پیشنهادات بروجردی برای بهره برداری از خط بریل فارسی
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی در آیین اختتامیه نخستین دوره جشنواره ملی خط بریل فارسی (بریلفا) که صبح امروز (سه شنبه 26 آذرماه) در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد، اظهار داشت: ابداع خط یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخ تمدن بشر است. این کشف تا آنجا اهمیت دارد که سرآغاز تاریخ را با کشف آن یکی میدانند و به عنوان یکی از ارکان اصلی، ماندگارو یکی از عوامل مهم هویتساز هر جامعهای به شمار میرود که تداوم بخشی و ایجاد مانایی در مستندسازی حیات اجتماعی و فرهنگی را فراهم میسازد.
بروجردی با بیان اینکه خط برای هر فرهنگ، تمدن و قوم، یک بُعد هویتی مهم به شمار میرود، گفت: از بین رفتن و یا کمرنگ شدن يك خط در واقع، بخشی از هویت و سابقه معرفتی فرهنگی یا قومی که آن خط به او اختصاص یافته است را دچار اشکال میسازد.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ادامه داد: از زمان اختراع خط، تمامی خطهای ابداع شده و مکانیزم استفاده از آنها براساس قوه باصره بوده است چون «چشم» مهمترین کانال دریافت اطلاعات و داده محسوب میشود و از اینرو بخشی از هر جامعه که از نعمت بینایی محروم بودند، امکان استفاده از خط را نداشتند.
وی استفاده از قوه شنیدن و روشهای شفاهی را از گذشته وجه بارز تلاش برای توانمندسازی نابینایان و دریافت اطلاعات توسط آنها بيان كرد و گفت: نحوه بهره گیری نابینایان از اطلاعات مکتوب و مشارکت فعال در این زمینه همواره دغدغه بوده است.
بروجردی ادامه داد: سواد خواندن و نوشتن از طریق گویش و شنیدن محقق نخواهد شد بنابراین برخی از افراد در تمدنها و فرهنگهای مختلف به دنبال آن بودهاند که راهی برای باسوادکردن افراد نابینا و استفاده آنها از خط بیابند.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، گفت: همواره به علت «تفاوتهای فراوان بین قوه لامسه و بینایی و ظرفیتهای این دو»، «دشوار بودن و جاگیر بودن فراوان برجسته سازی نوشتههای بینایی» و «نبود امکان آموزش آسان به افراد نابینا» این تلاشها ثمرهای نداشته و یا با موفقیت و فراگیری حتی در سطح محدود نیز مواجه نشده است.
وی در ادامه به تشریح تاریخچه ابداع خط بریل پرداخت و گفت: بریل یک نظام دریافت اطلاعات مبتنی بر لمس کدگذاری شده است و در واقع، محصول انباشت تلاشهای فراوان انجام شده از زمان اختراع خط تا قرن نوزدهم برای سهیم کردن نابینایان در سواد، و خواندن و نوشتن و دارای خط شدن محسوب میشود.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به اهمیت «روز جهانی بریل» گفت: اختراع لویی بریل باعث شد نابینایان از یکی از محرومترین اقشار اجتماعی به افرادی که امکان خواندن و نوشتن و حضور در اجتماع را دارند، تبدیل شوند و امکان بروز استعدادها و توانمندیهای آنها فراهم شود و این خود ابداعی مثالزدنی است.
وی ادامه داد: خط بریل با تمام محدودیتهایش نسبت به روشهای پیشین ابداع شده دارای ظرفیتهای بینظیری است و باید امروز در راستای حفظ و گسترش آن و چارهاندیشی درباره مشکلات و چالشهایی که پیشروی بریل وجود دارد، تلاش کنیم.
بروجردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران را به عنوان یک قطب فرهنگی کشور و حافظه ملی ایرانیان برشمرد و گفت: اين سازمان در راه حفظ و گسترش بریل فارسی و ایجاد هم افزایی در بین همه نهادی ذیربط در جهت استفاده بهینه از آن و رفع مشکلات پیشروی بریل از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد.
بروجردی در پایان نکات و پیشنهاداتی را به منظور استفاده حداکثری از ظرفیتهای بریل ارائه کرد از جمله:
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی ریاست جمهوری میتوانند از طریق شرکتهای دانش بنیان و پارکهای علم و فناوری در زمینه تلفیق «بریل و فناوری» و حمایت از محصولات فناورانه موجود و نیز سختافزارها و نرمافزارهای جدید در حوزه بریل گام بردارند.
تبصره 11 تصویبنامه شهریور 1394 هیات دولت، ظرفیت بسیار مناسبی است که توجه ویژه و جدی به آن میتواند در بهبود شرایط چاپ و انتشار منابع اطلاعاتی به بریل بسیار مناسب باشد.
- آشناسازی جامعه با بریل و امکانهای پیشروی افراد نابینا در قالبهای مختلف و بهویژه برای کودکان، در دغدغهمند کردن و همراهتر کردن جامعه و آشنایی بیشتر آحاد مردم با بریل مؤثر خواهد بود. لذا از صدا و سیما و نهادهای اثر گذار درخواست میشود که در ارائه اطلاعات لازم کوتاهی نکنند.
- توجه ویژه به بخشهای نابینایان در کتابخانهها و دانشگاهها و تهیه منابع اطلاعاتی بریل برای دانشجویان نابینا و نیز مراجعه به کتابخانهها طبعاً در کاهش شکاف اطلاعاتی بین نابینایان و افراد بینا مؤثر خواهد بود.
- تدوین یک سیاست مدون و جامع در حوزه بریل با لحاظ تمام مؤلفههای مربوط به آن و عملیاتی سازی صحیح این سیاستها قادر خواهد بود شرایط بهتری را برای خط بریل رقم بزند.
- کمک به بهره مندی نابینایان از تکنولوژیهای جدید از جمله فراهم کردن کامپیوترهای مجهز به خط بریل. و از آنجا که هزینه این دستگاهها گران است پیشنهاد میشود در خدمات بیمه ای لحاظ شود.
انتهای مطلب/