پیشنهادات بروجردی برای بهره برداری از خط بریل فارسی


تاریخ انتشار: ۱۳۹۸/۹/۲۶ - ۱۶:۵۹:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۸/۹/۲۶ - ۱۷:۳:۴۶
پیشنهادات بروجردی برای بهره برداری از خط بریل فارسی
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با بیان اینکه یک الی پنج درصد از منابع اطلاعاتی مکتوب در اختیار نابینایان قرار دارد، گفت: کم توجهی به خط بریل باعث می‏شود، محدودیتی مضاعف در زمینه دسترسی به اطلاعات برای این افراد ایجاد شود و در نتیجه، شکاف اطلاعاتی موجود پررنگ‏تر شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی در آیین اختتامیه نخستین دوره جشنواره ملی خط بریل فارسی (بریلفا) که صبح امروز (سه شنبه 26 آذرماه) در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد، اظهار داشت: ابداع خط یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخ تمدن بشر است. این کشف تا آنجا اهمیت دارد که سرآغاز تاریخ را با کشف آن یکی می‏دانند و به عنوان یکی از ارکان اصلی، ماندگارو یکی از عوامل مهم هویت‌ساز هر جامعه‌‏ای به شمار می‏‌رود که تداوم بخشی و ایجاد مانایی در مستندسازی حیات اجتماعی و فرهنگی را فراهم می‏‌سازد.

بروجردی با بیان اینکه خط برای هر فرهنگ، تمدن و قوم، یک بُعد هویتی مهم به شمار می‏رود، گفت: از بین رفتن و یا کمرنگ شدن يك خط در واقع، بخشی از هویت و سابقه معرفتی فرهنگی یا قومی که آن خط به او اختصاص یافته است را دچار اشکال می‏سازد.

 رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ادامه داد: از زمان اختراع خط، تمامی خط‏های ابداع شده و مکانیزم استفاده از آن‏ها براساس قوه باصره بوده است چون «چشم» مهم‏ترین کانال دریافت اطلاعات و داده محسوب می‏شود و از این‏رو بخشی از هر جامعه که از نعمت بینایی محروم بودند، امکان استفاده از خط را نداشتند.

وی استفاده از قوه شنیدن و روش‏های شفاهی را از گذشته وجه بارز تلاش برای توانمندسازی نابینایان و دریافت اطلاعات توسط آن‏ها بيان كرد و گفت: نحوه بهره گیری نابینایان از اطلاعات مکتوب و مشارکت فعال در این زمینه همواره دغدغه بوده است.

بروجردی ادامه داد: سواد خواندن و نوشتن از طریق گویش و شنیدن محقق نخواهد شد بنابراین برخی از افراد در تمدن‏ها و فرهنگ‏های مختلف به دنبال آن بوده‏اند که راهی برای باسوادکردن افراد نابینا و استفاده آن‏ها از خط بیابند.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گفت: همواره به علت «تفاوت‏های فراوان بین قوه لامسه و بینایی و ظرفیت‏های این دو»، «دشوار بودن و جاگیر بودن فراوان برجسته سازی نوشته‏های بینایی» و «نبود امکان آموزش آسان به افراد نابینا» این تلاش‏ها ثمره‏ای نداشته و یا با موفقیت و فراگیری حتی در سطح محدود نیز مواجه نشده است.

وی در ادامه به تشریح تاریخچه ابداع خط بریل پرداخت و گفت: بریل یک نظام دریافت اطلاعات مبتنی بر لمس کدگذاری شده است و در واقع، محصول انباشت تلاش‏های فراوان انجام شده از زمان اختراع خط تا قرن نوزدهم برای سهیم کردن نابینایان در سواد، و خواندن و نوشتن و دارای خط شدن محسوب می‏شود.

 رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به اهمیت «روز جهانی بریل» گفت: اختراع لویی بریل باعث شد نابینایان از یکی از محروم‏ترین اقشار اجتماعی به افرادی که امکان خواندن و نوشتن و حضور در اجتماع را دارند، تبدیل شوند و امکان بروز استعدادها و توانمندی‏های آن‏ها فراهم شود و این خود ابداعی مثال‏زدنی است.

وی ادامه داد: خط بریل با تمام محدودیت‏هایش نسبت به روش‏های پیشین ابداع شده دارای ظرفیت‏های بی‏نظیری است و باید امروز در راستای حفظ و گسترش آن و چاره‏اندیشی درباره مشکلات و چالش‏هایی که پیش‏روی بریل وجود دارد، تلاش کنیم.

بروجردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران را به عنوان یک قطب فرهنگی کشور و حافظه ملی ایرانیان برشمرد و گفت: اين سازمان در راه حفظ و گسترش بریل فارسی و ایجاد هم افزایی در بین همه نهادی ذی‏ربط در جهت استفاده بهینه از آن و رفع مشکلات پیش‏روی بریل از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد.

بروجردی در پایان نکات و پیشنهاداتی را به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت‏های بریل ارائه کرد از جمله:

  1. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی ریاست جمهوری می‏توانند از طریق شرکت‏های دانش بنیان و پارک‏های علم و فناوری در زمینه تلفیق «بریل و فناوری» و حمایت از محصولات فناورانه موجود و نیز سخت‏افزارها و نرم‏افزارهای جدید در حوزه بریل گام بردارند.

تبصره 11 تصویبنامه شهریور 1394 هیات دولت، ظرفیت بسیار مناسبی است که توجه ویژه و جدی به آن می‏تواند در بهبود شرایط چاپ و انتشار منابع اطلاعاتی به بریل بسیار مناسب باشد.

  1. آشناسازی جامعه با بریل و امکان‏های پیش‏روی افراد نابینا در قالب‏های مختلف و به‏ویژه برای کودکان، در دغدغه‏مند کردن و همراه‏تر کردن جامعه و آشنایی بیشتر آحاد مردم با بریل مؤثر خواهد بود. لذا از صدا و سیما و نهادهای اثر گذار درخواست می‌شود که در ارائه اطلاعات لازم کوتاهی نکنند.
  2. توجه ویژه به بخش‏های نابینایان در کتابخانه‏ها و دانشگاه‏ها و تهیه منابع اطلاعاتی بریل برای دانشجویان نابینا و نیز مراجعه به کتابخانه‏ها طبعاً در کاهش شکاف اطلاعاتی بین نابینایان و افراد بینا مؤثر خواهد بود.
  3. تدوین یک سیاست مدون و جامع در حوزه بریل با لحاظ تمام مؤلفه‏های مربوط به آن و عملیاتی سازی صحیح این سیاست‏ها قادر خواهد بود شرایط بهتری را برای خط بریل رقم بزند.
  4. کمک به بهره مندی نابینایان از تکنولوژیهای جدید از جمله فراهم کردن کامپیوترهای مجهز به خط بریل. و از آنجا که هزینه این دستگاهها گران است پیشنهاد می‌شود در خدمات بیمه ای لحاظ شود.

انتهای مطلب/