ايران در اشغال اسناد پيامدهاي اشغال ايران در جنگ جهانی دوم
مقدمه
نمايشگاه «ايران در اشغال»، با معرفی بيش از يكصد برگ سند، 23 قطعه عكس وخاطراتی از جنگ جهانی دوم، يادآور تلخیهای روزگار يورش متفقين به «پل پيروزی»است. ادارهكل اطلاع رسانی و ارتباطات، با هدف روشنگری افكار عمومی دربارهی هرآنچه در جريان جنگ جهانی دوم شاهد آن بودهايم، در هفتادمين سالگرد اشغال ايران، نمايشگاهی از اين سندها برپا كرده است.
در شهريورماه سال گذشته، گزيدهای از سندهای مرتبط با خسارتهای جنگ، در «نمايشگاه اسناد خسارتهای جنگ جهانی دوم» به نمايش درآمد؛ و اينك در نمايشگاه «ايران در اشغال»، مخاطبان با نمونه سندهائی از پيامدهای مختلف و ناگوار جنگ، مانند: ورود نيروهای اشغالگر به مناطق مختلف و بازخورد آن، غارت و تخريب اموال مردم، قحطی و گرسنگی، شيوع بيماریها، قراردادهای تحميلی، افزايش فعاليت احزاب وابسته، پديدارشدن احساسات قومی در كردستان و آذربايجان به تحريك متفقين و مسلح كردن اين قوميتها عليه تماميت ارضی كشور، دستيابی مستشاران خارجي به پستهای كليدی وزارتخانههائی چون دارائی و پيدائی تورم و تنگناهای مالی كشور، آشنا میشوند.
اسنادی كه در اين بخش شاهد آن هستيد، گزيدهای از اسناد به نمايش درآمده در نمايشگاه «ايران در اشغال » است.
- پيشنهاد وزارت دارائی به مجلس شورای ملی
- اعلاميه وزارت کشور
- تلگرافهای سفارت كبرای ايران در مسكو، در بارهی موضع بیطرفی ايران در جنگ جهانی دوم
- بيانيهی اعلام بیطرفی دولت ايران در جنگ جهانی دوم
- رونوشت بخشنامهی وزارت خارجهی آمريکا به کليهی سفارتخانهها، و درخواست ارسال متن اعلاميهها و مصوبات كشورها، در بارهی موضع خود نسبت به جنگ
- گزارش به وزارت دارائی، در بارهی وضعيت نامناسب كار ادارات از جمله دارائی كرمانشاهان، و درخواست صدور دستور برای رسيدگی به اين امر
- سربازان هندی تحت فرمان انگلیس، در كشتی جنگی اعزامی به ایران
- «ببر»، ناو نیروی دریائی ایران كه با یورش متفقین، در آبهای اروندرود غرق شد
- واحد گورخا، هنگام پیشروی در منطقهی قصر شیرین
- پرچمهای متفقین، برفراز سردر ساختمان راهآهن، پس از پایان جنگ در سال۱۳۲۴
- مكاتبات سفارت ایران در لندن با نخستوزیر، در بارهی پیامدهای منفی حضور نیروهای انگلیس در كشور، از جمله خریداری و قاچاق مواد غذائی، و ضرورت گزارش آن به وزارت امورخارجهی انگلیس
- باركشی نیازمندیهای اشغالگران، بر دوش رنجبران ایرانی
- روگرفت قرارداد اتحاد میان دولتهای ایران، انگلیس و شوروی درجنگ جهانی دوم، جهت ایجاد تفاهم و دوستی فیمابین در برابر دشمن
- رژهی نیروهای نظامی و نمایش قدرت اشغالگران
- بازداشت شماری از افسران ایرانی و افراد دیگر به دست نیروهای انگلیس، و بردن آنها به اردوگاه خود برای اعزام به عراق
- تلگراف نخستوزیر به استانداران و فرمانداران، در بارهی اعلان جنگ دولت ایران به آلمان
- انتقال سربازان ارتش ایران، در جادهی كرمانشاه
- اعلامیهی متفقین خطاب به ملت ایران با عنوان «ایرانیان»، در بارهی بودن جاسوسان آلمانی در كشور، و درخواست از مردم برای بیرونراندن آنها
- نیروهای راجپوتانا، هندیان تحت فرمان انگلیس، هنگام ورود به پالایشگاه پس از تصرف آبادان
- تصویبنامهی هیئت وزیران، در بارهی ممنوع بودن اقامت در مناطق اشغالی، برای بیگانگانی كه اتباع متفقین نیستند
- راهآهن ایران، در اشغال متفقین
- گزارش فعالیت كردها در اطراف رضائیه، و مشروطبودن مقابله با آنان به اجازهی مركز و موافقت مقامهای شوروی!
- گزارش رئيس ادارهكل شهربانی، از حركات نامناسب سربازان امريكائی در قزوين؛ استعمال نوشابههای الكلی و مزاحمت برای مردم و بانوان، و ضرورت جلوگيری از اين اقدامها
- خودرو زرهی انگليس در رژهی نيروهای متفقين، ميدان جلاليهی تهران
- گزارش اقدامهای ناشايست سربازان امريكائی، ورود آنها به دبستانهای دخترانهی اراك و ايجاد مزاحمت؛ و درخواست اقدام برای جلوگيری از رفتار آنها
- سپاسگزاری كارل بادر، وزير لهستانی، از استاندار [خراسان؟]، به خاطر اقدامهای خيرخواهانهی وی، در رسيدگی به مهاجران لهستانی بهويژه كودكان يتيم آنان
- درخواست از ادارهكل شهربانی، برای برقراری پاسگاه در اطراف اردوگاههای غير نظاميان لهستانی، به منظور جلوگيری از آمد و شد آنها با اهالی، و پيشگيری از شيوع بيماریها
- پاسداری اشغالگران، از لولههای نفت
- برگی از گزارشهای تلگرافی از استانها و شهرستانها، با اطلاعاتی چون: كمبود مواد غذائی در اليگودرز، شيوع آبله در خواف و سلامی، نبودن واكسن، و بريده شدن سر نوجوانی ۱۶ ساله به خاطر ربودن بار آرد وی
- بازجوئی افسر انگليسی، از سرباز ايرانی
- گزارش وضعيت بندر پهلوی پس از ورود مهاجران لهستانی، افزايش تصاعدی قيمت خواربار، و درخواست توزيع كوپن (كالابرگ) برنج
- تلگراف وزير كشور به فرمانداری اصفهان، برای فراخواندن مردم به حفظ نظم و آرامش پس از ورود اشغالگران به كشور
پيشنهاد وزارت دارائی به مجلس شورای ملی
- شماره : ۲۴۰۰۲۰۸۴۲
- تاریخ : ۱۳۲۱/۰۷/۲۷