9 بهمن، سالروز امضای عهدنامه مودت میان دولت ایران و فرانسه

مقدمه

روابط سیاسی ایران و فرانسه در اواسط دورة صفویه و زمان شاه عباس اول آغازگردید. این روابط در سال‌های پایانی حکومت صفوی با توجه به انعقاد دو قرارداد سال‌های 1708 و 1715م. از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد. فرانسه در این ایام، با ایجاد سفارت در اصفهان و تأسیس کنسولگری در شیراز در گسترش روابط با ایران از دیگر کشورها پیشی گرفت. اما، سقوط اصفهان به وسیله افغان‌ها خیلی سریع این روابط را به پایین‌ترین سطح تنزل داد. اگر چه این مناسبات در دوران افشار و زند به اشکال گوناگون و افتان و خیزان وجود داشت. اما برقراری روابط دو کشور با تأسیس سلسله قاجار رنگ و بوی جدی به خود گرفت، و در دوره فتحعلی‌شاه، ژنرال گاردان به همراه هیئتی نظامی برای آموزش سپاه قاجار به ایران آمد؛ هرچند عمر فعالیت آنان ، بسیار کوتاه بود و با امضای عهدنامه تیلسیت میان روسیه و فرانسه، مستشاران نظامی فرانسه ایران را ترک کردند و روابط دو کشور قطع شد.

پس از سی سال قطع روابط، در فراز و نشیب بحران هرات در دوره محمدشاه، یخ روابط دو کشور شکست و با حضور آجوانباشی در فرانسه، سفیری به نام کنت «دوسرسی» در سال 1839م. /1255ق. و سپس در سال 1259ق. سفیر فوق العاده دیگری به نام «دوسارتیژ» زمامدار سیاست‌های کشور فرانسه در ایران شدند. در دوره امیرکبیر، «دوسارتیژ» پرچم سفارت را پایین کشید و تا آمدن مسیو «بوره» روابط سیاسی دو کشور  در تاریکی کامل فرو رفت، پس از چندی روابط دوباره، بلحاظ کمی و کیفی گسترش قابل توجهی یافت، اما جانبداری فرانسوی‌ها از روس‌ها در جریان نهضت مشروطه، کوشش آنان در انعقاد قرارداد 1907 و سپس حمایت آن‌ها از حضور روس و انگلیس در ایران در جریان جنگ جهانی اول، نفوذ این کشور را در میان ایرانیان به پایین‌ترین حد ممکن رساند.

در دوران پهلوی اول روابط ایران و فرانسه به دلیل مخالفت باطنی فرانسه با رژیم دیکتاتوری رضاشاه که مجری سیاست‌های رقیبشان انگلیس بشمار می‌رفت قطع شد. به خصوص روزنامه‌های فرانسوی لحن انتقادی شدیدی نسبت به رژیم ایران داشتند. این قطعی دو سال و نیم به طول انجامید تا اینکه سرانجام دولت فرانسه هیئت فوق العاده‌ای را به ریاست ژنرال «ماکسیم وگان»  فرمانده‌کل قوای فرانسه در خاورمیانه،‌ راهی تهران کرد. دولت ایران در سال 1939م./1318ش. انوشیروان سپهبدی را به سمت وزیر مختار به پاریس فرستاد و روابط دو کشور عادی و دوستانه شد.

در دورة پهلوی دوم نیز، روابط دو جانبه برقرار بود و سفارت ایران در پاریس، ارتقا یافت و به صورت سفارت کبرا در آمد.

 

9 بهمن 1309، سالروز امضای عهدنامه مودت میان دولت ایران و فرانسه است، به همین مناسبت اداره‌کل خدمات آرشیوی (گروه ارتباطات آرشیوی)، دومین نمایشگاهی مجازی در زمینه روابط دو کشور، شامل 13 عنوان با معرفی 24 برگ سند را آماده‌سازی و در وبگاه سازمان به علاقه‌مندان حوزة سند تقدیم کرده است.

 

مکاتبه وزارت امورخارجه با وزارت معارف و اوقاف، مبنی بر مراسله وزیر مختار فرانسه راجع به استفسار از نظر دولت ایران جهت بهبودی وضع معلمان فرانسوی و درخواست اطلاع از جواب

  • شماره : ۳ -۳۶۰۰۸ – ۲۹۷
  • تاریخ : ۱۳۰۹/۰۷/۲۰