعد تا چهار میلیون تن شد. برای انتخاب محل دقیق کارخانه در اواسط سال 1344 هیأتی مرکب از کارشناسان ایران و شوروی به اصفهان عزیمت و حدود 11 ناحيه را از نظر زلزله، تأمین آب، انرژی الکتریکی، مواد اولیه، خطوط ارتباطی، عوامل فنی، اقتصادی اجتماعی مورد بررسی قرار دادند. در پايان دشت طبس واقع در 45 کیلومتری جنوب غربی اصفهان به فاصله 5 کیلومتری زاینده‌رود مناسب‌ترین ناحیه تشخیص داده شد.
عمليات ساختماني در نيمه دوم سال 1346ش آغاز شد. ساختمان اوليه اين كارخانه در 23 اسفند 1346 به‌طور رسمي افتتاح شد، در ادامه با ساخت كارگاه‌هاي كك‌سازي، اگلومراسيون و كوره بلند شماره 1 در آن واحد، بهره‌برداري واقعي با ساخت اولين شمش چدن در تاريخ 1 ديماه 1350ش. آغاز شد.در سال 1351 نييز با توليد محصولات فولادي بخش فولادسازي و نورد آن با ظرفيت 550 هزارتن شروع به كار كرد. در همان سال كورة بلند شمارة 2 به‌منظور بالابردن ظرفيت و توسعه بخش‌های مختلف آگلومراسیون، کک سازی، فولاد سازی، نورد و .... آغاز و عملیات ساختمانی کمپلکس چدن در سال1357ش. به پايان رسید. كارخانه تا سال 1367ش. به همين شكل به كار خو ادامه داد تا اينكه در آن سال به خاطر مشكلاتي در طراحي ماشي‌آلات روسي، دو دستگاه ماشين‌ريخته‌گري از كشور ايتاليا خريداري و نصب شد؛ در سال 1369ش. بهره‌برداري كامل از كملكس فولاد به مرز ظرفيت اسمي خود رسيد.
در ادامه به دنبال مطالعات انجام شده، اجرای بازسازی جامع و همه جانبه در دستور کار کارخانه قرار گرفت و با تکیه به توانمندی‌های موجود در نیروهای متخصص سعی شد ضمن استفاده از ظرفیت بازسازی با کمترین هزینه اقدام به افزایش ظرفیت تولید واحدها نموده، تنوع محصولات را اضافه کرده و همچنین کیفیت آن‌ها را بهبود يابد.
اداره‌كل خدمات آرشيوي(گروه ارتباطات آرشيوي) به مناسبت23 اسفند، سالگرد افتتاح نخستين كارخانه ذوب آهن كشور نمايشگاهي مجازي، شامل 10 عنوان سند با معرفي 14 برگ سند، تقديم علاقه‌مندان مي‌نمايد.
- اعلام موافقت نخست‌وزيري، با درخواست خريد وسايل نقليه
- گزارش توجيهي طرح تأسيس كارخانة ذوب‌آهن
- پاسخ وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه به نامة وزیر مشاور و معاون اجرائی نخست‌وزیری
- اساسنامة سازمان ذوب‌آهن ايران
- ابلاغ مصوبة هئيت‌وزيران به وزارت اقتصاد
- ابلاغ مصوبة هئيت‌وزيران
- بخشنامة سازمان ذوب آهن ايران
- مكاتبة شركت ملي ذوب‌آهن ايران با شركت توانير
- تلگراف مؤسسة مهندسان مشاور ایر‌سید فرانسه به سازمان ذوب آهن ایران
- معرفی دکتر محمدعلی صالحی از سوی سازمان ذوب آهن ایران به اداره کل منابع آب
