درباره

در آغاز دهه هفتاد طرح جدی مباحث نسخه‌شناسی، و اندیشه تقدیر از چهره‌های موفق و پرتلاش حوزي نسخه‌های خطی و نشر ویژه‌نامه‌ها و نشریاتی در این راستا در ذهن تنی چند از مسؤلین نهادهای فرهنگی کشور شکل‌گرفت.

قدردانی و تجلیل از تلاش‌های ارزنده و تأثیرگذار دانش‌پژوهان متفکر و اندیشمندان صاحب‌عقیده‌ای که در کمال شکیبایی و تحمل رنج‌های گران با تلاش بسیار، سالیان دراز عمرِ پرُبرکت خود را وقف شناسایی و شناساندن، احیا، نشر، حفاظت و مرمت، تحقیق و تصحیح میراث مکتوب و گران‌بهای موجود در کتابخانه‌های شخصی و عمومی کردند، افتخاری است که در آستانة دهه هشتاد به نام مسؤلان وقت کتابخانة مجلس ثبت‌شد.

ایشان با ابتکارِ برگزاری «سمینار مقدماتی نسخه‌های خطی» در خردادماه سال 1379 و سپس «آیین تجلیل از پاسداران میراث ارزشمند نسخه‌های خطی» در آبان‌ماه همان سال آغازگر راهی شدند که بعد از آن با عنوان «آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی» همزمان با برنامه‌های هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به برنامه ویژه سالانه‌ای تبدیل شد.

در این مراسم سالیانه ضمن معرفی تلاشگران، حفاظت و احیای متون در هرسال، از فرزانگان دانشمند و متواضع، و متخصصان بی‌ادعا و صبوری که عمری را در این مسیر سپری نمودند تجلیل‌کرده و با انتشار آثاری در قالب ویژه‌نامه و یادنامه به قدرشناسی از این بزرگان پرداختند، تا شیوه زندگی و روش علمی ایشان چراغ راهی باشد برای ایجاد انگیزه در محققان جوان.

معرفی دوره ها

کتابخانه مجلس در آیین‌های هشت‌گانه بر‌گزار شده در سال‌های ۸۷-۷۹، به صورت مستمر به تشویق و جلیل از برگزیدگان و شایستگان تقدیر در محورهایی چون فهرست‌نگاری، تصحیح کتاب و رساله، تالیف کتاب و مقاله و پایان‌نامه، حفاظت و مرمت، تصویربرداری، اهدای نسخه، و حامایت از نشر متون، کتابداری، ساخت نرم‌افزار، و حتی ساخت موسیقی و برنامه‌های رادیویی و تلوزیونی پرداخت.

طی این مراسم‌ها هرساله یکی از اسوه‌های مجاهدت علمی به‌صورت ویژه مورد تجلیل قرارگرفت:

  •  دوره دوم(۱۳۸۰): استاد عبدالحسین حائری، کتابشناس برجسته؛

  •  دوره سوم(۱۳۸۱): استاد محمدتقی دانش‌پژوه، فهرست‌نگار شهیر؛

  •  دوره چهارم(۱۳۸۲): استاد احمد منزوی، فهرست‌نگار شهیر؛

  •  دوره پنجم(۱۳۸۳): استاد دکتر اصغر مهدوی، کتابشناس و نسخه‌شناس برجسته؛

  •  دوره ششم(۱۳۸۴):استاد سید احمد حسینی اشکوری، فهرست‌نگار برجسته؛

  •  دوره هفتم(۱۳۸۵): استاد سید عبدالله انوار، مصصح و فهرست‌نگار برجسته؛

  •  دوره هشتم(۱۳۸۶): استاد میر جلال‌الدین محدث ارموی، مصصح برجسته؛

 

از سال نهم به بعد سازمان اسناد و کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران عهده دار برگزاری این آیین گردید و این چراغ راروشن نگاه داشت.این نهاد مادر که بر اساس نقش ملی و سازمانی‌اش به ‌حق بهترین گزینه برای برگزاری چنین جشنواره ملی می‌تواند بود، در هردوره همچون دوران پیشین، علاوه بر معرفی برگزیدگان و شایستگان تقدیر در محورهای مختلف، از یک یا چند پیشکسوت و چهره برجسته کتابشناسی ایران و اسلام نیز تجلیل به عمل آورده است:

  •   دوره نهم(1387): علامه شیخ آقابزرگ تهرانی، کتابشناس برجسته؛

  •   دوره دهم(1389): آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی و دکتر سیدمحمود مرعشی، میراث‌بانان نسخه‌های خطی؛

  •   دوره یازدهم(1390): استادان : ﮐﺎﻇﻢ ﻣﺪﯾﺮﺷﺎﻧﻪﭼﯽ،ﻓﺎﺿﻞ ﻣﻄﻠﻖ ﯾﺰدی و مهدی وﻻﯾﯽ، فهرست نگاران برجسته؛

  •   دوره دوازدهم(1391): آیت الله شيخ رضا استادی مقدم(تهرانی)، دكتر محمدباقر حجتي، و ضياءالدين حدائق، نسخه شناسان برجسته؛

  •   دوره سیزدهم(1392): مرحوم آیت‌الله سید عبدالعزیز طباطبایی ودکتر سیدمحمد دبیرسیاقی، کتابشناسان برجسته؛

  • دوره چهاردهم (1393): آیت الله عزیزالله عطاردی

  • دوره پانزدهم (1395):استاد نجیب مایل هروی

  • دوره شانزدهم (1397): استاد سیدمحمد مشکوه

 

اکنون این جشنواره پس از شانزده دوره برگزاری، با همه فراز و فرودهایش توانسته به نور امیدی دردل تلاشگران حوزه نسخه‌های خطی بدل شود؛ و اگرچه مثل هر منبع نور دیگری دستخوش شدت و ضعف بوده، اما در مجموع امروز در میان صاحب‌نظران و مخاطبان، به عنوان عرصة عرض اندام چهره‌های فحل، و همچنین سنجه و نمادی از ارزش‌گذاری بر فعالیت‌های حوزه خطی شناخته ‌شود.