آیین نکوداشت استاد منصور رستگار فسایی، پژوهشگر و نویسنده، شاهنامه پژوه، حافظ شناس و چهره ماندگار اد

شامگاه پنجشنبه آيين نكوداشت استاد منصور رستگار فسايي، پژوهشگر و نويسنده، شاهنامه پژوه، حافظ شناس و چهره­ ماندگار ادبيات فارسي در محل مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس برگزار شد.

در آغاز مراسم و پس از نعت خواني مرشد همراه با آواي موسيقي زورخانه­اي كوروش كمالي سروستاني به عنوان نخستين سخنران گفت: فرهنگ شبِ رمضان، مغتنم فرصتی است تا در فضایی مصفا و در ماه قرآن و میزبانی خداوندگار و زایش نور و میلاد مبارک امام حسن مجتبی (ع) گرد آییم و به تبجیل از یکی از آفریده‌های خوب خدا دست یازیم. جاری خداوندگار، تولای مولا، زایش و رویش ادب و هنر در پرتو رستگاری منصور.

وي افزود: فرض است که به شکرانه این نعمت بیکران، پاس‌دار حضور گرمتان در این بزمگاه مهر و عشق باشم و معنای حضورتان را تجلی‌گاه نگاه مهربان خداوند به بنده‌ای بدانم که به سال 1317 متحلی گردید به زیور زندگی. همو که شهرت نیک‌نامی‌اش آوازه عام و خاص است. نیکدل نامور ؛ استاد منصور رستگار فسایی که اندیشه نیک دارد، کین نمی‌جوید، قدر نمی‌شکند، آشتی می‌جوید، داد می‌طلبد، گوهر جسم و جان، بی‌بها نمی‌فروشد، آیین بزرگ‌منشی می‌داند و بلند پرواز و آزادوار، بی تقیّد در چنبر گذران روزگار، نگاهش را به سوی حکمت و فرزانگی راست می‌دارد و از این روست که در فصل فصل آثارش بر آن است تا بهی را بنمایاند و رستگاری را فرا راهمان بگشاید.

سترگ آوازه نامی، که هرگز نتابد سر از راستی، دل بازبسته این مرز و بوم است و در آثارش آرمان گذشته را به عصر خود پیوند می‌زند و آرزوهای ملی زمانه خود را به تصویر می‌کشد از فردوسی تا سعدی از حافظ تا قاآنی، از فرصت الدوله تا حکمت و خانلری ،از فرزاد تا دامغانی، از اسطوره تا هویت‌شناسی ایرانی، از متن‌شناسی تا نظم و نثر فارسی،از ابن‌بلخی تا فارسنامه ناصری و ...،  همه شرح دلددگی او بر این مرز وبوم است؛

مدير مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس افزود: امروز، ايران زمين به همت نادره مرداني چون استاد منصور رستگار فسایی مي‌بالد. طلايه‌داراني كه با قدم شوق در راستاي اعتلاي اين سرزمين و پاسِ داشته‌هايش كوشيده‌اند. او بخشي انكارناپذير از امتداد بي‌پايان دالان تاريخ ادب اين سرزمين است كه در آن عشق به ايران را با همة داشته‌هاي ادبي به تصوير كشيده است. همو كه سهم زيستن خويش را وقفِ كنكاشِ داشته‌ها و خلقِ يافته‌ها نموده تا ضمن اداي دين به ميراث نياكانمان، بازماندگان را طرحي نو دراندازد.

به قضاوت تاریخ، استاد رستگار با خلق آثارگرانمایه‌اش، چهره مانای روزگار ماست و اگر بر جريدة تاريخ معاصر اين سرزمين « چهرة ماندگار»ش مي‌خوانند، تنها به قدر همّت خويش نه به والايي شانش، اين حديث مي‌كنند.

كارنامه پربار استادافتخاری است برای همه فرهنگوران ایران زمین و فارس. ما و تمامي دوستداران فرهنگ و تمدن غني اين سرزمين به این گنجینه دوست‌داشتنی و تکرارنشدنی، مدیونیم. او که بازتاب سبزینه‌های اندیشه‌اش را ، به شیوایی و زلالی ، در جاری نگاشته‌هایش در بازشناخت انگاره‌های ادبی این سرزمین روان داشته  و ما مردمان اين مرز و بوم به بهره‌مندی از غنای دانش و بینش او بر خود می‌بالیم.

بر ماست كه به شکرانه این تقارن مبارک در شامگاه رحمانی باری تعالی، به تکریم از بخردی مرد نامور بنشینیم و  دوامش را ، مانایی‌اش را و پویایی اش را از خداوندگار بزرگ خواستار باشیم.

در ادامه اين مراسم محمدجعفر ياحقي استاد دانشگاه فردوسي مشهد با بيان اين كه من به نمايندگي از اهالي خراسان بزرگ و فردوسي پژوهان در اين مراسم حضور يافته ام تا درودي را به حضور مردم فارس به ويژه دوست دانشمندم جناب دكتر رستگارفسايي اعلام دارم ، اظهار داشت : استاد رستگار فعاليت شان را با شاهنامه پژوهي آغاز كردند و من نيز از طريق شاهنامه با نام ايشان آشنا شدم چنانكه وي رساله دكتري شان را با نام پيكر گرداني در شاهنامه ارائه دادند.

اين استاد دانشگاه ادامه داد: تصويري كه از دكتر رستگار در ذهن دارم تصوير يك فردوسي پژوه بوده است و از دهه هاي پيشين در شيراز و تهران و مشهد از حضورشان استفاده كرده ام .

وي با تاكيد بر اينكه وجود استاد رستگار و بسياري از مردم ما شاهنامه است يادآورشد: زيرا شاهنامه عصاره فرهنگ، تمدن ، مدنيت ايران بزرگ است كه قلب همه ما براي آن مي تپد.

ياحقي ادامه داد: فعاليت هاي شاهنامه پژوهي دكتر رستگار به طور گسترده نام ايشان را به عنوان چهره مسلم فردوسي و شاهنامه شناسي در تاريخ ادب ايران زمين ثبت كرده است. بي ترديد اگر بخواهيم در سطح كشور ازچند نفر شاهنامه شناسان بزرگ كشور نام ببريم دكتر منصور رستگار فسايي در صدر شاهنامه شناسان ما قرار مي­گيرد.

وي به كتاب " فرهنگ نام هاي شاهنامه" تاليف دكتر رستگار فسايي اشاره كرد وگفت : در اين كتاب اعلام و اشخاص شاهنامه به صورت وسيع معرفي شده اند كه اين مهم نه تنها بر مبناي شاهنامه بلكه بر مبناي اسناد و كتاب هاي ديگري كه به نحوي با شاهنامه مرتبط بوده اند صورت گرفته است.

ياحقي افزود: كارهاي ديگر فاخر ايشان در حوزه اسطوره شناسي در شاهنامه بوده كه كتاب " اژدها در اساطير ايران" از ديگر آثار ماندگار استاد است كه اثر مهمي است كه بسياري از نكات اساطيري شاهنامه را براي ما روشن مي كند.

اين فردوسي پژوه در ادامه به ديگر كتاب رستگارفسايي با عنوان" پيكرگرداني در اساطير ايران" اشاره كرد وگفت: اين كتاب نيز نقش اصطلاح و فن و ابداع پژوهشي را به نام دكتر منصور رستگار جاودانه كرده است.

ياحقي افزود: كارهايي كه ايشان درحوزه داستان هاي شاهنامه انجام داده اند هم اكنون مرجع و ماخذ مهم درسي و دانشگاهي در ساير مقاطع مي باشند كه دانشجويان و پژوهشگران در حوزه فردوسي شناسي با مراجعه به اين آثار با نام دكتر رستگار انس گرفته اند.

وي افزود: در نوشتارهاي استاد رستگار در حوزه شاهنامه پژوهشي نكات تازه اي وجود دارد كه براي نخستين بار در مطالب ايشان مشاهده مي شود.

در ادامه محمد يوسف نيري استاد دانشگاه شيراز نيز با بيان اينكه مقدس ترين شكل در حكمت ايراني شكل مثلث است يادآورشد: چون رابطه قديم با عالم حادث حكماي ما در هندسه حسي مثلث پيدا مي كردند.

وي افزود: اما شكل مثلث مقدسي كه در حكمت ما موجود است تثليث عقلاني است كه معناي آن مثلث عقلي مي باشد و زيربناي وجودي شخصيت هايي است كه با هم ارتباط دارند و اين ارتباط در يك مثلث تعريف مي شوند كه مولانا، شمس تبريزي، حافظ، محي الدين عربي، سعدي، نظامي ازآن جمله هستند كه به شكل تثليث عقلاني ظهور كرده اند.

اين استاد دانشگاه شيراز ادامه داد: روابط آموخته ها و ذاتيات وجود و اصالت ها و استعدادهاي اين بزرگان موجب تثليث عقلاني شده است.

نيري افزود: علم و معرفت، عشق و همت و رابطه ويژه زباني موجب مي شود كه همه بزرگان ادب در اين تثليث ديده مي شدند و يكي از برجسته ترين شخصيت هايي كه اين تثليث جامع شخصيتي را برخوردار مي باشد حضرت استاد دكتررستگارفسايي است.

اين استاد دانشگاه شيراز با بيان اين كه بيش از 40 سال در محضر استاد رستگار فسايي بوده ام اضافه كرد: سعادت برتر اين است كه مورد عنايت ايشان بوده ام و رابطه ايشان در نقش استادي با همت بلند همواره از شاگردان مي خواستند كه آنچه كه بايد ، باشيم.

وی رابطه زبانی را از دیگر خصوصیات دکتر رستگار فسایی عنوان کرد و گفت: رابطه زبانی یک هنر بزرگی است که صورت و معنی وجود انسانی را در عالم کلمات به ظهور می آورد و این از خصوصیات بارز شخصیتی استاد می باشد. زبانی که نه تنها آیینه دار محبت و دانش بلند ایشان بود که این زبان وجودی است؛ اما زبان ایجادی یعنی زبانی که بتواند این مراتب را در دانشجوی خود به وجود آورد و این از ویژگی های شخصیتی دکتر رستگار فسایی است.

نیری افزود: بلندی کلمات و ارتفاع واژه های شاهنامه فردوسی و همت بلند آن در شخصیت استاد ظهور کرده که خدمات بزرگی به فرهنگ ما داشته اند.

وی با بیان این که ما تنها درس فردوسی پژوهي، حافظ شناسی و سبک شناسی در محضر استاد نگرفتیم بلكه بالاتر از اینها مقام انسانی و انسانیت است که بنده صد سینه سخن دارم که حتماً به صورت کتابی منتشر خواهم کرد.

علی اصغر محمدخانی معاون فرهنگي و امور بين­الملل مؤسسه شهر کتاب نیز در این مراسم اظهار داشت: صمیمیت، نیکدلی، صفا، محبت و همدلی از خصوصیات بارز دکتر رستگار فسایی است.

وی با بیان این که در سه دهه گذشته بسیاری از اساتید اهل فرهنگ، ادب و فلسفه را دیده ام و با آنها زیسته ام یادآور شد: اما برخی استادان ما پژوهشگر و محقق ادبیات فارسی هستند و برخی دیگر مدرس خوب هستند و آثار ادبی را به طور شایسته تدریس می کنند اما بسیاری از اساتید را دیده ام که هم پژوهشگر، هم مدرس و هم آنچه که پژوهش کرده و تدریس کرده اند با آن زندگی کرده اند و ادبیات برای آنها درونی شده است؛ از این رو برای دکتر رستگار فسایی ادبیات درونی شده است.

محمدخانی ادامه داد: ما نباید به فلسفه و ادبیات تنها به عنوان آموزش و کسب علم نگاه کنیم زیرا شعر سعدی، حافظ و فردوسی می توانند به زندگی ما کمک کنند؛ از این رو علاوه بر لذت هنری باید از این آثار در راستای بهتر شدن زندگی مان استفاده کنیم.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر فرهنگ ما رو به مجازی شدن است یادآور شد: این در شرایطی که ما به فرهنگ حقیقی و واقعی نیازمندیم در غیر این صورت نسل جدید از نفس استادان بی بهره خواهند ماند.

وی همچنین به تألیف تک نگاری های دکتر منصور رستگار فسایی اشاره کرد و گفت: ایشان با نوشتن تنگ نگاری ها و مقالات یاد اساتیدی چون دکتر پرویز ناتل خانلری، علی اصغر حکمت، عبدالوهاب نورانی وصال، مهدوي دانغاني دین خود را به اساتید خویش ادا نموده است؛ برای همین امروز وظیفه ماست که قدردان خدمات ایشان باشیم.

وی تأکید کرد: من زمانی که آثار دکتر رستگار فسایی را مشاهده می کنم به ذهنم می آید که ایشان از ادبیات آفاقی به سوی ادبیات انفسی حرکت کرده است.

در پايان این مراسم استاد دکتر منصور رستگار فسایی اظهار داشت: درود بر همه شما که در این دیدگاهان شب که مرا قابل دانستید و قدم رنجه کردید و به من یاد دادید و به دیگران آموختید که کار فرهنگی زیباست و معلمی چه صفت برگزیده و نیکی است و چگونه انسان آموزگار که خود همیشه دانش آموز دیگران است برای شما ارزش دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از جناب دکتر کوروش کمالی که به راستی لطف بی دریغ ایشان همیشه مرا نواخته است و همکاران عزیزشان که می دانم در این مدت کوتاه چه کار زیبا و بزرگی را با همت بزرگوارانه خودشان به سامان رسانده اند بی نهایت سپاسگزارم.

وي با تقدير از شاعران، هنرمندان، دانشجويان پيشين و اساتيد دانشگاه حاضر در اين نشست تقدير كرد و گفت: من نه لايق اين همه صحبت بودم و نه انتظار چنين محبتي را داشتم زيرا كه سال­هاست مزد خويش را از اصحاب دانش و از كساني كه با زندگي و كار آموزشي و پژوهشي من همراه بوده­اند دريافت كرده­ام.

رستگار فسايي افزود: همواره فكر كرده­ام كه ديني نسبت به گذشتگان فرهنگ و ادب اين مرز و بوم دارم؛ سرزميني كه حق بزرگي به گردن همه ما دارد.

گفتي است كه اجراي موسيقي و آيين زورخانه­اي، اجراي نمايش سهراب و رستم به كارگرداني احمد سپاسدار و سيامك كمالي سروستاني و بازيگري رضا ضيائيان، نگين كيا و الميرا دهقان، نمايش فيلم "يك استاد با قامت بلند" ساخته نادعلي شجاعي، رونمايي از تمبر يادبود و كتاب نيكدل نامور، همچنين كتاب 6 جلدي شرح حافظ دكتر منصور رستگار و زندگي­نامه مهدوي دامغاني و شعرخواني كاووس حسنلي، عزيز شباني و محمود جعفري از ديگر برنامه­هاي اين مراسم بود.

اين مراسم كه با استقبال پرشور اهل فرهنگ فارس برگزار شده بود بوسيله مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس، دانشگاه حافظ، دانشنامه فارس و مؤسسه فرهنگي شهر آفتاب برگزار گرديد.