دانشگاه‌ها بدون کتابخانه‌ها تداوم نمی‌یابند
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست تخصصی «کتابخانه‌های هزارساله در تاریخ تمدن اسلامی» به همت گروه پژوهش‌های ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با حضور فاطمه جان احمدی – دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس در محل اندیشگاه این سازمان برگزار شد.
در ابتدای این نشست، جان‌احمدی با اشاره به نقش کتابخانه‌ها در انتقال معنویت جهان اسلام، اظهارداشت: کتابخانه‌ها تنها بخشی از تمدن اسلامی هستند که با وجود تحریف کتاب و کتابخانه سوزی باز دست نخورده باقی مانده‌اند.
وی با تشریحِ نگهداری و صیانت از کتاب‌ها و کتابخانه‌ها، گفت: بسیاری از مخزن‌داران از گذشته‌های دور در تلاش یافتن روش‌هایی برای در امان نگاه داشتن کتاب‌ها از تحریف، حریق و... بوده‌اند.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر اینکه پیشرفت معنوی تمدن بدون کتابخانه‌ها میسر نیست، گفت: این مراکز دارای ارکان و موقعیت‌های مختلفی بوده‌اند از این بابت در تولید علم نقش انکارناپذیری داشتند به طوری که می‌توان اذعان داشت که دانشگاه‌ها بدون کتابخانه‌ها قادر به حرکت نخواهند بود.
وی با اشاره به اهمیت کتابخانه‌ها در توزیع علم اطلاعات و دانش، افزود: توزیع دارای مفهوم فنی در حوزه کتابداری، کتابخوانی و کتاب است. بسیاری از افرادی که فهرست نویسی می‌کردند در ترویج علم و دانش نقش آفرین بوده‌اند.
جان‌احمدی با بیان اینکه کتابخانه‌های هزارساله در تمدن اسلامی نقش موثری در جریان سازی علمی داشتند، گفت: شریعت‌های آسمانی در تداوم تمدن‌ها بسیار موثر بوده‌اند. اسلام در کنار سایر ابعاد توجه جدی به بعد علمی داشته و با توجه به نزول قرآن کریم با آیه شریفه «اقرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» می‌توان گفت که اسلام با خواندن شروع شده است به طوری که بیش از 400 بار کلمه «خواندن» در کنار فهم در قرآن آمده است.
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس، ادامه داد: تمدن اسلامی در کنار مسجد، آموزشکده‌ها را ایجاد می‌کند و این آموزشکده ها به تدریج به مخازنی برای نگهداری قرآن تبدیل می‌شوند. بر همین اساس اولین کتابخانه‌ها در کنار مساجد شکل گرفتند و در ادامه کتابخانه‌ها به مراکز قدرت و قطب تولید علم تبدیل شدند.
وی با بیان اینکه کتابخانه‌های هزارساله بیشتر متعلق به تمدن شرقی هستند در توضیح این مسأله، گفت: اولین کتابخانه‌های بزرگ در خلافت‌های غربی پدید آمدند این در حالی است که میراث این کتابخانه‌ها را باید در خلافت‌های شرقی جستجو کرد.
جان‌احمدی، کتابخانه جندی شاپور را از آرام ترین کتابخانه‌های تمدن اسلامی دانست و گفت: جندی شاپور نقش موثری در زیرساخت بیت الحکمه داشته است البته متاسفانه در تاریخ تا به امروز ظرفیت کتابخانه ها نادیده گرفته شده است.
انتهای مطلب/