11 فروردين، سالروز آتش سوزي در آمل

مقدمه

شهرستان آمل يكي از شهرستانهاي استان مازندران و يكي از مهمترين مراكز جمعيتي، فرهنگي، گردشگري و تاريخي ايران است. سابقة آن شهر به دوران پيش از اسلام برميگردد و نام آن به روايتي از نام يكي از اقوام ساكن در بخش جنوبي درياي مازندران گرفته شده است. فردوسي در شاهنامه 16 بار از آمل نام برده و بر اساس متون تاريخي اين شهر حداقل از دورة ساسانيان تا دورة مغول پايتخت مازندران بوده است.

آمل در تاريخ خود حوادث متعددي را از سر گذرانده است كه يكي از آنان آتشسوزي گستردة شهر در سال 1296ش. بود كه خرابي و ويراني زيادي ايجاد و افراد بسياري را آواره و بيخانمان كرد. گزارش حاكم آمل نشان ميدهد عصر روز شنبه يازدهم فروردين 1296 آتشسوزي مهيبي در شهر رخ داد. منشأ اين آتشسوزي دكان آهنگري بود. وزش شديد باد آتش را شعله‌ور ساخت و آن را به سمت بازار و خانهها كشاند. اين آتشسوزي كه دو ساعت و نيم طول كشيد قدرت جلوگيري و توان مهار را از مردم سلب كرد و چهارصد و هفتاد باب از 500 باب مغازة بازار به آتش كشيده شد. آتش به محلات شهر نيز گسترش پيدا كرده و مساجد و كاروانسراهاي زيادي نيز از بين رفت و شماري از اهالي نيز جان باختند. گفته شده است از شش دانگ آمل فقط يك دانگ آن سالم ماند.

به دنبال وقوع آتشسوزي بسياري از مردم تنگدست و تاجران و پيشه وران سرمايههاي خود را از دست دادند و نامههايي براي دريافت اعانه به هيئت دولت فرستادند. به دستور شاه كميسيونهايي در تهران و شهرستانها براي جمعآوري كمك تشكيل و وزارت داخله دستور بررسي علت وقوع حادثه و برآورد ميزان خسارتهاي وارده را صادر كرد.

براي كمك به مصيبتزدگان آمل، در شهرستانهاي مختلف كميسيونهايي براي جمعآوري كمكهاي مالي و ارسال به وزارت داخله تشكيل شد. وزارت معارف و اوقاف نيز از مديران مدارس دخترانه خواست تا محصولات دستبافت دانشآموزان را براي فروش در مراسم خيريه به وزارتخانه ارسال كنند تا درآمدهاي حاصل از فروش آنها به مردم آمل اختصاص داده شود. طرحهايي نيز مانند افزايش يك شاهي هزينههاي پست داخلي براي كمك به مردم ستمديده ارائه شد.

اداره‌كل اطلاع‌رساني و ارنباطات (گروه ارتباطات آرشيوي)، به مناسبت 11م فروردين، سالروز فاجعة آتش‌سوزي آمل نمايشگاهي مجازي با معرفي 15عنوان سند در قالب 16 برگ سند را در وبگاه سازمان به علاقهمندان و پژوهشگران تقديم ميكند.