تحلیل تکامل فراداده و چالشهای دادههای کتابشناختی در کتابخانه کنگره آمریکا
نشست «تحلیل کلاندادهها از گذشته تا آینده» با تمرکز بر تکامل فراداده در بزرگترین مجموعه کتابشناختی جهان، در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
به گزارش روابطعمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این نشست به همت ادارهکل پژوهش، کتابداری و آموزش سازمان و با دبیری محبوبه قربانی، عضو هیئتعلمی سازمان، برگزار گردید. در این برنامه فاطمه پازوکی، عضو هیئتعلمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، و سیدمهدی طاهری، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی، بهعنوان سخنران حضور داشتند.

در بخش نخست نشست، فاطمه پازوکی خلاصهای از مقالهای با عنوان «چگونه فرادادههای فهرستنویسی کتابخانه در گذر زمان بهگونهای متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند: تحلیلی کمی در مقیاس بزرگ از فهرست کتابخانه کنگره» که در سال ۲۰۲۵ در نشریه Journal of Documentation منتشر شده است، ارائه کرد. وی توضیح داد که در این پژوهش بیش از شش میلیون رکورد کتابشناختی کتابخانه کنگره از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان میدهد تصور عمومی از درستی کامل این رکوردها نادرست است؛ زیرا در کنار ساختار استاندارد و کیفیت کلی مطلوب، خطاها و کاستیهایی نیز در آنها مشاهده میشود.
عضو هیئتعلمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به نقش این یافتهها در بهکارگیری هوش مصنوعی در فرایندهای انتقال داده، اظهار کرد: «وجود فیلدهای خالی در رکوردهای کتابشناختی از مهمترین چالشهای پیشِروست. با تحلیل الگوهای تاریخی و درک تأثیر سیاستهای سازماندهی میتوان به سوی دادههای پیوندی و وب معنایی گام برداشت.»
در ادامه، سیدمهدی طاهری ضمن نقد و بررسی مقاله یادشده، پیشنهادهای خود را در سه سطح کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ارائه داد و بر ضرورت ازسرگیری فعالیت «کمیته دادههای پیوندی» در سازمان تأکید کرد. وی خواستار پیگیری جدی روند تخصصی تبدیل و انتقال دادههای کتابشناختی از قالب «مارک» به «بیبفریم» شد.
در پایان نشست نیز حاضران دیدگاهها و پیشنهادهای خود را مطرح کردند و پرسشهای شرکتکنندگان از سوی سخنرانان پاسخ داده شد.