۲۹ آذرماه، سالروز درگذشت ابوالحسن صبا
مقدمه
ابوالحسن صبا، از نوادگان ملك الشعرا صبا، از برجسته ترين موسيقي دانان و نوازندگان ايراني است كه در سال 1281 در تهران به دنيا آمد. پدرش كمال السلطنه پزشك و اديب و از نوادگان ملك الشعرا صبا، شاعر دربار فتحعلي شاه قاجار بود. وي، آشنا به موسيقي و نخستين استاد پسرش محسوب مي شود. صبا، آموزش هاي اولية موسيقي را نزد پدر فرا گرفت. سپس در مدرسة كمال الملك نقاشي آموخت و در سال 1302 وارد مدرسة عالي موسيقي علينقي وزيري شد. در 22 سالگي به عنوان دانش آموز ممتاز مدرسه، تحسين معلمان خود را بر انگيخت و تك نوازي برنامه هاي مدرسه را برعهده گرفت.
صبا، در نواختن همة سازهاي موسيقي مانند سنتور، تار، ويولون، پيانو، تنبك، ني و كمانچه توانمند بود ولي از اين بين، ويولون و سه تار را به عنوان سازهاي تخصصي خود انتخاب كرد.
با تأسيس مدرسة موسيقي در رشت از سوي علينقي وزيري، صبا مدير مدرسه شد و در مدت دو سالي كه در رشت بود همراه با آموزش به جمع آوري آهنگ هاي محلي در روستاها و شهرها پرداخت.
با تأسيس راديو، همزمان با آموزش و پژوهش در هنرستان موسيقي، نوازندة راديو شد. همچنين، در منزلش نيز كلاس هاي آموزش موسيقي برپا مي كرد.
ابوالحسن صبا 40 سال تمام ساز نواخت، آهنگ نوشت و آموزش موسيقي داد و كتاب تأليف كرد. وي، آموخته هاي خود در زمينة سوهان كاري، نقاشي، نجاري، معرق كاري، خاتم كاري و ريخته گري را در خدمت ساخت آلات موسيقي در آورد. صبا، مكتب نوين موسيقي را كه با درويش خان آغاز شده بود به اوج رساند.
صبا از دوران جواني با استاد شهريار رابطة نزديكي داشت و سروده هاي وي را مي خواند. شهريار قطعة شعري با مطلع زير را در فراق او سرود:
اي صبا با تو چه گفتند كه خاموش شدي؟ چه شرابي به تو دادند كه مدهوش شدي؟
صبا در روز 29م آذر 1336 در سن 55 سالگي به دليل ناراحتي قلبي درگذشت. خانة وي پس از درگذشتش به موزه تبديل شد.
به همين مناسبت گروه ارتباطات آرشيوي منتخبي از اسناد اين استاد بزرگ موسيقي شامل 13 عنوان و 14 برگ آماده و در وبگاه سازمان تقديم علاقه مندان كرده است.
- درخواست اداره كل هنرهاي زيبا از وزارت دارائي
- نامة مديركل نگارش وزارت فرهنگ و هنر به كتابخانة ملي
- ارسال مشخصات كتاب «دوره دوم ويلن» اثر ابوالحسن صبا، به كتابخانة ملي براي دريافت شمارة ثبت
- سپاسگزاري منتخب صبا از شاگردان استاد ابوالحسن صبا براي همكاري در چاپ كتاب سنتور استاد
- تصويري از خانة ابوالحسن صبا
- دستخطي از استاد ابوالحسن صبا، براي اعلام سپاسگزاري از شاگرد و دوست خود فرامرز پايور
- دستخط ابوالحسن صبا در ابتداي چاپ هشتم كتاب «دوره اول ويلن» براي ارائة توضيحاتي جهت استفاده از كتاب
- رونوشت لايحة قانوني برقراري مستمري براي استاد بهزاد و نیز فرزند مرحوم ابوالحسن صبا
- موافقت شوراي عالي معارف با تأسيس مدرسة صنايع ظريفة رشت به مديريت ابوالحسن صبا
- درخواست رئيس معارف و اوقاف گيلان از وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه
- نامة ابوالحسن صبا در تمجيد از ويولون هاي دست ساز ابوالقاسم اعتمادي
- معرفي ابوالحسن صبا، براي تدريس ويولون ايراني دورة متوسطه به وزارت معارف
- پيشنهاد علينقي وزيري به وزارت معارف براي معلمي ویلن ابوالحسن صبا در كلاس هاي چهارم و پنجم مدرسة موسيقي
درخواست اداره كل هنرهاي زيبا از وزارت دارائي
- شماره : ۲۴۰۱۰۰۱۸۱
- تاریخ : ۱۳۳۹/۰۴/۱۶