قیام 15 خرداد / دومین نمایشگاه مجازی اسناد

مقدمه

در سحرگاه 15 خرداد 1342، عوامل رژیم شاه به خانه امام خمینی (ره) در قم یورش بردند و ایشان (ره) که روز پیش از آن در روز عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه قم، طی سخنان خود پرده از جنایات شاه و اربابان آمریکایی و اسرائیلی او برداشته بودند، ‌دستگیر و به زندانی در تهران منتقل کردند.

پس از انتشار خبر دستگيری امام (ره )، بسياری از مردم قم، به منزل ايشان رفتند و به اتفاق فرزندشان، حاج آقا مصطفی، به طرف حرم مطهر حضرت معصومه (س) حرکت کردند. پس از مدتی، صحن مطهر و خيابان‌های اطراف، لبريز از جمعيتي شد که شعار «يامرگ يا خمينی» را تکرار می کردند. در همان زمان، علما و مراجع وقت هم با صدور بيانيه‌هايی، خواستار آزادی فوری حضرت امام (ره )شدند.

در این میان، نيروهای مسلّح برای کمک به شهربانی قم، وارد عمل شده و اقدام به تيراندازی و رگبار مسلسل کردند و تعداد زيادی از مردم را زخمی و به شهادت رساندند.

با گسترش خبر دستگیری امام مردم تهران و ساير شهرها، در اعتراض به دستگيری امام خمينی (ره) به خيابان‌ها ريختند و قيام خونين خويش را آغاز کردند. شاه که در برابر قيام ملت، تاج و تخت خود را درحال زوال می­ديد، با رگبار مسلسل به جنگ ملت رفت و تهران و بعضی از شهرهای دیگر مثل شيراز، تبريز و مشهد را در پانزدهم خرداد، به کشتارگاه مخوف و حمام خون تبديل ساخت.

پس از واقعه پانزدهم خرداد 1342، با وجود سانسورهای شديد دستگاه شاه، خبر دستگيری امام خمينی(ره) و قيام 15 خرداد؛ در مدت کوتاهی، نه تنها در سراسر کشور، که به فراتر از مرزها گسترش يافت و موجی از نفرت و خشم بر ضد شاه به راه افتاد. حوزه‌های علميه نجف، کربلا و کاظمين، به حمايت از امام خمينی (ره)، تلگراف‌هايی به سران کشورهای اسلامی و سازمان‌های بين المللی مخابره و کشتار پانزدهم خرداد رژيم را به شدت محکوم کردند.

قیام 15 خرداد نقطه عطفی در کارنامه انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. امام خميني (ره) در این باره فرمودند: «اين قيامي كه در ١٥ خرداد شروع شد و تاكنون باقي است واميد است باقي باشد تا همه اهداف اسلام جامه عمل بپوشد، قيامي اسلامي است، قيامي ايماني است، پيرو هيچ قيامي نيست. همه مي دانيم كه ١٥ خرداد مبدا عطفي بود در تاريخ، نه اينكه پيرو نهضت‌ها و قيام‌هاي ديگر، اين شعار بايد محفوظ باشد كه اين قيام، قيام ملي نيست؛ اين قيام، قيام قرآني است؛ اين قيام ، قيام اسلامي است.»

اداره‌کل خدمات آرشیوی (گروه ارتباطات آرشیوی) به همین مناسبت نمایشگاهی از اسناد مرتبط با قیام 15  خرداد، شامل 8عنوان با معرفی 8 برگ سند را آماده و در وبگاه سازمان تقدیم به علاقه­مندان نموده است.