توسعة قابل توجه منابع کتابخانه ملی دردوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی

نسخ خطی بصورت رایگان در اختیار پژوهشگر قرار گیرد

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در این نشست نجفقلی حبیبی عضو هیئت امنای سازمان، حفاظت از نسخه‌های خطی را که پشتوانه فرهنگی و تمدنی ایران است، با اهمیت شمرد و ضمن تشکر از سازمان به جهت اهتمام به حفاظت از این میراث ملی گفت: راه استفاده و بهره‌مندی دانشجویان و اساتید و پژوهشگران از نسخ خطی باید تسهیل شود و در حال حاضر دشواری‌هایی وجود دارد. لذا پیشنهاد می کنم سازمان پس از بررسی، این نسخ را بصورت رایگان در اختیار پژوهشگرانی که روی نسخ خطی کار می‌کنند، قرار دهد.

گردآوری اطلاعات از اهم وظایف کتابخانه ملی است

حبیب اله عظیمی عضو هیئت علمی و مشاور ریاست سازمان دیگر سخنران این نشست بود. عظیمی با تاکید بر وظیفه گردآوری اطلاعات در کتابخانه ملی گفت: طبق بند 1 و 2 ماده 3 اساسنامه کتابخانه ملی، گردآوری، حفاظت، سازماندهی واشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) در ایران یا متعلق به ایرانیان خارج از کشور همچنین در زمینه اسلام شناسی و ایران شناسی خصوصا انقلاب اسلامی از اهم وظایف تعریف شده است.

وی در خصوص اقدامات و دستاوردهای کتابخانه ملی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه فراهم‌آوری منابع گفت: افزایش قابل توجه نسخ خطی و منابع خارجی، افزایش قابل توجه منابع چاپی با تصویب قانون واسپاری درسال 1368 در شورای انقلاب فرهنگی، دریافت کتابخانه های شخصی بزرگ مانند کتابخانه استاد احمد آرام (با 6000 جلد) و سراج انصاری (با 1000 جلد) وخاندان شیخ جعفر شوشتری (با 600 نسخه خطی و تعدادی کتب چاپی) و نیز ورود اطلاعات ثبتی منابع ورودی به کتابخانه در سیستم نرم افزار رسا، و مبادله منابع به کتابخانه های داخل و خارج از کشور و تدوین آیین نامه فراهم آوری از جمله اقدامات این حوزه بوده است.

این عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: آغاز صدور فیپا سال 77 بصورت آزمایشی، راه اندازی فیپای الکترونیکی، راه اندازی شاپا (شناسه استاندارد پیایندها) و شابکا (شناسه بین المللی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی)، اجرایی شدن فهرست نویسی سیستمی، تسهیل دریافت ایزوی فهرست کتابها برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، ورود اطلاعات فهرست کامل نسخ خطی یا اطلاعات ثبتی و توصیفی نسخه ها در سیستم بصورت برخط از فعالیت‌های حوزه ساماندهی منابع در کتابخانه ملی بوده است.

مشاور ریاست سازمان، راه اندازی مخازن و تالارهای تخصصی و عمومی، راه اندازی سرای پژوهش، راه اندازی خدمات مرجع حضوری و غیر حضوری مجازی بصورت آنلاین و آفلاین، راه اندازی تالار دیجیتال برای پایان نامه ها و نسخ خطی، راه اندازی کتابخانه دیجیتال، ارائه خدمات غیرحضوری برای محققان نسخ خطی، را از دیگر اقدامات کتابخانه ملی در اشاعه اطلاعات و اطلاع رسانی بیان کرد.

عظیمی راه اندازی اتحادیه کتابخانه های ملی عضو اکو باهمکاری وزارت خارجه، سازمان ارتباطات و مؤسسه فرهنگی اکو از سال 1387 را از فعالیت‌های برون مرزی کتابخانه ملی برشمرد و گفت: دعوت از رؤسای کتابخانه های ملی فرانسه و انگلیس، اتریش و .... و کتابخانه کنگره آمریکا، امضای تفاهم نامه همکاری با کتابخانه های خارج از کشور، مبادله منابع مازاد با کتابخانه ها و مراکز ایرانشناسی خارج از کشور، راه اندازی اتاق کتابخانه ملل در برخی از کشورها بصورت دوجانبه از دیگر فعالیت‌های بین‌المللی سازمان است.

امیدواریم شاهد آغاز پایش و پردازش داده ها با استفاده از فناوری‌های نوین در این دهه باشیم

در این نشست عصمت مومنی، معاون کتابخانه ملی که دبیری نشست را برعهده داشت، در خصوص فعالیت‌ها و اقدامات کتابخانه ملی از دهه 60 تا کنون گفت: دهه 60 ادغام مرکز خدمات کتابداری با کتابخانه ملی ایران، انتشار اولین ویرایش سرعنوان‌های موضوعی فارسی، تدوین اساسنامه جدید کتابخانه ملی، بررسی طرح اجرای پروژه ساختمان کتابخانه ملی، انتشار منابع بومی شده در حوزه کتابداری از قبیل نشانه مولف، رده بندی دیویی داشتیم؛  دهه 70 شروع جذب دانشجو در مرکز عالی کتابداری، آغاز دیجیتالی کردن امور کتابخانه، تولید کتابشناسی ملی روی لوح فشرده، آغاز صدور رسمی فیپا. همچنین در دهه 80 راه­اندازی مدیریت­های استانی و منطقه­ای، راه‌اندازی کتابخانه دیجیتال، آغاز به کار سازماندهی منابع غیر کتابی، آغاز به کار مرکز ملی شاپا و همچنین تخصیص شابکا، بهره‌برداری از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای، افتتاح ساختمان جدید کتابخانه ملی، تشکیل کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو، تولیدات علمی سازمان از قبیل گسترش های رده بندی دیویی و دستنامه های سازماندهی و مستندسازی، مجموعه مقالات ایفلاو انتشار نشریات تخصصی علم اطلاعات و آرشیوی از جمله فعالیت‌های کتابخانه ملی بوده  و در دهه 90، حضور در مجامع بین‌‎المللی، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌‎های آموزشی، برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها و نشست‌های تخصصی را داشتیم؛ و اکنون در تداوم فعالیت‌های کتابخانه‌‎ای و اسنادی امیدوار هستیم در این دهه آغاز پایش و پردازش و بهره‌برداری از داده‌‎ها با استفاده از فناوری‌های نوین را شاهد باشیم.