2 فروردين سال روز حملة رژيم پهلوي به مدرسة فيضيه
مقدمه
«فاجعة بزرگ»
به نوشتة منابع تاريخي، مدرسة آستانه در قرن ششم هجري ايجاد و در دورة صفوي تجديد بنا شد. در ابتداي قرن سيزدهم مدرسة فيضيه جايگزين آن گرديد و در اوايل دورة قاجار بناي سابق خراب و ساختمان مدرسه گسترش يافت.
گفته ميشود به دليل آنكه مدرسه محل تدريس و يا مسكن فيض كاشاني در زمان اقامت وي در قم بوده و خاندان فیض در دورة قاجار ریاست شرعی شهر قم را برعهده داشتند مردم آن را به نام مدرسة فيض ميخواندند. چنانکه در مقدمه دیوان فیض چنین نوشتهاند: «... مدرسه فیضیه قم نیز بنام او بنیاد شده و سالهاست که از مراکز علمی عالم تشیع است و وی نیز روزگاری در این دانشگاه اسلامی به تدریس و تعلیم علوم عقلی و نقلی اشتغال داشته است.»
پس از شهريور 1320 و خروج رضاخان از كشور، فیضیه كانون اعتراضهاي سياسي عليه رژيم پهلوي شد و بزرگاني مانند نواب صفوي و عبدالحسين واحدي با حضور در مدرسه و ارائة سخنرانيهاي افشاگرانه، مردم را به مبارزه با رژيم دعوت ميكردند. اما اوج حركتهاي ضد رژيم فيضيه به سالهاي بعد از 1340 باز ميگردد. پس از مخالفت با رفراندوم انقلاب سفيد، امامخميني(ره) عيد نوروز را عزاي عمومي اعلام كردند. امام با اين حركت در پي آن بودند تا با استفاده از هر موقعيتي با افشاي ماهيت رژيم، علما و مردم را به صحنة مبارزه دعوت و فرصت سركوبي نهضت را از رژيم بگيرند.
رژيم كه گمان نميكرد با چنين مواضعي روبرو شود، درصدد برآمد با ايجاد رعب و وحشت روحانيت و مراجع را وادار به سكوت نمايد. به همين دليل عصر روز دوم فروردين مصادف با سالگرد شهادت امامجعفر صادق(ع) به مجلس سوگواري كه از سوي آيتالله گلپايگاني در مدرسة فيضيه برگزار شده بود حمله كرد كه به كشته و زخمي شدن طلاب منجر گرديد. مأموران ساواك تا ساعت 7 بعدازظهر به جنايات خود ادامه دادند و با به آتش كشيدن كتاب و لوازم طلاب در صحن مدرسه محل را ترك كردند. رژيم همزمان با هجوم به فيضيه، با حمله به مدرسة طالبية تبريز دهها تن از طلاب را مضروب و مجروح كرد.
شاه گمان ميكرد با چنين حركاتي روحانيت صحنه را ترك و به انزوا كشيده خواهد شد. در حاليكه با انتشار خبر حمله، موج خشم و انزجار نسبت به حكومت در ميان مردم شهرهاي مختلف به وجود آمد و بياعتمادي نسبت به رژيم و محبوبيت روحانيت در نزد مردم افزايش يافت.
پس از آن حمله، نام فيضيه و امامخميني(ره) با يكديگر عجين و زمينه براي قيام 15 خرداد فراهم شد. گروه ارتباطات آرشيوي به مناسبت دوم فروردين سالروز حملة رژيم به مدرسة فيضيه، نمايشگاهي با معرفي 12 عنوان در قالب 12 برگ سند را به پژوهشگران و علاقهمندان تقديم ميكند.
- اطلاعية برگزاري مراسم يادبود فاجعة مدرسة فيضية قم
- متن تلگراف امام خميني (ره) به آيات عظام تهران
- متن پاسخ امام خميني(ره) به تلگراف تسليت آيت الله حكيم و تشكر از ايشان
- متن اعلامية آيت الله سيد شهاب الدين مرعشي نجفي
- ممانعت رژيم پهلوي از برگزاري مراسم يادبود آيت الله حكيم براي فاجعة حوزة علمية قم
- اعلامية امام خميني(ره) به مناسبت چهلم فاجعة بزرگ قم
- نامة آيت الله العظمي حسيني ميلاني به آيات عظام قم
- اعلامیه شیخ جواد فومنی حائری
- شعر سروده شده در بيان فاجعة مدرسة فيضية قم
- اعلامية دعوت از عموم
- اعلامية اصناف و كسبه
- اعلامية جمعيتهاي مؤتلفة اسلامي به مناسبت سالروز فاجعة مدرسة فيضية قم
