24 آبان، روز كتاب، كتابخواني و كتابدار
مقدمه
كتاب و كتابخانه از گذشته‌هاي دور تا امروز بهترين عامل رشد و گسترش دانش و نماد فرهنگ در جوامع و ملل گوناگون بوده است. كشور عزيزمان ايران نيز، در زمرة کهن‌ترين کانون‌هاي تمدن بشري به شمار مي‌رود و در زمينة تأسيس كتابخانه سابقة درخشاني دارد.
در ايران باستان، به حفظ و نگهداري دانش توجه زيادي مي‌شده، به همين منظور براي ثبت و ضبط و نگهداري آن در برابر گذشت زمان، از وسيله‌اي استفاده مي‌كردند كه از پوست درخت خدنگ بود و آن را «توز» مي‌ناميدند. همچنين در زمان هخامنشيان در تخت جمشيد مجموعه‌هاي بزرگي از الواح گلي و سنگي داشته‌اند که نشان دهندة پيشينة تاريخي کتابخانه‌ها در ايران مي‌باشد. كتابخانة «دژ نبشت» يا «گنج نبشت» در تخت جمشيد، «گنج شيپيكان» در آذربايجان و «اگرده» در همدان از جمله كتابخانه‌هاي معروف دورة هخامنشي هستند.
در زمان ساسانيان، اردشير بابكان زمينه‌هاي تأسيس دانشگاه جندي شاپور را فراهم‌آورد و پس از او فرزندش شاپور اول به طور رسمي آن را افتتاح و دستور گردآوري کتابهاي علمي را صادر كرد. اين دانشگاه كتابخانة عظيمي به زبان‌هاي پهلوي، سرياني، هندي و يوناني داشته و محل تلاقي انديشة دانشمنداني بوده كه به تعليم دانشهاي گوناگون زمان، مانند پزشکي، داروسازي، دامپزشکي، نجوم، رياضيات، فلسفه، حکمت، الهيات و موسيقي مي‌پرداخته‌اند.
با ورود اسلام به ايران و در دورة رشد فرهنگ و تمدن اسلامي، كتابخانه‌هاي مساجد و اماكن مقدس شكل گرفت. مسجد، نخستين نهاد اسلامي بود كه كاركرد آموزشي هم داشت. افزون بر اين، مي‌بايد به كتابخانه‌هاي مدارس ديني، پادشاهان و وزيران و دولتمردان اشاره كرد. كتابخانه‌هاي عضدالدوله ديلمي شيراز، مدرسة سلطانيه، ربع رشيدي، نوح بن منصور ساماني، سيد نادر الموت وغيره...از جمله كتابخانه‌هاي مشهور سرزمين ايران مي‌باشند كه به صورتي پويا و فعال در خدمت عامة مردم، رجال علمي، بزرگان، فقها و ... بودند.
اما، هنگامي که تمدن اسلامي رو به افول گذاشت و دستاوردهاي آن به غرب منتقل شد، روند شكل‌گيري کتابخانه‌هاي ايران نتوانست پا به پاي دنياي غرب به رشد و توسعة خود ادامه دهد و در بعضي مواقع متوقف و يا با تأخير طولاني مواجه شد. تا آن كه در دورة قاجار با تأسيس مدرسة دارالفنون به عنوان اولين نهاد آموزش عالي جديد در ايران، به تدريج زمينه‌هاي شکل‌گيري کتابخانه به سبک نوين به وجود آمد و با تأسيس دانشگاه تهران در سال 1313ش. و افتتاح كتابخانة ملي در سال 1316ش.، از رونق بيشتري برخوردار شد. تکامل و شکل‌گيري کتابخانه‌هاي جديد با تأسيس کتابخانه‌هاي عمومي، دانشگاهي و تخصصي و تأسيس نهادها و سازمان‌هايي مثل انجمن کتابداري ايران و مرکز خدمات فني کتابداري ايران از رشد و شتاب چشم گيري برخوردار شد. نظر به اهميت اين نهاد فرهنگي، در سال 1372ش.، روز 24 آبان به عنوان بزرگداشت روز كتاب، كتابخواني و كتابدار نام‌گذاري گرديد.
اداره‌كل اطلاع‌رساني و ارتباطات (گروه ارتباطات آرشيوي)، ضمن تبريك و خدا قوت به همكاران محترم و تلاش‌گر در اين عرصة فرهنگي، نمايشگاهي مجازي شامل 16فهرست با معرفي 19 برگ سند را به علاقه‌مندان اين حوزه تقديم مي‌نمايد.
- بخشنامه دربارة چگونگي انتخاب هيئت مديرة كتابخانة ماليه، طبق مادة ۲ نظامنامة كتابخانه
- گزارش فرماندار شهرستان آباده به استانداري فارس
- مكاتبة رئيس ادارة فرهنگ شهرستان گرمسار با رياست ادارة انتشارات دانشگاه
- بخشنامة وزارت كشور، در بارة همكاري و مساعدت با مسئولان ادارات آموزش و پرورش
- مكاتبة وزارت كشور با وزارت فرهنگ
- سواد مكاتبة با وزارت معارف و اوقاف، در بارة اثاثيه و كتاب‌هاي كتابخانة ملي شاهپور بعد از انحلال
- مكاتبة رئيس فرهنگ شهرستان فسا با ادارة تعليمات اجباري وزارت فرهنگ
- ارسال تقسيمات مبلغ اعتبار تأسيس موزه و كتابخانه ملي براي وزير معارف و تقاضاي موافقت با تهيه صورت و ارسال به وزارت ماليه پس از تائيد وي
- خبر افتتاح كتابخانه‌اي در محل سركنسولگري ايران در هرات
- درخواست دانش آموزان دخترانة شاهدخت ميانكوه در آغاجاري
- مكاتبة حكومت قزوين با وزارت داخله،
- قرارداد تشكيل كتابخانة معارف
- درخواست وزارت معارف و اوقاف از خزانه‌داري‌كل
- نظامنامة كتابخانة وزارت امور خارجه
- سواد صورت مجلس، دربارة مقدمات تأسيس يك باب كتابخانه به نام مرحوم‌نراقي در كاشان
- نامة اشرف الملك به وزارت معارف و اوقاف
