طرح تاریخ شفاهی سرخپوستی
رؤسای سرخپوستان كانادا برای حفظ هویت قبایل سرخپوستی این كشور، تصمیم به اجرای طرح تاریخ شفاهی گرفتند.این طرح اجرا شده و اكنون به پایان رسیده است.نوشته زیر متنی است كه ران ایوانز، رئیس بزرگ درباره طرح تاریخ شفاهی سرخپوستان كانادا و انگیزه شورای ریاستی منیتوبا از اجرای آن توضیحاتی داده است.آن چنان كه از متن برمی آید طی سال های متمادی از قرن 18 میلادی به بعد مذاكراتی بین سرخپوستان كانادا و سفیدپوستان صورت گرفت كه منجر به عقد پیمان نامه هایی شد.اكنون بزرگان سرخپوست تصور می كنند كه تاریخ گویایی برای این پیمان نامهها وجود ندارد چرا كه متون به جا مانده متكی به ادبیات نوشتاری انگلیس ها است و نه ادبیات شفاهی سرخپوستان:
به عنوان اولین اقوامی كه در كانادا ساكن بوده اند، ما چیزی را تجربه كرده ایم كه از ابتدا تا به حال وجود داشته و آن گذر از تاریخ، دانش و هوشیاری است كه از نسلی به نسل دیگر با بیان و گفتار صورت گرفته است.
این به آن معنا است كه تاریخ ما زنده است و ما از طریق هوا آن را تنفس می كنیم، ما آن را به دوش می كشیم و به حافظه نسل بعدی می سپاریم.این فقط یك داستان در یك كتاب نیست و برای همیشه بر سنگ حك شده است، این تاریخ زنده است، جایی كه دیروز (گذشته ما) بخش واقعی از زندگی امروز و فردای ما است.
با چنین رویكردی وقتی كه ما می گوییم چیزی را قبول داریم، در مورد آن مصمم هستیم اما وقتی ما با اروپاییان روبرو شدیم، متوجه شدیم كه با افرادی روبرو هستیم كه برای آنها كلمه نوشته شده بر كاغذ، اهمیت دارد.در حالی كه ما از طریق گفتگو، آئین بومی و اصول دموكراسی با آنها وارد پیمان گفتاری شدیم [و به گفتار خود اعتقاد داشتیم]، آنها این پیمان را روی كاغذ پیاده كردند.
بنابراین پیمان نامه ها مطابق با سنن شفاهی ما ایجاد شد، اما در نوشته های انگلیسی این توافق ها به هم فشرده و سخت شد؛ و به زبانی كاملاً متفاوت از زبان ما تبدیل شد كه نمی تواند به درستی مفاهیم گفتاری ما را ضبط كند.
این اسناد و معاهده های نوشتاری، نمی تواند اسناد افكار، كلمات و یا احساس ما درباره موضوع پیمان نامه باشد. فقط یك راه برای ما وجود دارد كه بفهمیم در طی ایجاد پیمان نامه ها چه اتفاقی افتاده است و آن راه فقط از طریق گفتارهایی است كه از نسلی به نسل دیگر و به همان نحوی كه در ابتدا ایجاد شده، منتقل شده است.
به همین دلیل است كه AMC و كمیسیون روابط پیمان نامه ای منیتوبا ، پروژه تاریخ شفاهی منیتوبا را ایجاد كرد.یكی از اهداف این پروژه، مصاحبه با افراد كهنسال و حافظان دانش، به زبان بومی خود آنها است، مصاحبه هایی كه بیانگر هر ناحیه ای از پیمان و منطقه های زبانی هستند.
این مسئله خیلی مهم بود كه پیام ها همانطور كه از نسل ها می گذشتند، به مشاركت گذاشته شده بودند. همچنین تشكیل شورای كهنسالان AMS كه محققین را از طریق پروژه راهنمایی می كرد هم اساسی بود. این كهنسالان نه تنها همه گروه های زبانی و نواحی معاهده ای را بازنمایی می كردند، بلكه با آن در ارتباط بودند و واجد دانش جوامع خودشان بودند.
تحت راهنمایی شورای كهنسالان، تیم تحقیقاتی ما دو سال و نیم با 226 نفر كه متعلق به 62 قبیله بودند، مصاحبه كردند كه شامل همه گروه های زبانی و نواحی معاهداتی است.
از طریق مصاحبه، كهنسالان و نگهدارندگان دانش در باره دنیایی كه قبل از معاهده، در جریان مذاكره و پس از آن درك كرده بودند، صحبت كرده اند. ترجمه همزمان مصاحبه ها این امكان را به پژوهشگران می دهند كه با زبان بومی به درست ترین صورت آن ارتباط برقرار كنند.
حالا كه تحقیق تمام شده است، تیم ما شروع كرده اند تا داستان ها را بنویسند. اولین كتاب به نام نگاه به زندگی قبل از پیمان، تا پاییز امسال بیرون می آید. برای كهنسالان مهم ترین چیز این است كه ما نباید فراموش كنیم كه كی هستیم. ...
برای بسیاری از اقوام اولیه كانادا، این كتاب نقطه آغازی برای درك گذشته خواهد بود و برای ما این خوشحالی كافی است كه با كهنسالان خود رابطه برقرار كردیم. ...
http://www.grassrootsnews.mb.ca/articled