بیشترین دسترسی برای محرومترین افراد یعنی «عدالت» / پس انداز عادلانه یعنی نفت برای آیندگان بماند

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سیروس امیدوار در سومین نشست «دوشنبه‌های عدالت» با موضوع «بررسی تطبیقی نظریه عدالت رالز با نظریه عدالت مطلوب گرا» اظهار کرد: برای فایده گرای ترجمه‌های مختلفی شده است، ولی در اقتصاد به تعریف مطلوب گرایی معنا شده است.

وی با اشاره به اینکه در ذهن ما - عناصری از هر دو نظریه عدالت رالز و عدالت مطلوب گرا وجود دارد و به نوعی پیرو هر دو نظریه نیز هستیم، ادامه داد: زیرا این نظریه‌ها قلمروی گسترده ای دارند و رد‍ پای آنها تا منشور ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز می‌توان جستجو کرد.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: رالز عنوان می‌کند که نظریه او برگرفته از نظریه کانت است ولی با این وجود معتقد است که نظریه او با نظریه عدالت مطلوب گرا ناسازگار است.

امیدوار با اشاره به اینکه نهادها به منزله قواعد بازی جاری در یک جامعه هستند، گفت: بنابراین تبیین انتظار نهایی بازیکنان از نهادهای اجتماعی به معنای شکل دادن به یک نظام ارزش سازگار است.

وی در توضیح شاخص‌های حکمرانی خوب براساس پیشنهاد بانک جهانی به برخی مصادیق آن پرداخت و افزود: مثلاً در بند اول باید صدای اعتراض مردم شنیده شود و حکومت نیز پاسخ دهد و در بند دوم نیز باید ثبات سیاسی و عدم خشونت حکمفرما باشد.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در تشریح طبقه بندی پیشنهادی برای اهداف نهایی بازیکنان براساس نظریه عدالت عنوان کرد: در این طبقه بندی عدالت به مثابه حداکثر سازی مجموع مطلوبیت‌های افراد یک جامعه که ریشه در اندیشه‌های «جرمی بنتام» دارد معنا می‌شود ولی در عدالت به مثابه انصاف «جان رالز» ؛ این عدالت ریشه در اندیشه‌های «ایمانوئل کانت» دارد.

امیدوار ادامه داد: همچنین در اقتصاد، کسی دنبال عدالت نیست بلکه دنبال کارایی هستند که براساس نظریه «پرتو» کارایی در اقتصاد در حوزه تولید تعریف می‌شود.

وی در تشریح بیشتر عنوان کرد: البته ناکارایی تعریف کارایی نظریه «پرتو» را می‌توان در تورم امروز جامعه خودمان تصور کرد که بسیاری از این تورم متضرر هستند ولی عده ای نیز از این تورم سود می‌برند.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: بنابراین برای ما، موضوع عدالت در ساختار اساسی جامعه مهم است و درباره ظلم به آدم‌ها صحبت نمی‌کنیم زیرا اگر ساختار جامعه و نهادهای اجتماعی که حقوق و تکلیف را توزیع می‌کنند به درستی عدالت را رعایت کنند از آن سو این عدالت در سرنوشت تک تک افراد جامعه نیز تاثیرگذار خواهد بود.

امیدوار با تبیین اصول عدالت درون نسلی و بین نسلی خاطرنشان کرد: عدالت درون نسلی به معنای این است که محرومترین افراد جامعه باید دارای بیشترین برخورداری بوده و عدالت بین نسلی نیز به معنای این است که سازگار با اصل پس انداز عادلانه باشد مثلا محصولی به مانند نفت باید برای آیندگان پس انداز شود.

گفتنی است، سومین نشست از سلسله نشست‌های «دوشنبه‌های عدالت» مانند هر هفته روزهای دوشنبه در سالن اندیشگاه کتابخانه ملی ایران برگزار می شود. پیش از این دو نشست با موضوع‌های «مفهوم و چرایی عدالت» و «به سوی یک نظریه رالزی درباره توسعه پایدار» به ترتیب با سخنرانی سیدمحمدرضا حسینی بهشتی و حسین هوشمند در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شده است.

انتهای مطلب/