23 مرداد، «روز فرهنگ پهلواني و ورزش زورخانه‌اي»
مقدمه
«ورزش زورخانه‌ای» نام دیگر ورزش باستانی ایرانیان مي‌باشد كه علاوه بر ورزش زورخانه‌اي، كشتي پهلواني نيز در آن جا داشت و از اين رو «ورزش پهلواني» نيز نام دارد و «زورخانه» جائي‌ست كه در آن، اين ورزش باستاني با اسباب، بي‌اسباب و با آداب و رسوم مربوط انجام مي‌شود. ورزش زورخانه‌اي در محدودة تاريخي و فرهنگي ايران -از گذشته‌هاي دور- رواج داشته است و به عنوان قديمي‌ترين ورزش بدن‌سازي جهان، معرفي شده و هم اكنون نيز به ثبت جهاني رسيده است.
ورزش زورخانه‌ای، آداب و سنتی خاص دارد که با پیروی از پهلوانان و دلاوران افسانه‌ای دورۀ باستان و تأسي از پیشوای نخستین شیعیان «حضرت علي (ع)»، به خلق و خوی مردانگی، مروت، فروتني، از خود گذشتگي، كمك به تنگدستان و جوانمردی، مي‌پردازد. این خصایل نیکو، در قالب شعرها و داستان‌هائی به صورت آهنگین و به همراهی «ضرب زورخانه»، برای برانگیختن ورزشکاران در هنگام ورزش، از سوی «مرشد» خوانده می‌شود.
همچنين، اين ورزش باستانی، در بین ورزشکاران به احترام و ادب معروف است و با اصول زیادی همراه مي‌باشد. به طور مثال تمامی حرکت‌ها با اجازه از سادات و پیش کسوتان زورخانه- که به رخصت گرفتن معروف است- انجام می‌شود و شعار آن، پرورش روح و جسم مي‌باشد.
اگر چه امروز اين ورزش باستانی دارای رونق کم‌تری مي‌باشد، اما هنوز هم برای کسانی که در گودهای زورخانه پیر شده‌اند، خاطره‌انگیز است و ورزشكاران علاقمند به اين رشتة ورزشي، پيوسته به فعاليت خود ادامه مي‌دهند.
اداره‌كل اطلاع رساني و ارتباطات – گروه ارتباطات آرشيوي- به مناسبت 23م مرداد «روز فرهنگ پهلواني و ورزش زورخانه‌اي»، نمايشگاهي از اسناد مرتبط با اين موضوع را تقديم علاقه‌مندان مي‌نمايد.
- مصالحه‌نامة يك باب خانه به انضمام ششدانگ
- مصالحه‌نامة يك باب زورخانه و حياط حاج ميرزا باقر رقابي
- مكاتبة دفتر وزارتي وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه با رياست ادارة تربيت بدني
- صورت اسامي زورخانه‌ها و بنگاه‌هاي ورزشي شهر اصفهان
- اسامي و آمار زورخانه‌ها، كتابخانه‌ها و ... در برخي استان‌ها و شهرستان‌ها
- مكاتبة ساكنان محل اراضي كنار سد رودخانة قم با شهرداري
- دست‌نوشته‌اي منسوب به جمالزاده با عنوان زورخانه در ايران
- بريده‌اي از يك نشريه دربارة مراسم گل ريزان روزخانه‌ها
- مطالبي در بارة قوانين ورزش زورخانه‌اي
- مكاتبة رئيس ادارة تربيت بدني رفسنجان با فرماندار آن شهر
