بازگشت

نمایشگاه مجازی به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)

مقدمه

امام خمینی (س) در روز بیستم جمادی‌الثانی روز کوثر ولادت فاطمه زهرا )س) 1321ق/ 1281ش، در خانواده‌ ای از اهل علم و مبارزه و تقوا و هجرت دیده به جهان گشود و در پنج ماهگی، پدرش آقا مصطفی به جرم حمایت از مظلومین به دست اشرار محلی به شهادت رسید. روح‌الله در آغوش مادری مهربان (بانو هاجر) و سرپرستی عمه‌ای دلسوز (صاحبه خانم) و دایه‌ ای پرهیزگار (ننه خاور) پرورش یافت و همزمان آموزش های اولیه سوارکاری و تفنگداری و تیراندازی را طی کرد.

او وارث سجایاى آبا و اجدادى بـود كه نسل در نسل در كار هدایت مردم وكسب معارف الهى كـوشیـده انـد. پـدر بزرگـوار امام خمینـى مرحوم آیه الله سید مصطفى مـوسـوى از معاصریـن مرحـوم آیه الله العظمـى میرزاى شیـرازى (رض)، پـس از آنكه سالیانـى چنـد در نجف اشـرف علـوم و معارف اسلامـى را فرا گرفته و به درجه اجتهاد نایل آمـده بـود به ایران بازگشت و در خمیـن ملجإ مردم و هادى آنان در امـور دینـى بـود. در حـالیكه بیـش از 5 مـاه ولادت امام خمینی، طاغوتیان و خـوانیـن تحت حمایت عمال حكومت وقت نداى حق طلبـى پـدر را كه در برابر زورگـوئی هایشان به مقاومت بـر خاسته بـود، با گلـوله پاسخ گفتنـد و در مسیر خمیـن به اراک وى را به شهادت رسانـدنـد.

بدیـن ترتبیب امام خمینى از اوان كـودكى با رنج یتیمى آشنا و با مفهوم شهادت روبرو گردید. وى دوران كـودكـى و نـوجـوانى را تحت سرپرستى مادر مـومنه اش )بانـو هاجر) كه خـود از خاندان علـم و تقـوا و از نـوادگان مـرحـوم آیه الله خـوانسـارى (صاحب زبـده التصانیف) بوده است. همچنیـن نزد عمه مكرمه اش (صاحبه خانم) كه بانـویى شجاع و حقجـو بـود سپرى كرد اما در سـن 15 سالگى از نعمت وجـود آن دو عزیز نیز محـروم گـردید .

ازدواج امام خمینی و تشکیل خانواده:

میرزا محمد ثقفی تهرانی در زمان تحصیل در شهر مقدس قم، با حاج آقا روح ‌الله مصطفوی خمینی (حضرت امام) كه در آن زمان 27 سال داشت آشنا شد كه همین آشنایی، واسطه‌ ازدواج امام خمینی (ره) با بانو ثقفی در سال 1308 شمسی شد.

امام خمینی در سال 1308 هجری خورشیدی با خدیجه ثقفی دختر میرزا محمد ثقفی تهرانی ازدواج کرد.

 ثمره این ازدواج تولد سید مصطفی، فرزند اول آنها در آذر 1309؛ سید احمد در 26 اسفند 1324 و خانم‌‌ها سیده فریده‌،‌ سیده زهرا و سیده صدیقه بود.

به مناسبت ۱۴ خرداد: مدیریت اطلاع رسانی، گروه پیایند ها با ارایه مقدمه و 50 عنوان کتابشناسی مقالات، همراه با متن کامل آنها، گروه منابع غیر کتابی با 109 عنوان، پایان نامه و 84 مورد منابع دیداری– شنیداری و گروه مخازن و مرجع با 37 عنوان کتاب، اقدام به برپایی نمایشگاه مجازی نموده است.

دوره اول زندگانی امام خمينی ( 1281- 1300ش)

دوران کودکی و نوجوانی روح‌الله همزمان با بحرانه ای سیاسی و اجتماعی ایران سپری شد. وی از همان ابتدای زندگی، با درد و رنج مردم و مشکلات جامعه آشنا بود و تأثر خود را با ترسیم خطوطی به صورت نقاشی بروز می‌داد، و همراه خانواده و اطرافیان در سنگر دفاع ساخته و پرداخته و در کوران حوادث و مسائل به مجاهدی تمام عیار تبدیل می شد. برخی از حوادث متأثرکننده این دوران مثل بمب‌ باران مجلس در نقاشی ها و مشق های خوشنویسی دوران کودکی و نوجوانی او منعکس شده و در دسترس است. ازجمله قطعه شعری است در دفترچه یادداشت دوران نوجوانی (9-10 سالگی) با عنوان: «غیرت اسلام کو جنبش ملی کجاست» خطاب به ملت ایران:

هان ای ایرانیان، ایران اندر بلاست

1.مملکت داریوش دستخوش نیکولاست

می‌توان از آن نوشته به عنوان اولین بیانیه سیاسی دوران نوجوانی روح‌الله یاد کرد، و دغدغه ذهنی او را راجع به مسائل مملکتی فهمید. تمایلات روح‌ الله نسبت به قهرمانان و مبارزان تا حدی است که در نهضت جنگل، وی با سخنرانی و سرودن شعر در وصف میرزا، اقدام به جمع‌آوری کمک های مردمی برای حمایت از نهضت جنگل نموده و بالاخره مصمم می شود که خود شخصاً به نهضت جنگل بپیوندد. و در فرصتی به جنگل سفر می‌کند و پایگاه میرزا را از نزدیک می‌بیند.

2.تحصیلات روح‌ الله

روح‌ الله با بهره وری از استعداد فوق‌العاده، رشته‌های مختلف علوم را به سرعت طی کرد. علاوه بر فقه و اصول و فلسفه، عرفان را نیز در عالی ترین سطح نزد اساتید برجسته آن زمان در خمین، اراک و قم طی کرد و در مدت 6 سال جهش فوق‌ العاده ای داشت حتی اسفار را پشت سر گذاشت و از فضلا و شخصیت های برجسته حوزه علمیه قم به شمار می‌آمد.

3.اولین خطابه رسمی روح‌ الله

روح‌ الله ضمن تحصیل در اراک در ایام 19 سالگی در مراسم بزرگداشت «رکن اعظم مشروطه» مجتهد طباطبائی اولین خطابه خود را قرائت کرد و تحسین حاضرین را برانگیخت. این خطابه در واقع بیانیۀ سیاسی بود که به جهت قدردانی از زحمات و خدمات علمدار مشروطیت از جانب حوزه علمیه اراک از زبان یک طلبه جوان قرائت می‌شد

4.از قول روح‌ الله نقل شده

« ... پیشنهاد شد منبر بروم، استقبال کردم آن شب کم خوابیدم، نه از ترس مواجه شدن با مردم، بلکه به خود فکر می کردم فردا باید روی منبری بنشینم که متعلق به رسول‌ الله است. از خدا خواستم مدد کند که از اولین تا آخرین منبری که خواهم رفت، هرگز سخنی نگویم که جمله‌ ای از آن را باور نداشته باشم و این خواستن عهدی بود با خدا بستم، اولین منبرم طولانی شد، اما کسی را خسته نکرد ... و عده ای احسنت گفتند، وقتی به دل مراجعه کردم از احسنت گویی‌ها خوشم آمده بود، به همین خاطر دعوت دوم و سوم را رد کردم و چهار سال هرگز به هیچ منبری پا نگذاردم

دوره دوم ( 1300ش-1320)

این دوره از زندگی روح‌ الله با هجرت به قم آغاز شده است، با سیاست های دین‌ زدایی رضاخان و تا 1320 ادامه دارد، در این دوره روح‌ الله مشغول تحصیل و تدریس و تألیف کتاب و آشنایی با علمای برجسته مبارزی همچون حاج آقا نورالله اصفهانی و مدرس و برخی دیگر می باشد. در این دوره اختناق رضاخانی؛ هدف علما حفظ حوزه قم بود. اهمیت آن در آن زمان کمتر از تأسیس حکومت اسلامی در سال 57 نبود.

دوره سوم ( 1320-1340)

این دوره از زندگی امام با چهل سالگی آغاز می‌شود و مصادف است با دو حادثه مهم؛ یعنی بروز جنگ جهانی دوم و اشغال ایران، خروج رضاخان از ایران و آغاز سلطنت محمدرضا. بنا بر اعتقاد امام این زمان فرصت مناسبی برای قیام اصلاحی بود. با همه کوشش ها و اقدامات روح‌ الله قیام مورد نظر صورت نگرفت. امام در این دوره عالمی است کامل و جامع الشرایط، رهبری است هوشیار با پشتوانه دانش و بینش سیاسی با کوله‌ باری از تجربه دوران 20 ساله رضاخانی، که شناخت کاملی از اوضاع ایران و جهان دارد، لذا با صدور بیانیه‌ای در 11 جمادی‌الثانی 1363ق/1323ش. زمان مناسب قیام را یادآوری می‌کند: «امروز، روزی است که نسیم روحانی وزیدن گرفته و برای قیام اصلاحی بهترین روز است، اگر مجال را از دست بدهید و قیام برای خدا نکنید و مراسم دینی را عودت ندهید، فرداست که مشتی هرزه‌ گرد و شهوتران بر شما چیره و تمام آیین و شرف شما را دستخوش اغراض باطله خود کنند

دوره چهارم ( 1340-1368)

این دوره همزمان با دو حادثه ناگوار آغاز می‌شود یکی رحلت آیت‌ الله بروجردی (10 فروردین 1340) - که ضایعه‌ای برای جهان اسلام و در عین حال رفع موانع برای دشمنان ایران و اسلام بود. دیگری رحلت آیت‌ الله کاشانی قهرمان مبازره با استعمار انگلیس که روزگاری نامش لرزه بر اندام دشمنان ایران و اسلام می‌انداخت. همزمان با تسلط امریکا بر امور مملکت، فشار بر رژیم برای اجرای اصلاحات آمریکایی افزایش یافت و در قالب اصلاحات ارضی و لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی با چشم‌ اندازی ظاهراً مردم فریب رخ نمود ولی در باطن از اتحاد شومی خبر می داد و تسلط آمریکا و اسرائیل و عوامل آنها را بر کلیه شئون مملکت فراهم می‌کرد. در این زمان امام در برابر اصلاحات آمریکایی به شدت ایستاد و رژیم شاه به تلافی، در دوم فروردین 1342 که مصادف بود با شهادت امام جعفر صادق (ع) به مدرسه فیضیه یورش برد. در این حادثه تعدادی شهید و مجروح شدند. امام در پیامی به مناسبت چهلم فاجعه فیضیه دست به افشاگری زد: «من مصمم هستم که از پای ننشینم تا دستگاه فاسد را به جای خود بنشانم.» امام نطق تاریخی خود را در 13 خرداد 1342 در مدرسه فیضیه ایراد کرد و شاه فرمان خاموش کردن فریاد امام را صادر کرد. در شامگاه 14 خرداد امام دستگیر و به زندان قصر منتقل شد. صبح 15 خرداد خبر دستگیری امام به تهران و سایر شهرها رسید و مردم به خیابانها ریخته با شعار « یا مرگ یا خمینی» به سوی کاخ شاه به حرکت درآمدند و قیام با شدت سرکوب شد و به خون نشست. قیام (15 خرداد 1342) علی‌الظاهر با تبعید رهبر انقلاب به ترکیه و سپس عراق از جوشش و جنبش افتاد. واقعه مرموز شهادت آقا مصطفی فرزند امام در 56 روح تازه ای به جنبش دمید. چاپ مقاله‌ای توهین‌آمیز به امام و روحانیت در 17 دی ماه 1356 در روزنامه اطلاعات اعتراض شدید جامعه مذهبی را برانگیخت و قیام 19 دی ماه 1356 را به دنبال داشت. مراسم چهلم شهدای 19 دی قم به صورت پیامی در تبریز و اصفهان و یزد و شیراز و شهرهای دیگر ادامه یافت و به کشتار فاجعه 17 شهریور 57 منجر شد همچنین فرار شاه و ورود امام را به وطن نوید داد. مردم در پی استقبال بی سابقه خود در بهشت زهرا سخنرانی تاریخی امام خود را شنیدند و حکم سرنوشت‌ ساز ایشان را در لغو حکومت نظامی در 21 بهمن 57 با جان دل گردن نهادند و در پیشگیری از حملات نیروهای رژیم با، مناطق حساس را سنگربندی و در مدت 24 ساعت مبارزه بی امان، طرحهای کودتاچیان را نقش بر آب و هرگونه فرصت را از آنها سلب کردند. و بالاخره پیروزی قیام 15 خرداد در شب 22 بهمن 57 به گوش رسید.

از صبحدم 22 بهمن تا 13 خرداد 1368(رحلت امام) حوادث سنگین بیشماری با محدودیت و نقش خصمانه آمریکا و حمایت همه جانبه دول غربی با کمک گروه ها و احزاب متعدد چپ و راست در ایران در مقابله با انقلاب اسلامی بروز کرد. این حوادث آن قدر گسترده بود که در این مختصر نمی‌ گنجد، فقط در یک جمله می‌توان گفت هر کدام از آن حوادث به تنهایی می توانست مسیر انقلاب را منحرف کند و به شکست بکشاند، اما الطاف الهی و هوشمندی امام و وفاداری و آگاهی ملت ایران، تمام توطئه‌ها را خنثی کرد به گونه‌ای که ملت ایران، در سال 1368 در حالی که با پیکر مطهر امام خویش پس از 11 سال تحمل سختی‌ها و مشکلات وداع می‌کرد، جمعیت چندین برابر بیشتر از لحظه ورود بود. عشق و پایداری مردم عمیق‌ تر و قصدشان بر ادامه راه امام و انقلاب جدی تر و نظام شان علی رغم همه توطئه‌ها و حوادث پر ثبات تر از هر زمان دیگر بود. روانش شاد و راهش پر رهرو باد

فهرست اسامی آثار و تأليفات امام خمينی (ره)

.1شرح دعاى سحر

شرح دعای سحر اولین تالیف حضرت امام می باشد که نگارش آن به سال 1347 ه.ق. بر می گردد، این کتاب که به زبان عربی است در تفسیر و توضیح دعای سحر نوشته شده است و امام اشارات متعددی به نظرات استاد خود مرحوم آیت الله شاه آبادی نموده اند. کتاب حاضر پس از اصلاح و مقابله با نسخه های موجود، همراه با توضیحات و فهرست اصطلاحات، آیات، روایات و... توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی موسسه به زیور طبع آراسته و تقدیم علاقه مندان گردیده است.(لازم به ذكر است كه این كتاب توسط آقای سید احمد فهری ترجمه شده است كه توسط نهضت زنان مسلمان به چاپ رسیده است.(

.2شرح حدیث رأس الجالوت

شرح امام خمینی (س) بر حدیث رأس الجالوت (احتجاجات حضرت امام رضا (ع) با اصحاب ادیان مختلفه و از آنجمله رأس الجالوت از علمای یهود) كه به سال 1348 هجری قمری تألیف گردیده است.

این حدیث در توحید و نیز عیون اخبارالرضا شیخ صدوق و احتجاج طبرسى و جلد دهم بحارالانوار و جلد دوم مسندالرضا نقل شده است.

.3حاشیه امام بر شرح حدیث رأس الجالوت

علاوه بر شرح مستقل امام بر حدیث مزبور، آن حضرت تعلیقه ای نیز بر شرح مرحوم قاضى سعید محمدبن محمد مفید قمى از دانشمندان و عرفاى قرن یازدهم، بر حدیث رأس الجالوت نیز نوشته اند.

.4التعلیقه علی الفوائد الرضویه

 این کتاب تعلیقه امام خمینی (س) است بر شرح فلسفی، عرفانی حدیث (رأس الجالوت) از قاضی سعید قمی است.

.5شرح حدیث جنود عقل و جهل

کتاب شریف " شرح حدیث جنود عقل و جهل " کتابی عرفانی - اخلاقی مشتمل بر مباحث ارزشمند عرفان نظری- فلسفه اسلامی- اخلاق، شرح احادیث، انسان شناسی، تفسیر همراه با نصایح اخلاقی می باشد .

.6مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه

 این کتاب یکی از درخشان ترین آثار عرفان اسلامی در دوره متاخر است که به قلم حضرت امام خمینی (س) به زبان عربی به رشته تحریردر آمده است. آغاز کلام این رساله، در بیان مرام حدیث معروف و مشهور منسوب به حضرت ختمی مرتبت خطاب به ذات مقدس لایزالی است که عرض می کند: «نشناختم تو را آنچنان که حق شناختن است، و نپرستیدیم تو را آنچنان که حق پرستیدن است». این رساله با مقدمه بسیار مفصل و جامع استاد سید جلال آشتیانی، به چاپ رسیده است .

.7تعلیقات علی شرح فصوص الحكم و مصباح الانس

 كتاب فصوص الحكم تألیف شیخ اكبر محی الدین عربی از عرفای نامدار جهان اسلام است كه شروح زیادی بر آن نوشته شده كه شرح قیصری از بهترین شرح ها شناخته شده است. امام خمینی (س) در سال 1355 هجری قمری تعلیقه خود را به زبان عربی بر شرح فصوص الحكم (قیصری) به اتمام رسانیده است كه خود گویای تسلط نویسنده بر آراء اساطین عرفان، نظیر شیخ اكبر، قونوی، ملاعبد الرزاق كاشانی، فرغانی، عراقی و قیصری است. كتاب «مصباح الانس بین المعقول و المشهود« شرحی است از محمدبن حمزه بن محمد فناری بر كتاب «مفتاح الغیب» اثر ابو المعالی محمد بن اسحاق قونوی از شاگردان ممتاز محی الدین عربی است كه در عرفان نظری نوشته شده است . امام خمینی (س) آراء و نقد خود را به صورت حاشیه بر بیش از یک سوم كتاب مذكور در سال 1355 هجری قمری نوشته اند. دو حاشیه فوق الذكر (بر شرح فصوص و مصباح الانس) تحت نام تعلیقات علی شرح فصوص الحكم و مصباح الانس به چاپ رسیده است .

.8شرح چهل حدیث (اربعین حدیث(

 این كتاب یكی از آثار گران بهای اخلاقی و عرفانی امام خمینی (س) است كه در سال 1358 هجری قمری به زبان فارسی نوشته شده است. در این اثر چهل حدیث از روایات پیشوایان دین از كتاب شریف كافی (34 حدیث اول غیر از حدیث 11 در مسائل اخلاقی و 6 حدیث آخر در مسائل اعتقادی) به وجهی مبسوط و با بیانی شیوا و اثرگذار شرح شده اند .

.9سر الصلوه

 این کتاب، به زبان فارسی و در بیان اسرار معنوی نماز نگاشته شده است. نگارش سرالصلوه در 21 ربیع الثانی1358ه.ق. مطابق با 19 خرداد 1318ه.ش. به انجام رسیده است  چاپ جدید این کتاب مشتمل بر مقدمه آیت الله جوادی آملی، وصیتنامه ای اخلاقی از امام خمینی (س) خطاب به فرزندشان مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی، متن اصلی کتاب سرالصلوه، فهرست های راهنما و تصویر کامل دستخط نسخه اصل کتاب است.

.10آداب نماز (آداب الصلوه(

کتاب آداب نماز ( آداب الصلوه) که نگارش آن در تاریخ شنبه دوم ربیع الثانی 1361 ه.ق. (30 فروردین 1321ه.ش) به پایان رسیده است، بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز است. کتاب آداب نماز (آداب الصلوه) دارای یک مقدمه و سه مقاله است که هر مقاله به چند فصل تقسیم شده است .

.11رساله لقاءالله

 رساله ای فارسی و موجز از امام خمینی (س) در مسائل عرفانی كه همراه با رساله لقاءالله آیه الله حاج میرزا جواد ملكی تبریزی به چاپ رسیده است .

.12حاشیه بر اسفار

حضرت امام سال ها در قم كتاب گرانقدر «اسفار اربعه» تألیف فیلسوف شهیر صدر المتألهین را تدریس كرده اند و بر مباحثی از آن حاشیه نوشته اند امید است آراء فلسفی حضرت امام نیز جهت بهره برداری جامعه اسلامی تنظیم و منتشر شود.

.13كشف الاسرار

كتاب فوق كه اثری است سیاسی، عقیدتی و اجتماعی درسال 1323 هجری شمسی یعنی دو سال پس از عزل رضاخان از سلطنت نوشته شده است. در این اثر امام به شبهات و تبلیغات ضد دینی و ضد روحانی جزوه «اسرار هزار ساله» یك وهابی گرا پاسخ گفته و به استناد حقایق تاریخی و ضمن طرح و نقد آراء فلاسفه یونان قدیم، فلاسفه اسلام و فلاسفه معاصر غرب، بر حقانیت تشیع و نقش سازنده روحانیت اسلام تأكید ورزیده است. در همین كتاب اندیشه حكومت اسلامی و ولایت فقیه در عصر غیبت مطرح شده است و به تفصیل سیاست های ضد ملی و لائیك رضاخان و همفكران او در ممالك اسلامی (در آن زمان) افشا شده اند .

.14انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه 2 جلد

 این اثر گرانسنگ، حاشیه ای است مبسوط از آثار قلمی حضرت امام خمینی (س) که به خط مبارک ایشان بر مباحث عقلیه کتاب (کفایه الاصول) محقق بزرگ، آیت الله آخوند خراسانی تحریر شده است. کتاب (انوار الهدایه) به عنوان یک اثر اصولی نفیس به همراه استخراج ها و زندگینامه کوتاه رجال ذکر شده در آن، و نیز شرح اصطلاحات و فهرست های گوناگون، با روشی تحقیقی و علمی، در دو جلد به زیور طبع آراسته شده است.

.15بدایع الدرر فی قاعده نفی الضرر

رساله ای تحقیقی، اجتهادی به زبان عربی در بحث « قاعده لاضرر» كه از قواعد مهم فقهی است. امام این رساله را در جمادی الاولی سال 1368 هجری قمری تألیف نموده است. این رساله به همراه تعدادی دیگر از رساله های اصولی امام در مجموعه ای تحت عنوان «الرسائل» در سال 1385 هجری قمری در قم به چاپ رسیده است.

.16الرسائل العشره

 این کتاب شامل ده رساله عملی به زبان عربی است این رساله ها عبارتند از: تقیه، فروع علم اجمالی، قاعده من ملک، تداخل الاسباب، قیاس العلل التشریعیه بالتکوینیه، موضوع علم اصول، الفجر فی اللیالی المقمره، العقود و الایقاعات، الشرط المخالف الکتاب، قاعده علی الید .

17.رساله الاستصحاب

مبحث استصحاب یکی از مباحث عمده علم اصول فقه بشمار می رود، حضرت امام در دوره درس اصول خود به این بحث نیز پرداخته اند و این کتاب حاصل دروس ایشان است که به رشته تحریر درآمده است.

.18رساله فی التعادل و التراجیح

حضرت امام این رساله را در سال 1370 قمری تألیف نموده است. تعادل و تراجیح از مباحث تكمیلی علم اصول فقه است كه در آن معیارهای انتخاب دلیل در مقام تعارض ادله بحث میشود .

.19رساله الاجتهاد و التقلید

 این بحث هم در کتب اصول و هم در فقه مورد توجه است. کتاب حاضر که حاصل دو بار تدریس حضرت امام است از دید اصولی به این بحث پرداخته است. نظریه شوؤن و وظایف فقیه و قضاوت غیر مجتهدین از مباحث مهم این کتاب است .

.20مناهج الوصول الی علم الاصول، 2 جلدی

 کتاب حاضر اولین مباحث علم اصول است که توسط حضرت امام تالیف شده و برای نخستین بار به همراه توضیحات، پاورقی ها و فهرست آیات، روایات، اعلام، اماکن و... به چاپ رسیده است. حضرت امام مباحث را در یک مقدمه، به چهارده امر تقسیم نموده و پنج مقصد بیان کرده اند که آخرین مقصد مبحث «مطلق و مقید« است.

.21رساله فی الطلب و الاراده

 اثری است اصولی، فلسفی و عرفانی از امام خمینی (س) كه به سال 1371 هجری قمری در همدان به زبان عربی نوشته شده است .

این رساله با ترجمه فارسی آن در 160 صفحه توسط مركز انتشارات علمی و فرهنگی تهران در سال 1362 به چاپ رسیده است. و متن عربی آن توسط موسسه در سال 1379 چاپ گردیده است .

.22رساله فی التقیه

رساله ای فقهی و اجتهادی از امام خمینی (س) در مبحث « تقیه » كه به سال 1372 هجری قمری به زبان عربی نوشته شده و در آن ثابت شده است كه فلسفه وجوب تقیه برای حفظ دین است نه محو دین. این رساله در سال 1385 هجری قمری در قم در مجموعه» الرسائل» به چاپ رسیده است .

.23رساله فی قاعده من ملك

رساله ای است اجتهادی از امام خمینی (س) در قاعده فقهی موسوم « قاعده من ملك » كه نویسنده كتاب آثار الحجه ( منتشر شده در سال 1373 هجری قمری ) از آن یاد كرده است .

.24رساله فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمره

رساله ای است فقهی و استدلالی در بیان چگونگی تعیین طلوع فجر در « لیالی مقمره «كه تحت همین نام در سال 1367 هجری شمسی در قم به چاپ رسیده است.

.25كتاب الطهاره - 4 جلد

اثری است مشتمل بر مباحث مربوط به «طهاره» از ابواب فقه كه به شیوه استدلالی و اجتهادی در چهار مجلد در فاصله سال های 1373 تا 1377 هجری قمری به قلم امام خمینی(س) به زبان عربی تألیف گردیده و دو جلد آن در سال 1367 هجری قمری در قم و دو جلد دیگر در سال 1389ه.ق. در نجف اشرف- جمعاً در 1202 صفحه - به چاپ رسیده است .

.26تعلیقه علی العروه الوثقی

 حاشیه امام خمینی (س) است بر تمام مسائل كتاب «عروه الوثقی» اثر مشهور آیه الله العظمی سید محمد كاظم طباطبائی یزدی. این حاشیه كه در سال 1375ه.ق. تألیف گردیده شامل فتاوای فقهی امام خمینی (س) در ابواب مختلف فقه می باشد كه هم به صورت مستقل و هم به ضمیمه عروه الوثقی مكرراً به چاپ رسیده است .

 .27المکاسب المحرمه، 2 جلد

 حضرت امام خمینی (س) در طول سالیان درس فقه و اصول خود، بسیاری از مباحث فقهی و اصولی را در جمع فضلا و محققین تدریس و طبق برنامه منظمی که داشتند، مطالب هر درس را پس از تدریس بلافاصله به رشته تحریر در می آورند، کتاب مکاسب محرمه یکی از این مباحث است که قبلا با توضیحات آیه الله مجتبی تهرانی به چاپ رسیده بود و اخیراً پس از مقابله با نسخه خطی، به همراه پاورقی و توضیحات مفصل و فهرست آیات و روایات و... در دو جلد با چاپ نفیس توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام به زیور طبع آراسته گردیده است .

.28تعلیقه علی وسیله النجاه

حاشیه ای است از امام خمینی (س) حاوی فتاوای فقهی ایشان كه به صورت حاشیه بر كتاب وسیله النجاه (رساله عملیه) آیه الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی نوشته شده است. این اثر كه نگارش آن در سال 1372 ق به پایان رسیده است اساس كتاب تحریرالوسیله امام خمینی (س) را تشكیل می دهد .

.29رساله نجاه العباد

 این رساله اولین رساله عملیه فارسی امام خمینی (س) است كه در دوران مرجعیت ایشان جمع آوری شده است این كتاب بیشتر موارد ترجمه كتاب وسیله النجاه‌ مرحوم حاج سید ابوالحسن اصفهانی و در برخی موارد برگرفته از كتاب عروه الوثقی آیه الله سید كاظم طباطبائی یزدی است .

 .30حاشیه بر رساله ارث

حاشیه بر رساله ارث مرحوم خراسانی از اولین نوشته های فقهی فارسی حضرت امام خمینی (س) می باشد که حدود سال 1372 (ه.ق) به رشته تحریر در آمده است . شاید علت حاشیه کردن این رساله از سوی ایشان ناتمام بودن مبحث ارث در کتاب وسیله النجاه مرحوم آیه الله العظمی حاج سید ابوالحسن اصفهانی بوده باشد .زیرا اولین نسخه از این حاشیه به خط حضرت امام در انتهای نسخه خطی حاشیه بر وسیله النجاه و در ادامه آن به تحریر در آمده است.

.31تقریرات درس اصول آیه الله العظمی بروجردی

حضرت امام در این اثر دروس اصول آیه الله بروجردی (ره) را به قلم خویش و به زبان عربی تقریر نموده است . تحقیق و چاپ این اثر برای نخستین بار از سوی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)در دست انجام است .

.32تحریر الوسیله 2 جلد

كتاب فقهی، فتوایی و عملی است كه امام خمینی (س) آن را به عنوان حاشیه بر وسیله النجاه مرحوم حاج ابوالحسن اصفهانی به زبان عربی آن را در دوران تبعید در تركیه نوشته اند. این كتاب برای نخستین بار در دو مجلد- 1309 صفحه- در نجف اشرف به چاپ رسید و از آن پس در نجف، بیروت و ایران بارها تجدید چاپ شده است .

.33ترجمه تحریر الوسیله 4 جلد

كتاب تحریر الوسیله حضرت امام (س) تاكنون چند ترجمه از آن منتشر شده است. كتاب حاضر توسط حجه الاسلام سید محمد باقر موسوی همدانی مترجم تفسیر المیزان ترجمه شده است .

.34ترجمه تحریر الوسیله 4 جلد

 یكی از ترجمه های كتاب تحریر الوسیله امام خمینی (س) كه به پیشنهاد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم توسط حجج الاسلام قاضی زاده و اسلامی در 4 مجلد به چاپ رسیده است .

.35كتاب البیع - 5 جلد

 اثری است گران بها از امام خمینی (س) در فقه استدلالی در ابواب مختلف مربوط به بیع و تجارت، كه در فاصله سال های 1380 تا 1396 هجری قمری عمدتاً در نجف اشرف نوشته شده است و نخستین چاپ آن نیز در نجف انجام یافته است (5 جلد، جمعاً 2371 صفحه(

.36 حكومت اسلامی یا ولایت فقیه

کتاب» ولایت فقیه» مجموعه سیزده جلسه تدریس است که حضرت امام خمینی (س) در فاصله سیزدهم ذیعقده 1389 ه.ق. تا دوم ذیحجه الحرام 1389 ه.ق. مطابق با اول بهمن ماه تا بیستم بهمن ماه 1348 ه.ش. در ایام اقامت در نجف اشرف ایراد فرموده اند. این سخنرانی ها در همان ایام به صورت های مختلف، گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است. فهرست آیات، روایات، اعلام کتاب ها، اصطلاحات فقهی و حقوقی نیز به کتاب اضافه شده است.

.37كتاب الخلل فی الصلوه

 اثری است حاوی آراء اجتهادی و استدلالی امام خمینی (س) به زبان عربی در مبحث مربوط به احكام فقهی خلل نماز ، كه در آخرین سال های اقامت امام در نجف اشرف نوشته شده است .

.38جهاد اكبر یا مبارزه با نفس

متن پیاده شده درس های امام خمینی (س) درباره اهمیت و لزوم تهذیب نفس می باشد كه در نجف اشرف ایراد شده است. این رساله كه در عین اختصار نكات اخلاقی و تربیتی و سیاسی فراوانی را مشتمل است قبلاً به صورت ضمیمه كتاب ولایت فقیه بارها چاپ شده است. چاپ جدید این كتاب همراه با مقدمه و توضیحات از سوی موسسه منتشر گردیده است .

.39رساله توضیح المسائل

در سال های اخیر به دلیل مراجعات متعدد از سوی مقلدین و کمبود رساله عملیه، موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی (س) که متولی انتشار آثار امام می باشد به ناشران مختلف اجازه چاپ و انتشار این اثر مهم را داده است. اکنون با توجه به اینکه در رساله «توضیح المسائل» تصحیح شده نیز اغلاط چاپی مختلفی مشاهده می شود و این اغلاط در چاپ های ناشرین دیگر رو به فزونی دارد، این موسسه بر آن شد تا ضمن بررسی رساله های موجود، متن صحیحی را در اختیار علاقه مندان قرار دهد.

.40مناسک حج، احکام مطابق با فتاوای حضرت امام خمینی(ره(

 این اثر ، حاوی فتاوی امام خمینی (س) درباره اعمال و مناسک حج است ، به ضمیمه ترجمه مسائل حج از تحریر الوسیله و 550 استفتا پیرامون اعمال حج که در دو باب با عناوین (اعمال عمره تمتع) و (اعمال حج تمتع) بوده و هر باب به هفت فصل تقسیم شده است .

.41 تفسیر سوره حمد

تفسیر امام بر فاتحه الکتاب مشحون از نکات دقیق لطایف عرفانی است که این اثر را در جایگاهی برتر و بالاتر از دیگر آثار قرار می دهد. این اثر در چهار بخش با عناوین، تفسیر سوره حمد از کتاب (سر الصلوه ) تفسیر حمد از کتاب (اداب الصلوه( دروس تفسیر سوره حمد و اشارات تفسیری درباره سوره حمد از سایر آثار امام )س)، تنظیم و در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است .

.42استفتائات 3 جلد

مجموعه ای از فتاوای امام خمینی در پاسخ به سئوالات شرعی مردم در ابواب مختلف فقه و بخصوص در مسائل مستحدثه است كه تاكنون سه مجلد آن از سوی انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به چاپ رسیده است .

.43دیوان شعر امام

دیوان امام، مجموعه ای از غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمطها و دو بیتی های عرفانی به جا مانده از سروده های قدیم و اخیر حضرت امام خمینی (س) است. در مقدمه دیوان آمده است: (حضرت امام هرگز سر شعر و شاعری نداشت و خود را به این پیشه سرگرم نساخته بود. بلکه، شرح درد مهجوری را در قالب الفاظ و کلمات موزون بیان نموده است.(

.44سبوی عشق

سبوی عشق، نخستین اثر منظوم از حضرت امام که به زیور طبع آراسته شده است. مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی در یادداشتی در آغاز این دفتر آورده است: اماما، اکنون که در غم هجرانت می سوزم، غزل هایی از مجموعه اشعارات را که به اصرار همسرم، فاطمه طباطبایی در سال های اخیر سروده ای، به شیفتگان زلال کوثر هدایت و عرفانت تقدیم می نمایم.

.45ره عشق

صحیفه ای است اخلاقی و تربیتی از امام خمینی (س) خطاب به خانم فاطمه طباطبایی، همسر مرحوم حاج احمد آقا با مفاهیمی بلند و معنوی، با این امید که رهروان راه پاک آن پیر روشن ضمیر را بهره کافی نصیب گردد. در این اثر، متن نامه حضرت امام، خوشنویسی شده و تصویر دستخط مبارک نیز زینت بخش آن است. در پایان کتاب فهرست توضیحات و تعبیرات و اصطلاحات آورده شده است.

.46باده عشق

باده عشق ، حاوی بخشی از غزلیات و رباعیات حضرت امام خمینی (س) و نامه ای عرفانی از آن بزرگوار به خانم فاطمه طباطبائی (همسر گرامی مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی) است. در این کتاب امام خمینی (س( توصیه های بسیار مفیدی در جهت کسب علم، تهذیب نفس و اخلاص در عمل بیان فرموده اند. کتاب باده عشق، دارای مقدمه ای به قلم خانم فاطمه طباطبایی می باشد .

.47نقطه عطف

نقطه عطف حکایتی است از صلابت و ایستادگی در مسیر عبودیت ، و بیدارباشی است از امام خمینی(س) به یادگار ارجمندش، مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، که جاودانه زیستن را به او و تمامی فرزندان معنویش آموخته است. درج این صحیفه اخلاقی و ماندگار به همراه ترجیع بندی بلند و تعداد دیگری از رباعیات عرفانی امام در کتاب " نقطه عطف " مجموعه ای دلنشین و غنی را فراهم ساخته است .

.48محرم راز

این کتاب شامل تعدادی از غزلیات و رباعیات عرفانی حضرت امام خمینی (س) است به ضمیمه نامه ای از آن حضرت که در تاریخ 26 ربیع الثانی 1408هجری قمری (28 آذرماه 1366 شمسی ) به یادگار گرامیشان مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی نگاشته اند .

49.مقام رهبری در فقه اسلامی با استفاده از كتاب البیع امام خمینی (ره(

 این كتاب شامل 3 بخش: بخش اول لزوم بقای ولایت و رهبری، بخش دوم شایسته ترین فرد برای رهبری، بخش سوم ویژگی های رهبری كه از كتاب البیع حضرت امام خمینی (س) استخراج و توسط آقای بی آزار شیرازی ترجمه و توضیح داده شده است .

.50مسائل امر به معروف و نهی از منكر از تحریر الوسیله امام خمینی (ره(

این كتاب از كتاب تحریر الوسیله امام خمینی (س) بخش امر به معروف و نهی از منكر استخراج و ترجمه گردیده است كه شامل مسائل فقهی در مورد همین موضوع می باشد. 

.51مسئله قضاوت از كتاب تحریر الوسیله امام خمینی (ره(

این كتاب بخشی از كتاب تحریر الوسیله امام خمینی (س) در موضوع مسئله قضاوت كه توسط آقای محمد امین استخراج و ترجمه شده است (مسائل فقهی مربوط به قضاوت.(

.52جهاد نفس از كتاب اربعین حدیث امام خمینی

 این كتاب كه حدیث اول چهل حدیث امام می باشد توسط آقای سید احمد فهری تنظیم و توضیحات لازم بیان شده است. كه شامل متن حدیث و شرح حدیث می باشد .

.53رابطه نیت و اخلاص از كتاب اربعین حدیث

این مجموعه شرحی پیرامون حدیث بیستم اربعین امام خمینی (س) است كه راجع به پیوند و رابطه بین نیت و اخلاص سخن می گوید. این كتاب به عنوان محور درس علم الحدیث در جنب مباحث تدریس خارج فقه و اصول مورد مباحثه قرار گرفته.  شامل متن حدیث بیستم اربعین، شرح حدیث، ارتباط موت و نفس، اهمیت و تاثیر نیت و....

.54صحیفه امام « مجموعه آثار امام خمینی (س) » 22 جلد

 مجموعه گران بهای (بیانات، پیام ها، مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی و نامه ها) که هدایتبخش همه علاقه مندان راه حق و حقیقت است در 22 مجلد تقدیم عاشقان امام خمینی می گردد. کامل ترین و جامع ترین اثری است که در رابطه با امام خمینی (س) به چاپ رسیده است و ویژگی های آن در مقدمه جلد یکم به تفصیل توسط آقای حمید انصاری تشریح گردیده است. و جلد 22 آن نمایه كتاب می باشد .

.55صحیفه نور

مجموعه گران بهای بیانات، پیام ها، مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی و نامه ها که هدایت بخش همه علاقه مندان راه حق و حقیقت است در 22 مجلد تقدیم عاشقان امام خمینی می گردد.  مجموعه بیانات، پیام ها و ... امام از قبل 15 خرداد سال 42 تا پایان عمر ایشان.

.56وصیتنامه سیاسی الهی

جاودانه ترین پیام امام خمینی (س) خطاب به نسل حاضر و نسل های آینده است كه در آن امام ضمن بیان عقاید حقه خویش، اهم آراء، تذكرات خود را درباره مسائل سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی و جامعه انسانی در قالب تحلیل های مستند و تذكرات خیرخواهانه نوشته اند .

.57لمحات الاصول

این كتاب تقریرات درس فقیه عالیقدر آیه الله بروجردی است كه توسط امام خمینی (س) به رشته تحریر در آمده است.

.58کوثر 3 جلد

 کوثر مجموعه سخنرانیهای امام خمینی (س) از سال 1340 تا هفتم اسفند ماه 1357 است که در سه مجلد انتشار یافته است. جلد اول، سخنرانی ها از سال 1340 تا آبان 1357، جلد دوم از آبان ماه 1357 تا هشتم بهمن 1357و جلد سوم از 12 بهمن 1357 تا هفتم اسفند 1357 را در بر می گیرد. ضمن آنکه آنچه به این کتاب، ویژگی برجسته ای می بخشد ، مطالبی است تحت عنوان «شناسنامه سخنرانی ها» که به بیان و توضیح موضوعاتی مانند زمان و مکان دقیق و موضوع سخنرانی و مشخصات حضار و شرایط و شأن بیان و... می پردازد. بطور خلاصه «کوثر» منشور انقلاب اسلامی و تاریخچه مستند مردمی ترین و اصیل ترین قیام موفق در عصر حاضر است .

.59منشور روحانیت

پیام تاریخی و مهم حضرت امام خمینی (س) خطاب به روحانیون سراسر کشور، مراجع بزرگوار اسلام، مدرسین و طلاب حوزه های علمیه که به حق «منشور روحانیت» نام گرفت، آمیزه ای است از «درایتها و باورها» و «باید هاو نبایدها» که همچون مشعل فروزان راهنمای فرزندان روحانی امام در حوزه های دینی خواهد بود. کتاب، بر سه بخش عمده استوار است: نوشتار نخست، متن پیام و دومین بخش، تصویر دست نوشته امام و در آخر، گزیده ای از سخنان آن بزرگوار به شکل زیبایی خوشنویسی شده است.

.60وعده دیدار

 کتاب از دو بخش تشکیل شـده است: بخش نخست، متن هشتاد و چهار نامه حضرت امام خمینی (س) به فرزند ارجمندشان مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی را در خود جای داده است. نام زیبای این اثر گرانسنگ- که در نوع خود، کاری شایسته و بایسته قلمداد می شود- گوشه چشمی به گفتار نغز و منظوم آن مرشد پیر دارد بخش دوم، به تصویر دستخط مبارک نامه های حضرت امام خطاب به فزندشان، مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد آقا مزین شده است .

.61فریاد برائت

 پیام حضرت امام خمینی (س) به حجاج بیت الله الحرام در ذیحجه 1407 هجری قمری مطابق با مرداد 1366 شمسی همراه با دستخط ایشان .

.62آوای توحید

کتاب آوای توحید، متن نامه تاریخی حضرت امام خمینی (س) به میخائیل گورباچف صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (سابق) است. زمانی که حضرت امام (س) در پیام روشنگرانه خویش به گورباچف، با قاطعیت فروپاشی کمونیسم را پیش بینی نمود و فرمودند که «از این پس باید کمونیسم را در موزه های تاریخ جستجو کرد». سیاستمداران با تردید به تحولات شوروی سابق نگریستند، اما آنچه با فاصله ای اندک پس از صدور این پیام روی داد، ژرف اندیشی و حقیقت بینی حضرت امام را ثابت کرد. آوای توحید، دارای مقدمه ناشر، متن پیام امام. تصویر دستخط آن حضرت و شرح مبسوطی از آیت الله جوادی آملی است .

رحلت امام:

حضرت امام (ره) در ساعت 20 / 22 بعداز ظهر روز شنبه سیزدهم خرداد ماه سال 1368به وصال محبوب خویش شتافته و رحلت مى نمایند. و در صبح روز بعد یعنى 14 خرداد ساعت 7 صبح اولین خبرى كه از رادیوى سراسرى ایران با صداى حیاتى گوینده رادیو به جهان مخابره شد به شرح زیر بود: «انا لله و انا علیه راجعون» روح بلند پیشواى مسلمانان و رهبر آزادگان جهان، حضرت امام خمینى به ملكوت اعلا پیوست . . .

مقالات

 1-رهبری امام چگونه به یک تحول بزرگ منجر شد؟

 2-ابعاد مکتب امام بیداری اسلامی

 3-حد روشنفكری حضرت امام احكام اسلام بود

 4-مصيبت فقدان امام به بزرگی امام بود

 5-وفاداری به خط امام راحل شرط استمرار پيشرفت

 6-رابطه فرهنگ و توسعه اسلامی ازديدگاه...

 7-بازخوانی مفهوم فرهنگ از منظر امام

 8-امام  و مهندسی فرهنگی

 9-امام و توسعه فرهنگی ايران

 10-عرفان از ديدگاه امام خمينی

 11-امام و ابن عربی در انديشه سياسی و اجتماعی

 12-امام  و عرفان نظری

 13-تاملی بر دغدغه های حكمی حضرت امام

 14-عرفان حقيقی در انديشه ی امام

 15-تفسير حكومتی قيام عاشورا از ديدگاه امام

 16-جلوه های گلشن به باغ همچو نگاران رسيد

 17-روزهای انقلاب به روايت آية ا...طاهری خرم ...

 18-روزی كه امام آمد

 19-منابع و مبانی الگوی مديريت سياسی امام

 20-اصول و اركان الگوی مديريت سياسی امام

 21-جستاری در سيره سياسی امام

 22-تاثيرانديشه های حكومتی امام برتكوين ...

 23-مكتب امنيتی امام

 24-ميراث مسافر فجر: ولايت فقيه از ديدگاه امام

 25-نگاهی به شيوه مبارزاتی امام

 26-كانون های فتنه در جهان اسلام از نگاه امام

 27- وفاداری به خط امام راحل شرط استمرار ...

 28-مشی امام در سياست

 29- به مناسبت 14 خرداد (رحلت امام)

 30-فراق يار: نگاهی به رحلت امام

 31-آتش ناميرای عشق

 32-امام بھترين شاخص انقلاب

 33-امام از خرداد 42 تا خرداد 68

 34-آزادی از ديدگاه امام

 35-فرهنگ و ابزارهای سياست خارجی دولت

 36-گزارشی از كتاب «چهل حديث» حضرت امام

 37-احترام. مرجع امنيت از ديدگاه امام

 38-مفهوم امور حسبيه در انديشه فقهی سياسی امام

 39-تاثير انقلاب اسلامی و افكار امام

 40-از قله های رفيع انديشه تا دامنه های وسيع...

 41-امام در نگاه جهانيان

 42-رحلت يک ابرمرد از دريچه نگاه ديگران

 43-كرامت زن در اسلام و غرب

 44-قدمت و ثبات نظریه ولایت مطلقه فقیه در...

 45-مردم سالاری ديني در انديشه امام

 46-امام  و احیای تفکر دینی از نگاه خاورشناسان

 47-جنبش بيداری اسلامی به روايت امام

 48-امام  و راهکارهای مهار قدرت

 49-فرهنگ عاشورا و سکولاریزاسیون

 50-امام و نگارش تاريخ انقلاب اسلامی