5 تا 13 آبان ، ايام حج و عيدهای قربان و غدير

مقدمه

" ما، به ابراهیم و اسماعیل امر كردیم كه خانه ی مرا برای طواف كنندگان و مجاوران و ركوع كنندگان و سجده كنندگان، پاك كنید. "
سوره ی .بقره،آیه ی127.
 
حج، در لغت به معنی قصد و نیت است در فرهنـگ اسلامی، به رشته رفتارهائی اطلاق می شود كه آن ها را یكتاپرستان، به دو شكل تمتع و عمره، به قصد پرستش خداوند برگزار می كنند.
   از نظر تاریخی، در تفاسیر و كتاب های تاریخ انبیا آمده است كه فرشتگان مقرب، دوهزار سال قبل از حضرت آدم(ع)، حج می گذارده اند، ولی حضرت آدم اولین حج گزار كره ی زمین است.
   حج، عبارت است از ابراز عبودیت انسان در برابر خالق، كه با مجموعه اعمال خاصی پیرامون خانه ی كعبه انجام می گیرد. این خانه كه در شكل ابتدائی آن از زمان حضرت آدم (ع) وجود داشته در زمان حضرت ابراهیم (ع) نوسازی شد و اعمال این عبادت نیز به شكل اصیل از زمان ایشان باز مانده است. 
اعمال حج شامل: احرام، هفت طواف كعبه، لمس حجرالاسود، سعی صفا و مروه، وقوف در عرفات و رمی جمرات است. بعدها در دوره ی جاهلیت،  انحراف هائی در شكل و محتوای آن ایجاد شده ، تا این كه در زمان رسالت پیامبر اسلام(ص)، آن اعمال، تصحیح و از خرافه های جاهلی، پاك شد و تا به امروز، شكل نبوی آن را مسلمانان به جا می آورند.
   همه ساله در طول تاریخ دوره ی اسلامی، ایرانیان هم از متقاضیان حضور در این عبادتگاه بوده اند. روند اعزام زائر از ایران به حج، در طول تاریخ تحولات بسیاری از سرگذرانده است. در ابتدا مردم با شركت در كاروان هائی متشكل از یك كاروان دار و تعدادی خدمه و با اسب و شتر، راهی مكه و مدینه می شدند. این سفر، معمولا چندین ماه طول می كشیده است.
   زائران در آن دوره، تك تك نیازمند اخذ روادید و نامه ی خروج از كشور نبودند بلكه حضور كاروان دار توجیه گر این مقصود بود. تشریفات اداری خاصی هم برای این سفر وجود نداشت تا این كه با پیشرفت وسایل حمل و نقل و مرزبندی بیش تر كشورها، رفتن به این سفر نیز تشریفات خاصی یافت. هم اكنون برای اعزام به حج، گرفتن گذرنامه، تزریق واکسن، معاینات پزشکی و ... ضرورت دارد.
   گروه ارتباطات آرشیوی، با تبریک عید قربان و ایام برگزاری حج، منتخبی از اسناد موجود در آرشیو ملی ایران را با محوریت حج در عنوان و برگ تقدیم علاقه مندان می کند. این اسناد، گویای روند اعزام زایران به این سفر معنوی و مدارك مورد نیاز برای آن از قبیل  گذرنامه و روادید است. آنچه در مقدمه ی دریافت گذرنامه ذكر شده، عبارت است از تأیید سلامت جسمی و روحی، تأیید چند تن از معتمدان محلی و شهربانی و فرمانداری از تمكن مالی افراد و تزریق دو واكسن دیفتری و آبله تا چهارده روز قبل از حركت.
   یكی از مهم ترین اسناد موجود در این نمایشگاه، نظامنامه ی حج (مربوط به دوره ی پهلوی دوم) است كه مراحل و چگونگی اعزام و شرایط احراز تمكن را برای حج در آن دوره نشان می دهد.   اسناد دیگر موجود در این نمایشگاه را، آگهی ها و اعلامیه های دولتی در بر می گیرد كه طی آن ها شرایط مختلف اعلام كرده ی دولت  به منظور ایجاد تسهیلات بیش تر برای حجاج بیان شده است.
   اسناد دیگر موجود در این نمایشگاه را، آگهی ها و اعلامیه های دولتی در بر می گیرد كه طی آن ها شرایط مختلف اعلام كرده ی دولت  به منظور ایجاد تسهیلات بیش تر برای حجاج بیان شده است.