10 آذر 1316 ، سالگشت شهادت آيت‌الله مدرس و روز مجلس

مقدمه

یكی از اركان جامعه مدنی، حضور اقشار مختلف در حوزه‌های مربوط به زندگی اجتماعی است. در جوامعی كه به شكل دمكراتیك با نوع حكومت مردمی و غیر پادشاهی اداره می‌شوند، مجلس مهم‌ترین جایگاه حضور مردم در حكومت‌ است. شكل این اجتماع مردمی، در طول تاریخ تحولات زیادی پشت ‌سر گذاشته است. 
با صدور فرمان مشروطیت در 14م مرداد 1285ش.، مردم می‌توانستند مجلسی مرکب از نمایندگان منتخب خود، برای مشاوره در امور مهم مملکتی و نظارت بر کار وزیران تشکیل دهند. پس از تهیه نظامنامه مجلس و تأیید شاه بر آن، انتخابات تهران در 25م شهریور 1285ش. انجام شد. بر اساس این نظامنامه انتخاباتی، كسانی می‌توانستند رأی بدهند كه صاحب ملك باشند و یا ملك آن‌ها حد اقل هزار تومان قیمت داشته باشد. همچنین قرار شد مجلس شورای ملی را، فقط با حضور نمایندگان تهران افتتاح کنند و منتظر نتیجه انتخابات شهرستان‌ها نمانند. سرانجام در 16م مهر 1285ش.، نخستین بار مجلس شورای ملی كار خود را به طور رسمی در ایران آغاز کرد. با درگذشت مظفرالدین‌شاه، محمدعلی‌شاه مجلس را به توپ بست و دوره استبداد آغاز شد. مدتی بعد مجلسی دیگر از سال 1288ش. تا 1299ش. تشكیل شد.
در سال 1320ش. پس از كودتای سوم اسفند و روی كار آمدن سلسله پهلوی، دوره جدید مجلس آغاز گردید. مجلس بعدی كه دوره آن دو سال بود، در سال 1336ش. پس از كودتای 28م مرداد و فروپاشی دولت مصدق، تشكیل شد. از آن پس تا سال 1357ش. دوره مجالس چهار ساله شد. طی این مدت زنان موفق به كسب حق رأی شدند. در همین سال، مجلس سنا نیز رسماً فعالیت خود را آغاز كرد. دوره این مجلس ابتدا 6 ساله بود ولی در سال 1345ش. به 4 سال كاهش یافت. اعضای مجلس سنا را مالكان، تجار بزرگ، وزیران، نظامیان ارشد بازنشسته، سفیران، استانداران و ... تشكیل می‌دادند. 
سرانجام با پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی، مجلس بیست و چهارم در سومین سال تشكیل خود منحل شد. در جریان بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و انطباق آن با موازین شرعی، مقرر شد این مجلس به شیوه‌ای متعالی‌تر از نظر تفكر، میزان تحصیلات و جایگاه اصناف و اقلیت‌های مذهبی حیات خود را پی‌ بگیرد. نام آن نیز از مجلس شورای ملی به مجلس شورای اسلامی تغییر یافت.