تداوم فعالیت کتابداران حرفه ای در دنیای دیجیتال وابسته به ارتقای مهارت ها است

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اعظم نجفقلی‌نژاد مولف کتاب «دستنامه اطلاع‌یابی کاربران با بهره‌گیری از منابع برخط وب» گفت: این کتاب یک اثر تجربی است. تجربه‌ای زنده از لحظه ‌لحظه کار در کتابخانه و ارتباط با کاربر. دراین کتاب به شکل تفصیلی به مبانی نظری و تئوریک پرداخته نشده است و بیش از هر عنوانی نمونه های عملیاتی و کاربردی مورد توجه قرار گرفته است.

وی افزود: مهم است کتابداران حرفه‌ای، در پرسش‌ و پاسخ‌یابی، از دو عامل بینش و تجربیات حاصل از موارد مشابه استفاده کنند. معتقدم که فرایند اطلاع‌خواهی از سوی کاربر و اطلاع‌دهی توسط کتابداران در کتابخانه‌ها امری تجربی است.

عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اضافه کرد: به‌عنوان فردی که بیش از 15 سال سابقه کار با مراجعه‌کننده در کتابخانه عمومی و کتابخانه ملی ایران را دارم، دریافته‌ام که مباحث دانشگاهی، درعمل، چندان راه‌گشا نیست و آزمون و خطا در بخش مرجع و در مواجهه با کاربر، تأثیر بسیار زیادی در انتقال تجربه و اطلاع‌دهی به کاربر دارد. متأسفانه در کتابخانه‌های مختلف به این موضوع توجه نمی‌شود و افرادی که در خط مقدم کار با کاربر در میزهای خدمت کتابخانه‌ها هستند، تجربه لازم برای اطلاع‌دهی به کاربر را ندارند.

مولف کتاب «دستنامه اطلاع‌یابی کاربران با بهره‌گیری از منابع برخط وب» گفت: در این کتاب هدف بیشتر تمرکز بر پرسش و پاسخ‌های کاربردیِ خاصی است که عمدتاً در فضای کتابخانه‌ها رخ می‌دهد و از این نظر، کتابی کاربردی است.

نجفقلی‌نژاد با بیان این مطلب که جامعه هدف این کتاب بسیار وسیع است، ادامه داد: مطالعه این کتاب برای افرادی که در فضای دیجیتال فعالیت و پژوهش می کنند، مفید است. از همین رو این کتاب، برای همه کتابداران مرجعِ تخصصی که در انواع کتابخانه‌های عمومی، دانشگاهی، سازمانی، و نظیر آنها مشغول هستند؛ کاربردی است. ضمن اینکه دانشجویان تمامی مقاطع تحصیلی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، به‌عنوان منبع درسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. از سوی دیگر پژوهشگران سایر رشته‌ها نیز به کمک این دستنامه می‌توانند بخش زیادی از نیازهای اطلاعاتی و پژوهشی خود را مرتفع کنند.

وی اظهار داشت: با افزایش تعداد پایگاه‌های اطلاعاتیِ اینترنتی و گسترده تر شدن فضاهای مجازی، نیاز به رشد مهارت‌های تخصصی در کتابداران مرجع بیشتر شده است. در قدم اول، لازم است کتابداران حرفه‌ای خودشان آموزش ببینند، و در مرحله بعد، این مهارت‌ها را به کاربران خود منتقل کنند. شاید نقش کتابداران متخصص در شناساندن و اشاعۀ منابع مرجع الکترونیکی به کاربران بی‌بدیل باشد. این کتاب از نظر ارائه مهارت های پایه به کتابداران و پژوهشگران مورد توجه باشد.

نجفقلی‌نژاد ادامه داد: مطالبی که در این کتاب به آن پرداخته ام تجربه‌های عملی و کاربردی است که در عمل آن‌ها را لمس کرده‌ام و گوشه‌ای از تجارب خود را در کار با کاربر ارائه داده ام. زیرا بر این باورم هر سؤالی که از سوی کاربر مطرح می‌شود فرصت مغتنمی برای ارتقای سطح دانش حرفه‌ای است. بنابراین مطالعه این کتاب می تواند فرصت های آماده زیادی را پیش روی کتابداران مرجع قرار دهد.

این نویسنده درباره تاثیر تکنولوژی و فضای دیجیتال بر فعالیت بخش مرجع گفت: دسترسی به حجم عظیمی از اطلاعات در قالب‌های گوناگون و از طریق اینترنت و امکانات آن،‌ موجب تحولِ انواع محمل‌های اطلاعاتی و در نتیجه تحولِ نیازهای استفاده‌‌کنندگان شده است؛ به‌گونه‌ای که امروزه بسیاری از افراد‌ استفاده از منابع الکترونیکی را به منابع مرجع چاپی ترجیح می‌دهند.

وی یادآور شد: بنابراین ترجیح کاربر مسئله ای نیست که نسبت به آن بی تفاوت بود، چرا که کتابخانه ها قرار است به این کاربران خدمات ارائه دهند. ماریس در بیان اهمیت ارتقای مهارت‌ها، سواد اطلاعاتیِ عصر حاضر را این‌گونه تعریف کرده است: مهارت‌هايي كه فرد به‌‌منظور ادامه حيات در جامعه اطلاعاتی به آن‌ها نيازمند است. با این تعاریف به نظر می رسد ادامه حیات کتابداران حرفه ای در دنیای دیجیتال و فضای کنونی به ارتقای مهارت ها و همگامی با تغییرات مستمر وابسته است.

پایان خبر/