نمایشگاه مجازی «مجوزهای نشر کتاب» به مناسبت هفته کتاب

مقدمه

کتاب؛ بهترین و ماناترین محمل انتقال دانش در جامعه بشری و یکی از کارآمدترین ابزار تربیتی نسل ­های مختلف است. پژوهش ­های امروزه این نکته را به خوبی اثبات کرده است که حتی پیش از تولد نیز با استفاده از حواس شنیداری و انتقال احساس می­توان  کتاب را در چرخه رشد انسان قرار داد. در دنیای مترقی کنونی استفاده از اشکال مختلف کتاب به شدت مورد توجه قرار دارد.

در دین اسلام که با کلمه قرائت آغاز شد و معجزه فراگیر آن کتاب است؛ تاکید بسیاری بر دانش اندوزی و تربیت بشری براساس دانش مکتوب شده است.از قرن­ها قبل بشر ابزار مختلفی را برای انتقال دانش خود آزموده است از نقش بر دیواره غارها که نخستین کتاب­های دست­ نوشته بشری است، می­توان آغاز کرد تا لوح­نویسی بر سنگ، چوب و گل، سنگ نوشته ­های عظیم باقی­مانده از ادوار بسیار دور تمدن بشری تا برپایی کتاب­خانه ­های پرعظمت در اقصی نقاط عالم، همه حکایت جستجوگری و طلب ماندگاری دانش بشر است.

ایران به­ عنوان مهد پرورش بزرگترین تمدن ­های بشری قدمتی اصیل و لایق پاسداشت دارد. توجه ایرانیان به کتاب و کتابت را از دل سنگ نوشته های هخامنشی تا بزرگترین کتابخانه جندی­شاپور می­توان خواند. آنجا که در کنار هر اقدامی کاتبی مأمور ضبط ماوقع حوادث بود، بدون توجه به انگیزه­ های حکومتی و سیاسی، میل به کتابت را به­ خوبی در تبلور می بینیم. با پیشرفت تمدن و ارتقاء ابزار دست­ساخته بشری نگارش بر محمل کاغذ و در قالب قوانینی خاص قانونمند شد، به همین دلیل است که امروزه به راحتی می­توان سیر تکامل زبان و علوم را مورد کنکاش قرار داد. در این سیر رو به رشد و قانونمندی نشر دانش ابزار، قوانین و اماکن مختلفی در طول سالیان پیش ­بینی شد از جمله در سال­های ترقی ساخت کاغذ و تبادلات تمدنی بشری هر کشور برای انتشار کتاب­های خود و تجهیز مراکز خدمات­دهی کتابی، روند منحصربه ­فرد و گاه هماهنگ و بین­ المللی را در پیش گرفته است.

از جمله مراحل توجه و نظارت بر کتابت دانش تعریف مراجع قانونی است که موضوع و محتوای کتاب­ها در آنها به­ منظور طی روال قانونی و ثبت ملی شدن نشر کتاب،  در هر کشور تعریف شده است، که مهمترین آن تعریف مرجع برای ثبت، انتشار و ساماندهی کتب و نگهداری نسخه­ هایی از کتاب­های نوشته شده به­ عنوان سرمایه ملی است.

پس از استقرار کتابخانه ملی در ایران به­ عنوان یک نهاد علمی و پذیرش مرجعیت آن در جوامع علمی اخذ مجوز نشر یا به نقل از دوران پیش­تر شماره ثبت از کتابخانه ملی به عنوان مرجع نهایی در مسیر انتشار در چارچوب قانونی تعریف شد.

بسیاری از نویسندگان بزرگ ملی ما کتاب­های تألیفی، تصحیح و ترجمه خود را در این مسیر تقدیم جامعه مخاطب خود نموده ­اند؛ در این راستا و با توجه به آغاز هفته کتاب اداره­ کل خدمات آرشیوی( اداره ارتباطات آرشیوی) به پاسخ مقام دانش، کتاب و کتابخانه نمایشگاه مجازی منتخبی از اسناد موجود خود با موضوع «مجوزهای نشر» و ثبت کتاب را آماده­ سازی و تقدیم علاقمندان خود نموده است. این نمایشگاه در برگیرنده 13 عنوان و 13برگ سند می­باشد که در وبگاه سازمان برای معرفی داشته­ های آرشیو ملی در این حوزه برای پژوهشگران قابل دسترس است.

**********************************************************

منابع:

تنکابنی، حمید، «درآمدی بر دیوان­سالاری در ایران»، انتشارات علمی و فرهنگی، 1383. برداشت آزاد.

https://psri.ir تاریخ تأسیس کتابخانه در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی،

   https://quran.anhar.ir/   تفسیر سوره علق؛ پایگاه جامع قرآن کریم،