دوم تا هشتم شهریور ، هفته دولت

مقدمه

محمد علی رجایی در سال 1312ش. در قزوین به دنیا آمد. پدرش پیشه ور بود و در بازار قزوین به کسب خرازی اشتغال داشت. محمدعلی، پدر را در 4 سالگی از دست داد. در 13 سالگی کلاس ششم ابتدایی را تمام کرد بعد از آن به کار در بازار پرداخت. حدود ۱۴ سال داشت که قزوین را به قصد تهران ترک گفت، در تهران، مدتی را به دستفروشی گذراند. در سال 1330ش.  با مدرک ششم ابتدایی داوطلب خدمت در نیروی هوایی شد. سه ماه از دوره آموزشی گروهبانی را گذرانده بود که گروه فدائیان اسلام را شناخت و در جلسات این گروه شرکت کرد و همکاریش با اعضای این گروه مبارز آغاز شد و در کلاس های شبانه ای که وابسته به «مرکز تعلیمات جامعه اسلامی» بود شرکت می کرد. رجایی, پس از طی دوره آموزشی و دریافت درجه گروهبانی در کنار کار به تحصیل ادامه داد و درسال 1332 دیپلم گرفت و پس از دو سال لیسانس ریاضی گرفت و به استخدام آموزش و پرورش درآمد و در ملایر و خونسار مشغول تدریس شد. بعد از یک سال به تهران برگشت و در مقطع کارشناسی ارشد رشته آمار مشغول به تحصیل شد و اوقات بیکاری در مدرسه کمال تدریس می کرد. 
 رجایی چون رابطه ای نزدیک با مبارزات اسلامی روحانیت داشت در جلسات تفسیر و سخنرانی آیت الله طالقانی شرکت می کرد. رجایی, در آذرماه ۱۳۵۳ دستگیر و در آبان ماه 1357 از زندان آزاد شد. وی, بلافاصله با تأسیس انجمن اسلامی معلمان مبارز، به مبارزه علیه رژیم ادامه داد. بعد از فرار شاه از ایران، به عضویت «کمیته استقبال» درآمد، و در کنار دیگر مبارزان آماده ورود امام شد. 
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی طی حکمی از سوی وزیر آموزش و پرورش وقت به سمت سرپرستی موقت مرکز مطالعات و تحقیقات ملی آموزش و پرورش منصوب شد. رجایی در مرداد 1359 از طرف بنی صدر به عنوان نخست وزیر و در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری با اکثریت آراء رئیس جمهور شد. 
محمدجواد باهنر از روحانیون اندیشمند و مبارز در 13 اسفند 1312ش. در كرمان متولد شد. تحصیلات خود را از مكتبخانه آغاز كرد و از یازده سالگی به طلبگی در مدرسه «معصومیه» پرداخت و به موازات آن در مدارس جدید نیز تحصیل می كرد. در 1332 برای ادامه تحصیلات دینی به قم رفت و پس از تكمیل دروس سطح، در درس خارج فقه آیت الله العظمی بروجردی (ره) و امام خمینی(ره) نیز از درس های فلسفه (اسفار) و تفسیر علامه سید محمدحسین طباطبائی(ره) بهره‌مند شد. باهنر در قم تحصیلات دبیرستانی را نیز ادامه داد و به اخذ گواهی نامه پایان تحصیلات دبیرستانی موفق شد. پس از آن در 1337 به دانشكده الهیات دانشگاه تهران راه یافت و دوره كارشناسی این دانشكده را به پایان رساند و به ادامه تحصیل در دوره دكتری همان دانشكده پرداخت. همچنین دوره كارشناسی ارشد علوم تربیتی را نیز در دانشگاه تهران با موفقیت گذراند. باهنر درسال 1337 برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف اشرف رفت.
پس از آنكه نهضت اسلامی در 1342 به رهبری امام خمینی(ره) آغاز شد، وی در مسیر این نهضت به تبلیغ و مبارزه پرداخت و با نزدیك شدن به تشكیلات هیئت های مؤتلفه، در آموزش مبارزان جوان و ترویج اندیشه های متعلق به نهضت در میان توده مردم، نقش فعالی ایفا كرد. از 1341 تا 1357 علاوه بر فعالیت ‌های فرهنگی و تبلیغی همراه با یاران روحانی و غیرروحانی همفكر خود به تأسیس مؤسساتی فرهنگی همت گماشت. باهنر از چندین سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تحت تعقیب و مراقبت بود و چندین بار بازداشت شد و به زندان افتاد. در مبارزات سیاسی كه در 1357 به اوج خود رسید از اركان مبارزه محسوب می شد و از آغاز تشكیل شورای انقلاب در آن عضویت داشت.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به دستور امام خمینی(ه) عضو كمیته اعتصابات شد. باهنر, در تأسیس حزب جمهوری اسلامی با شهید بهشتی و تنی چند از روحانیون مبارز همكاری كرد و در این حزب از بدو تأسیس تا پایان حیات خویش حضور و فعالیت داشت و پس از واقعه 7 تیر 1360، سمت دبیركلی این حزب را عهده دار شد. باهنر در اردیبهشت 1359 به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی درآمد و در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی مردم كرمان شركت كرد و در تشكیل نهضت سوادآموزی و نیز در بنیان گذاری فعالیت های «امور تربیتی» با همكاری شهید رجایی, سهم بسزایی داشت. در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی مردم تهران به مجلس راه یافت. در مهر 1359 در دولت محمدعلی رجایی تصدی وزارت آموزش و پرورش را برعهده گرفت و پس از آنكه رجایی به ریاست جمهوری انتخاب شد در 15 مرداد 1360 به نخست وزیری منصوب گردید.
 کمتر از یک ماه از شروع دولت جدید, در هشتم شهریور با انفجاری که منافقین در ساختمان نخست وزیری صورت دادند, محمدعلی رجایی و محمد جواد باهنر و شماری از همراهان به شهادت رسیدند.
اداره کل خدمات آرشیوی(گروه ارتباطات آرشيوی)، به پاس گرامی داشت یاد و خاطره این دو شهید بزرگوار و فرارسیدن هفته دولت، نمايشگاهی اسنادی را با 17 عنوان و معرفی 21 برگ سند, در وبگاه سازمان به علاقه مندان تقديم  می كند. 

بخشنامه محمدعلی رجائی، نخست‌وزير

  • شماره : ۲۹۳۰۴۸۸۲۸
  • تاریخ : ۱۳۵۹/۰۹/۱۳