22 مهر(۱۴ اکتبر) روز جهانی استاندارد

مقدمه

سازمان بین المللی استاندارد یا ایزو بزرگترین تولیدکنندة استانداردهای بین المللی داوطلبانه در جهان است. این سازمان مستقل و غیردولتی است و 162 سازمان ملی استاندارد در آن عضویت دارند. 789 نهاد فنی و بیش از 135 نفر در مقر این سازمان برای حراست از ایجاد استانداردها فعالیت می کنند.
تاریخ شکل‌گیری ایزو به سال 1946م. برمی گردد. در 14 تا 26 اکتبر آن سال نمایندگانی از 25 کشور در مؤسسة مهندسان عمران لندن همدیگر را ملاقات کردند و تصمیم به ایجاد سازمان بین المللی جدیدی برای تسهیل در هماهنگی بین المللی و یکسان سازی استانداردهای صنعتی گرفتند. آنان امیدوار بودند با تأسیس این سازمان کار استانداردسازی در مسیر دموکراتیک و بدون هیچ بار مالی به پیش رود. به این ترتیب ایزو از ادغام دو سازمان فدراسیون بین المللی مجامع استاندارد ملی(ISA: International Federation of the National Standardizing Associations) و کمیتة هماهنگی استاندارد سازمان ملل(UNSCC: United Nations Standards Coordinating Committee) به وجود آمد. اولی در سال 1926م. در نیویورک تأسیس شده بود و زیر نظر سوئیس اداره می شد. در حالیکه دومی در سال 1944م. به وسیلة ایالات متحده، بریتانیا و کانادا تأسیس شده بود و زیرنظر لندن اداره می شد. ایزو در 23 فوریة 1947م. به صورت رسمی فعالیت خود را شروع کرد.
بنیانگذاران سازمان جهانی استاندارد به دلیل تفاوت مخفف سازی در زبان های مختلف واژة مخفف ایزو(ISO) را برای عنوان سازمان بین المللی استاندارد (IOS در انگلیسی و OIN در زبان فرانسه) برگزیدند. این واژه برگرفته از واژة یونانی isos به معنای برابر است. بنابراین در هر کشور و به هر زبانی برای سازمان بین المللی استاندارد واژة ایزو به کار می رود.
ایزو اعضای کارشناس خود را به منظور اشتراک گذاری دانش و توسعة داوطلبانة استانداردهای بین المللی گرد هم می آورد. هدف از این کار حمایت از نوآوری ها و فراهم کردن راه حل هایی برای چالش های جهانی است.
استانداردهای بین المللی با اعطای شاخص های جهانی به محصولات، خدمات و سامانه ها کیفیت، ایمنی و کارایی آنها را تضمین می کند. این استانداردها ابزاری در تسهیل تجارت بین المللی هستند. ایزو برای رسیدن به این امر، تا کنون 21832 استاندارد بین المللی و مستندات مربوط به آنها را منتشر کرده است. این اسناد تقریبا همه انواع صنایع، از فناوری گرفته تا ایمنی مواد غذایی و از کشاورزی گرفته تا مراقبت های بهداشتی را در برمی گیرد. استانداردهای بین المللی ایزو هر فردی را در هر نقطه ای از جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
دبیرخانة مرکزی ایزو واقع در ژنو سوئیس، تحت نظارت یک دبیرکل، مسئول هماهنگ سازی سیستم و اجرای عملیات روزانة است. ساختار تشکیلاتی ایزو شامل مجمع عمومی و یک شورا است. مجمع عمومی ایزو قدرت نهایی سازمان است، اجلاس سالانه دارد و اعضای سازمان و صاحب منصبان اصلی در آن حضور می یابند. شورای ایزو مسئول امور اداری است و اعضای آن شامل 20 عضو، صاحب منصبان ایزو و صاحبان کرسی های کمیتة توسعة خط مشی CASCO, COPOLCO و DEVCO دو بار در سال جلسه تشکیل می دهند.
چندین بخش زیرنظر شورا قرار دارد که مسئول راهنمایی و مدیریت موارد زیر هستند:
-  President’s Committee کمیتة ریاست: با شورا رایزنی و بر روند اجرای تصمیمات شورا و مجمع عمومی نظارت دارد.
- CASCO: کمیته ای است که در مورد مسائل مربوط به ارزیابی هماهنگی کار می کند. این کمیته خط مشی ها را گسترش و استانداردهای مربوط به ارزیابی هماهنگی را منتشر می کند و در قبال اجرای آنها وظیفه ای ندارد.
- :COPOLCO اعضای این کمیته اعضای ایزو هستند که در COPOLCO مشارکت دارند. این کمیته ارائه دهندة مجموعه ای از آموزش ها و رخدادهاست، از جمله برگزاری کارگاه آموزش سالانه برای مصرف کنندگان، مقامات دولتی، تولیدکنندگان و کارشناسان استانداردسازی است.
- :DEVCO این کمیته موضوعات مرتبط با کشورهای در حال توسعه را در اختیار ایزو قرار می دهد و با شناسایی نیاز این کشورها، آنها را در راه استانداردسازی موضوعات حمایت می کند و در این زمینه اقدامات فنی و آموزشی لازم را به آنها ارائه می دهد.
- کمیته های دائمی شورا که در مورد مسائل مالی و راهبردی مشاوره می دهند.
- کمیته های مشورتی آتی: این کمیته ها برای توسعة اهداف و مقاصد راهبردی سازمان تشکیل می شود.
از سال 1970م. روز 14 اکتبر به نام روز جهانی استاندارد نامگذاری و جشن گرفته می شود. به همین مناسبت اداره کل خدمات آرشیوی (گروه ارتباطات آرشیوی)، اسنادی با موضوع استاندارد در ایران را در قالب ۱۰ عنوان و 2۴ برگ برای علاقه مندان ارائه کرده است.